El pecado de Acán
1 Pero los hijos de Israel cometieron una grave falta porque Acán, que era de la tribu de Judá, tomó de lo que estaba bajo maldición, y el Señor se enojó contra todo el pueblo. Acán era hijo de Carmi, nieto de Zabdi y bisnieto de Zeraj.
2 Poco después, Josué envió a varios hombres de Jericó a Hai, que está junto a Bet Avén, al oriente de Betel. Les dijo:
«Vayan y hagan un reconocimiento de la tierra de Hai.»
Y ellos fueron a reconocer el terreno.
3 Cuando regresaron, le dijeron a Josué:
«No es necesario que todo el pueblo se fatigue. Bastará con que vayan dos mil o tres mil hombres. Ellos podrán derrotar a Hai, porque los de allí son pocos.»
4 Así que los que fueron a atacar a Hai eran como tres mil hombres, pero fueron derrotados y tuvieron que salir huyendo de allí.
5 Los habitantes de Hai mataron a treinta y seis hombres; a los demás los persiguieron hasta las canteras, y los derrotaron en la bajada. Y cuando el pueblo supo esto, su ánimo desfalleció y se escurrió como agua.
6 Entonces Josué se rasgó la ropa, y tanto él como los ancianos de Israel se echaron polvo sobre la cabeza e inclinaron su rostro hasta el suelo delante del arca del Señor, hasta que cayó la tarde.
7 Y Josué exclamó:
«¡Ay, Señor, Señor! ¿Por qué permitiste que el pueblo cruzara el Jordán? ¿Acaso fue solo para entregarnos en manos de los amorreos, para que nos destruyan? ¡Hubiera sido mejor que nos quedáramos al otro lado del Jordán!
8 ¡Ay, Señor! ¿Qué puedo decir, ahora que Israel ha sido derrotado y que salió huyendo de sus enemigos?
9 Cuando lo sepan los cananeos y todos los pueblos que habitan esta tierra, vendrán y nos rodearán, y nos borrarán de la tierra. Y entonces, ¿qué vas a hacer con tu gran fama?»
10 El Señor le respondió a Josué:
«¿Por qué estás con el rostro en el suelo? ¡Levántate!
11 Israel ha pecado. Ha quebrantado el pacto que yo le ordené, y además ha tomado lo que le prohibí tomar. Han robado, han mentido, y han guardado entre sus pertenencias lo robado.
12 Por eso los hijos de Israel no podrán vencer a sus enemigos. Es más, cuando se enfrenten a ellos, huirán. Y es que han quedado bajo maldición. Si no destruyen la maldición que está entre ustedes, no volverán a saber de mí.
13 Así que levántate, consagra al pueblo, y dile: “Purifíquense para mañana, porque el Señor y Dios de Israel dice: ‘Hay maldición entre ustedes, y no podrán vencer a sus enemigos hasta que esa maldición sea destruida.’”
14 Para mañana, todos deben presentarse por tribus, y la tribu que el Señor elija se acercará y presentará a sus familias; entonces la familia que el Señor elija se acercará y presentará a sus casas, y la casa que el Señor elija se acercará y presentará a los varones,
15 y el que tenga en su poder lo que está bajo maldición deberá ser quemado con todas sus posesiones, pues ha quebrantado el pacto del Señor y ha cometido un gran pecado en Israel.»
16 Josué se levantó muy de mañana y ordenó que se acercara Israel por tribus, y fue elegida la tribu de Judá.
17 Cuando se acercó esta tribu, Josué eligió a la familia de los de Zeraj, y entonces hizo que se acercaran los varones, y eligió a Zabdi;
18 luego mandó que todos los varones de su casa se acercaran, y de la tribu de Judá tomó a Acán, que era hijo de Carmi, nieto de Zabdi y bisnieto de Zeraj.
19 Entonces Josué le dijo a Acán:
«Hijo mío, da gloria al Señor, el Dios de Israel; alábalo y dime qué has hecho, y no trates de encubrirlo.»
20 Acán respondió a Josué:
«Reconozco que he pecado contra el Señor, el Dios de Israel. Voy a decirte lo que hice.
21 Entre los despojos vi un manto babilónico muy hermoso, doscientas monedas de plata, y un lingote de oro que pesaba más de medio kilo. Me ganó la codicia, y lo tomé. Pero todo lo tengo escondido bajo tierra, en medio de mi tienda. Y debajo de todo está el dinero.»
22 Josué ordenó que algunos hombres fueran corriendo a la tienda. Y cuando estos llegaron, vieron que todo estaba escondido allí, y que el dinero estaba debajo;
23 entonces tomaron lo que estaba en la tienda y lo llevaron a Josué y a los hijos de Israel, y todo lo pusieron delante del Señor.
