1 La guerra entre las familias de Saúl y de David fue larga, pero mientras que la familia de David se iba fortaleciendo, la de Saúl se iba debilitando.
Los hijos de David nacidos en Hebrón
(1 Cr 3.1-4)
2 En Hebrón le nacieron hijos a David. Su primogénito fue Amnón, hijo de Ajinoán la jezreelita;
3 el segundo fue Quilab, hijo de Abigaíl, la mujer de Nabal, el de Carmel; el tercero fue Absalón, hijo de Macá, la hija de Talmay, el rey de Gesur;
4 el cuarto fue Adonías, hijo de Jaguit; el quinto fue Sefatías, hijo de Abital;
5 el sexto fue Itreán, hijo de Egla, también mujer de David. Estos fueron los hijos que le nacieron a David en Hebrón.
Abner pacta con David en Hebrón
6 En la guerra que había entre las familias de Saúl y de David, Abner defendía a la familia de Saúl.
7 Como Saúl había tenido una concubina, la cual se llamaba Rispá y era hija de Ayá, un día Isboset increpó a Abner:
«¿Por qué te has acostado con la concubina de mi padre?»
8 Abner se disgustó por el reclamo de Isboset, y le dijo:
«¿Acaso piensas que soy un simple perro, al servicio de Judá? ¿Yo, que he tratado con misericordia a la familia de Saúl, tu padre, y a sus familiares y amigos? ¿Yo, que no te he puesto en las manos de David? ¡Y ahora vienes a reclamarme por andar con esa mujer!
9 Que el Señor me castigue duramente, y más aún, si no hago con David lo que Dios le prometió
10 y pongo en sus manos el reino de Saúl, y lo confirmo como rey de Israel y de Judá, desde Dan hasta Berseba.»
11 Isboset lo escuchó, y no pudo responderle porque le tenía miedo.
12 Entonces Abner envió mensajeros a David para preguntarle:
«¿De quién es el país? Aquí tienes mi mano. Hagamos un pacto, y me comprometo a hacer que todo Israel te reconozca como rey.»
13 Al oír David esta propuesta, respondió:
«Acepto tu propuesta, con una condición: Cuando vengas a verme, trae contigo a Mical, la hija de Saúl. Si no la traes, mejor no vengas.»
14 Después de esto, David mandó a decir a Isboset, el hijo de Saúl, que le devolviera a Mical, porque era su mujer, pues por ella había entregado cien prepucios de los filisteos.
15 Isboset ordenó entonces que fueran a casa de Paltiel hijo de Lais y le quitaran a Mical.
16 Paltiel se fue llorando tras ella, hasta llegar a Bajurín, pero Abner le ordenó que se regresara a su casa y Paltiel obedeció.
17 Luego, Abner habló con los ancianos de Israel y les dijo:
«Hace tiempo que ustedes procuran que David sea el rey de Israel.
18 Háganlo ahora, porque el Señor ha hablado con él y le ha dicho: “Tú serás el instrumento que yo usaré para librar a mi pueblo del poder de los filisteos y de todos sus enemigos.”»
19 Luego fue y habló con los benjaminitas, y después de eso se dirigió a Hebrón para comunicarle a David que el pueblo de Israel y los benjaminitas estaban de acuerdo.
20 Para visitar a David en Hebrón, Abner se hizo acompañar de veinte hombres, y David les ofreció un banquete a todos ellos.
21 Allí Abner le hizo a David esta promesa:
«Me propongo reunir a todo el pueblo de Israel, para que hagan un pacto contigo y tú reines como lo tienes pensado.»
Entonces David despidió a Abner, y este partió en paz.
Joab mata a Abner
22 Después de visitar a David, Abner se marchó de Hebrón muy tranquilo. Mientras tanto, Joab y los hombres de David regresaban del campo de batalla con un gran botín,
23 y al llegar a Hebrón le informaron que Abner hijo de Ner había estado con David y que lo había despedido en paz.
24 Entonces Joab se presentó ante David, y le reclamó:
«Supe que Abner vino a visitarte, y que tú lo has dejado ir. ¿Por qué lo hiciste?
25 Tú bien sabes que él solo ha venido para engañarte y para saber por dónde andas y qué es lo que haces.»
26 En cuanto Joab salió de la presencia de David, sin que David lo supiera mandó un mensaje a Abner, pidiéndole que regresara a Hebrón, aunque Abner ya iba por el pozo de Sira.
