Obedecer la ley o confiar en Jesucristo
1 ¡Ay, gálatas, qué tontos son ustedes! ¡Hasta parece que estuvieran embrujados! Yo mismo les di una explicación clara de cómo murió Jesucristo en la cruz. 2 Solo quiero que me digan una cosa: Cuando recibieron el Espíritu de Dios ¿fue por obedecer la ley, o por aceptar la buena noticia? ¡Claro que fue por aceptar la buena noticia! 3 Y si esto fue así, ¿por qué no quieren entender? Si para comenzar esta nueva vida necesitaron la ayuda del Espíritu de Dios, ¿por qué ahora quieren terminarla mediante sus propios esfuerzos? 4 ¿Tantos sufrimientos, para nada? ¡Aunque no creo que no hayan servido de nada! 5 Dios no les ha dado el Espíritu, ni ha hecho milagros entre ustedes, solo porque ustedes obedecen la ley. ¡No! Lo hace porque ustedes aceptaron el mensaje de la buena noticia.
El ejemplo de Abraham
6 Dios aceptó a Abraham porque él confió en Dios. 7 Sepan, entonces, que los verdaderos descendientes de Abraham son todos los que confían en Dios. 8 Desde mucho antes, la Biblia decía que Dios también iba a aceptar a los que no son judíos, siempre y cuando pusieran su confianza en Jesucristo. Por eso Dios le dio a Abraham esta buena noticia: «Gracias a ti, bendeciré a todas las naciones.» 9 Así que Dios bendecirá, por medio de Abraham, a todos los que confían en él como Abraham lo hizo.
10 Pero corren un grave peligro los que buscan agradar a Dios obedeciendo la ley, porque la Biblia dice: «Maldito sea el que no obedezca todo lo que la ley ordena.» 11 Nadie puede agradar a Dios solo obedeciendo la ley, pues la Biblia dice: «Los que Dios ha aceptado, y que confían en él, vivirán para siempre.»
12 Pero para tener vida eterna por medio de la ley no haría falta confiar en Dios; solo habría que obedecer la ley. Por eso dice la Biblia: «El que obedece la ley se salvará por su obediencia.» 13 Pero Cristo prefirió recibir por nosotros la maldición que cae sobre el que no obedece la ley. De ese modo nos salvó. Porque la Biblia dice: «Dios maldecirá a cualquiera que muera colgado de un madero.» 14 Por eso, la bendición que Dios prometió darle a Abraham es también para los que no son judíos. Así que, si confiamos en Cristo, recibiremos el Espíritu que Dios nos ha prometido.
La ley y la promesa
15 Hermanos míos, les voy a dar un ejemplo que cualquiera puede entender. Cuando una persona hace un pacto con otra, y lo firma, nadie puede anularlo ni agregarle nada. 16 Ahora bien, las promesas que Dios le hizo a Abraham eran para él y para su descendiente. La Biblia no dice que las promesas eran para «sus descendientes», sino para «su descendencia», la cual es Cristo. 17 Lo que quiero decir es esto: la promesa de Dios no puede cambiarla, ni dejarla sin valor, una ley que Dios dio cuatrocientos treinta años después. 18 Porque si Dios diera lo que prometió solo a quien obedece la ley, entonces ya no lo daría para cumplir su promesa. Pero lo cierto es que, cuando Dios le aseguró a Abraham que le daría lo prometido, no le pidió nada a cambio.
19 Entonces, ¿para qué sirve la ley? Pues después de hacerle su promesa a Abraham, Dios nos dio la ley para mostrarnos lo que estábamos haciendo mal. Pero esa ley serviría solo hasta que viniera el descendiente de Abraham, a quien Dios le hizo la promesa. Dios le dio la ley a Moisés por medio de los ángeles, para que él nos la diera a nosotros. 20 Pero cuando Dios le hizo la promesa a Abraham, no usó mensajeros, sino que se la hizo personalmente.
¿Para qué sirvió la ley?
21 Esto no significa que la ley esté en contra de las promesas de Dios. ¡De ninguna manera! Porque si la ley pudiera darnos vida eterna, entonces Dios nos hubiera aceptado por obedecerla. 22 La Biblia dice que el pecado nos domina a todos, de modo que el regalo que Dios prometió es para los que confían en Jesucristo. 23 Antes de eso, la ley fue como una cárcel, donde estuvimos encerrados hasta que vimos que podíamos confiar en Cristo. 24 La ley fue como un maestro que nos guio y llevó hasta Cristo, para que Dios nos aceptara por confiar en él. 25 Pero ahora que ha llegado el tiempo en que podemos confiar en Jesucristo, no hace falta que la ley nos guíe y nos enseñe.
