Caín y Abel
1 Adán conoció a Eva, su mujer, y ella concibió y dio a luz a Caín, y dijo: «Por la voluntad del Señor he adquirido un varón.»
2 Después dio a luz a Abel, hermano de Caín. Abel era pastor de ovejas, y Caín cultivaba la tierra.
3 Andando el tiempo, sucedió que Caín llevó al Señor una ofrenda del fruto de la tierra.
4 Y Abel también llevó algunos de los primogénitos de sus ovejas, de los mejores entre ellas. Y el Señor miró con agrado a Abel y a su ofrenda,
5 pero no miró con agrado a Caín ni a su ofrenda. Y Caín se enojó mucho, y decayó su semblante.
6 Entonces el Señor le dijo a Caín:
«¿Por qué estás enojado? ¿Por qué ha decaído tu semblante?
7 Si haces lo bueno, ¿acaso no serás enaltecido? Pero, si no lo haces, el pecado está listo para dominarte. Sin embargo, su deseo lo llevará a ti, y tú lo dominarás.»
8 Dijo entonces Caín a su hermano Abel: «Vayamos al campo.» Y sucedió que, mientras estaban ellos en el campo, Caín se levantó contra su hermano Abel, y lo mató.
9 Y el Señor le dijo a Caín:
«¿Dónde está tu hermano Abel?»
Y él respondió:
«No lo sé. ¿Acaso soy yo el guardián de mi hermano?»
10 Y el Señor le dijo:
«¿Qué es lo que has hecho? Desde la tierra, la voz de la sangre de tu hermano me pide que le haga justicia.
11 Ahora, pues, ¡maldito serás por parte de la tierra, que abrió su boca para recibir de tus manos la sangre de tu hermano!
12 Cuando labres la tierra, no te volverá a dar su fuerza. Y andarás por la tierra errante y extranjero.»
13 Caín le dijo al Señor:
«Mi castigo es muy grande para poder soportarlo.
14 Tú me echas hoy de la tierra, y tendré que esconderme de tu presencia. Errante y extranjero andaré por la tierra, y sucederá que cualquiera que me encuentre, me matará.»
15 Pero el Señor le respondió:
«Pues cualquiera que mate a Caín será castigado siete veces.»
Y el Señor puso en Caín una señal, para que cualquiera que lo encontrara no lo matara.
16 Caín salió de la presencia del Señor y habitó en la tierra de Nod, al oriente de Edén.
17 Y conoció Caín a su mujer, y ella concibió y dio a luz a Enoc. Entonces edificó una ciudad, y llamó a esa ciudad Enoc, como el nombre de su hijo.
18 Y a Enoc le nació Irad. Irad engendró a Mejuyael, Mejuyael engendró a Metusael, y Metusael engendró a Lamec.
19 Y Lamec tomó para sí dos mujeres; una de ellas se llamaba Ada; la otra, Silá.
20 Ada dio a luz a Jabal, que fue el padre de los que habitan en tiendas y crían ganados.
21 El nombre de su hermano era Jubal, que fue el padre de todos los que tocan arpa y flauta.
22 También Silá dio a luz a Tubal Caín, artífice de toda obra de bronce y de hierro; y la hermana de Tubal Caín fue Noamá.
23 Dijo entonces Lamec a sus mujeres:
«Ada y Silá, escuchen mi voz;
Mujeres de Lamec, atiendan mis palabras.
Si soy herido, mataré a un varón;
Si soy golpeado, mataré a un joven.
24 Y si Caín será vengado siete veces,
Lamec será vengado setenta veces siete.»
25 Adán conoció de nuevo a su mujer, y ella dio a luz un hijo, al que puso por nombre Set, pues dijo: «Dios me ha dado otro hijo en lugar de Abel, a quien mató Caín.»
26 También a Set le nació un hijo, al que puso por nombre Enós. Desde entonces comenzó a invocarse el nombre del Señor.
Caín najan apyalhing Abel
1 Enlhit aptava ilhnic nat acvisay Eva. Appatjetamquic nic nat aptava. Inlovsoc nic nat intomjac. Aptiyacmec nic nat ayitca apvisay Caín. Intomjac nic nat Eva: Acvitac coo sictamongvoyam apquinavo, Dios simquescama— nic nat intomjac. 2 Natamin aptiyacmec nic nat ayitca apvisay Abel. Caín apyalhing nic nat Abel. Nipquesic apvitip nic nat Abel. Apquilcacjam amyip nic nat Caín.
3 Acvoncaclhojo ilhnic nat intomjac. Lhama acnim nic nat intomjac apsantamo acyilhna Caín, actemaclha macmescama Dios. 4 Apsantac nic nat najan Abel aptoscama nipquesic apquitcoc, actemaclha macmescama Dios. Apyispaquic nic nat Dios aptemaclha Abel najan actemaclha apmescama. 5 Am nic nat colcac apvalhoc Dios aptemaclha Caín najan actemaclha apmescama. Aplovquic nic nat Caín. Inyimtilhec nic nat apvalhoc.
