1-2 »Cuando llegue ese día, sacarán de las tumbas los huesos de todas las autoridades y de todos los habitantes de Judá. Los tenderán en el suelo, a la luz del sol, la luna y las estrellas, pues ellos no solamente adoraron a estos astros del cielo, sino que los amaron y los consultaron. Esos huesos no volverán a ser enterrados, sino que se quedarán sobre la tierra, tirados como basura. Les juro que así será. 3 Dispersaré por todo el mundo a esta gente tan malvada, y los que queden con vida preferirán morir antes que seguir viviendo. Les juro que así será.
Pecado y castigo
4 »Cuando alguien se equivoca, se corrige;
cuando pierde el camino, vuelve a buscarlo.
5 Pero este pueblo me abandonó
y no quiere volver a mí.
La gente de Jerusalén insiste en rechazarme;
prefiere a los dioses falsos,
y no quiere volver a mí,
que soy el Dios verdadero.
6 Los he escuchado con mucha atención,
pero no hay quien diga la verdad,
ni quien se arrepienta de su maldad.
¡Nadie admite que ha hecho mal!
Todos hacen lo que les da la gana,
¡parecen caballos fuera de control!
7 Hasta la cigüeña y la grulla
conocen las estaciones del año;
también la tórtola y la golondrina
saben cuándo ir a un lugar más cálido.
En cambio, este pueblo no me conoce
ni quiere obedecer mis leyes.
8 »¿Cómo se atreven ustedes a decir
que son un pueblo inteligente
y que me obedecen?
¡Hasta los maestros enseñan mentiras,
y luego andan diciendo
que así dice la Biblia!
9 Esos sabios quedarán avergonzados,
pues su derrota será completa.
De sabios no tienen nada,
pues han rechazado mis enseñanzas.
10 Castigaré a todos los de Judá;
sus casas, campos y mujeres
pasarán a manos de otros.
Les juro que así será.
»Todos desean lo que no es suyo,
desde el más chico hasta el más grande.
Ya no se puede confiar
ni en el profeta ni en el sacerdote.
11 Con pañitos de agua tibia
pretenden curar las heridas del pueblo.
Insisten en que todo está bien,
cuando en realidad todo está mal.
12 Han cometido los pecados más asquerosos,
pero ni vergüenza les da,
pues ya ni saben lo que es tener vergüenza.
Por eso, voy a castigarlos,
y todos serán destruidos.
Les juro que así será.
13 »Una viña me daría uvas,
una higuera me daría higos,
pero ustedes no me dan nada.
¡Por eso voy a quitarles
todo lo que les había dado!»
14 El pueblo respondió:
«¿Qué hacemos aquí sentados?
¡Vayamos a las ciudades fortificadas,
y murámonos de una vez!
Nuestro Dios nos está matando;
nos ha dado agua envenenada
porque hemos pecado contra él.
15 Esperábamos que nos fuera bien,
pero nada bueno hemos recibido;
esperábamos ser sanados,
pero estamos llenos de miedo.
16 »Desde la ciudad de Dan se escucha
cómo relinchan y resoplan los caballos,
y cómo hacen temblar toda la tierra.
¡Viene el ejército enemigo
a destruir a Jerusalén
y a todos sus habitantes!
¡Se acerca el enemigo,
para destruir el país
y todo lo que hay en él!»
17 Dios volvió a decirles a los israelitas:
«¡Voy a enviarles serpientes venenosas!
Cuando los muerdan,
ni la magia podrá salvarlos».
Jeremías sufre por su pueblo
Entonces yo, Jeremías, dije:
18 «Estoy tan triste
que no me quedan ganas de vivir.
19 Por todos los rincones del país
mi pueblo llora y exclama:
“Nuestro Dios nos ha abandonado;
ya no está en Jerusalén”».
Dios respondió:
«¿Por qué me hacen enojar los israelitas
con sus dioses inútiles y extraños?»
20 El pueblo dijo:
«Ya el verano terminó,
y la cosecha llegó a su fin,
pero nosotros seguimos sufriendo».
Y yo respondí:
21 «Veo sufrir a mi pueblo,
y eso me duele,
me entristece y me asusta.
22 ¿Cómo es posible que no hallemos
consuelo para nuestro sufrimiento?
¿Cómo es posible
que nadie pueda ayudarnos?
¿Cómo es posible que mi pueblo
siga estando enfermo?
1 Aptomjac alhta Visqui ingac: Eljalhyovacsic sat as acnim apquilatoynamacpilha apjapaoc. Eljalhyovacsic sat apilhquipcoc apquilviscaa reyes, najan apquilviscaa co Judá, najan sacerdotes, najan profetas, najan apnaycam tingma Jerusalén. 2 Colhic sat ayilhpanquisa apilhquipcoc, mepqui yoyam colatoynalhcac mocjam, colhojoc sat nintoscama ayi lhalhma anco. Innamquic as apilhquipcoc ayalhnaclhojo acnim anco najan alhtaa ningvitay piltin najan apyová, payjoc acyitnamaclha quilaycmasquiscama alasicjamalhca najan malayoclha, najan macmescama asoc quilaycmasquiscama, najan apquiltemaclha apquilyiplovquiscama melitsepmaclha siclho. 3 Elilhpansacpoc sat apquilaymomap enlhit apquilmapsomcaa, ayinyema siyilhpanquiscama lhalhma anco. Apquililtamjo inyicje elitsapoc maa, colapvanqueje eyca elitsapoc. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
Acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc israelitas
4 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Lhip Jeremías, ilngas sat lhip sicpayvam:
Aptiyacmec sat ancoc enlhit, etnimiclhac sat mocjam netin. Aplhinganacmec sat ancoc enlhit apyamasma amay, etajojoc sat mocjam acyitnaclha amay.