26 Ustedes han confiado en Jesucristo, y por eso todos ustedes son hijos de Dios. 27 Porque cuando fueron bautizados, también quedaron unidos a Cristo, y ahora actúan como él. 28 Así que no importa si son judíos o no lo son, si son esclavos o libres, o si son hombres o mujeres. Si están unidos a Jesucristo, todos son iguales. 29 Y si están unidos a Cristo, entonces son miembros de la gran familia de Abraham, y tienen derecho a recibir las promesas que Dios le hizo.
Actemaclha singanamaclha Moisés najan actemaclha mongyasquiyam
1 Quellhip elyalhinga co Galacia. ¡Alyeyjamelhma nac quellhip! ¿Soctomja apquilvatsamco nac apquilyiplovquiscama actamila, malha apyojolhma apquilvatesquiscama? Allhicmosquic alhta quellhip aptemaclha Jesucristo apquitsepma asoc timyescama, malha apquilvitay alhta intomjac quellhip. 2 Altamjoc oyasamcojo apquiltemaclha quellhip. Apquillhocac alhta quellhip Espíritu apanco Dios. ¿Jalhco alhta ayinyema apquillhoy? ¿Naso ya ayinyema apquilyiplovquiscama singanamaclha? Paj. Apquillhocac alhta ayinyema melyasquiyam amyaa apquiljalhenmo quellhip. 3 ¡Alyeyjamelhma nac quellhip! Apquilyajaclhoc alhta quellhip siclhoc anco Espíritu apanco Dios. ¿Apquilvatsamqui ya quellhip yoyam elyiplovsic mocjam apquiltemaclha apancaoc? 4 ¿Alhto ya apquillingaycamco quellhip acmasom? Jave inyicje alhto. 5 Dios ayinyema apquillhoy quellhip Espíritu apanco Dios. Apquilvitac quellhip aptamjaycam sinpilapquiscama ayinyema Dios. ¿Soc lha actomja yi? ¿Naso ya ayinyema apquilyiplovquiscama quellhip singanamaclha? Paj inyicje. Eyca ayinyema melyasquiyam quellhip amyaa apquiljalhenmo alhta.
6 Acno ilhnic nat aptemaclha Abraham. Am nic nat eyascacmoc Abraham Dios appayvam. Aptomjac nic nat Dios apcanya Abraham: “Lhip aptomja appeyvomo najato ayinyema mejeyasquiyam” —nic nat aptomjac. 7 Incaymalhquic elyasamcojo quellhip. Apquiltomjac sat ancoc melyasquiyam enlhitaoc, eycaso apquiltomja nasoc anco Abraham aptovana niptamin. 8 Intomjac nic nat aclhanma Dios appayvam actalhesomalhca. Apquiltamjoc nic nat Dios yoyam eltimjic sat apquilpeyvomo enlhitaoc lhalhma anco ayinyema melyasquiyam. Eycaso aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco. Aptomjac nic nat apcanya Abraham: “Opasmoc sat coo aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco ayinyema mejeyasquiyam lhip” —nic nat aptomjac Dios. 9 Nasoc anco, Dios sat epasmoc aplhamoclhojo apquiltomja melyasquiyam apquilpasmeyquiclha Abraham aptomja ilhnic nat meyasquiyam.
10 Enatovasacpoc sat moclhama enlhit aptomja apquilyiplovquiscama singanamaclha Moisés. Intomjac Dios appayvam actalhesomalhca: “Enatovasacpoc sat moclhama aptomja mesovjomo apquilyiplovquiscama singanamaclha” —nic nat intomjac. 11 Nasoc anco, copvanquejec enlhit etnejic appeyvomo napato Dios ayinyema apyiplovquiscama singanamaclha. Ayinyemaclha intomjac Dios appayvam actalhesomalhca: “Enlhit aptomja appeyvomo napato Dios colhic sat acyimnatem apnenyic ayinyema meyasquiyam” —nic nat intomjac. 12 Colhenalhquejec mataa mongyasquiyam naysicsa ningyiplovquiscama singanamaclha Moisés. Intomjac nic nat singanamaclha Moisés: “Enlhit aptomja apsovjomo apyiplovquiscama aclhamoclhojo singanamaclha, colhic sat acyimnatem apnenyic” —nic nat intomjac.
13 Apyinyovquic acyanmongam Cristo aptomja singilvayclha. Mongnatovasalhquejec sat ayinyema singanamaclha. Ayinyemaclha aptovasacpec alhta Cristo nincoo singyanmongam. Ayinyemaclha intomjac nic nat Dios appayvam actalhesomalhca: “Etvacsic sat Dios moclhama enlhit apyipitsomap netin yamit” —nic nat intomjac. 14 Eyca Dios sat epasmoc aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco ayinyema ilhnic nat meyasquiyam Abraham, ayinyema najan Cristo Jesús. Yoyam ongillhovac sat Espíritu apanco Dios ayinyema mongyasquiyam, aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco yoyam jingilmesic.
