Dios reprende a David
1 Entonces, Dios envió al profeta Natán para que le diera a David este mensaje:

«En cierta ciudad había dos hombres. Uno de ellos era rico, y el otro era pobre. 2 El rico tenía muchas ovejas y muchas vacas; 3 en cambio, el pobre solo tenía una ovejita. La había comprado, y él mismo la había criado y cuidado como si fuera su propia hija. Tanto quería ese hombre a la ovejita que hasta le daba de comer de su mismo plato, y la dejaba recostarse y dormir en su pecho. Y así la ovejita fue creciendo junto con los hijos de ese hombre.
4 »Un día llegó un visitante a la casa del rico, y el rico lo invitó a comer. Pero como no quería matar ninguna de sus ovejas ni de sus vacas, le quitó al pobre su ovejita y la mató para darle de comer a su visitante».

5-6 Al oír esto, David se enojó muchísimo contra el hombre rico y le dijo a Natán:

—¿Pero cómo pudo hacer eso? ¡Ese hombre no tiene sentimientos! Te juro por Dios que ahora tendrá que pagarle al pobre cuatro veces más de lo que vale la ovejita. Y además, ¡merece la muerte!

7-8 Entonces Natán le dijo:

—¡Pues tú, David, eres ese hombre! Y ahora el Dios de Israel quiere que oigas esto:

“Yo te hice rey de todo mi pueblo. Yo te cuidé para que Saúl no te matara. Hasta te di su palacio y sus mujeres, y aun te habría dado mucho más, si tú así lo hubieras querido.
9 ”¿Por qué te burlaste de mí, que soy tu Dios? ¿Por qué hiciste lo que yo prohíbo? En realidad no fueron los amonitas quienes mataron a Urías; lo mataste tú, ¡y lo hiciste para quedarte con su mujer!
10 ”Pero ahora, por haberte burlado de mí, y por haberle quitado a Urías su mujer, siempre habrá en tu familia muertes violentas. 11-12 Tus propios hijos te harán sufrir mucho. Si a escondidas tuviste relaciones sexuales con la mujer de otro, yo haré que otros tomen a tus mujeres y se acuesten con ellas delante de todo el mundo”.

13 David le dijo a Natán:

—Reconozco que he pecado contra Dios, y que he hecho lo que a él no le gusta.

Natán le contestó:

—Por eso mismo Dios te ha perdonado, y no vas a morir. 14 Pero por haberte burlado de él, no vivirá el hijo que tuviste con Betsabé.

15 Después de decir esto, Natán se fue a su casa.
En efecto, Dios hizo que el niño se enfermara gravemente. 16 David no comía nada, y se pasaba toda la noche tirado en el suelo, rogándole a Dios que curara al niño. 17 Sus consejeros le pedían que se levantara del suelo y comiera, pero David se negaba a hacerlo.
18 Al séptimo día, el niño murió. Los consejeros no se atrevían a decirle nada a David, porque pensaban: «Si cuando el niño aún vivía, le pedíamos que comiera y no nos hacía caso, ahora que el niño ya murió, es capaz de hacer una tontería».
19 Pero David se dio cuenta de que sus consejeros le ocultaban algo, y comprendió que su hijo ya había muerto. Entonces dijo:

—Ya murió el niño, ¿verdad?

Y los consejeros le contestaron:

—Sí, ya murió.

20 De inmediato David se levantó del suelo y se bañó, se perfumó y se cambió de ropa. Luego fue a adorar a Dios a la carpa donde estaba el cofre del pacto, y cuando regresó a su casa pidió que le sirvieran de comer, y comió.
21 Sus consejeros le preguntaron:

—¿Por qué hace esto Su Majestad? Cuando el niño aún vivía, usted no comía y lloraba mucho por él, y ahora que ha muerto, ¡usted se levanta y se pone a comer!

