Israel derrota al rey de Basán
(Nm 21.31-35)
1 »Partimos de allí, y subimos por el camino de Basán, y en Edrey nos salió al encuentro Og, el rey de Basán, para pelear contra nosotros.
2 Pero el Señor me dijo: “No le tengas miedo, porque a él y a todo su ejército yo los he puesto en tus manos, lo mismo que a su tierra, para que hagas con él lo que hiciste con Sijón, el rey amorreo que reinaba en Jesbón.”
3 Y el Señor nuestro Dios nos entregó también a Og rey de Basán, y a todo su ejército, y los derrotamos hasta acabar con todos,
4 y luego nos apoderamos de todas sus ciudades, es decir, las sesenta ciudades de la tierra de Argob, que eran del reino de Og en Basán. No quedó una sola ciudad que no conquistáramos.
5 Todas ellas eran ciudades fortificadas y de altas murallas, con portones y cerrojos, sin contar otras muchas ciudades sin murallas.
6 Las destruimos, como lo hicimos con Sijón, el rey de Jesbón. En todas las ciudades matamos a hombres, mujeres y niños,
7 y nos apoderamos de todo el ganado y de los despojos de las ciudades.
8 »En aquel tiempo conquistamos la tierra que va del arroyo de Arnón hasta el monte Hermón, en la ribera oriental del Jordán, la cual estaba en manos de esos dos reyes amorreos
9 (al monte Hermón, los sidonios lo llaman Sirión, y los amorreos, Senir),
10 más todas las ciudades de la llanura, y todo Galaad y todo Basán, hasta Salca y Edrey, ciudades del reino de Og en Basán.
11 Del resto de los gigantes solo había quedado Og, el rey de Basán. Su cama, que aún puede verse en Rabá de los amonitas, era de hierro, y medía unos cuatro metros de largo por dos metros de ancho, tomando como base de medición el codo humano.
Territorio de Rubén y Gad, y de la media tribu de Manasés
(Nm 32.1-42)
12 »El territorio que en aquel tiempo conquistamos, y que va de Aroer, que está junto al arroyo de Arnón, hasta la mitad del monte de Galaad, se la entregué a los rubenitas y a los gaditas, junto con sus ciudades.
13 El resto de Galaad, y todo Basán, que era del reino de Og, y toda la tierra de Argob, conocida como tierra de gigantes, se lo entregué a la media tribu de Manasés.
14 Yaír hijo de Manasés tomó posesión de toda la tierra de Argob, hasta el límite con Gesur y Macá, y le dio su nombre, Basán-havot-yaír, y así se llama hasta el día de hoy.
15 A Maquir le entregué Galaad,
16 y a los rubenitas y gaditas les entregué Galaad, hasta el arroyo de Arnón. Sus límites eran la mitad del valle, hasta el arroyo de Jaboc, que es el límite de los amonitas;
17 el Arabá, con el Jordán como límite, desde Cineret hasta el mar del Arabá, es decir, el Mar Salado, y por el lado oriental, las faldas del monte Pisga.
18 »En aquel tiempo, yo les di la siguiente orden: “El Señor su Dios les ha dado en propiedad esta tierra. Pero todos ustedes, los aguerridos, deben tomar sus armas y cruzar el río al frente de sus hermanos israelitas.
19 ”En las ciudades que les he entregado solo se quedarán sus mujeres y sus hijos, y también el mucho ganado que yo sé que ustedes tienen.
20 ”Ninguno de ustedes podrá volver a la tierra que les he entregado hasta que el Señor haya establecido a sus hermanos como a ustedes, y ellos hayan recibido también la tierra que el Señor su Dios les da al otro lado del Jordán.”
21 En aquel tiempo también le ordené a Josué: “Tú mismo has visto todo lo que el Señor tu Dios hizo con aquellos dos reyes. Y lo mismo hará el Señor con todos los reinos por los cuales vas a pasar.
22 ”No les tengan miedo, porque el Señor su Dios es quien pelea por ustedes.”
Moisés no entra a Canaán
23 »En aquel tiempo, le rogué al Señor en oración:
24 “Tú, Señor y Dios, has comenzado a mostrar tu grandeza y tu mano poderosa a este siervo tuyo. Ciertamente, no hay dios en el cielo ni en la tierra que haga las grandes proezas que tú haces.