Singanamaclha Moisés najan aplhanma Dios actomja nasoc anco
15 Quellhip elyalhinga. Pac oyitsic lhama asoc ayinyema nintemaclha nincoo: Apquilpamejitsacpec sat ancoc apcanit enlhit yoyam colhejec acyascacmo asoc apquillhanma, copvanquejec eyeycajacsic actemaclha aplhanma. 16 Aplhenquic nic nat Dios actomja nasoc anco, yoyam elmesic apcaycaoc Abraham najan aptavin niptamin. Am nic nat ellhenacpoc aplhamoclhojo “aptovana niptamin”. Aplhenacpec nic nat apvamlha lhama “aptavin niptamin”. Cristo ilhnic nat aplhenacpoc. 17 Altamjoc coo olhenic actemaclha ilhnic nat: Appenasoc nic nat Dios aplhanma actomja nasoc anco napato Abraham actemaclha yoyam colhejec sat acyascacmo. Invocmec nic nat cuatrocientos treinta años actepa ilhnic nat singanamaclha Moisés. Am nic nat covanac singanamaclha yoyam comascocsic actemaclha aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco. 18 Ningillhocac sat ancoc singaycaoc ayinyema ningyiplovquiscama singanamaclha, alhtoc sat cotnejic aplhanma Dios actomja nasoc anco. Apvitac nic nat Abraham Dios apcaycaoc actemaclha apmescama nasa, actemaclha aplhanma actomja nasoc anco.
19 Apquililtamjoc quellhip elyasamcojo: ¿Soctomja singanama nac Moisés yoyam ongilyiplovcasojo? Pac oltimnacsic quellhip: Intipquic nic nat singanamaclha, ayinyemaclha am nic nat elilyajaclhoc enlhitaoc apmayjayoclha Dios. Comascoc sat singanamaclha acvocmo sat acnim apvoy “aptavin niptamin”. Aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco, yoyam evac sat. Elyasamcojo quellhip: Angeles nic nat ayinyema siclho singanamaclha Dios yoyam elngacsic Moisés nipyesicsa enlhitaoc. 20 Dios eyca apma aplhapco netin. Apvanquic Dios mepqui lhama enlhit yoyam epeyvescasiclha.
Actemaclha anco singanamaclha Moisés ayinyema Dios
21 Apquililtamjoc quellhip elyasamcojo mocjam: ¿Intanovalhqui ya aplhanma Dios actomja nasoc anco ayinyema singanamaclha Moisés? Paj inyicje. Ingvanquic sat ancoc ongillhovac acyimnatem ingnenyic ayinyema ningyiplovquiscama singanamaclha, ongiltimjic sat ningilpeyvomo napato Dios. Paj mongvanqueje. 22 Yitnec Dios appayvam actalhesomalhca: Apquilyiplovcasquic aplhamoclhojo enlhitaoc actemaclha mongilyascalhma. Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc enlhit, ellhovac sat apcaycaoc ayinyema aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco yoyam elmesic ayinyema melyasquiyam Jesucristo.
23 Am nic nat colngamalhcac amyaa actemaclha mongyasquiyam. Ningilyiplovcasquic nincoo singanamaclha Moisés, malha ningilmomalhca. Ningiljalhnec comoc acnim yoyam ongilyasingvomoc actemaclha mongyasquiyam. 24 Malha singanem ongilyejiclhojo alhta intomjac singanamaclha, acvocmo acnim apvoy Cristo. Yoyam colhic sintimesa ningilpeyvomo napato Dios ayinyema mongyasquiyam Cristo. 25 Invocmec acnim yoyam mongilyascomoc Cristo. Inmasquec actomja singanem ongilyejiclhojo singanamaclha.
26 Quellhip apquiltomja Dios apquitquic apquilpasmeyquiclha Jesucristo ayinyema melyasquiyam. 27 Quellhip apquiltomja macyapascaseycaoc yingmin, apquiltomja apquilpasmeyquiclha Cristo, apquiltomja apquilyiplovquiscama aptemaclha Cristo. 28 Quilhvoc ningiltomja ningilanalhco ninpasmeyquiclha Cristo Jesús. Colhenalhquejec mocjam apvisay judío najan apvisay enlhit lhalhma anco najan apvisay apquilancam apmomap najan apvisay metnaja apmomap najan apvisay enlhit najan acvisay quilvana. 29 Quellhip apquiltomja Abraham aptovana niptamin ayinyema apquilpasmeyquiclha Cristo. Ellhovac sat quellhip apcaycaoc, aplhanma ilhnic nat Dios actomja nasoc anco yoyam elmesic.