Historia de un pueblo infiel
1 Habían pasado siete años desde que habíamos sido llevados presos a Babilonia. El día diez del mes de Ab de ese año, algunos de los jefes de Israel vinieron a verme para consultar a Dios. En cuanto se sentaron delante de mí, 2 Dios me dijo:
3-4 «Ezequiel, hombre mortal, habla con los jefes de Israel y dales de mi parte el siguiente mensaje: “Ustedes vienen a consultarme, para que les diga lo que deben hacer. Pero les juro que no les diré nada. Yo soy el Dios de Israel, y cumpliré mi palabra”.
»Lo mejor será que tú te encargues de juzgarlos y les hagas ver lo mal que se portaron sus antepasados. 5 Diles de mi parte lo que voy a contarte:
»El día que yo elegí a Israel, le juré seriamente que yo sería el Dios de sus descendientes. Luego me di a conocer a ellos en Egipto, y les repetí mi juramento. Les dije que yo soy su Dios. 6 Ese mismo día les prometí sacarlos de Egipto y llevarlos al país que yo mismo había buscado para ellos, ¡una tierra muy bella y fértil, donde siempre hay abundancia de alimentos! 7 A todos ellos les ordené que tiraran los ídolos odiosos que tanto querían, y que no tuvieran nada que ver con los malolientes ídolos egipcios, porque el Dios de Israel soy yo.
8 »Pero ellos fueron rebeldes y no me obedecieron. Ninguno de ellos tiró sus odiosos ídolos, ni renunció a los malolientes ídolos egipcios.
»Yo estaba tan enojado que, para desahogarme, quise castigarlos allí en Egipto. 9 Si no lo hice, fue por respeto a mí mismo y para que no hablaran mal de mí los pueblos entre los cuales vivían los israelitas. Y es que yo me di a conocer a los israelitas, y los saqué de Egipto, en presencia de esos pueblos.
10 »Fue entonces cuando los llevé al desierto. 11 Allí les di todos mis mandamientos, que dan vida a quienes los obedecen. 12 También les dije que el día sábado me pertenece, y que en ese día debían adorarme. Así reconocerían que yo soy su Dios. 13 Pero ellos se rebelaron contra mí allá en el desierto; no obedecieron mis mandamientos, que dan vida a quienes los obedecen, ni me adoraron el día sábado.
»Yo estaba tan enojado que, para desahogarme, quise acabar con ellos en el desierto. 14 Si no lo hice, fue por respeto a mí mismo, y para que no hablaran mal de mí los pueblos que me vieron sacarlos de Egipto. 15 También allí, en el desierto, les juré seriamente que no los llevaría a la tierra que les había dado, esa tierra bella y fértil, donde siempre hay abundancia de alimentos. 16 Pero ellos, en vez de obedecer mis mandamientos, los rechazaron; en vez de adorarme el día sábado, siguieron adorando a sus ídolos malolientes.
17 »A pesar de todo, yo les tuve compasión y no los destruí en el desierto; 18 pero a sus hijos les advertí que no siguieran el mal ejemplo de sus padres, ni tuvieran nada que ver con sus ídolos malolientes.
19 »Yo soy el Dios de Israel. Por eso les pedí que obedecieran todos mis mandamientos, 20 y que me adoraran el día sábado, como señal de que me reconocían como su Dios. 21 Sin embargo, ellos fueron rebeldes. No obedecieron mis mandamientos, que dan vida a quienes los obedecen, ni me adoraron el día sábado.
»Yo estaba tan enojado que, para desahogarme, allí en el desierto quise acabar con ellos. 22 Si no lo hice, fue por respeto a mí mismo, y para que no hablaran mal de mí los pueblos que me vieron sacarlos de Egipto. 23 También allí, en el desierto, les juré seriamente que los dispersaría por todas las naciones del mundo, 24 porque ellos no obedecieron mis mandamientos ni me adoraron el día sábado, sino que siguieron adorando a los ídolos malolientes que adoraron sus antepasados.
25 »Llegué al extremo de dejarlos seguir leyes que no eran buenas y mandamientos que no les daban vida. 26 Dejé que presentaran a sus hijos mayores como ofrenda a sus ídolos. Lo hice para luego rechazarlos y ver si así se llenaban de horror y reconocían que yo soy su Dios.
