1 El rey David le dijo a toda la asamblea:
«Dios ha escogido a mi hijo Salomón, pero él es todavía un niño tierno de edad, y la obra es demasiado grande. Esta casa no es para un hombre, sino para Dios el Señor.
2 Con todas mis fuerzas yo he preparado todo para la casa de mi Dios: oro para los objetos de oro, plata para los objetos de plata, bronce para los de bronce, hierro para los de hierro, y madera para los de madera; además, piedras de ónice, piedras preciosas, piedras negras, piedras de diversos colores, toda clase de piedras preciosas, y piedras de mármol en abundancia.
3 Además de todo lo que he preparado para la casa del santuario, es tan grande mi afecto por la casa de mi Dios que, en mi tesoro particular, tengo guardado oro y plata, y lo voy a dar para la casa de mi Dios:
4 cien mil kilos de oro, de oro de Ofir, y treinta mil kilos de plata refinada para recubrir las paredes de los edificios;
5 oro para los objetos de oro, y plata para los objetos de plata y para toda obra que deban hacer los artífices. ¿Quién más quiere presentar hoy una ofrenda voluntaria al Señor?»
6 Los jefes de familia y los jefes de las tribus israelitas, y los jefes de millares y de centenas, lo mismo que los administradores de las propiedades del rey, presentaron sus ofrendas voluntarias.
7 Para el servicio de la casa de Dios dieron ciento sesenta y cinco mil kilos y diez mil monedas de oro, trescientos treinta mil kilos de plata, seiscientos mil kilos de bronce, y tres millones trescientos mil kilos de hierro.
8 Todo el que tenía piedras preciosas las puso en las manos de Yejiel el guersonita para el tesoro de la casa del Señor.
9 El pueblo estaba feliz de haber contribuido voluntariamente, pues todo lo que ofrecieron al Señor lo dieron de corazón y de manera voluntaria.
10 El rey David se alegró mucho y bendijo al Señor delante de toda la congregación. Dijo:
«Bendito seas, Señor y Padre nuestro, Dios de Israel, desde el siglo y hasta el siglo.
11 Tuya es, Señor, la magnificencia y el poder, la gloria, la victoria y el honor; pues tuyas son todas las cosas que están en los cielos y en la tierra. Tuyo es, Señor, el reino. ¡Tú eres excelso sobre todas las cosas!
12 De ti proceden las riquezas y la gloria. Tú dominas sobre todo. En tu mano están la fuerza y el poder, y en tu mano también está el engrandecer y el dar poder a todos.
13 Por eso ahora, Dios nuestro, alabamos y loamos tu glorioso nombre.
14 »A decir verdad, ¿quién soy yo, y quién es mi pueblo, para poder ofrecerte todo esto, y de manera voluntaria? Todo es tuyo, y lo que ahora te damos lo hemos recibido de tus manos.
15 Nosotros, ante ti, somos unos extranjeros y advenedizos, como lo fueron todos nuestros padres: ¡nuestros días sobre la tierra son como una sombra pasajera!
16 Señor y Dios nuestro, toda esta abundancia que hemos preparado para edificar casa a tu santo nombre, procede de tu mano, y es todo tuyo.
17 Dios mío, yo sé que tú escudriñas los corazones, y que la rectitud te agrada. Por eso yo, con rectitud de mi corazón, te he ofrecido todo esto de manera voluntaria, y con alegría he visto que tu pueblo, reunido aquí y ahora, te ha ofrendado con espontaneidad.
18 »Señor, Dios de nuestros padres Abrahán, Isaac e Israel, conserva siempre esta voluntad de corazón de tu pueblo, y encamina a ti su corazón.
19 Dale a mi hijo Salomón un corazón perfecto, para que cumpla tus mandamientos, tus testimonios y tus estatutos, y para que te edifique la casa y todas las cosas, para las cuales yo he hecho estos preparativos.»
20 Después de esto, David dijo a toda la congregación:
«Bendigan al Señor su Dios.»
Entonces toda la congregación bendijo al Señor, Dios de sus padres, y se inclinaron y adoraron delante del Señor y del rey.
21 Sacrificaron víctimas al Señor, y al día siguiente le ofrecieron holocaustos: mil becerros, mil carneros, mil corderos con sus libaciones, y muchos sacrificios de parte de todo Israel.
22 Y ese día comieron y bebieron delante del Señor con gran alegría, y por segunda vez reconocieron como rey a Salomón hijo de David, y ante el Señor lo ungieron como príncipe, y a Sadoc lo ungieron como sacerdote.