5 ¿Apquillhinganacmec quellhip israelitas, apquiltingya quilaycmasquiscama, mepqui apquiltajemo quellhip sicnaclha coo, so actomja yi? ¿Apquillhenacpec quellhip co Jerusalén naysicsa apquiltemaclha apancaoc mepqui apquiltajemo, so actomja yi?
6 Aljalhnoc alhta inyicje, paj alhta olngac apquilyanmonquiscama moc apquilvalhoc enlhit apquilmapsomcaa. Mepqui aclhanma apquilvalhoc: ¿Yitne ya sictemaclha ajanco? - paj. Apquilyiplovcasquic mataa apquiltemaclha apancaoc, apno nolhing apquinyem mepqui apatong ninlhinquiscama.
7 Coo ayinyema allhingam mataa nata navjac, najan altajemo mataa mocjam, alvisay: siyana, najan tórtola valhaay, najan golondrina alcactama nayingmin, najan grulla nata ayitcoc. Inquilyasamcoc mataa as nata, yavamlha eltajojoc mocjam. Quellhip enaymacoc, paj elyasamcoc mataa siyanamaclha coo — alhta aptomjac.
8 Aptomjac mocjam Visqui ingac: ¿Naso ya apquilyascamco quellhip, apquilyiplovquisa siyanamaclha? ¡Apquilyinimcasquic alhta apnatalhescama cronistas coo sicpayvam siyanamaclha, apnatalhesa acmovan amyaa!
9 Elvanmac sat as enlhitaoc, elmacpoc sat maa apquiltomja apquilvenéycam sicpayvam, ¿co laa acyasa (acyitna) apquiltemaclha apquilyascamco?
10 Colmalhcac sat apnatamcaa, colmalhcac sat amyipayc, poc sat elmoc. Apquiltingyac mataa acyanmongam enlhit apquilyimtalhnamo najan mepqui apquilyimtalhnamo. Apquilyinimsacpec mataa enlhitaoc, ayinyema apquilpayvam profetas najan sacerdotes.
11 Naysicsa apquilyimsem enlhit ejancaoc, apquiltomjac apquilpayvam: paj amyaa, sas anco — apquiltomjac maa. Avanjec mataa amyaa acmasom mellhanma maa.
12 Incaymalhquic elmancangvomoc maa, ayinyema apquiltemaclha apancaoc. ¡Mepqui eyca apquilmancactama, paj elyasamcoc acvisay ningmancactama! Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc, elmasquingvomoc sat apyovoclhojo. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
13 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Osavojoc sat trigo apyilhna, osavojoc sat uva acyilhna payjoc ayimjaclha uva, najan higo acyilhna ayimjaclha yamit. Colaymalhcac sat maa ava alyamay — alhta aptomjac.
14 Apquiltomjac enlhitaoc co Judá: Ningnam nasa así, noc ongilinyejic sat tingma apquilvanyam, yoyam ongilmasquingvomoc sat maa. Dios Visqui ingac ayinyema singilnapma, singmescama veneno ayingmenic, ayinyema nintemaclha mongilyascalhma.
15 Ningiljalhne inyicje jingilimliclhojo Dios, paj alhta ongvitac. Ningiljalhne inyicje actamila ingyimpejic, paj maa. Yiplovcoc alhta ayay ingilvalhoc.
16 ¡Apquililhyacmec cotnaja ingmoc, apquilcamquitvocmec tingma Dan! Inlingalhquic apquilpayvascama apvajic nolhing, malha acpilhyinamam as nalhpop intomjac. Elnatovacsic sat cotnaja ingmoc yoclhilhma najan aclhamoclhojo asoc maa, najan apyovoclhojo tingma apquilvanyam najan asoc acnaycaoc maa — alhta apquiltomjac co Judá.
17 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Ongvapajacsic sat acyeyva aclhamoclhojo nipyesicsa quellhip, yoyam colticlhic, mepqui panatem actamilquisquiyam, mepqui singvomquiscama tap — alhta aptomjac Visqui ingac.
Aclingaycamco apvalhoc Jeremías
18 Asquejec evalhoc coo, avanjec aclingaycamco evalhoc sicvita enaymacoc.
19 Aclingac coo apquilpalhamaycam enaymacoc lhalhma anco: ¿Apyinyovqui ya Dios Visqui ingac tingma Jerusalén? ¿Apyinyovqui ya apvisqui rey? — apquiltomjac maa. Apcatingmavoc Visqui ingac: ¿So actomja yi? Selvenéycam alhta quellhip naysicsa apquilayo quellhip quilaycmasquiscama mepqui almovancaa — alhta aptomjac.
20 Apquiltomjac mocjam enlhitaoc: Insovjalhquic acnim acmocjitmaclha najan acnaclhamalhquilha acyilhna, am alhta ongvitac ningilvomsomalhca tap — apquiltomjac.
21 Avanjec aclingaycamco evalhoc sicvita apquillingaycamco enaymacoc. Avanjec ayay evalhoc coo najan acmayovsa evalhoc.
22 ¿Naso ya mepqui panatem payjoc Galaad, mepqui ya panatem inyap? ¿Naso ya meltamalvomejec sat mataa enaymacoc? — nic nat aptomjac profeta.