1 ¡Cómo quisiera yo que mi cabeza fuera un mar, y mis ojos un manantial de lágrimas! ¡Así podría llorar día y noche por los muertos de la hija de mi pueblo!
2 ¡Cómo quisiera que alguien me diera en el desierto un albergue de caminantes! ¡Así podría dejar a mi pueblo y apartarme de ellos! Porque todos ellos son adúlteros, ¡son una banda de pecadores!
3 «Han hecho de su lengua un arco, y con ella lanzan mentiras. La verdad en la tierra no es su fortaleza. Cometen maldad tras maldad, y a mí no me reconocen.
—Palabra del Señor.4 »Cuídense todos de sus amigos. Que no confíe nadie en su propio hermano. Porque todo hermano engaña descaradamente, y todo amigo esparce calumnias.
5 No hay nadie que no engañe a su amigo. No hay nadie que diga la verdad. Entrenaron su lengua para la mentira, y solo saben perpetrar la maldad.
6 Viven en medio del engaño, y por su espíritu engañoso no han querido reconocerme.
—Palabra del Señor.7 »Por lo tanto, yo los pondré a prueba y los refinaré. ¿Qué más puedo hacer por la hija de mi pueblo?
—Lo digo yo, el Señor de los ejércitos.8 »Ellos tienen por lengua una flecha puntiaguda, que solo profiere engaño. Con los labios desean paz a su amigo, pero dentro de ellos le tienden trampas.
9 ¿Y no los he de castigar por estas cosas? ¿No habré de vengarme de una nación así?»
—Palabra del Señor.10 Haré oír por los montes mi llanto y mis lamentos; por los pastos del desierto derramaré mis lágrimas, porque todo ha sido destruido y nadie pasa ya por aquí. Ya no se oye bramar al ganado, y hasta las aves del cielo y las bestias del campo huyeron por igual.
11 «¡Reduciré a Jerusalén a un montón de ruinas, a una guarida de chacales! ¡Dejaré en ruinas las ciudades de Judá, y no quedará en ella un solo habitante!»
Amenaza de ruina y de exilio
12 ¿Quién es lo suficientemente sabio para entender esto? ¿A quién comunicó esto la boca del Señor, para que pueda declararlo? ¿Por qué ha perecido la tierra? ¿Por qué ha quedado deshabitada como un desierto?
13 Y el Señor responde:
«Porque abandonaron mi ley, que a la vista de ellos entregué, y no atendieron mi voz ni se condujeron en obediencia a ella,
14 sino que siguieron las enseñanzas de sus padres y se fueron en pos de los baales y de su necio corazón.
15 Por lo tanto, a este pueblo voy a darle a comer ajenjo, y a beber aguas amargas.
—Palabra del Señor de los ejércitos, Dios de Israel.16 »Voy a dispersarlos entre naciones que ni ellos ni sus padres conocieron, y tras ellos enviaré a la espada, hasta que acabe con ellos.»
17 Así dice el Señor de los ejércitos:
«Piensen bien, y manden a llamar plañideras. Busquen a las que conozcan su oficio.»
18 ¡Apresúrense, y dejen oír su llanto por nosotros! ¡Que se bañen en lágrimas nuestros ojos! ¡Que se ahoguen en llanto nuestros párpados!
19 Porque desde Sión se escucha la voz de la endecha. ¡Cómo hemos sido destruidos! Hemos sido grandemente avergonzados, y tenemos que abandonar la tierra porque nuestras casas han sido destruidas.
20 Escuchen, mujeres, la palabra del Señor. Presten oído a la palabra de su boca. Enseñen a sus hijas y amigas a entonar lamentos.
21 La muerte se ha colado por nuestras ventanas; ha penetrado en nuestros palacios, para acabar con los niños de las calles y con los jóvenes de las plazas.
22 «Diles que los cadáveres caerán sobre el campo como estiércol, como manojos de trigo que caen al paso del segador, y que no hay quien los recoja.»