23 Salomón ocupó el trono del Señor en lugar de David su padre, y fue prosperado, y todo Israel le juró obediencia.
24 Todos los jefes y poderosos, y todos los hijos del rey David, rindieron homenaje al rey Salomón,
25 y el Señor lo engrandeció en extremo ante todo Israel, y fue tal la gloria de su reino que ningún rey la tuvo antes de él en Israel.
Muerte de David
(1 R 2.10-12)26 David hijo de Yesé reinó sobre todo Israel
27 cuarenta años. Siete años reinó en Hebrón, y treinta y tres reinó en Jerusalén.
28 Murió cuando ya era anciano y entrado en años, rodeado de riquezas y de gloria; y en su lugar reinó su hijo Salomón.
29 Los hechos del rey David, tanto los primeros como los últimos, están escritos en el libro de las crónicas del vidente Samuel, en las crónicas del profeta Natán, y en las crónicas del vidente Gad,
30 con todo lo relativo a su reinado y su poder, y con todo lo que le aconteció a él, y a Israel y a todos los reinos de aquellas tierras.
1 Aptomjac nic nat apvisqui David apquilanya: Coo sictamongvoyam Salomón, apponquinomap ayinyema Dios. Apyimnanic mocjam, avanje eyca aptamjaycam, yoyam ellana tingma. Jave enlhit tingma pac yoyam ellanacpoc, eyca apvisay Dios tingma pac apponquinomap. 2 Acvascapquic alhta sictingyasquiscama acyovoclhojo asoc, yoyam colhic allana tingma apponquinomap apmaclha Dios: oro, plata, bronce, hierro najan yamit nicja, yoyam collanalhcac moclhama asoc. Najan mataymong alyinmom carolina, moc mataymong alpalhquemalhca, mataymong acmamnave najan alabastro. 3 Cotlaycaoc asoc sictingyasquiscama coo, ayinyema siyasicjayo Dios Visqui ingac tingma pac apponquinomap. Otnejic mocjam sicmescama nasa oro najan plata ajanco: 4 cien mil kilos oro actamila anco, mocjam doscientos treinta mil kilo plata, yoyam ellanac apnatanma tingma napocja. 5 Collanalhcac sat moclhama asoc enlhit apquilmopvan ellana, ayinyema oro najan plata. ¿Soc enlhit nipyesicsa quellhip jevjanamcoc sat, etnejic apmescama nasa macmescama Dios?— nic nat aptomjac David.
6 Apquilvitac nic nat apquilmescama nasa, yoyam ellanacpoc tingma, ayinyema ilhnic nat apyapmayc apquilmolhama, najan apquilviscaa tribu, najan apquilviscaa militar batallones najan compañías najan apquilviscaa apquiltamjaycam. 7 Apquilansaclhec nic nat ciento sesenta y cinco mil kilo najan diez mil monedas de oro. Najan trescientos treinta mil kilo de plata. Najan seiscientos mil kilo de bronce. Najan tres millones trescientos mil kilo de hierro.
8 Apquilvitac nic nat apquilmescama nasa mataymong acmamnave alyinmom. Apmamtacja ilhnic nat apvisay Jehiel, Gersón aptavin, aptamilquiscama acyitnamaclha asoc acmamnave congne tingma apponquinomap.
9 Payjeclhec nic nat apquilvalhoc enlhitaoc apquilvita apquiltemaclha apquilmescama nasa asoc macmescama Dios, ayinyema ilhnic nat actamilaycam apquilvalhoc. Payjeclhec nic nat apvalhoc apvisqui David apvita.
10 Aplhenquic nic nat apvisqui David altamila appayvam Dios Visqui ingac napatavo apcaneyquiclha enlhitaoc: Aptasoc apanco lhip Dios Visqui ingac ningilvisay Israel cotmongvoycamlha nelha. 11 ¡Lhip nac apyimtalhnamo, najan apmopvan, najan mayayo, najan apyimnatem apanco Visqui ingac! Lhip apanco aclhamoclhojo asoc netin najan as nalhpop. Lhip apanco apcanamaclha lhalhma anco, aptomja apyimtalhnamo apanco, am elhno poc. 12 Lhip ayinyema ningilnatam najan mayayo. Lhip nac Visqui as nalhpop lhalhma anco. Apyimnatem apanco najan apmopvan apanco lhip. Lhip ayinyema singyimnatescama nincoo najan ningmovan. 13 ¡Lhip Dios Visqui ingac, ningiltomjac gracias najan ningayo lhip apvisay apanco aptamila! 14 Mepqui sicyimtalhnamo coo, mepqui apquilyimtalhnamo enaymacoc enlhit. Jave asoc inganco ningmescama nasa lhip. Lhip alhta ayinyema siclho ningillhoy asoc. Lhip apanco asoc acyovoclhojo ningmescama nasa. 15 Ningno nincoo ningilyeyjamcaa ningileyvam cotnajaclha ningilaoclha, ningiltomja malha maycaa. Malha pisquisca ningilyitsomalhca nincoo mepqui aljalhneycam ingilvalhoc.