22 David les contestó:

—Mientras el niño aún vivía, yo no comía y lloraba porque creía que Dios me tendría compasión y sanaría a mi hijo. 23 Pero ahora que ya ha muerto, ¿qué gano con no comer? No puedo devolverle la vida, ni hacer que vuelva a estar conmigo. Más bien, algún día yo moriré e iré a reunirme con él.
Nacimiento de Salomón
24 David fue a consolar a Betsabé, y tuvo relaciones sexuales con ella. Con el tiempo, ella tuvo un hijo, y David le puso por nombre Salomón. Fue tanto el amor de Dios por el niño, 25 que envió al profeta Natán para que les dijera: «En mi honor, este niño se llamará Jedidías, que significa “Amado de Dios”».
David vence a los amonitas
(1 Cr 20.1-3)
26 Mientras tanto, Joab había seguido atacando la ciudad de Rabá, pues allí vivía el rey de los amonitas. Cuando ya estaba por conquistarla, 27 mandó a decirle a David:

«Después de muchos días de atacar a Rabá, no he permitido que sus habitantes tengan paso a sus depósitos de agua. Ya estamos por entrar en la ciudad, 28 así que reúna Su Majestad a todo su ejército y venga a tomar la ciudad; de lo contrario, yo tendría que tomarla y le pondría mi nombre».