—Palabra del Señor.El conocimiento de Dios es la gloria del hombre
23 Así ha dicho el Señor:
«No debe el sabio vanagloriarse por ser sabio, ni jactarse el valiente por ser valiente, ni presumir el rico por ser rico.
24 Quien se quiera vanagloriar, que se vanaglorie de entenderme y conocerme. Porque yo soy el Señor, que hago misericordia, imparto justicia y hago valer el derecho en la tierra, porque estas cosas me complacen.
—Palabra del Señor.25 »Ya viene el día en que castigaré a los circuncidados y a los incircuncisos.
—Palabra del Señor.26 »Castigaré a Egipto y a Judá, a Edom y a los descendientes de Amón y de Moab; a todos los que se hallen en el lugar más recóndito y a los que viven en el desierto. Ciertamente, todas las naciones son incircuncisas, y toda la casa de Israel es incircuncisa de corazón.»
1 Altamjo inyicje colhojoc ajataoc actiyapmaclha yingmin, actemaclha ate yingmenic ayinyem, olyapcalhic sat acnim anco najan alhtaa, aclhanma evalhoc enaymacoc apticyovam (apquilmasquingvoyam).
2 Altamjo inyicje otac yoclhilhma actamopeycaoc amyip actamila, yoyam olhic. Altamjo inyicje oyinyoc enaymacoc olhic mocjay, ayinyema apquiltemaclha enaymacoc apquilyamasma Visqui ingac.
3 Aptomjac Visqui ingac apquillhenacpo: Apquiltemaclha apancaoc apquilmopvan amyaa, malha pilhpaalh apyinjay yanca intomjac. Mepqui amyaa nasoc anco lhalhma anco, apquiltemaclha apquilmopvan amyaa, inyangvocmec apquiltemaclha acmasom. Mellhanma mataa sicvisay.
4 Elyasquim sat apquilpayvam apnaymacoc, elyasquim apquilpayvam apquilyalhing. Yitnec apquilyinimsomacpo nipyesicsa apquilyalhing, yitnec apquilantipquiscama apquilvisay nipyesicsa apnaymacoc.
5 Moclhama apquiltomja apquilinmelhaycam poc actemaclha apquilasmescama, paj lhama aptomja nasoc anco appayvam, apquiltemaclha apancaoc apquilmopvancaa amyaa, apquiltemaclha apquilmapsomcaa, 6 mepqui apquilyanmonquiscama apquilvalhoc.
Moclhama apquilyimtalhnesomap apanco, moclhama apquilyinimquiscama, colyacmoc enlhit ajancaoc jelyicpilcojo — alhta aptomjac.
7 Aptomjac mocjam Visqui apyimtalhnamo: Acno nimpicanma congne talha tava apac, yoyam copayjiclhac sat, cotnejic actamila anco, olhnasojoc sat enlhit ajancaoc.
8 Asquejec mataa apquilpayvam, malha yanca singajem, apquiltemaclha apquilmopvancaa amyaa. Apquilpayvasqui inyicje poc, apquiltemaclha apquilyinimquiscama, malha trampa tava apac intomjac.
9 ¿Naso ya oyanmongsiclhac apquiltemaclha apancaoc? ¿Naso ya ellingamcojoc sat acyimtalhnama enlhit ajancaoc? Nasoc sat otnejic — alhta aptomjac Visqui ingac.
10 Elyapcalhaoc sat, eliclhangvom sat quellhip apquilvita inquilhe najan yingman ayimjaclha paat acmeta, mepqui enlhit apquileyvam. Paj colngalhcac mocjam alpáyvam apnatoscama. Inquilinyajamquic maa asoc navjac najan nata navjac.
11 Aptomjac alhta Visqui ingac: Otnesquisic sat tingma Jerusalén etniclhac sat mayicjescama mataymong, acyilhanmomaclha chacales yamvavo. Enatovasacpoc sat tingma apquilvanyam co Judá, mepqui enlhit sat eltimjic — alhta aptomjac Visqui ingac.