24 Josué y todo Israel mandaron aprehender a Acán hijo de Zeraj, y tomando el dinero, el manto, el lingote de oro, y a sus hijos e hijas, junto con sus bueyes, asnos, ovejas, tienda, y todo lo que tenía, lo llevaron al valle de Acor.
25 Allí Josué le dijo a Acán:
«¿Por qué nos has traído confusión? ¡Que el Señor te confunda en este día!»
Y enseguida todos los israelitas los apedrearon, y luego los quemaron;
26 después de eso, levantaron sobre ellos un gran montón de piedras, el cual permanece hasta el día de hoy. Entonces el enojo del Señor se calmó. Por eso hasta este día aquel lugar se llama el valle de Acor.
Asoc apmasmaclha Dios
1 Apnec nic nat Judá apmolhama apvisay Acán. Apyap nic nat apvisay Carmi. Apyata nic nat apvisay Zabdi. Apyeyjamcaa ilhnic nat apvisay Zara. Yitnec nic nat asoc apposcama Acán. Malha asoc ayamosilha. Copvanquejec enlhit etnejic apanco asoc ayasomalhca apmasmaclha Dios. Esilhnanacpoc apanco enlhit. Apcanama siclhoc nic nat Dios, colhic actovasa moclhama asoc. Apvitac nic nat apquilsilhnanomap enlhitaoc Dios. Inlovquic nic nat apvalhoc Dios.
Acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc
2 Apcapajasquic nic nat José napocja enlhit apnaycam tingma Jericó. Apquilanyacpec nic nat elpeyvojo tingma Haí. Payjoc tingma Betel nicja actiyapmaclha acnim. Ningatoc nic nat tingma Bet-avén. Apquilyilhacpoc nic nat elyasamcojo apquiltemaclha tingma Haí. 3 Apquilvoctac nic nat mocjam apnaclha Josué, apquiltomja apquilanya: Jave ningyovoclhojo, yoyam ongilimpocjac tingma Haí. Apquilvamlha dos mil acvaycmo tres mil ingnaymacoc ellana quimpocjacme. Apcanito cotnaja ingmoc, yoyam jingilinmelham — nic nat apquiltomjac.
4 Apquilquimpaclhec nic nat tres mil apnaymacoc, elimpocjac tingma Haí. Apquilyimnatem apanco ilhnic nat cotnaja ingmoc. Apquinyajamquic nic nat enlhitaoc Israel. 5 Apticyovquic nic nat 36 apnaymacoc enlhit. Apquilminlhinacpec nic nat acvaycmo acyitnamaclha mataymong. Apquilvatsamquic nic nat. Pilapcasquic nic nat aclingalhco amyaa. Intiyacmec nic nat apquilvalhoc.
6 Apquilyaptec nic nat apquilantalhnama netin, najan Josué najan apnaymacoc mayayo. Appalesamquic nic nat lhopactic apyitsicsaoc, ayinyema acyivey acmayovsa apquilvalhoc. Apquiljalhec nic nat acyitnaclha yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam. Inticlhicvocmec nic nat nalhpop payjaclha napaat. Am nic nat ingyaniclhac netin, acvaycmo actalhnama acnim.
7 Aptomjac nic nat apquilmalhnancama Josué: —O Dios, Visqui ingac. ¿So actomja yi apnalantama lhip as enlhitaoc enaymacoc jilip vatsam Jordán? ¿Apquiltamjo ya lhquip jingilmoc cotnaja ingmoc amorreos, yoyam jingilmascoscomoc? Altamjo inyicje ongnam alhta tap vatsam Jordán. 8 O Dios, Visqui ingac. ¿Jalhco sat otnejic quilhvo nac jay? Apquinyajamquic alhta enaymacoc napatavo cotnaja ingmoc. 9 Elvac sat cananeos najan cotnaja ingmoc ningyava, jingilnapoc sat. Jingilimpocjac sat, jingilmascoscomoc sat. Colhejec sat mataa ayaco lhip apvisay Dios Visqui ingac — nic nat aptomjac Josué.