27 »Por todo esto, habla con los israelitas y diles de mi parte lo siguiente: “También los antepasados de ustedes me ofendieron con su infidelidad. 28 Cuando yo les entregué la tierra que había prometido darles, ellos hicieron pequeños templos en lo alto de los cerros y bajo la sombra de los árboles, y allí presentaron toda clase de ofrendas a los dioses falsos. 29 Yo les pregunté: ¿Por qué adoran ídolos en esos pequeños templos en lo alto de los cerros?
30 »Por eso, dales de mi parte el siguiente mensaje a los israelitas:
“Ustedes siguen el mal ejemplo de sus antepasados. Ya no puedo recibir sus cultos con agrado, pues ustedes se han relacionado con esos ídolos odiosos. 31 Ustedes siguen presentando a sus hijos como ofrendas quemadas en honor de sus ídolos malolientes. ¿Y todavía esperan que yo les dé mensajes cuando vienen a consultarme? Pues les juro que no les daré ninguna respuesta. Yo soy el Dios de Israel.
32 ”Ustedes quieren ser como las demás naciones de la tierra, que adoran a ídolos hechos de palo y de piedra, 33-34 pero yo les juro que eso nunca sucederá. Yo soy el Dios de Israel.
”Ustedes, israelitas van a conocer mi enojo y mi gran poder. Yo los reuniré de entre los pueblos y naciones donde ahora están dispersos, y seré su rey. 35-36 Así como en el desierto de Egipto castigué a sus antepasados, así también los castigaré a ustedes. Los llevaré al desierto, lejos de todos los pueblos, y yo mismo los castigaré. Yo soy el Dios de Israel, y cumpliré mi palabra.
37 ”Así como los pastores apartan sus ovejas de las que no son suyas, yo elegiré uno por uno a los que formarán mi pueblo. Haré un pacto con ustedes, 38 y los sacaré del país donde ahora viven como extranjeros. Pero pondré aparte a los rebeldes que no me obedezcan, y ellos no volverán a la tierra de Israel. Entonces ustedes reconocerán que yo soy el Dios de Israel.
39 ”¡Israelitas! Yo soy su Dios. Si no quieren obedecerme, ¡entonces sigan adorando a sus ídolos malolientes! Pero llegará el día en que tendrán que obedecerme y no dejaré que me falten al respeto presentando esas ofrendas a sus ídolos. 40-42 Delante de todas las naciones les mostraré que soy diferente. Yo los sacaré de entre todos los pueblos y naciones donde ahora andan dispersos. Los reuniré de nuevo en Israel, tierra que juré dar a sus antepasados, y me adorarán en mi montaña santa, que es la montaña más alta de Israel. Allí recibiré todas las ofrendas que ustedes quieran presentarme, y ustedes serán para mí tan agradables como el aroma del incienso. Entonces reconocerán que yo soy el Dios de Israel, y que yo cumplo mi palabra.
43-44 ”Israelitas, ustedes han sido malvados y corruptos, pero no los castigaré como se merecen. Voy a tratarlos bien solo por honor a mí mismo. Y cuando ustedes se acuerden de su mala conducta y de todas las malas acciones por las que los rechacé, sentirán asco de ustedes mismos. Entonces reconocerán que yo soy el Dios de Israel, y que cumplo mi palabra”».
Un mensaje contra el bosque del sur
45 45 (21.1) Dios también me dijo:
46-47 46-47 (21.2-3) «Ezequiel, dirige la mirada hacia el sur, y dale a Jerusalén este mensaje de mi parte:
“Jerusalén, voy a prenderte fuego. Destruiré a todos tus habitantes, y no dejaré a ninguno con vida. El fuego se extenderá de sur a norte, y acabará con todos a su paso. ¡Nadie podrá apagar ese incendio! 48 48 (21.4) Todo el mundo se dará cuenta entonces de que el fuego que Dios enciende, nadie puede apagarlo”».
49 49 (21.5) Yo me quejé con Dios y le dije: «¡Ay, Dios mío! ¡La gente dice que yo solo hablo por hablar!»
