Nacimiento de Moisés
1 Un hombre de la familia de Leví fue y tomó por esposa a una descendiente de Leví,
2 que concibió y dio a luz un hijo. Al verlo tan hermoso, lo mantuvo escondido tres meses;
3 pero como no pudo esconderlo más tiempo tomó un cesto de juncos, lo calafateó con brea y asfalto, colocó allí al niño, y lo dejó en un carrizal a la orilla del río.
4 Una hermana del niño se quedó a cierta distancia para ver qué sucedería.
5 La hija del faraón bajó al río para bañarse y, mientras sus doncellas se paseaban por la ribera del río, vio el cesto en el carrizal. Entonces envió a una criada suya para que lo recogiera.
6 Cuando ella abrió el cesto, vio allí a un niño que lloraba, y le tuvo compasión. Entonces dijo:
«Este niño es de los hebreos.»
7 La hermana del niño dijo entonces a la hija del faraón:
«¿Debo ir y llamar a una nodriza hebrea, para que críe este niño por ti?»
8 Y la hija del faraón respondió:
«Sí, ve.»
Entonces la joven fue y llamó a la madre del niño,
9 y la hija del faraón le dijo:
«Llévate a este niño y críalo por mí. Yo te pagaré por hacerlo.»
La mujer tomó entonces al niño y lo crio,
10 y cuando el niño creció ella lo llevó a la hija del faraón, quien lo adoptó como su hijo y le puso por nombre Moisés, pues dijo: «Yo lo rescaté de las aguas.»
Moisés huye de Egipto
11 Moisés creció, y un día salió a ver a sus hermanos, y los vio trabajar muy duro. También vio que un egipcio golpeaba a uno de sus hermanos hebreos.
12 Moisés miró a todas partes y, al no ver a nadie, mató al egipcio y lo escondió en la arena.
13 Al día siguiente, salió y vio que dos hebreos reñían, así que le dijo al que maltrataba al otro:
«¿Por qué golpeas a tu prójimo?»
14 Y aquel respondió:
«¿Quién te ha puesto a ti como nuestro príncipe y juez? ¿Acaso piensas matarme, como mataste al egipcio?»
Entonces Moisés tuvo miedo, y dijo:
«Ciertamente esto ya ha sido descubierto.»
15 Cuando el faraón se enteró de este hecho, buscó a Moisés para matarlo; pero Moisés huyó del faraón y habitó en la tierra de Madián.
16 Mientras estaba sentado junto a un pozo, las siete hijas del sacerdote de Madián vinieron a sacar agua para llenar las pilas y dar de beber a las ovejas de su padre,
17 pero llegaron los pastores y las echaron de allí. Entonces Moisés se levantó a defenderlas, y dio de beber a sus ovejas.
18 Cuando ellas volvieron a donde estaba Reuel, su padre, este les dijo:
«¿Por qué volvieron hoy tan temprano?»
19 Y ellas respondieron:
«Un egipcio nos defendió de los pastores, y además sacó agua por nosotras y les dio de beber a las ovejas.»
20 Reuel preguntó a sus hijas:
«¿Y dónde está ese hombre? ¿Por qué lo dejaron solo? ¡Llámenlo, para que venga a comer!»
21 Moisés aceptó quedarse a vivir con ese hombre, y él le dio por esposa a su hija Séfora.
22 Ella le dio a luz un hijo, y él le puso por nombre Guersón, porque dijo: «Soy un extraño, en una tierra extraña.»
23 Después de mucho tiempo murió el rey de Egipto. Los hijos de Israel gemían por causa de su esclavitud, y clamaron a Dios. Por causa de su esclavitud, su clamor llegó hasta Dios,
24 y cuando Dios oyó sus gemidos, se acordó de su pacto con Abrahán, Isaac y Jacob.
25 Entonces Dios miró a los hijos de Israel, y los reconoció.
Aptiyaycamlha Moisés
1 Apnec nic nat lhama enlhit, Leví apmolhama. Inquilyimjapquic nic nat quilvana ayinyema Leví apmolhama. 2 Inlovsoc nic nat intomjac. Aptiyacmec nic nat ayitca. Invitac nic nat ayitca aptamila apanco. Inposquic nic nat ayitca acvocmo apnatqui piltin. 3 Am nic nat covanac cocpocsic mocjam. Inmec nic nat tepo macyitnatem malha yamit aysicsic. Inquiltilhnamquic nic nat ayimpejic papa. Incalhimcasquic nic nat ayitca. Inpiquinquic nic nat nicja vatsam netin yingmin ayimjaclha tepo. 4 Mocjay nic nat inyilhanmac apyalho as sicaa yoyam colanam.
5 Invaac nic nat apvisqui faraón apquitca. Inquiltamjoc nic nat coyapacsic yingmin vatsam. Inquileyvec nic nat nicja yingmin quilvana allhalhmaa. Alancam nic nat as quilvanaa. Pilapcasquic nic nat acvita asoc acyitna naysicsa tepo. Yejemoc nic nat ayapajasa alancam coyamoc yoyam cosanta. 6 Inliquic nic nat ayapma atong. Pilapcasquic nic nat acvita sicaa. Apvinec nic nat sicaa. Apyovsec nic nat alano. Intomjac nic nat avalhoc:
Hebreo apquitca as sicaa — nic nat intomjac.