10 Apcatingmavoc nic nat Dios: —Itnimiclha netin. ¿So actomja yi apyitnama nalhpop? 11 Apquilsilhnanacpec apnaymacoc israelitas. Apquiltovasquic ningilpamejitsomalhca pacto ningmiyovmalhca. Apquilposquic moclhama asoc sicmasmaclha, apquilanyomap alhta enatovacsic asoc. Apquilsilhnanacpec apanco, ayinyema siclho apquilminyilhma. Acyiplomo apquilposcama naysicsa apquilnatam. 12 Mepqui apquilyimnatem apnaymacoc. Yiplovcoc alhta apquinyajaycaoc napatavo cotnaja ingmoc. Apquilsilhnanacpec alhta apnaymacoc, yoyam eticyo. Am sat ancoc elsavojoc quellhip as sicmasmaclha, apquilanyomap quellhip enatovacsic, mopasmejec sat mataa quellhip. 13 Itnimiclha netin. Ingyansiclha sat apnaymacoc apyovoclhojo. Itne sat lhip elanic: —Ellaniclha apquilvalhoc quellhip napato Dios. Eycaso sicpayvam sicvisay Dios: —Quellhip enlhitaoc Israel. Yitnec quellhip asoc sicmasmaclha, apquilanyomap quellhip enatovacsic. Meltimjic mataa apquilyimnatem quellhip, acyitna inlhojo asoc acminyilhomalhca. 14 Ingyansiclha sat secaseclha moclhama apquilmolhama tribu. Olyacyecsic sat moclhama apquilviscaa. Moclhama apquilmolhama clan. Olyacyecsic sat moclhama apquilyata mayayo. Moclhama apquilmolhama familia. Olyacyecsic sat moclhama apquilyap, moclhama enlhit. 15 Invitalhquic sat ancoc asoc acposomalhca, apquilanyomap quellhip enatovacsic. Eyinyovacpoc sat talha acvanyam. Emyetic sat acyiplomo apquilmolhama familia. Colmetic sat acyovoclhojo apquilnatam. Ayinyema apsilhnanomap apanco nipyesicsa apnaymacoc. Mepqui alhta apyiplovquiscama siyanamaclha sicvisay Dios — sat itne elanic — nic nat aptomjac Dios.
Aptemaclha apsilhnanomap apanco Acán
16 Moc acnim nic nat intomjac. Alhtooc nic nat aplhaticja Josué. Apcanayquic nic nat ingyaniclhac apquilmolhama tribu. Apyicpilcoc nic nat Dios apquilmolhama Judá. 17 Apcanayquic nic nat Josué ingyaniclhac apquilmolhama Judá, moclhama apquilmolhama clan. Apyicpilcoc nic nat Dios apvisay Zara apquilmolhama. Nipyesicsa maa apyicpilquemo nic nat Zabdi apquilmolhama familia. 18 Apquilmiyantac nic nat apquilmolhama Zabdi. Innec nic nat acyicpilquemo Acán, apyap nic nat Carmi, apyata ilhnic nat Zabdi, apyeyjamcaa ilhnic nat Zara, apmolhama ilhnic nat Judá.
19 Aptomjac nic nat Josué apcanya Acán: —Lhip nac emoc. Itne sat lhip apcayo, Dios Apyimtalhnamo. Ilhen sat aptemaclha apsilhnanomap apanco. Nomyov nasa elhenic — nic nat aptomjac Josué.
20 Apcatingmavoc nic nat Acán: —Naso. Pac olhenic sicsilhnanomalhca ajanco napato Dios Apyimtalhnamo. Olhenic sictomjaclha alhta: 21 Naysicsa apquilimpocjay tingma Jericó, sicvita manto aptamila apanco, apquinyema Babilonia. Acvitac alhta 200 solyayem plata najan oro acvamlha medio kilo. Inquitsepquic alhta enquenyic sicvita. Acsaclhec alhta tingma ajac. Ayatoynquic alhta congne carpa elhancoc. Solyayem acyitna coning manto apcatoynamap — nic nat aptomjac Acán.
22 Quilhvoc nic nat apquilapajasa apcanit enlhit Josué, eltiyaningvomjo tingma pac Acán. Apquilvitac nic nat asoc ayatoynamalhca, acyiplomo solyayem. 23 Apquilsatimcasquic nic nat apnaclha Josué najan apnaymacoc. Impiquenalhquic nic nat as asoc napato Dios. 24 Apquilyantamaclhec nic nat Acán payjoc alvata Acor. Acyiplomo ilhnic nat solyayem, najan manto, najan oro. Apquillhalhmaa ilhnic nat apquitquic apquilinava najan quilvanaa. Najan apnatoscama vayqui, yamelyeyjaycoc najan nipquesic. Najan maa carpa najan apquilnatam.
25 Aptomjac nic nat Josué apcanya: —¿So actomja yi singiltimesquisa lhip onlingamcojo acyimtalhnama? Quilhvoc sat elngamcojoc lhip acyimtalhnama, apyanmongsayclha Dios aptemaclha lhip — nic nat aptomjac Josué.
Apquilajac nic nat apnaymacoc, apquilyicna mataymong. Apmatnec nic nat Acán najan apquilmolhama. Naysicsa talha apquilmeta ilhnic nat apyovoclhojo. 26 Apquilicjesquic nic nat mataymong aclhamoclhojo netin acvatnamalhca. Invitalhquic maa as ningvamlha nac jay. Apquiltimec nic nat acvisay alvata Acor. Yiplovcoc nic nat actamilaycam apvalhoc Dios. Inmasquec nic nat aclom apvalhoc.