27 Cuando Abner volvió, Joab lo llevó aparte, a un lado de la puerta, diciéndole que quería hablar con él en secreto. En realidad, quería vengar la muerte de su hermano Asael, así que le hundió una daga por la quinta costilla, y lo mató.
28 Cuando David lo supo, dijo:
«El Señor es testigo de que mi reino y yo somos inocentes de la muerte de Abner hijo de Ner.
29 ¡Que recaiga un severo castigo sobre Joab y sobre toda la familia de su padre! ¡Que nunca falte en su casa quien padezca flujo de sangre, ni quien sea leproso o inválido, ni quien muera asesinado o sufra de hambre!»
30 Así fue como Joab y su hermano Abisay se vengaron de Abner por haber matado a su hermano Asael durante la batalla de Gabaón.
31 David, por su parte, llamó a Joab y a sus acompañantes, y les dijo:
«Rásguense la ropa y vístanse de cilicio, y guarden luto por la muerte de Abner.»
Y echó a andar, detrás del ataúd.
32 Abner fue sepultado en Hebrón, y el rey y el pueblo lloraron amargamente al lado del sepulcro.
33 Además, el rey honró a Abner al decir:
«¿Por qué, Abner, tuviste que morir como un villano?
34 ¡No tenías las manos atadas, ni los pies encadenados!
¡Caíste traicionado por gente malvada!»
Y el pueblo volvió a llorar junto al sepulcro.
35 Luego, fueron a ver al rey para que comiera algo, pero él dijo:
«Que Dios me castigue, y más aún, si rompo mi promesa de no comer antes de que se ponga el sol.»
36 Cuando el pueblo supo la decisión de David, la celebró, pues todo lo que el rey hacía era del agrado del pueblo.
37 Y ese día el pueblo comprendió que David nada había tenido que ver con la muerte de Abner.
38 Además, David habló con sus hombres y les dijo:
«¿Se dan cuenta de que hoy ha muerto un gran príncipe de Israel?
39 Y yo, aunque me han ungido como rey, reconozco que soy débil y que estos hombres, los hijos de Seruyá, son muy violentos. Que el Señor les dé su merecido a los malvados, como corresponde a su maldad.»
1 Ajolhec nic nat mataa apquilnapomacpilha Saúl apquilmolhama najan David apquilmolhama. Ingyangvocmec nic nat apquilyimnatem David apquilmolhama. Asilhtec nic nat mataa apquilyimnatem Saúl apquilmolhama.
David apquilmolhama
(1~Cr 3.1-4)
2 Eycaso apquilvisay nic nat David apquitquic tingma Hebrón: aptiyam apmamyi ilhnic nat Amnón, inquin nic nat Ahinoam co Jezreel. 3 Apyalhing nic nat Quileab, inquin nic nat Abigail, Nabal aptava niptamin co Carmel. Apyalhing nic nat Absalón, inquin nic nat Maaca, inyap nic nat Talmaí, apvisqui co Gesur. 4 Apyalhing nic nat Adonías, inquin nic nat Haguit. Apyalhing nic nat Sefatías, inquin nic nat Abital. 5 Apyalhing nic nat Itream, inquin nic nat Egla, moc aptava David. Apvitac nic nat apquitquic David naysicsa apma tingma Hebrón.
Abner apcasicjayclha David
6 Am nic nat comascac mataa quimpocjacme nipyesicsa apquilmolhama apquilyeyjamcaa Saúl najan apquilmolhama David. Inyangvocmec nic nat apmopvan Abner nipyesicsa apquilmolhama apquilyeyjamcaa Saúl. 7 Innec nic nat tampeyi acvisay Rizpa, inyap nic nat Aja, Saúl moc aptava niptamin. Aplhenacpec nic nat Abner apyoyam as tampeyi.
Apmiyovquic nic nat Is-boset, aptomja apcanya Abner: —¿So actomja yi apyitnamó lhama lhip moc aptava tata ninga? — nic nat aptomjac.