7 Invitac nic nat sicaa apyalho. Intomjac nic nat ayanya: —¿Evanqui ya oltimnacsic lhama quilvana hebrea yoyam covanimsic as sicaa? Lhiya sat cotnejic ayitca — nic nat intomjac.
8 Incatingmavoc nic nat faraón apquitca: —Coltimnasquiclha — nic nat intomjac.
Yejemoc nic nat aclhinga quilvana ayitcoc. Inquiltimnasquiclhec nic nat sicaa inquin.
9 Intomjac nic nat faraón apquitca ayanya sicaa inquin: —Cayin sat sicaa. Covanimquis sat lhiya. Coo sat otnejic sictamongvoyam. Coo sat oyanmongsic acyanmongam — nic nat intomjac.
Incaynec nic nat sicaa quilvana. Incamquic nic nat neme ac. 10 Apvanamyic nic nat sicaa. Inyantamaclhec nic nat acnaclha faraón apquitca. Ayitca ilhnic nat intomjac. Inquiltimec nic nat apvisay Moisés, moc ningiltimem: Apcaynomap nayingmin.
Apquinyem Moisés yoclhilhma Egipto
11 Apvanamyic nic nat Moisés. Nalhit acnim nic nat intomjac. Aptiyaningveclhoc nic nat apnaymacoc. Apquilanoc nic nat actemaclha acyimtalhnama apquiltamjaycam. Apvitac nic nat nipyesicsa apnaymacoc enlhit hebreo yoyam ematong. Co Egipto ilhnic nat apticpaycam. 12 Apsovjam nic nat nipyava Moisés. Am nic nat etac poc co Egipto. Yejemoc nic nat apcaja. Apquitsepquic nic nat co Egipto. Apcatoynacpec nic nat. 13 Moc acnim nic nat intomjac. Aptiyaningveclhoc nic nat apnaymacoc Moisés. Apvitac nic nat actemaclha apquilatingmomap apcanit apnaymacoc hebreos.
Aptomjac nic nat Moisés apcanya aptomja apsilhnanoncama: —¿Soctomja apticpamcaa poc apanco? — nic nat aptomjac.
14 Apcatingmavoc nic nat enlhit: —¿Soc lhac ayanem etnejic singyicpilquemo nincoo najan etnejic apquimja apmamyi? ¿Apquiltamjo ya jeyajic coo lha, acno apcajem alhta co Egipto? — nic nat aptomjac.
Apcacac nic nat Moisés. Intomjac nic nat apvalhoc: Nasoc lhaja aclingalhco amyaa — nic nat intomjac. 15 Aplingac nic nat apvisqui faraón as amyaa. Apquiltamjoc nic nat ingyajic Moisés.
Apquinyec nic nat Moisés. Apnacmec nic nat yoclhilhma Madián. 16 Apnacmec nic nat nicja yamilquit. Pilapcasquic nic nat apvita siete quilvana ayitcoc. Sacerdote co Madián apquitquic nic nat as quilvanaa. Inquilvoctac nic nat yamilquit yoyam colyatimsic yingmin inyap apnatoscama. 17 Yejemoc nic nat apquilvocta poc apquilancam nipquesic. Apquilmiyovcoc nic nat yingmin. Yejemoc nic nat apcapajasa Moisés. Appasmec nic nat quilvana ayitcoc. Apquilyatimcasquic nic nat yingmin acnatoscama.
18 Inquiltajaclhec nic nat quilvanaa ayitcoc. Inyap nic nat apvisay Reuel. Aptomjac nic nat apquilanya: —¿Soctomja alvactamo nac quilhvo? — nic nat aptomjac.
19 Inquilatingmavoc nic nat: —Apvocmec lhac lhama enlhit co Egipto. Ingmiyovquic lhac naysicsa singilinmelhaycam poc apquilancam nipquesic. Apquilyatimcasquic lhac yingmin lhip apnatoscama — nic nat inquiltomjac.
20 Aptomjac nic nat inyap apquilanya: —¿Jalhcojo apyasa as enlhit? ¿Soctomja colyantamantamo as enlhit? Coltimnasquiclha, ontaveclhac sat lhama — nic nat aptomjac.
21 Apnacmec nic nat Moisés tingma pac (sacerdote). Aplhocac nic nat quilvana ayitcoc Moisés acvisay Séfora. 22 Aptiyacmec nic nat ayitca. Apquiltimec nic nat apvisay Gersón. Intomjac nic nat apvalhoc Moisés: Actomjac coo maycaa cotnajaclha siyaoclha — nic nat intomjac.
23 Acvoncaclhojo ilhnic nat intomjac. Apquitsepquic nic nat apvisqui yoclhilhma Egipto. Inyimtilhec nic nat apquiltamjaycam enlhitaoc Israel. Invinec nic nat apquilvalhoc. Apquilpalhamam nic nat yoyam elngac Dios Apyimtalhnamo. 24 Aplingac nic nat Dios actemaclha apquiliclhangvoycam. Apyasingveclhoc nic nat Dios asoc monquinatquiscama actemaclha apmayjayoclha apvitay nic nat Abraham najan Isaac najan Jacob. 25 Apvitac nic nat Dios enlhitaoc Israel. Inlhenquic nic nat apvalhoc yoyam epasmoc.