29 Entonces David reunió a todo su ejército, y atacó y conquistó la ciudad de Rabá. 30 David le quitó al rey la corona, la cual era de oro, pesaba treinta y tres kilos, y tenía una piedra preciosa. David le quitó a la corona esa piedra preciosa y la puso en su propia corona, y se llevó además gran parte de las riquezas de la ciudad. 31 A la gente que vivía en la ciudad la sacó de allí y la condenó a trabajos forzados. La obligó a usar sierras, picos y hachas de hierro. También la obligó a hacer ladrillos, como lo había hecho con todas las ciudades amonitas que había conquistado. Después de eso, David y su ejército regresaron a Jerusalén.
Profeta Natán apnaclha apvisqui David
1 Apcapajasquic nic nat Dios profeta Natán yoyam epamejitsic apvisqui David.
Aptomjac nic nat profeta Natán apcanya David: —Apcanit enlhit alhta apnam tingma apvanyam. Lhama alhta acma apquilnatam. Poc alhta mepqui apquilnatam. 2 Cascama alhta apnatoscama nipquesic najan vayqui enlhit acma apquilnatam. 3 Mepqui apnatoscama alhta poc. Apvamlha alhta lhama nipquesic apquitcoc apquilvana. Apyinyovquic alhta acyanmongam apmam. Apvanimcasquic alhta. Appalhavocmec alhta apquitquic. Aptovcoc alhta lhama. Apyinquic alhta lhama ingjaycoc. Aptinquic alhta lhama apyitnamaclha. Malha apquitca alhta aptomjac. 4 Yejemoc alhta apvaa maycaa tingma pac acma apquilnatam. Apmiyovquic alhta aptoscama ingyajacsic yoyam etoc maycaa apvoy tingma pac. Innec alhta acyantavoclho aptoscama enlhit mepqui apquilnatam. Apcajac alhta. Apquilanesquic alhta yoyam etoc maycaa apvoy tingma pac — nic nat aptomjac profeta.
5 Aplovquic nic nat apvisqui David aplinga amyaa. Aptomjac nic nat apcanya: —Nasoc coo sicpayvam. Apsilhnanacpec apanco as enlhit, incaymalhquic ematong. 6 Incaymalhquic eyanmongsiclha cuatro apnatoscama. Ayinyema alhta mepqui apcasicjayo, ayinyema aptemaclha apsilhnanomap apanco — nic nat aptomjac apvisqui.
7 Aptomjac nic nat profeta apcanya apvisqui: —Lhip eyca aptomja apsilhnanomap apanco. Dios aptomja Apvisqui apancaoc enlhitaoc Israel, ingyeylhojo appayvam: Actimescasquic alhta lhip etnejic apvisqui nipyesicsa enlhitaoc Israel ayinyema siyatsisquiscama lhip. Acmiyovquic alhta lhip naysicsa yoyam ingyajic apvisqui Saúl. 8 Aplhocac lhip tingma ajac sicvisay Visqui. Aplhocac lhip quilvanaa sicmescama coo. Aplhocac lhip aplhamoclhojo enlhitaoc Israel najan enlhitaoc Judá, sicmescama coo. Evanquic alhta oyeycajascomjoc tap sicmescama. ¿Avanje ya alhta aplhoy lhip? Ayinay'coo. 9 ¿Soctomja apvennamcaa nac lhip sicpayvam? ¿Soctomja apsilhnanacpo apanco lhip actemaclha moyisponcama coo sicvisay Dios? Apcajac alhta lhip enlhit heteo apvisay Urías. Apmaclhec alhta quilvana, Urías aptava alhta. Apcapajasquic alhta lhip Urías yoyam ematong naysicsa apquilnapomap enlhitaoc amonitas. 10 Comasquejec sat mataa apquilnapomacpilha lhip apmolhama. Ayinyema alhta sevennéycam lhip aptomjac apmam apanco quilvana Urías aptava, enlhit heteo alhta. 11 Eycaso sicpayvam sicvisay Dios: Ongvapajacsic sat acyimtalhnama yoyam elngamcojo lhip najan apmolhama. Colhic sat acnalaclho lhip apnatamcaa. Poc enlhit sat emiclha. Elpatjetamcoc sat acnim anco mepqui acyilhomalhca. 12 Apyilhacpoc alhta lhip appatjetaycaoc quilvana. Coo eyca otasquisic acyimtalhnama yoyam elngamcojoc lhip napatavo enlhitaoc Israel mepqui acyilhomalhca — alhta aptomjac Dios — nic nat aptomjac profeta.
13 Apcatingmavoc nic nat apvisqui David: —Sicsilhnanomalhca ajanco coo. Ayinmelham coo Dios — nic nat aptomjac.
Aptomjac nic nat profeta apcanya: —Apmascosquic lhip apsilhnanomap Dios. Mengyitsepejec sat lhip. 14 Apcasmesacpec Dios nipyesicsa cotnaja ingmoc, lhip ayinyema aptomjaclha alhta. Aptiyacmec alhta lhip apquitca, ingyitsapoc sat — nic nat aptomjac profeta.
