Los adversarios detienen la obra
1 Cuando los enemigos de los descendientes de Judá y de Benjamín se enteraron de que los israelitas que habían regresado del cautiverio estaban reconstruyendo el templo del Dios de Israel,
2 fueron a entrevistarse con Zorobabel y con los jefes de esas familias, y les dijeron:
«Queremos ayudarlos en la reconstrucción del templo del Señor, pues también nosotros honramos al mismo Dios, y le hemos ofrecido sacrificios desde cuando Esarjadón era rey de Asiria y nos trajo a estas tierras.»
3 Pero Zorobabel, Josué y las demás familias descendientes de Israel, dijeron:
«No es conveniente que ustedes y nosotros edifiquemos juntos el templo del Señor. Lo reconstruiremos nosotros, porque así lo ordenó el rey Ciro de Persia.»
4 Pero los que poblaban esas tierras los amenazaron y los llenaron de temor para que no siguieran construyendo.
5 Sobornaron a los consejeros para que se pusieran en su contra, y lograron detener la obra durante el reinado de Ciro y hasta los días del rey Darío de Persia;
6 y cuando Asuero comenzó a reinar, escribieron serias acusaciones contra los habitantes de Judá y de Jerusalén.
7 También durante el reinado de Artajerjes de Persia, Bislán, Mitrídates, y Tabel y sus compañeros, escribieron al rey una carta en contra de los israelitas. La carta estaba escrita en arameo,
8 de parte del comandante Rejún y del secretario Simey, al rey Artajerjes, y redactada en contra de los habitantes de Jerusalén.
9 En esa ocasión escribieron el comandante Rejún y el secretario Simey, y sus demás compañeros, los jueces, gobernadores y oficiales de Persia y de Erec, Babilonia y Susa, es decir, de Elam,
10 y los otros pueblos que el grande y glorioso Asnapar llevó cautivos para que vivieran en la ciudad de Samaria y en otras provincias al otro lado del río Éufrates.
11 Lo que sigue es copia de las acusaciones que recibió el rey, la cual decía:
«Al rey Artajerjes. Saludos de sus siervos al otro lado del río Éufrates.
12 »Su Majestad debe saber que los judíos que salieron de Babilonia y vinieron a Jerusalén han comenzado a reconstruir su rebelde y malvada ciudad, y ya están echando nuevos cimientos y reparando sus murallas.
13 Su Majestad debe también saber que, en caso de que esa ciudad sea reconstruida y sus murallas sean reparadas, ya no pagará tributo ni impuestos ni rentas, con lo que las arcas del reino se verán afectadas.14 Nosotros, como súbditos del reino, consideramos injusto que Su Majestad sea menospreciada, y por lo tanto creímos conveniente informar de esto a Su Majestad.15 Ordene Su Majestad buscar en las memorias de sus antepasados, y podrá comprobar que esta ciudad siempre ha sido rebelde y perjudicial a los reyes y a las provincias del reino. Ya en el pasado se han suscitado rebeliones en ella, por lo cual esa ciudad fue destruida.16 Sepa Su Majestad que, si esta ciudad llega a ser reconstruida y se refuerzan sus murallas, la región que está al otro lado del río Éufrates dejará de ser de Su Majestad.»
17 La respuesta del rey fue la siguiente:
«Al gobernador Rejún, al secretario Simey, a todos sus compañeros que habitan en Samaria, y a los que están al otro lado del río Éufrates. Paz y prosperidad.
18 »La carta que de ustedes recibí me fue leída con toda claridad.
19 Habiendo dado la orden de investigar, se ha hallado que, en efecto, esa ciudad se ha rebelado en el pasado contra los reyes, y que aun entre ellos mismos se suscitan revueltas.20 También se ha hallado que hubo allí reyes poderosos que dominaron todo el territorio al otro lado del río Éufrates, y que se les pagaba tributo, impuestos y rentas.
21 »Por tanto, ordenen a esos hombres suspender la reconstrucción de la ciudad, hasta nuevas órdenes de mi parte.
22 Pongan todo su empeño en cumplir mis órdenes, para evitar mayores daños al reino.»
23 Cuando la carta del rey Artajerjes fue leída en presencia de Rejún y de su secretario Simey, y de sus compañeros, estos fueron inmediatamente a Jerusalén y con lujo de violencia obligaron a los judíos a detener las obras.
24 Fue así como la reconstrucción del templo de Jerusalén se suspendió hasta el segundo año del reinado del rey Darío de Persia.
Apquilinmelhaycam cotnaja ingmoc
1 Inlingalhquic nic nat amyaa nipyesicsa cotnaja ingmoc, yoyam ellanacpoc mocjam tingma apponquinomap enlhitaoc apquilmomap nano co Judea najan co Benjamín apquilvactama mocjam. 2 Apquilmiyaclhec nic nat cotnaja ingmoc apnaclha Zorobabel najan Josué najan apquilviscaa maa.
Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Jingilane sat ongilpasmoc nincoo lha tingma apponquinomap. Yitnec nincoo lha ningilayo Dios acno apquilayo quellhip. Yitnec mataa ningmescama asoc macmescama Dios, siclhoc nat aptimem apvisqui Esar-hadón, apvisqui co Asiria, aptomja ilhnic nat singnalayquinta as yoclhilhma.
3 Apquilatingmavoc nic nat Zorobabel, najan Josué najan poc apquilviscaa: —Mongvanquejec nimpasmeyquiclha ongillana tingma apponquinomap, ningilvamlha nincoo ningilvisay enlhitaoc Israel. Eycaso alhta singanama apvisqui Ciro yoclhilhma Persia.
4 Apquilinmelham nic nat mataa actomja apquilaoclha, yoyam elvatsamcoc apquillanay tingma apponquinomap. 5 Apquilpamejitsacpec nic nat apquilinmelhaycam nipyesicsa apquilviscaa, colhic acmesa acyanmongam, elinmelham sat apquilpasmeyquiclha. Eycaso apquiltemaclha apancaoc ayenmo aptimem apvisqui Ciro de Persia acvaycmo aptimem apvisqui Dario de Persia. 6 Aptimec nic nat apvisqui Asuero, apvita vaycajac actalhesomalhca ayinyema cotnaja ingmoc yoyam elinmelham apquillanay tingma co Juda najan co Jerusalén. 7 Naysicsa aptimem nic nat apvisqui Artajerjes, apvisqui co Persia, Bislam, Mitrídates, Tabeel najan apnaymacoc apnatalhesa ilhnic nat vaycajac elyipsitic apvisqui Artajerjes. Arameo appayvam nic nat actalhesamalhca najan acpeyvescasquiclha. 8 Moc vaycajac aptalhescama nic nat comandante Rehum, najan secretario Simsai actemaclha apquilinmelhaycam apquillanay tingma co Jerusalén. Apvitac nic nat vaycajac apvisqui Artajerjes. 9-11 Eycaso ilhnic nat apnatalhescama comandante Rehum, secretario Simsai, apnaymacoc apquilyicpilquemo, apquilviscaa singilpilhtetemo co Persia, co Erec, co Babilonia, co Susa acvisay Elam. Najan maa poc enlhitaoc apnalayquinta ilhnic nat apvisqui apyimtalhnamo apvisay Asnapar. Apquilnesquic nic nat as enlhitaoc yoclhilhma Samaria vatsam Éufrates, payjoc actalhningvamlha acnim. Eycaso apnatalhescama vaycajac:

Lhip visqui Artajerjes. Vaycajac ayinyema nincoo, ningiltomja lhip ningiltimesaycam, ningileyvam vatsam Eufrates, payjoc actalhningvamlha acnim:
12 Yitnec amyaa ongilyascasingvomoc lhip visqui ingac apquiltemaclha judíos. Apquilyinyovquic alhta yoclhilhma lhip apcanamaclha. Apquilvoctac tingma Jerusalén ningyesicsa, yoyam ellanac mocjam tingma apnamcaclha enlhit apquilmapsomcaa. Apquiltamjam apquillanayclha apjalhtam mataymong, najan apquillanayclha tingma apvajac. 13 Iyasamcojo sat lhip mocjam: Apquilpenasquic sat ancoc apquillanayclha apjalhtam mataymong najan apyovoclhojo tingma. Melmecsejec sat acyanmongam tributo as enlhitaoc, melmecsejec sat acyanmongam impuestos najan derechos. Cosovjalhcac sat mataa solyayem apvisqui tingma pac. 14 Ningilancam nincoo lhip visqui ingac, colhejec sat acvenná lhip visqui ingac. Eycaso ayinyema ningilapajascama soycam amyaa, colhic altimnasa lhip. 15 Lhip apquilyeyjamcaa apnatalhesa nano vaycajac, apquillhenacpoc nat as enlhitaoc apquilmapsomcaa apquilinmelhaycam mataa visqui mayayo najan yatapquilviscaa moc yoclhilhma. Aptovasacpec nat as tingma ayinyema apquiltemaclha apancaoc. 16 Iyasamcojo sat lhip mocjam: Apquilpenasquic sat ancoc apquillanayclha tingma najan apjalhtam mataymong, comascoc sat aptimem lhip apvisqui vatsam Éufrates, payjoc actalhningvamlha acnim — nic nat intomjac vaycajac.

17 Apcapajasquic nic nat vaycajac apvisqui Artajerjes, apcatingmavo:

Lhip comandante Rehum, lhip secretario Simsai najan apquillhalhmaa co Samaria najan yoclhilhma vatsam Éufrates payjoc actalhningvamlha acnim: Saludos.
Acvitac alhta vaycajac 18 selapajasquiscama alhta quellhip. Inquilyipsatalhquic alhta sicnaclha coo actemaclha nimpayvam. 19 Invitalhquic alhta vaycajac actalhesomalhca nano ningilyeyjamcaa. Apquillhenacpec enlhit apquilmapsomcaa nano as tingma, apquiltemaclha apquilinmelhaycam apquilpasmeyquiclha apnaymacoc, yoyam eltovacsic apquilviscaa nano. 20 Apnam alhta nano apquilviscaa apquilyimtalhnamo tingma Jerusalén. Apquillhocac nat acyanmongam tributo, najan impuestos najan derechos ayinyema enlhitaoc apnaycam yoclhilhma vatsam Éufrates, payjoc actalhningvamlha acnim. 21 Elane sat quellhip, yoyam elvatsamcoc enlhitaoc apquillanay tingma. Coo sat ongvanic, yavamlha sat cotnejic ellanacpoc apquillanay tingma. Coo sat ongvanic, yavamlha sat cotnejic ellanacpoc mocjam as tingma. 22 Noelpamijitsacpojo nasa enlhitaoc, coyantavomejec sat acmasom yoclhilhma ningileyvomaclha — nic nat intomjac vaycajac.

23 Inquilyipsatalhquic nic nat vaycajac ayinyema apvisqui Artajerjes napato Rehum, napato Simsai secretario najan apnaymacoc. Apquilpasmeclhec nic nat apquilmiyaclho tingma Jerusalén, apquilanama elvatsamcoc apquillanay tingma quilhvoc anco. 24 Am nic nat ellanacpoc mocjam tingma apponquinomap tingma Jerusalén, acvaycmo segundo año aptimem apvisqui Darío co Persia.