Sansón en Gaza
1 En otra ocasión, Sansón fue a Gaza. Allí vio a una prostituta, y tuvo relaciones con ella.
2 Alguien fue a decir a los habitantes de Gaza que Sansón estaba allí, así que ellos fueron y rodearon la casa, y toda la noche estuvieron vigilando sigilosamente a las puertas de la ciudad, pues decían: «Mañana, cuando salga el sol, lo mataremos.»
3 Pero Sansón durmió hasta la medianoche, y a esa hora se levantó, y fue y arrancó las puertas de la ciudad con todo y sus pilares y su cerrojo, se las echó al hombro, y las llevó hasta la cumbre del monte que está frente a Hebrón.
Sansón y Dalila
4 Tiempo después, Sansón se enamoró de una mujer del valle de Sorec, que se llamaba Dalila.
5 Los jefes filisteos fueron a visitarla, y le dijeron:
«Recurre a tu astucia y averigua en qué consiste su gran fuerza, y cómo podemos vencerlo. Entonces vendremos y lo ataremos para controlarlo, y cada uno de nosotros te dará mil cien monedas de plata.»
6 Y Dalila le preguntó a Sansón:
«Por favor, dime en qué consiste tu impresionante fuerza. Si alguien quisiera vencerte, ¿cómo tendría que sujetarte?»
7 Y Sansón le respondió:
«Si me atan con siete cuerdas de mimbre verde, que aún no estén secas, perderé mi fuerza y seré como cualquier otro hombre.»
8 Los jefes de los filisteos le llevaron las siete cuerdas de mimbre verde, y ella lo ató con los mimbres.
9 Como ella tenía hombres espiando en el dormitorio, cuando Sansón estuvo atado, ella gritó:
«¡Sansón, los filisteos te van a atacar!»
Pero él rompió los mimbres como si fueran estopa quemada, y el secreto de su fuerza no llegó a saberse.
10 Entonces Dalila le dijo a Sansón:
«¡Mira que me has engañado! ¡Me has mentido! Por favor, dime, ¿cómo se te puede sujetar?»
11 Y Sansón respondió:
«Si me sujetan fuertemente con cuerdas nuevas, que nadie haya usado, perderé mi fuerza y seré como cualquier otro hombre.»
12 Dalila buscó cuerdas nuevas, y lo ató con ellas, y como los espías estaban en el aposento, le dijo:
«¡Sansón, los filisteos te van a atacar!»
Pero él rompió las cuerdas nuevas como si fueran hilo.
13 Entonces Dalila le dijo:
«Hasta ahora me has estado engañando. ¡Me has dicho puras mentiras! ¿No me vas a decir cómo se te puede sujetar?»
Y él le dijo:
«Tienes que entretejer con una tela las siete trenzas de mi cabeza, y asegurarlas contra la estaca de un telar.»
14 Dalila aseguró las siete trenzas contra una estaca, y entonces le dijo:
«¡Sansón, los filisteos te van a atacar!»
Pero Sansón se despertó, y arrancó la estaca del telar y la tela.
15 Y Dalila le reprochó:
«¿Cómo puedes decir que me amas, si tu corazón no está conmigo? Ya van tres veces que me engañas, y todavía no me has dicho en qué consiste tu impresionante fuerza.»
16 Y como ella lo presionaba y lo importunaba todos los días, su ánimo decayó y casi se murió de angustia,
17 así que le abrió su corazón y le confesó:
«Soy nazareo, y estoy consagrado a Dios desde antes de nacer. Por eso nunca ha pasado la navaja por mi cabeza. Si alguien llegara a raparme, las fuerzas me abandonarían y sería tan débil como cualquier otro hombre.»
18 Dalila se dio cuenta de que esta vez Sansón le había hablado con el corazón en la mano, así que mandó llamar a los jefes de los filisteos, y les dijo:
«Esta vez Sansón me ha abierto su corazón.»
Los jefes de los filisteos le llevaron el dinero prometido,
19 y ella hizo que Sansón se durmiera sobre sus rodillas; luego, llamó a un hombre para que le cortara las siete trenzas de su cabeza, y ella comenzó a maltratarlo, pues su fuerza ya lo había abandonado.
20 Entonces le gritó:
«¡Sansón, los filisteos te van a atacar!»
