Traición y arresto
(Mt 26.47-58Mc 14.43-54Lc 22.47-54)
1 Después de que Jesús terminó de orar, fue con sus discípulos a un jardín que estaba junto al arroyo de Cedrón.
2-5 Judas Iscariote había prometido traicionar a Jesús. Conocía bien el lugar donde estaban Jesús y los otros discípulos, porque allí se habían reunido muchas veces. Entonces, llegó Judas al jardín con una tropa de soldados romanos. Los acompañaban unos guardias del templo, que habían sido enviados por los sacerdotes principales y por los fariseos. Iban armados, y llevaban lámparas y antorchas.
Jesús ya sabía lo que iba a suceder. Cuando los vio venir, salió a su encuentro y les preguntó:

—¿A quién buscan?

—A Jesús de Nazaret —respondieron ellos.

Jesús les dijo:

—Yo soy.

6 Los soldados y los guardias del templo cayeron de espaldas al suelo. 7 Entonces, Jesús volvió a preguntarles:

—¿A quién buscan?

—A Jesús de Nazaret —respondieron de nuevo.

8 —Ya les dije que soy yo —contestó Jesús—. Si es a mí a quien buscan, dejen ir a mis seguidores.

9 Esto sucedió para que se cumpliera lo que el mismo Jesús había dicho: «No se perdió ninguno de los que me diste.»
10 En ese momento, Simón Pedro sacó su espada y le cortó la oreja derecha a Malco, que era uno de los sirvientes del jefe de los sacerdotes. 11 De inmediato, Jesús le dijo a Pedro:

—Guarda tu espada. Si mi Padre me ha ordenado que sufra, ¿crees que no estoy dispuesto a sufrir?

12 Los soldados de la tropa, con su capitán y los guardias del templo, arrestaron a Jesús y lo ataron. 13 Primero lo llevaron ante Anás, el suegro de Caifás, que ese año era el jefe de los sacerdotes. 14 Tiempo atrás, Caifás les había dicho a los jefes judíos que les convenía más la muerte de un solo hombre, con tal de salvar a todo el pueblo.
Pedro asegura no conocer a Jesús
(Mt 26.69-70Mc 14.66-68Lc 22.55-57)
15 Simón Pedro y otro discípulo siguieron a Jesús. Como el otro discípulo conocía al jefe de los sacerdotes, entró con Jesús en el palacio de Anás. 16 Pero al ver que Pedro se quedó afuera, salió y habló con la muchacha que cuidaba la entrada, para que lo dejara entrar. 17 Ella le preguntó a Pedro:

—¿No eres tú uno de los seguidores de ese hombre?

—No, no lo soy —respondió Pedro.

18 Como hacía mucho frío, los sirvientes del jefe de los sacerdotes y los guardias del templo hicieron una fogata para calentarse. También Pedro se acercó a ellos para hacer lo mismo.
Jesús y el jefe de los sacerdotes
(Mt 26.59-66Mc 14.55-64Lc 22.66-71)
19 El jefe de los sacerdotes empezó a preguntarle a Jesús acerca de sus discípulos y de lo que enseñaba. 20-21 Jesús le dijo:

—¿Por qué me preguntas a mí? Yo he hablado delante de todo el mundo. Siempre he enseñado en las sinagogas y en el templo, y nunca he dicho nada en secreto. Pregúntales a los que me han escuchado. Ellos te dirán lo que he dicho.

22 Cuando Jesús dijo esto, uno de los guardias del templo lo golpeó en la cara y le dijo:

—¡Esa no es manera de contestarle al jefe de los sacerdotes!

23 Jesús le respondió:

—Si dije algo malo, dime qué fue. Pero si lo que dije está bien, ¿por qué me golpeas?

24 Luego Anás envió a Jesús, todavía atado, a Caifás, el jefe de los sacerdotes.
Pedro insiste en no conocer a Jesús
(Mt 26.71-75Mc 14.69-72Lc 22.58-62)
25 Mientras tanto, Pedro seguía calentándose junto a la fogata, y alguien le preguntó:

—¿No eres tú uno de los seguidores de Jesús?

—No, no lo soy —insistió Pedro.

26 Luego un sirviente del jefe de los sacerdotes, familiar del hombre al que Pedro le cortó la oreja, le dijo:

—¡Yo te vi en el jardín cuando arrestaron a ese hombre!