15 Aptajavoc nic nat profeta Natán tingma pac. Aptiyacmec nic nat ayitca David aptava, Urías aptava niptamin. Ningmasquem nic nat incajac. Inquitlhincasquic nic nat cotsapoc. Ayinyema ilhnic nat Dios. 16 Apquilmalhnescasquic nic nat apvisqui David as sicaa yoyam etamilquiscomoc Dios. Am nic nat etavac naysicsa apquilmalhnancama. Am nic nat eyitnac apyitnamaclha netin alhtaa. Nalhpop nic nat apyitnac. 17 Apquilvoctac nic nat apquilimja apmamyi enlhitaoc Israel. Apquililtamjoc nic nat elhnasiclhac netin eltamilquiscomoc apvalhoc. Am nic nat coyacmoc apvisqui David. Am nic nat epasmac aptoycaoc. 18 Invocmec nic nat siete acnim apquitsepa sicaa. Incacoc nic nat apnenyaoc apquilancam eltimnacsic amyaa apvisqui David. Apquilpamejitsacpec nic nat: Am alhta ingyajalhnoc apvisqui David actemaclha ninlhanma mengyitsepmaclha alhta sicaa. Ningiltimnasquic sat ancoc amyaa, coyiplovjoc sat acyimtalhnama — nic nat apquiltomjac apquilpamejitsacpo.
19 Apvitac nic nat apvisqui David actemaclha apquilpamejitsomap. Apyasamcoc nic nat actemaclha apquitsepma sicaa. Aptomjac nic nat David apquilanya: —¿Apquitsepqui ya sicaa? — nic nat aptomjac.
Apquilatingmavoc nic nat: —Apquitsepqui — nic nat apquiltomjac.
20 Apquinmaclhec nic nat netin apvisqui David. Apyapasquic nic nat yingmin. Apcatsiscasquic nic nat apyimpejic. Aptalhneclhec nic nat poc aptalhnama. Apmiyaclhec nic nat tingma apponquinomap epamejitsic Dios. Natamin aptajavoc nic nat mocjam tingma pac. Apcanayquic nic nat colhic acsantimsa aptom. Aptovquic nic nat apvisqui David.
21 Apquiltomjac nic nat apquilancam apquilanya: —¿Soctomja aptomja nac lhip? Apvinec alhta lhip, apquilmalhnescasquic alhta mengyitsepmaclha sicaa. Apquitsepquic alhta sicaa. Yejemoc alhta apquinmaclho netin lhip yoyam etoc aptom — nic nat apquiltomjac.
22 Apcatingmavoc nic nat apvisqui David: —Acvinec alhta coo. Almalhnescasquic alhta mengyitsepmaclha sicaa. Inlhenquic alhta evalhoc: Jeyimliclhojoc sat lhaja Dios yoyam mengyitsepejec sicaa — alhta intomjac evalhoc. 23 Apquitsepquic alhta. Molmalhnesquisejec mocjam. Movanquejec olhaticjascomoc coo. Evanquic oyoclhojo sicaa. Covanquejec sicaa jeyotac coo — nic nat aptomjac David.
24 Appamejitcasquic nic nat aptava apvisqui David. Aptamilquiscacmec nic nat avalhoc aptava Betsabé. Appatjetamquic nic nat aptava. Aptiyacmec nic nat ayitca. Apquiltimec nic nat apvisay Salomón. Apcasicjavoc nic nat Dios. 25 Apcapajasquic nic nat profeta Natán etingyacsic moc apvisay. Apquiltimec nic nat apvisay Jedidías, ayinyema ilhnic nat Dios.
26 Apquilnapacpec nic nat singilpilhtetemo. Apvisqui apancaoc apvisay Joab. Apquilinmelhma ilhnic nat enlhitaoc amonitas apnaycam tingma Rabá. Apquilmec nic nat as tingma apvanyam.
27 Apcapajasquic nic nat singilpilhtetemo apvisqui Joab lhama amyaa apnaclha apvisqui David: —Ningilnapalhquic alhta tingma Rabá. Ningilmec alhta tingma acyitnaclha yingmin. 28 Isavojo sat lhip apcansayclha enlhitaoc yoyam elimpocjac as tingma. Am oltamjoc coo colhic seyaco ayinyema sicmam as tingma apvanyam — nic nat aptomjac.
29 Apcansaclhec nic nat apvisqui David aplhamoclhojo enlhitaoc. Apquilnapacpec nic nat tingma apvanyam. Apquilmec nic nat. 30 Apmec nic nat apvisqui David acpocanma quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Acyimtalhnama ilhnic nat, malha 34 kilo un talento de oro. Mataymong alyinmomo ilhnic nat alyipitcay acpocanma. Aptimec nic nat apanco apvisqui David. Apquilsaclhec nic nat as tingma aclhamoclhojo asoc apancaoc. 31 Apquilantipcasquic nic nat as tingma aplhamoclhojo apquilmomap. Apquilanyacpec nic nat eltamjam monaycpacyic alvinatem najan tava najan yamtava najan apquilvatnama yatipjaymacaoc. Apquilmacpec nic nat aplhamoclhojo amonitas poc tingma. Am nic nat coyeycaac moc actemaclha apquiltamjaycam amonitas apquilmomap. Aptajavoc nic nat tingma Jerusalén apvisqui David najan aplhamoclhojo singilpilhtetemo apancaoc.