Apquiltemaclha apancaoc israelitas apquilmomap
1 Vocmec nic nat décimo acnim (diez), najan piltin quinto (cinco), najan año séptimo (siete). Apquiltingyac alhta Dios appayvam napocja apquilvanyam israelitas. Apquilmiyantac alhta sicnaclha coo. 2 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: 3 Lhip enlhit, iltimnas sat lhip sicpayvam napatavo apquilvanyam israelitas: ¿Apquililtamjo ya quellhip elyasamcojo, yavamlha cotnejic? Coo sicvisay Visqui apancaoc, siclhanma mepqui sicyeycajascaoc: Mongvatingmamejec sat selmalhna inlhojo quellhip — alhta aptomjac. 4 Iyicpilcojo sat lhip as enlhit apquilvanyam. Iltimnas sat apquiltemaclha apquilyeyjamcaa selyamasma coo — alhta aptomjac seyanya. 5 Iltimnas sat lhip mocjam: Eycaso appayvam ayinyema Visqui ingac: Apnam siclhoc nat israelitas yoclhilhma Egipto. Alyacyesquic alhta coo yoyam olmeyvoc sat mataa. Nasoc alhta siclhanma mepqui sicyeycajascaoc: Coo nac Dios Visqui apancaoc quellhip — alhta actomjac coo. 6 Inlhenquic evalhoc oyinyovsic sat yoclhilhma Egipto, onaliclhac sat enlhit silyacyescama moc yoclhilhma sictingyasquiscama siclho. Acvisay yoclhilhma acyitnamaclha leche najan apquimjaclha yovjan, actamila anco as yoclhilhma, am colhno moc yoclhilhma as nalhpop. 7 Actomjac alhta silanya: ¡Etlhaoc sat quellhip quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios sictanoncama coo! ¡Noelmiyov nasa quilaycmasquiscama apancaoc co Egipto, noeltime nasa apquilayo! ¡Coo sicvamlha Dios Visqui apancaoc quellhip! — alhta aptomjac Dios Visqui ingac.
8 Elinmelham alhta enlhit ajancaoc, am alhta eljalhnoc sicpayvam, am alhta elyinyavac quilaycmasquiscama apancaoc. Aclovquic alhta sicvita apquiltemaclha, inquitlhincasquic oyanmongsiclhac apquiltemaclha apancaoc naysicsa apnaycam mocjam yoclhilhma Egipto. 9 Acmiyovquic alhta coo, ayinyema sicvisay coo Dios Sicyimtalhnamo, siclhanma nat onalovsingvoclha enlhit ajancaoc yoclhilhma Egipto, yoyam olmeyvoc mataa. Colapvanquejec jelvenam coo enlhitaoc lhalhma anco. 10 Acyinyovcasquic alhta Egipto israelitas, sicnalaclho yoclhilhma actamopeycaoc. 11 Apquillhocac alhta maa siyanamaclha najan siyascamaclha, yoyam elmiyovacpoc apquiltomja apquilyiplovquiscama. 12 Apquilanyacpec alhta eltamilsic acnim ninnayclha, actomja asoc monquinatquiscama pacto ningmiyovmalhca, actomja nasoc anco silyacyescama israelitas eltimjic enlhit ajancaoc. 13 Am alhta eljalhnoc sicpayvam naysicsa apquileyvam yoclhilhma actamopeycaoc. Am alhta elyiplovcasac siyanamaclha actemaclha ningmiyovmalhca, am alhta eltamilcasac acnim ninnayclha. Inquitlhincasquic alhta oyanmongsiclhac apquiltemaclha apancaoc as yoclhilhma actamopeycaoc. 14 Acmiyovquic alhta coo, ayinyema sicvisay coo siclhanma nat onalovsingvoclha enlhit ajancaoc yoclhilhma Egipto. Colapvanquejec jelvenam coo enlhitaoc lhalhma anco.
15 Aclhenquic alhta mepqui sicyeycajascaoc payjoc yoclhilhma actamopeycaoc, mellhovamquejec sat israelitas yoclhilhma silyacyescama coo, acyitnamaclha leche najan apquimjaclha yovjan, actomja actamila anco, am colhno moc yoclhilhma. 16 Ayinyema melyiplovquiscama siyanamaclha najan siyascamaclha, meltamilquiscama acnim ninnayclha. Apquiltomja eyca apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. 17 Inlhenquic alhta evalhoc olmeyvoc mocjam, mepqui sicsovjomo silnapma as yoclhilhma actamopeycaoc. 18 Altimnasquic alhta israelitas apquitquic, meltingyejec mataa quilaycmasquiscama, melvajanamquejec sat mataa apquiltemaclha apquilyeyjamcaa. 19 Actomjac alhta silanya: ¡Coo sicvisay Dios Visqui apancaoc quellhip! Elsavojo apquilyiplovquiscama siyanamaclha najan siyascamaclha. 20 Eltamilquis sat mataa acnim ninnayclha, asoc monquinatquiscama silyacyescama quellhip. Elyicpilcojoc sat sicvisay Dios Visqui apancaoc quellhip — alhta actomjac coo.