25 ”Yo te ruego que me concedas cruzar el río y contemplar esa bella tierra que está más allá del Jordán, y ese bello monte, y el Líbano.”
26 Pero por culpa de ustedes el Señor se había enojado contra mí, y por eso no me escuchó, sino que me dijo: “¡Basta! No me hables más de este asunto.
27 ”Sube a la cumbre del Pisga, y dirige la mirada al norte y al sur, al este y al oeste. Mira con tus propios ojos, porque no cruzarás el Jordán.
28 ”Manda a Josué, y anímalo y fortalécelo. Será él quien lo cruzará al frente de este pueblo, y será él quien les dé posesión de la tierra que ahora verás.”
29 »Y nos detuvimos en el valle, delante de Bet Pegor.
Apmatnam apvisqui Og
(Nm 21.31-35)
1 Aptomjac nic nat Moisés: —Ningmiyaclhec alhta moc amay, ningilpeyvoc tingma Basán. Apvisqui maa apvisay alhta Og. Ingilamyilhamquic alhta apvisqui apnalayquinta apyovoclhojo apquillhalhmaa singilpilhtetemo. Apquilpecjam alhta jingilinmelham yoclhilhma Edrei.
2 Aptomjac alhta Dios seyanya coo: ¡Lhip Moisés, nongya nasa lhip! Otnesquisic sat coo, yoyam emacpoc apvisqui Og najan apyovoclhojo apquillhalhmaa. Quellhip sat elnapoc maa, elnasojoc sat apquiltomjaclha siclhoc alhta apvisqui Sehón tingma Hesbón, najan apquillhalhmaa amorreos.
3 Ingilyimnatasquic alhta Dios yoyam ongilnapoc apvisqui Og najan apyovoclhojo apquillhalhmaa. Am alhta ingyaymacpoc lhama. 4 Ningnatovasquic alhta aplhamoclhojo tingma apquilvanyam. Am alhta ingyaymacpoc lhama. Ningnatovasquic alhta sesenta tingma apquilvanyam. Ninsovjoquic alhta tingma apcanamaclha siclho apvisqui Og yoclhilhma Argob, yoclhilhma Basán. 5 Apquilyimnatem alhta tingma acma apjalhtam nitno, najan alyimnatem alhta apatnaoc. Najan maa poc tingma aplhamoclhojo mepqui apjalhtam. 6 Ningnatovasquic alhta apyovoclhojo, acno alhta ningnatovascama apvisqui Sehón tingma Hesbón, acyiplomo ningilnapma enlhit, najan quilvanaa najan ayitquic. 7 Ningmiyovquic alhta apnatoscama najan asoc acmamnave, ayinyema alhta cotnaja ingmoc apticyovam.
8 Ningiltimec alhta inganco yoclhilhma apancaoc apcanit apquilviscaa nipyesicsa amorreos, apquileyvomaclha alhta nicja vatsam Jordán, ayenmo alhta vatsam Arnón acvaycmo inquilhe Hermón. 9 (Sidonios appayvam acvisay nic nat as inquilhe Sirión. Najan amorreos appayvam acvisay Senir.) 10 Ningiltimec alhta inganco aplhamoclhojo tingma apquilvanyam as yoclhilhma, najan aplhamoclhojo tingma yoclhilhma Galaad, najan yoclhilhma Basán, acvaycmo Salca najan Edrei. Siclhoc alhta apvisqui Og tingma apancaoc yoclhilhma Basán — nic nat aptomjac Moisés. 11 (Refaítas aptovana alhta apvisqui Og, mepqui mocjam apnaymacoc. Yitnec mocjam as ningvamlha nac jay aysicsic apyitnamaclha apjapac, payjoc tingma Rabá nipyesicsa amonitas. Aysicsic apyitnamaclha apjapac actomja allanomalhca tava apac, cuatro metros acvinatem najan dos metros acpayjem).