Y cuando Sansón despertó, creyó que podría escapar como en otras ocasiones, pero no sabía que el Señor ya se había apartado de él.
21 Y así, los filisteos lo capturaron, le sacaron los ojos y lo llevaron a Gaza; allí lo sujetaron con cadenas a un molino que había en la cárcel.
22 Pero después de haber sido rapado, el cabello de su cabeza le comenzó a crecer.
Muerte de Sansón
23 Un día, los filisteos más importantes se reunieron para festejar y ofrecer un sacrificio a Dagón, su dios, pues decían: «Nuestro dios puso en nuestras manos a Sansón, nuestro enemigo.»
24 También el pueblo daba gracias a su dios, y decía: «Nuestro dios puso en nuestras manos a nuestro enemigo, que destruyó nuestra tierra y mató a muchos de nuestros hermanos.»
25 Y en el momento en que estaban más alegres, dijeron:
«¡Que traigan a Sansón! ¡Vamos a divertirnos con él!»
Y sacaron a Sansón de la cárcel, y lo pusieron entre las columnas del templo, y todos se burlaban de él.
26 Entonces Sansón le dijo al joven que lo guiaba de la mano:
«Acércame a las columnas que sostienen el templo. Déjame tocarlas, para que me apoye en ellas.»
27 El templo estaba lleno de hombres y mujeres, y allí estaban todos los filisteos más importantes. Solo en el segundo piso había como tres mil personas, entre hombres y mujeres, que miraban las burlas de las que Sansón era objeto.
28 En ese momento Sansón clamó al Señor, y le dijo:
«Señor mi Dios, acuérdate de mí en este momento, y por favor dame fuerzas, aunque sea por última vez, para vengarme de los filisteos que me dejaron ciego.»
29 Al decir esto, Sansón asió las dos columnas centrales, sobre las que se apoyaba el templo y, apoyándose con las dos manos sobre ambas columnas, echó todo su peso sobre ellas,
30 al tiempo que exclamaba:
«¡No me importa morir junto con los filisteos!»
Y haciendo un gran esfuerzo, Sansón hizo que el templo se derrumbara sobre los jefes y sobre todo el pueblo que allí estaba. Así, al morir Sansón, mató a más gente de la que había matado en vida.
31 Y cuando lo supieron sus hermanos y todos sus parientes, fueron y lo sacaron de entre los escombros y lo sepultaron entre Sorá y Estaol, en el sepulcro de Manoa, su padre.
Sansón gobernó a Israel durante veinte años.
Mocjam apyimnatem apanco Sansón
1 Nalhit acnim nic nat apmiyaclho tingma Gaza Sansón. Apvitac nic nat quilvana alanatama. Aptalhnec nic nat tingma ac, yoyam eyitnamoc lhama as quilvana. 2 Inlingalhquic nic nat natingma apvoy Sansón. Apquilvocjingvocmec nic nat as tingma filisteos. Apquiltamilcasquic nic nat apatnaoc tingma apvanyam. Mepqui ilhnic nat amyaa alhtaa. Apquililtamjoc elajic Sansón secá sat. 3 Aplhaticjac nic nat Sansón alhtaa aysicso, am etenac mocjam. Apquiljalhyovasquic nic nat atong acyivey, acyiplomo poste najan yamit acyimnatescama atong. Appatmaoclhec nic nat acyovoclhojo netin inquilhe, payjoc jilip tingma Hebrón.
Quilvana acvisay Dalila
4 Inlicavoc nic nat apvalhoc Sansón lhama quilvana acvisay Dalila. Tingma ac nic nat alvata Sorec. 5 Apquilmiyalhec nic nat apquilyimtalhnamo filisteos acnaclha Dalila.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Colinlhanmojo lhiya coyasamcojo ayinyemayaclha apyimnatem apanco Sansón. Coyasamcojo actemaclha yoyam ongilmoc najan ongilpilhtetic Sansón. Colhic sat acmesa lhiya acyanmongam. Moclhama nincoo ongilmecsic mil cien plata solyayem alyivey — nic nat apquiltomjac.
6 Intomjac nic nat quilvana ayanya Sansón: —Tasi inyicje jeltimnacsic ayinyemayaclha lhip apyimnatem apanco. ¿Ingvanqui ya ongilpilhtetic lhip, comopvan lhip eyitipsic tama? — nic nat intomjac.