27 Pedro volvió a decir que no. En ese mismo momento, el gallo cantó.
Jesús y Pilato
(Mt 27.1-2Mt 11-14Mc 15.1-5Lc 23.1-5)
28 Muy de mañana, llevaron a Jesús de la casa de Caifás al palacio del gobernador romano. Los jefes de los judíos no entraron en el palacio, porque la ley no les permitía entrar en la casa de alguien que no fuera judío, antes de la cena de la Pascua. 29 Por eso Pilato, el gobernador romano, salió y les dijo:

—¿De qué acusan a este hombre?

30 Ellos le contestaron:

—No lo habríamos traído si no fuera un criminal.

31 Pilato les dijo:

—Llévenselo y júzguenlo de acuerdo con sus propias leyes.

Los jefes judíos respondieron:

—Nosotros no tenemos autoridad para enviar a nadie a la muerte.

32 Así se cumplió lo que el mismo Jesús había dicho sobre el modo en que iba a morir.
33 Pilato, entonces, entró de nuevo en el palacio, llamó a Jesús y le preguntó:

—¿Acaso eres tú el rey de los judíos?

34 Jesús le contestó con otra pregunta:

—¿Se te ocurrió a ti esa idea, o alguien te ha hablado de mí?

35 Pilato le contestó:

—¿Me ves cara de judío? La gente de tu mismo país y los sacerdotes principales son los que te han entregado. ¿Qué fue lo que hiciste?

36 Jesús le respondió:

—Yo no soy como los reyes de este mundo. Si lo fuera, mis ayudantes habrían luchado para que yo no fuera entregado a los jefes de los judíos.

37 —Entonces sí eres rey —replicó Pilato.

Y Jesús le contestó:

—Si tú lo dices… Yo, por mi parte, vine al mundo para hablar acerca de la verdad. Y todos los que conocen y dicen la verdad me escuchan.

38 —¿Y qué es la verdad? —preguntó Pilato.
Pilato permite la muerte de Jesús
(Mt 27.15-31Mc 15.6-20Lc 23.13-25)
Después de decir esto, Pilato regresó a donde estaba la gente, y le dijo:

«No encuentro ninguna razón para castigar a este hombre. 39 Ustedes tienen la costumbre de que yo libere a un preso durante la Pascua. ¿Quieren que deje libre al rey de los judíos?»