21 Am alhta eljalhnoc apquitquic siyanamaclha najan siyascamaclha coo, yoyam elmiyovacpoc, am eltamilcasac acnim ninnayclha. Aclovquic alhta coo, inquitlhincasquic oyanmongsiclhac apquiltemaclha apancaoc payjoc yoclhilhma actamopeycaoc. 22 Acmiyovquic alhta coo, ayinyema sicvisay coo siclhanma nat onalovsingvoclha enlhit ajancaoc yoclhilhma Egipto. Colapvanquejec jelvenam coo enlhitaoc lhalhma anco. 23 Aclhenquic alhta mepqui sicyeycajascaoc payjoc yoclhilhma actamopeycaoc, yoyam ongvilhpansic sat israelitas moc yoclhilhma lhalhma anco. 24 Ayinyema alhta melyiplovquiscama siyanamaclha najan meltamilquiscama acnim ninnayclha, apquiltomja eyca apquilayo quilaycmasquiscama alinyema apquilyeyjamcaa. 25 Apquillhocac alhta mocjam siyanamaclha yoyam elyiplovcasojo, jave yoyam elmiyovacpoc, eyca yoyam melmiyovacpejec sat. 26 Apquilanyacpec alhta elnapoc apquitquic siclha appaliyam, actemaclha macmescama quilaycmasquiscama, elangvomoc sat maa, elyicpilcangvomoc sat coo sicvisay Dios Visqui apancaoc — alhta actomjac coo.
27 Aptomjac alhta mocjam: Lhip enlhit, ilngas sat sicpayvam nipyesicsa israelitas: Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc: Apquilyeyjamcaa quellhip apquiltomja seveneycam coo, apquiltomja selyamasma coo. 28 Siclhoc alhta apquilvita yoclhilhma alhnancoc sicmescama coo, ayinyema siclhanma siclho mepqui sicyeycajascaoc yoyam ellhovamcoc. Pilapcasquic alhta sicvita apquiltemaclha acmasom sictanoncama coo. Apquiltingyac asoc macmescama quilaycmasquiscama sictanoncama coo. Acvitac alhta apquiltemaclha maa netin inquilhe, najan coning yamit acma acyilhna actemaclha apquilvatnama talha asoc acmasis, najan moc asoc macmescama quilaycmasquiscama, najan uva ayingmenic macmescama quilaycmasquiscama. 29 Actomjac alhta siyanya israelitas: ¿Co laa acvisay mayayoclha apquiltingyey quellhip? — alhta actomjac coo. Apquiltimec mataa acvisay Acyitnamaclha Quilaycmasquiscama, moc acvisay mayayoclha quilaycmasquiscama cotningvoyam nelha.
30 Aptomjac alhta mocjam: Ilngas sat lhip coo sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc: Apquiltemaclha quellhip apquilsilhnanomap apanco apno apquilyeyjamcaa. ¿So actomja yi? Selyamasma coo, yoyam eltimjic quellhip apquilayo quilaycmasquiscama. ¿So actomja yi? 31 Mocjam as ningvamlha nac jay apquiltingyac quellhip macmescama quilaycmasquiscama sictanoncama coo. Apquilnapquic quellhip apquitquic eltimjic macmescama quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Quilhvo ya seyavecta coo, elyasamcojoc sat yavamlha cotnejic. Naso coo sicpayvam, moltimnacsejec sat yavamlha cotnejic nipyesicsa quellhip — alhta aptomjac Visqui ingac.