12 ¿Soc enlhit apyasamcoc as asoc? ¿Soc enlhit apyasingvoyam ayinyema Visqui ingac, yoyam jingilyascasingvomoc nincoo? ¿Co laa ayinyema acnatovasomalhca aclhamoclhojo asoc, actomjayclho yoclhilhma actamopeycaoc, mepqui enlhit?
13 Aptomjac alhta Visqui ingac: Eycaso ayinyema apquiltemaclha israelitas selyamasma coo najan siyanamaclha, mepqui alhta apquilyiplovquiscama. 14 Apquilyiplovcasquic alhta aclhanmaclha apquilvalhoc, apquilvajaneycaoc apquiltemaclha apquilyeyjamcaa, apquiltomja apquilayo quilaycmasquiscama Baal. 15 Eycaso sicpayvam sicvisay Dios Visqui apyimtalhnamo nipyesicsa israelitas: Olmecsic sat aptoycaoc acmasca, olmecsic sat apyinaycaoc veneno ayingmenic. 16 Ongvilhpansic sat nipyesicsa metnaja israelitas, melyicpilquemo apquilyeyjamcaa, melyicpilquemo israelitas. Elnapacpoc sat maa, elsovjacpoc sat apticyovam — alhta aptomjac.
Apquiliclhangveycam co Jerusalén
17 Aptomjac alhta visqui apyimtalhnamo: ¡Quip elaylhojo! Elansiclha sat quilvanaa, yoyam colyapcalhic — alhta aptomjac.
18 ¡Naso, incaymalhquic colpecjicsojo as quilvanaa, yoyam colyapcalhic, cotyapoc sat ate ayingmenic ingataoc, colhic sat acmayovsa ingvalhoc!
19 Inlingalhquic aliclhangveycam ayinyema tingma Jerusalén: ¡Nincoo layi, ningiltovasomalhca nincoo, ninlingamcoc nincoo singvenéycam! Ongyinyoc sat ningileyvomaclha najan tingma apnatovasomap — intomjac aliclhangveycam.
20 Quellhiya quilvanaa, colaylhojo Visqui ingac appayvam, colma sat avalhaoc. Colyascasingvom sat ayitquic najan anaymacoc actemaclha alyapcalhem nac jay:
21 Apvaac singajem congne tingma ingac, najan congne tingma apquiltamila. Apticyovquic apquitcavoc amay najan apquilyimnanic apvalhoc tingma.
22 Apnam amyip enlhit apjapaoc, malha vayqui ayi lhalhma anco. Apquilyitsomacpo trigo apyilhna acnaycaoc amyip, mepqui aptingyey lhama enlhit — alhta aptomjac Visqui ingac.
23 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Incaymalhquic meyimtalhnesacpec apanco enlhit apyascamco. Incaymalhquic melhenacpecjec apanco enlhit apyimnatem, melhenacpejec apanco enlhit acma apquilnatam.
24 Yitnec sat ancoc ayajamalhco apvalhoc enlhit, elhenic sat sicvisay sictomja Visqui apanco. Coo sictimesquiscama as nalhpop nintemaclha ningasicjayo, najan actemaclha acpeyvomo, sictomja sicyisponcama as actemaclha — alhta aptomjac Visqui ingac.
25 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Incovac sat acnim, yoyam oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc acma asoc monquinatquiscama apyimpeoc: 26 Apquilvisay co Egipto, najan co Judá, najan co Edom, najan co Amón, najan co Moab, najan apyovoclhojo apquileyvam yoclhilhma actamopeycaoc najan apquilaptama ava apticvajan. Apquilyitsomacpo as enlhitaoc, najan maa israelitas, metnaja enaymacoc, ayinyema mepqui asoc monquinatquiscama apquilvalhoc — alhta aptomjac Visqui ingac.