6 Aptomjac nic nat Dios apcanya Caín: —¿Soctomja aplova nac lhip? Inyimtilhe nac lhip apvalhoc. 7 Apyiplovcasquic sat ancoc lhip actemaclha actamila, cotamilam sat najan apvalhoc. Am sat ancoc eyiplovcasac lhip actemaclha actamila, coytic sat meyascalhma apnaclha lhip yoyam cosilhnana. Iyimnac sat lhip yoyam mesilhnanacpeje— nic nat aptomjac.
8 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apquiltamjoc nic nat Caín eyantamac apyalhing Abel, yoyam etnejic aplhalhma. Apquilvoclhec nic nat amyip. Yejemoc nic nat aplova Caín. Apcajac nic nat apyalhing. Apquitsepquic nic nat Abel.
9 Aptomjac nic nat Dios apcanya Caín: —¿Jalhcojo apyasa lhip apyalhing Abel?— nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Caín: —Paj coo oyasamcoc. ¿Pa ya otamilsic coo eyalhing?— nic nat aptomjac. 10 Aptomjac nic nat Dios apcanya Caín:
—¿So aptomja lhquip qui? Acvitac coo em pac acyinquinomalhca lhip apyalhing. Lhip lhac apcajem. Incaymalhquic oyanmongsiclhac coo. 11 Apmapsom sat etnejic mataa lhip. Aptipsacpec lhip as amyip apcajemaclha lhip apyalhing. 12 Elcaoc sat mataa lhip moc amyip. Metejec sat mataa acyilhna. Colhejec sat lhip apmaclha as nalhpop, mepqui aplovquiscama apyampay— nic nat aptomjac Dios.
13 Apcatingmavoc nic nat Caín: —Avanjec sat cotnejic siclingaycamco acyanmongayclha sictemaclha, molinmalhalhquejec coo. 14 Lhip Dios aptomja setipquiscama as amyip quilhvo nac jay. Oyacsic sat mocjay lhalhma anco, mepqui siclovquiscama sicyampay. Oyilhanmoc sat otac lhip. Jeyajic sat otjanyac poc enlhit— nic nat aptomjac.
15 Aptomjac nic nat Dios apcanya: —Apmatnec sat ancoc lhip, siete sat otnejic sicyanmongsayclha enlhit aptomja apcajem lhip— nic nat aptomjac.
Appiquinquic nic nat Dios Apyimtalhnamo asoc monquinatquiscama apyimpejic Caín yoyam mematneje. 16 Apyamyaclhec nic nat Caín amyip apmaclha Dios Apyimtalhnamo. Apvoclhec nic nat yoclhilhma Nod, nicja yoclhilhma Edén, acpayjo actiyapmaclha acnim.
Caín aptovana niptamin
17 Appatjetamquic nic nat aptava Caín. Inlovsoc nic nat intomjac. Aptiyacmec nic nat ayitca apvisay Enoc. Apquillanac nic nat tingma apvanyam Caín. Apquiltimec nic nat apvisayo lhama apquitca Enoc. 18 Enoc apquitca ilhnic nat Irad. Irad apquitca ilhnic nat Mehujael. Mehujael apquitca ilhnic nat Metusael. Metusael apquitca ilhnic nat Lamec. 19 Anit apnatamcaa ilhnic nat Lamec. Lhama ilhnic nat acvisay Ada, moc nic nat acvisay Zila.
20 Ada ayitca ilhnic nat Jabal. Jabal apquitquic nic nat apquilpaclheneycaoc carpa. Apquiltomja ilhnic nat apquiltamilquiscama apnatoscama. 21 Jabal apyalhing nic nat Jubal. Jubal apquitquic nic nat apquiltomja apquilpayvascama arpa yatalhpong najan flauta yammamoc. 22 Zila ayitca ilhnic nat Tubal-caín. Apquillanac nic nat asoc ningilmaycam tava apáoc, hierro najan bronce ilhnic nat tava apáoc. Tubal-caín apyalhing nic nat acvisay Naama.
23 Aptomjac nic nat Lamec apquilanya apnatamcaa:
Lhiya Ada najan lhiya Zila, colaylhojo sicpayvam.
Ayajac alhta coo lhama enlhit.
Acyanmongsaclhec alhta seyimsascama.
Acyanmongsaclhec alhta seticpaycam.
24 Yitnec alhta siete acyanmongayclha apmatnam Caín.
Setenta y siete sat cotnejic acyanmongayclha sicmatnam coo— nic nat aptomjac Lamec.
Poc apyalhing Caín
25 Appatjetamquic nic nat mocjam aptava Adán. Aptiyacmec nic nat ayitca apvisay Set.
Intomjac nic nat inquin: —Emcasquic poc sictamongvoyam Dios, apyanmongayclha Abel apmatnam alhta— nic nat intomjac.
26 Apvitac nic nat apquitca Set. Apquiltimec nic nat apvisay Enós. Apquiltimec nic nat siclhoc anco apquilmalhnancama enlhit. Apquillhenquic nic nat apvisay Dios Apyimtalhnamo.