7 Apcatingmavoc nic nat Sansón: —Elpilhtetquic sat ancoc pilhpaalh aplhataoc alhnancaoc. Comascoc sat sictemaclha sicyimnatem. Olhojoc sat poc enlhit mepqui apyimnatem — nic nat aptomjac.
8 Apquilsantimcasquic nic nat siete aplhataoc alhnancaoc enlhit apquilyimtalhnamo. Innec nic nat acmesa Dalila. Yiplovcoc nic nat acpilhtetem apectengaoc Sansón. 9 Apquilyilhacpoc nic nat napocja filisteos as tingma.
Inyimnatasquic nic nat acpayvam Dalila: —Sansón, ¡quimpocjacme filisteos! — nic nat intomjac quilvana.
Apyitipcasquic nic nat Sansón aplhataoc alhnancaoc, malha tama ayitcoc acmeta intomjac. Am nic nat elyasingvocmoc filisteos, ayinyemayaclha apyimnatem apanco Sansón.
10 Intomjac nic nat Dalila ayanya: —¡Eyinimcasqui nac lhip! ¡Apmopvan amyaa nac lhip! Tasi inyicje jeltimnacsic lhip quilhvo nac jay, actemaclha yoyam ongilpilhtetic lhip — nic nat intomjac.
11 Apcatingmavoc nic nat Sansón: —Elpilhtetquic sat ancoc tama alhnancoc quilhva alanamalhca. Comascoc sat sictemaclha sicyimnatem. Olhojoc sat poc enlhit mepqui apyimnatem — nic nat aptomjac.
12 Intingyac nic nat Dalila tama alhnancoc. Yiplovcoc nic nat acpilhtetem apectengaoc Sansón.
Inyimnatasquic nic nat acpayvam Dalila: —Sansón, ¡quimpocjacme filisteos! — nic nat intomjac.
Apquilyilhacpoc nic nat napocja filisteos as tingma. Apyitipcasquic nic nat tama alhnancaoc Sansón, malha tama ayitcoc intomjac.
13 Intomjac nic nat Dalila ayanya Sansón: —¡Eyinimcasqui nac lhip! ¡Apmopvan amyaa nac lhip! Jeltimnas sat actemaclha yoyam ongilpilhtetic lhip — nic nat intomjac quilvana.
Apcatingmavoc nic nat Sansón: —Copilhtejit sat eva tama acnilhpongam. Coyipitquis sat nalhpop yamit acnilhpongamaclha. Comascoc sat sicyimnatem. Olhojoc sat poc enlhit mepqui apyimnatem.
Intimescasquic nic nat Dalila etyinic Sansón. Impilhtitquic nic nat apva tama acnilhpongam. 14 Inyiplhaquic nic nat nalhpop yamit acnilhpongamaclha.
Inyimnatasquic nic nat acpayvam Dalila: —Sansón, ¡quimpocjacme filisteos! — nic nat intomjac.
Aplhaticjac nic nat Sansón. Apliquic nic nat yamit acyiplhalhem nalhpop.
15 Intomjac nic nat Dalila ayanya: —Apmopvan amyaa nac lhip. ¡Mepqui seyasicjayo nac lhip! Natqui intomjac seyinimquiscama lhip. Am jeltimnasac mocjam ayinyemayaclha apyimnatem apanco lhip — nic nat intomjac.
16 Inquilinlhanacmec nic nat Dalila almalhnaycam moclhama hora. Incastinquic nic nat Sansón actemaclha alinlhanyam quilvana. Inlhenquic nic nat apvalhoc ingyitsapoc.
17 Am nic nat emyavac mocjam actemaclha acyilhamalhca Sansón. Aptomjac nic nat apcanya Dalila: —Am jetingyascasac mocjam sicyisem ayenmo sictiyaycamlha. Sicvisay nazareo, sicponquinomalhca ayinyema Dios. Natamin sicyisem, comascoc sat sicyimnatem. Olhojoc sat poc enlhit mepqui apyimnatem — nic nat aptomjac.
18 Am nic nat coyascacmoc Dalila actomja nasoc anco aplhanma Sansón. Incapajasquic nic nat colhic altimnasa apquilyimtalhnamo filisteos: —¡Elvota sicnaclha quellhip! Eltimnasquic lhac Sansón asoc acyilhamalhca — nic nat intomjac.