8 Avanjec nic nat aplom Abner aplinga Is-boset appayvam.
Aptomjac nic nat Abner apcatingmavo: —¿Apcanayqui ya lhquip sicvisay Judá aptoscama simjing? Sictemaclha alhta mataa sicpeyvomo nipyesicsa apquilmolhama Saúl, lhip apyap ninga. Sicmasma alhta mataa lhip, yoyam memacpejec lhip napato David. ¿Epjescacme ya lhquip sictovascama lhama quilvana? Quip ingyeylhojo: 9 Eyanmongsiclhac sat Dios sictemaclha coo, apvita inlhojo mepqui sicpasmom David, acno aplhanma siclhoc nat Dios. 10 Aptomjac nic nat Dios: Comascoc sat aptimem apvisqui rey Saúl. Apya'monquiscama etnejic sat David, apvisqui rey nipyesicsa Israel najan Judá. Ayenmo yoclhilhma Dan nilhqueyja acvaycmo Beerseba nipiyam — nat aptomjac Dios — nic nat aptomjac Abner.
11 Apcacac nic nat Is-boset aplinga Abner appayvam, am nic nat ingyatingmavo.
12 Apcapajasquic nic nat soycam amyaa Abner, colhic altimnasa David: —¿Soc lha aptimem apvisqui rey? Incanit sat ongilpamejitsalhcojo mepqui ningyeycajascaoc: Ovascapoc sat sicpasmom lhip, etnejic sat lhip apvisqui rey nipyesicsa apyovoclhojo apquilmolhama Israel — nic nat aptomjac Abner.
13 Apcatingmavoc nic nat David: Aclingac lhac lhip appayvam, yoyam ongilpamejitsalhcojo mepqui ningyeycajascaoc ninlhanma. Iyasamcojo lhip lhama amyaa: Copvanquejec lhip mepqui apyantamayquinta quilvana Mical, inyap ninga Saúl — nic nat aptomjac. 14 Apcapajasquic nic nat soycam amyaa David, colhic sat altimnasa Is-boset: Nomyov nasa etava Mical, sicmam alhta acyanmongam cien apyimpeoc nav'ayc aptilha filisteos — nic nat aptomjac David. 15 Apcanyacpec nic nat Abner, eyantavoclha quilvana Mical, Paltiel aptava, apyap nic nat Lais. Ayinyema ilhnic nat apcanama Is-boset. 16 Apquimjamquic nic nat Paltiel naysicsa apvinama, acvaycmo tingma Bahurim. Apcapajasquic nic nat Abner etajiclha mocjam. Aptajaclhec nic nat Paltiel.
17 Aptomjac nic nat Abner apquilanya apquilvanyam mayayo Israel: Apquiltingyac alhta mataa quellhip, etnejic apvisqui rey David. 18 ¡Noc maa, quilhvo nac jay! — nic nat aptomjac Abner. Aptomjac nic nat Dios actomja nasoc anco aplhenacpo David. Etnejic sat apquilvomquiscama tap enlhitaoc Israel apquillingaycamco acyimtalhnama nipyesicsa filisteos najan poc cotnaja ingmoc — alhta aptomjac Dios — nic nat aptomjac Abner.
19 Apquilpamejitsacpec nic nat Abner najan enlhitaoc apquilmolhama Benjamín. Apmiyaclhec nic nat Abner tingma Hebrón, eltimnacsic David actemaclha apquilpamejitsomap enlhitaoc Israel najan apquilmolhama tribu Benjamín. 20 Apvoclhec nic nat Abner tingma Hebrón apnaclha David, veinte ilhnic nat apquillhalhmaa. Apquillanac nic nat David acyivey nintom eltasomoc apyovoclhojo apquillhalhmaa.
21 Aptomjac nic nat Abner apcanya David: —Acpecjam coo ongvansiclha apyovoclhojo enlhitaoc Israel, yoyam ongilpamejitsalhcojo ninlhanma mepqui ningyeycajascaoc. Lhip etnejic apvisqui rey apyimtalhnamo, acno aclhanma apvalhoc lhip — nic nat aptomjac Abner.
Appayvasquic nic nat Abner apnaclha David. Aplhinquic nic nat acyiplomo actamilaycam apvalhoc.
Apmatnam Abner
22 Apquilvoctac nic nat Joab najan apquillhalhmaa David, apquilpenesa quimpocjacme. Apquilpatmentac nic nat cotlaycaoc asoc, ayinyema cotnaja ingmoc. Apvonquipquic nic nat Abner, acyiplomo actamilaycam apvalhoc. 23 Apquilvoctac nic nat Joab najan apquillhalhmaa. Aplingac nic nat amyaa apvactamo Abner, Ner apquitca, epamejitsic apvisqui David. Natamin apquilpamejitsomap appayvasa David, etajiclhac mocjam Abner — nic nat intomjac aplingay Joab.