16 Dios Visqui ingac, lhip apanco as asoc, lhip alhta alinyema asoc ningmescama nasa ningilnatam, yoyam ongillana tingma apponquinomap mayayoclha lhip. 17 Dios Visqui ingac, acyasamcoc coo, lhip apyasamcoc actemaclha ingvalhoc nincoo, apyispaquic lhip actemaclha acpeyvomo. Ingvalhoc acpeyvomo ayinyema sicmescama nasa as asoc. Najan ayinyema actamilaycam apquilvalhoc as enlhitaoc apquilmescama nasa apquilnatam. 18 Lhip nac Dios Visqui apancaoc ningilyeyjamcaa Abraham, najan Isaac najan Israel. Ingyane sat colhic mataa actamilaycam apquilvalhoc as enlhitaoc, ilmiyov sat mataa, yoyam melvatsamquejec sat mataa as enlhitaoc. 19 Ingyane sat colhic actamilaycam apvalhoc sictamongvoyam Salomón, yoyam esavojo apyiplovquiscama apcanamaclha ayinyema lhip najan singascamaclha. Ellanac sat maa tingma apponquinomap, sictingyasquiscama alhta aclhamoclhojo asoc — nic nat aptomjac apvisqui David.
20 Aptomjac nic nat mocjam apvisqui David apquilanya enlhitaoc: Eltime sat apquilayo Dios Visqui ingac — nic nat aptomjac. Yiplovcoc nic nat apquilayo Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa. Apquiljalhec nic nat, apquilticlha aptapnaoc napato Dios najan napato apvisqui rey. 21 Moc acnim nic nat intomjac. Apquilnapquic nic nat apnatoscama macmescama Dios acyanmongam melyascalhma najan moc asoc macmescama Dios: mil vayqui inquilinava, mil nipquesic apquilinava najan mil nipquesic apquitcoc. Yiplovcoc nic nat apquilmescama nasa uva ayingmenic najan cotlaycaoc moc asoc, yoyam eltovamcoc. 22 Aptovcamquic nic nat, apquilyinamquic nic nat naysicsa acpayjayclha apquilvalhoc napato Visqui ingac Dios. Apquiltimescasquic nic nat mocjam lhama apvisqui apancaoc Salomón, David apquitca, apquilmalhnesquisa napato Dios. Sacerdote ilhnic nat apvisay Sadoc. 23 Aptimec nic nat apvisqui Salomón apya'monquiscama apyap David, mayayo ilhnic nat najan apyimtalhnamo. Apquililyajaclhoc nic nat apyovoclhojo enlhitaoc Israel. 24 Apquilpasmec nic nat mataa singilpilhtetemo apquilviscaa najan David apquitquic, mepqui apquilinmelhaycam. 25 Innec nic nat ayaco apvisqui Salomón ayinyema Dios nipyesicsa enlhitaoc Israel, am nic nat elhno poc apvisqui nano.
Apquitsepma David
(1~R 2.10-12)26 Aptimec nic nat apvisqui David nipyesicsa enlhitaoc Israel. Isaí apquitca ilhnic nat David. 27 Aptimec nic nat apvisqui tingma Hebrón siete años najan tingma Jerusalén treinta y tres años, acyovoclhojo ilhnic nat cuarenta años. 28 Apquitsepquic nic nat David aptomjaclha apvanyam, actamilaycam apvalhoc, mayayo najan cascama apquilnatam. Apya'monquiscama ilhnic nat apquitca Salomón aptomjayclho apvisqui.
29 Aptiyascam nic nat David, ayenmo aptiyaycamlha acvaycmo apquitsepma, acyitna actalhesomalhca vaycajac crónicas profeta Samuel, najan crónicas profeta Natán najan enlhit apvitayo apvisay Gad. 30 Yitnec as vaycajac acnatalhesamalhca aptemaclha apvisqui David, actemaclha apmopvan, actemaclha apquilimpocjay najan aclhamoclhojo amyaa naysicsa aptiyascam David, nipyesicsa enlhitaoc Israel najan lhalhma anco.