Apquilmiyantac nic nat apquilyimtalhnamo, acyiplomo plata solyayem acyanmongam.
19 Intimescasquic nic nat Dalila etyinic Sansón. Inyitnec nic nat apcatic ayinlhaclha quilvana. Innec nic nat altimnasa lhama enlhit, eyatemenic siete apquilhyescama apva apyitsicsic Sansón.
20 Intomjac nic nat Dalila acyimnatesa acpayvam: —Sansón, ¡quimpocjacme filisteos! — nic nat intomjac.
Aplhaticjac nic nat Sansón. Apcanayquic nic nat mocjam apyimnatem Sansón. Am nic nat eyasamcoc aptomja apyamasma Dios, aptomjayclho mepqui apyimnatem. 21 Apquilpatjetquic nic nat filisteos. Apquilyiplhaquic nic nat apataoc, aptomjayclho mepqui apataoc Sansón. Apquilyantamaclhec nic nat tingma Gaza apquilalhimcasa singilpilhtetamaclha. Appilhtetacpec nic nat cadenas. Apcanyacpec nic nat etnajam alanomalhquilha trigo apnic. 22 Apvitac nic nat acvoncayclho mocjam apva Sansón.
Apquitsepma Sansón
23 Apcaneclhec nic nat apquilyimtalhnamo filisteos, yoyam ellana fiesta acvanyam. Eltimjic sat fiesta macmescama asoc quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios, acvisay Dagón. Apquilminaycmasquic nic nat apquilayo quilaycmasquiscama:

Apmacpec cotnaja ingmoc, singmescama Dagón acyitsomalhca dios.
Apmacpec cotnaja ingmoc Sansón — nic nat intomjac apquilminaycmascama.

24 Apquilvitac nic nat enlhitaoc, apquiltomjac apquilayo:

Apmacpec cotnaja ingmoc, singmescama Dagón acyitsomalhca dios.
Apmacpec cotnaja ingmoc, Sansón.
Aptovascama alhta ayimjaclha ninganma.
Apquilnapquic alhta ingnaymacoc appintalhnama — nic nat intomjac apquilpayvam.

25 Apquilitsovasoc nic nat filisteos. Apquililtamjoc nic nat elasmacsic Sansón. Aptipsacpec nic nat singilpilhtetomaclha. Apquinimsacpec nic nat naysicsa poste alyivey coning tingma.
26 Aptomjac nic nat Sansón apcanya apyimnanic, aptomja apyantamayclha mepqui apataoc: —Jeyantemiclha payjoc poste alvinatem coning tingma templo, omamcoc siclho — nic nat aptomjac Sansón.
27 Apcaneclhec nic nat congne tingma templo aplhamoclhojo apquilyimtalhnamo najan enlhitaoc najan quilvanaa. Apnam nic nat netin tingma malha tres mil filisteos. Apquilanoc nic nat actemaclha mactovascama Sansón. 28 Apquilmalhnaquic nic nat Sansón Dios Apyimtalhnamo, apyimnatesa appayvam: Jepasim coo. Lhama mocjam jeyimnaticsojo coo. Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc filisteos. Ayinyema alhta mepqui ejataoc — nic nat aptomjac. 29 Appacningvocmec nic nat anit poste alvinatem Sansón. Apmamquic nic nat, apyimnatesa appayvam: 30 —¡Ongvitsapojoc lhama cotnaja ingmoc filisteos! — nic nat aptomjac.
Apyimnatasquic nic nat apyaninquisa apyovoclhojo tingma templo apnamcaclha apquilyimtalhnamo najan apnaymacoc filisteos. Apquilitsepquic nic nat appintalhnama. Am nic nat elhno apticyovam siclho naysicsa aptiyascam Sansón.
31 Apquilvoctac nic nat apquilmolhama Sansón. Apquilpatmaoclhec nic nat apquitsepma, elatoynic payjoc tingma Zora, nicja Estaol. Avalhoc mataymong nic nat, actomja apanco apyap Manoa. Apyimtalhnamo ilhnic nat Sansón nipyesicsa enlhitaoc Israel acvaycmo veinte años.