Yoclhilhma nicja vatsam
(Nm 32.1-42)
12 Aptomjac nic nat Moisés: —Ningiltimec alhta inganco moclhama yoclhilhma. Apquillhocac alhta yoclhilhma apquilmolhama tribu Rubén najan apquilmolhama tribu Gad, ayenmo siclho Aroer, nicja vatsam Arnón acvaycmo nalhit yoclhilhma acma inquilha Galaad, najan maa tingma apquilvanyam. 13 Apquillhocac alhta napocja apquilmolhama media tribu Manasés yoclhilhma Galaad moc nicja, najan yoclhilhma Basán, siclhoc alhta apcanamaclha apvisqui Og. Najan maa yoclhilhma Argob, actomja apquileyvomaclha enlhitaoc rafaítas. 14 (Manasés aptavin niptamin alhta Jair. Aplhocac alhta yoclhilhma ayenmo Argob acvaycmo nicja yoclhilhma Gesur najan Maaca. Apquiltimec alhta yoclhilhma Basán, cotniclhac acvisayó lhama Havot-jair, acvaycmo as ningvamlha nac jay.) 15 Aplhocac alhta Maquir yoclhilhma Galaad. 16 Apquillhocac alhta apquilmolhama tribu Rubén najan apquilmolhama tribu Gad yoclhilhma Galaad acvaycmo vatsam Arnón. Nelha intomjac alhta alvata acvaycmo vatsam Jabod, vamlha maa. Tap eyca maa apquileyvomaclha amonitas. 17 Apquillhocac alhta nicja actiyapmaclha acnim Arabá, payjoc inquilhe Pisga. Najan maa nicja vatsam Jordán, ayenmo acyayengviyam Cineret acvaycmo yingmin acvanyam Arabá, moc ningiltimem Mar Muerto (Yingmin Apac) — nic nat aptomjac Moisés.
18 Actomjac alhta silanya quellhip: —Dios Apyimtalhnamo singmescama as yoclhilhma ontimjic inganco. Elsavojo sat quellhip apquilmaycam, elpalhavoclha sat apnaymacoc israelitas, ellanac apquilimpocjay. 19 Colhnam sat apnatamcaa tingma apquilvanyam, najan ayitquic najan aclhamoclhojo apnatoscama, cotlaycaoc apnatoscama. 20 Noelvatsaoc nasa quellhip apquilpasmeyquiclha apnaymacoc Israel. Ellhovamcoc sat maa yoclhilhma Dios apquilmescama, eltimjic apancaoc as yoclhilhma. Cotnejic sat mepqui mocjam ningilinmelhamalhca lhalhma anco. Natamin elvota sat mocjam quellhip, yoyam elhnam moclhama yoclhilhma apquillhoy alhta quellhip — alhta actomjac coo. 21 Actomjac alhta siyanya Josué: Apvitac alhta lhip aptomjaclha Dios Apyimtalhnamo, yoyam eticyoc alhta apcanit apquilviscaa. Colhojoc sat apticyovam moclhama apquilviscaa apquilvoycamlha quellhip. 22 ¡Nongya nasa lhip najan apnaymacoc! ¡Epasmiclhac sat Dios, apquimja apmamyi sat etnejic apquilimpocjay quellhip! — alhta actomjac coo — nic nat aptomjac Moisés.
Apmasma Dios apquilmalhnaycam Moisés:
23 Aptomjac nic nat Moisés: —Almalhnaquic alhta Dios: 24 Lhip Dios Apyimtalhnamo, sicvisay coo silancam lhip. Elhicmosquic alhta apmopvan apanco najan aptemaclha apyimtalhnamo. Paj poc dios maa netin, paj poc as nalhpop yoyam ellana asoc simpilapquiscama, ningvita inlhojo apvamlha pac lhip. 25 Nomyov nasa lhip ovomjoc tap vatsam Jordán. Altamjo inyicje otac yoclhilhma actamila anco najan inquilhe Líbano — alhta actomjac coo. 26 Aplovquic alhta Dios ayinyema quellhip apquilsilhnanomap apanco. Apmiyovquic alhta Dios aptomja seyanya: ¡Vamlha itne! Nolhen nasa mocjam. 27 Ingyinamit sat lhip netin inquilhe Pisga. Ilanojo sat nilhqueyja najan maa nipiyam, najan actiyapmaclha acnim, najan actalhningvamlha acnim. Copvanquejec evomjoc tap vatsam Jordán. 28 Itne sat lhip appayvam ingyanic Josué: Ingyane sat evascapoc, itnesquis apyimtalhnamo Josué. Enaliclhac sat apnaymacoc as yoclhilhma, yoyam eltimjic apancaoc. Elanojoc sat lhip quilhvo nac jay — alhta aptomjac seyanya. 29 Ningmiyaclhec alhta alvata, payjoc tingma Bet-peor — nic nat aptomjac Moisés.