24 Apmiyaclhec nic nat Joab apnaclha David, aptomja apcanya: —¿So actomja yi lhip visqui ingac? Apvoctac alhta Abner apnaclha lhip, apvonquipquic alhta mocjam. 25 ¿Am ya eyasamcoc lhip visqui ingac, aptomja singyinimquiscama Abner najan apyilhamacpo apanco, yoyam eyasamcojo lhip aptemaclha visqui rey? — nic nat aptomjac Joab.
26 Appenasquic nic nat appamejitquiscama Joab. Apquilapajasquic nic nat soycam amyaa elpamejitsic Abner. Am nic nat eyasamcoc David. Apquilvitac nic nat Abner payjoc yamilquit Zira. 27 Apquilyantementac nic nat Abner tingma apatong, yoyam epamejitsic. Apyilhacpoc nic nat Joab apyiplha sovo apvalhoc Abner. Apmatnec nic nat maa. Intomjac nic nat acyanmongayclha apmatnam siclho apyalhing Asael. 28 Pilapcasquic nic nat aplinga amyaa David. Aptomjac nic nat David: Naso sicpayvam napato Dios. Mepqui sicsilhnanomalhca ajanco sicvisay visqui rey, ayinyema apmatnam Abner, Ner apquitca. 29 Elngamcojoc sat acyanmongayclha aptemaclha apanco Joab najan apquilmolhama. Ellingamcojoc sat apquilmolhama ningmasquem, najan lepra ningmasquem, najan apquilyateyaycam, najan apticyovam quimpocjacme, najan mayic alnapma — nic nat aptomjac David.
30 Apmatnec nic nat Abner, ayinyema Joab najan Abisai. Apquilyanmongsaclhec nic nat aptemaclha Abner, apcajem nic nat siclho apquilyalhing Asael naysicsa quimpocjacme payjoc Gabaón.
31 Aptomjac nic nat David apcanya Joab najan apquillhalhmaa: —Elyapit apquilantalhnama, elantalhniclha apava acmayovsa apquilvalhoc. Elyapcalhaoc quellhip aplhenacpo Abner apmatnam — nic nat aptomjac David. Apyiplaclhec nic nat David apquilsoycam apquitsepma. 32 Apquilatoynquic nic nat Abner tingma Hebrón. Appasmec nic nat visqui David apyapcalhem apcatoynamacpilha Abner. Apyapcalhquic nic nat apyovoclhojo enlhitaoc.
33 Eycaso ilhnic nat appayvam David aplhenacpo Abner apquitsepma:

¿So actomja yi? Apmatnec alhta Abner mepqui acvisay.
34 Mepqui alhta alpilhquetamalhca apmeoc.
Mepqui alhta alpilhquetamalhca cadena apmancoc.
Apmatnec alhta lhip, ayinyema apquilajem apquilmapsomcaa — nic nat intomjac appayvam.

Apyapcalhquic nic nat apyovoclhojo enlhitaoc. 35 Apcanyacpec nic nat David etoc siclho, ayinyema actalhnacmo.
Aptomjac nic nat David apquilanya: —Eyanmongsiclhac sat sictemaclha Dios, apvita inlhojo sictom pan najan moc sictom cotalhnama mocjam acnim — nic nat aptomjac David.
36 Apquillingac nic nat apyovoclhojo enlhitaoc aplhanma David. Apquilyispaquic nic nat aptomjaclha David. 37 Apquilyasingvocmec nic nat enlhitaoc, mepqui apsilhnanomap apanco David, aplhenacpo Abner apmatnam, Ner apquitca.
38 Aptomjac nic nat David apquilanya apquilyimtalhnamo: —Elyasamcojo quellhip. Apmatnec acnim lhac enlhit apyimtalhnamo najan apyimnatem nipyesicsa enlhitaoc Israel. 39 Mepqui sicyimnatem mocjam sicvisay visqui Dios apquilyacyescama. Apquilyimnatem apanco Sarvia apquitquic, apquiltomjaclha acmasom. Eyanmongsiclhac sat Dios aptemaclha apmapsom — nic nat aptomjac.