32 Aptomjac alhta mocjam: Inlhenquic apquilvalhoc quellhip elhnasojoc sat apquiltemaclha enlhit vecinos, acnaycaoc quilaycmasquiscama allanomalhca mataymong najan yamit, eltimjic apquilayo. Acmiyovquic coo, colapvanquejec quellhip. 33 Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui sicyimtalhnamo: Otnejic sat mataa nipyesicsa quellhip siyanamaclha naysicsa sicmovan, najan naysicsa siclom, yoyam oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc quellhip. 34 Onalovsingvoclhac sat quellhip apquilhpaneycam lhalhma anco, acyiplomo acyivey sicmovan, najan acyivey siclom, yoyam oyanmongsiclhac apquiltemaclha apancaoc quellhip. 35-36 Onaliclhac sat quellhip yoclhilhma actamopeycaoc. Olyipconic sat quellhip, acno sicyipconma nanoc nat apquilyeyjamcaa quellhip yoclhilhma Egipto. Naso coo siclhanma mepqui sicyeycajascaoc. 37 Olhnasojoc sat apquilancam nipquesic, aptomja apquilyipsatem apnatoscama, colhojoc sat sicyipconma quellhip. Otnesquisic sat quellhip yoyam elyiplovcasojoc sat mocjam pacto ningmiyovmalhca. 38 Onalovsingvoclhac sat apyovoclhojo israelitas apquilhpanyam. Olyipconic sat maa, eltanovacpoc sat apquiltomja selinmelhaycam, melvityejec sat apquileyvomaclha isralitas. Elyicpilcojoc sat quellhip sicvisay Visqui sicyimtalhnamo — alhta aptomjac.
39 Aptomjac alhta mocjam: Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui silanya quellhip: ¡Elyasamcojo sat quellhip! ¡Eltime sat apquilayo quilaycmasquiscama! Covac sat moc actemaclha, yoyam ellingamcojoc sat. Nalhit acnim sat eltimjic quellhip selilyajayquiclho mocjam, mepqui apquiltingyey asoc macmescama quilaycmasquiscama, mepqui selveneycam mataa quellhip. 40 Jeltimjic sat selayo apyovoclhojo israelitas payjoc inquilhe acponquinomalhca naysicsa yoclhilhma ajanco. Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc. Omoc sat tacja aclhamoclhojo asoc selmescama quellhip, najan acyilhna siclha apquilvitay amyip. 41 Cotnejic sat mocjam sicyisponcama coo, sicvita inlhojo asoc selmescama coo payjoc apquilvatnamaclha altar. Apquilhpaneycam mocjam quellhip, onalovsingvoclhac sat quellhip sicvisay Dios Visqui sicyimtalhnamo, elvitac sat aplhamoclhojo metnaja israelitas sictemaclha sicmasma quellhip.
42 Ellhovamcoc sat quellhip as yoclhilhma sicmescama siclho apquilyeyjamcaa quellhip. Jelyicpilcangvomoc sat sicvisay Visqui sicyimtalhnamo. 43 Coyasingvoclhojoc sat apquilvalhoc apquiltemaclha apancaoc quellhip apquilsilhnanomap apanco najato, eltanovac sat quellhip, malha yoyam elyiclhic. 44 Ongvasicjiclhojoc sat mocjam quellhip, mepqui sicyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc. Jave ayinyema apquiltamila quellhip, eyca ayinyema coo sicvisay ajanco sicvisay Sicmasma. Jelyicpilcangvomoc sat quellhip, sicvisay Visqui sicyimtalhnamo — alhta aptomjac Visqui ingac.
Acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc co nipiyam
45 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: 46 Lhip enlhit, ¡ingyinmelhojo payjoc nipiyam nalhma! ¡Ilngas sat sicpayvam sicyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc enlhit! 47 Iltimnas sat sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc: Olvitic sat talha, cosavojoc sat yamtaa alyamay najan alhnancaoc alimja nalhma, elmetic sat apyovoclhojo enlhit apquileyvam nalhma, ayenmo nipiyam acvaycmo nilhqueyja. Casponejec sat talha nac jay. 48 Elyicpilcangvomoc sat enlhitaoc lhalhma anco, silvatnama talha coo sicvisay Visqui apancaoc. Casponejec sat mataa talha acvanyam — alhta aptomjac.
49 Ayatingmavoc alhta coo: Lhip Visqui ingac, melyasingvomejec sat enlhit siclingascama lhip appayvam, apquilanem acvisay amyaa acyilhamalhca — alhta actomjac coo.