40 Hacía algún tiempo, Pilato había arrestado a un bandido llamado Barrabás. Por eso, cuando Pilato preguntó si querían que soltara al rey de los judíos, algunos de ellos gritaron: «¡No, a ese no! ¡Deja libre a Barrabás!»
Apmomap Jesús
(Mt 26.47-56Mr 14.43-50Lc 22.47-53)
1 Natamin apquilmalhnancama alhta aplhinga mocjam Jesús. Apquillhalhmaa alhta apquiltamsoycaoc. Apquilmiyaclhec alhta tap alvata acvisay Cedrón. Yitnec alhta maa yoclhilhma (amyip). Apvoclhec alhta Jesús najan apquiltamsoycaoc. 2 Apyasamcoc alhta najan as amyip Judas, aptomja apcanem emacpoc Jesús. Ayinyemaclha apcaneyclhec alhta mataa maa Jesús najan apquiltamsoycaoc. 3 Lhama alhta apquilanyamcaa Judas lhama tropa singilpilhtetemo najan apquiltamilquiscama tingma apponquinomap, apquilinyema fariseos najan apquilimja apmamyi sacerdotes. Apquilsovquic alhta apquiltotseycaoc apmamyi talha najan calevascama najan apquilmaycam (sovo acvinatem najan moc apquilmaycam). Apquilvoclhec alhta maa amyip.
4 Apyasamcoc alhta Jesús aclhamoclhojo asoc, yoyam cotnejic. Apquilamyilhamquic alhta Jesús. Aptomjac alhta apquilanya:
—¿So apquiltingya yi? —alhta aptomjac.
5 Apquilatingmavoc alhta singilpilhtetemo:
—Jesús co Nazaret ninquitamac —alhta apquiltomjac.
Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Coo nac aso —alhta aptomjac.
Apcanvocmoc alhta lhama apquillhalhmaa Judas, aptomja apcanem yoyam emacpoc Jesús. 6 Lhama alhta apquillinga singilpilhtetemo Jesús appayvam: “Coo nac aso.” Yejemoc alhta apquilalhingaoclho apnalhpolintamo nalhpop. 7 Yejemoc alhta apquilmalhna mocjam Jesús:
—¿So apquiltingya yi? —alhta aptomjac.
Apquilatingmavoc alhta:
—Jesús co Nazaret ninquitamac —alhta apquiltomjac.
8 Aptomjac alhta inyicje: Coo nac aso. Selquitamsama sat ancoc coo, elane sat eltajiclha sellhalhmaa —alhta aptomjac.
9 Invocmec alhta acvamlha aplhanmaclha Jesús: “Am alhta alhnanacmoc lhama enlhit selmescama alhta coo Tata.” 10 Yejemoc alhta aplica sovo acvinatem apmaycam Simón Pedro. Apticponquic alhta Pedro. Apyatemenquic alhta apaycoc actamilaclha enlhit apvisay Malco. Apquimja apmamyi sacerdote apquilancam alhta Malco. 11 Aptomjac alhta Jesús apcanya Pedro:
—Ingyitsiclha alhancoc sovo acvinatem. ¿Apcanayqui ya lhquip movanqueje oynic asoc acmasca ayinyema coo Tata, seyanem alhta yoyam oynic? —alhta aptomjac.
Jesús napato apquimja apmamyi sacerdote
(Mt 26.57-58Mr 14.53-54Lc 22.54)
12 Yejemoc alhta appasmacpo singilpilhtetemo najan judíos apquilancam. Apmacpec alhta Jesús. Apquilpilhtetacpec alhta. Aplhalhma alhta singilpilhtetemo apvisqui. 13 Apquilyantamaclhec alhta Jesús Anás tingma pac. Caifás apipyata Anás. Apquimja apmamyi sacerdote alhta Caifás as año nac jay. 14 Eyca as Caifás aptomja alhta apquilanya siclho judíos: “Intasi nac ingyitsapoc lhama enlhit acyanmongam apnaymacoc lhalhma anco.”
Apyinimquiscama Pedro
(Mt 26.69-70Mr 14.66-68Lc 22.55-57)
15 Innec alhta apyantama Jesús. Apyiplaclhec Simón Pedro najan poc apquiltamescama. Aptalhningvocmec alhta Jesús najan poc apquiltamescama Caifás tingma pac, apquimja apmamyi sacerdote. Ayinyemaclha apyicpilcoc alhta Caifás, malha aptimem poc alhta. 16 Apquiningvocmec alhta Pedro apatong tingma. Yejemoc alhta aptepa apquiltamescama aptomja apyicpilquemo Caifás. Appamejitcasquic alhta siclho quilvana actamilquiscama atong. Apcanayquic alhta, yoyam etalhningvota Pedro. 17 Yejemoc alhta actomja quilvana actamilquiscama atong ayanya Pedro:
—¿Jave ya lhquip Jesús apquiltamescama? —alhta intomjac.
Apcatingmavoc alhta Pedro:
—Jave coo —alhta aptomjac.
18 Eyquey alhta intomjac. Apquilvatnec alhta talha. Apcanam alhta nicja talha apquilancam najan singilpilhtetemo. Apquilhtamquic alhta talha. Appalhavocmec alhta maa Pedro. Apquilhtangvocmec alhta lhama talha.
Jesús napato apquimja apmamyi sacerdote
(Mt 26.59-66Mr 14.55-64Lc 22.66-71)
19 Aptomjac alhta apquimja apmamyi sacerdote apcanya Jesús:
—¿Soc enlhit lhip apquiltamsoycaoc qui? ¿Jalhco actema apquillhicmoscama lhip? —alhta aptomjac.
20 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Am oyilhalhcoc coo siltimnascama amyaa enlhit lhalhma anco. Allhicmosquic coo mataa amyaa apcaneyquiclhilha judíos. Congne tingma apcaneyquiclhilha najan congne tingma apponquinomap. Am oyilhalhcoc alhta siltimnascama amyaa. 21 ¿Soctomja selmalhnamcaa nac coo? Ilmalhna sat lhip enlhitaoc apquillingay alhta siltimnaycam. Apquilyasamcoc actemaclha siltimnascama alhta —alhta aptomjac.
22 Lhama alhta apquiltimnasa Jesús. Yejemoc alhta apticponga napaat lhama singilpilhtetemo apquinmaycamo lhama. Aptomjac alhta singilpilhtetemo apcanya Jesús:
—¿Intasi ya apcatingmoctama lhip actema nac jay napato apquimja apmamyi sacerdote? —alhta aptomjac.
23 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Asomco ya actomjaclha sicpayvam? Ilhen sat lhip acvisay acmasom. ¿Intasi ya actomjaclha sicpayvam? ¿Soctomja seticponga nac lhip? —alhta aptomjac.
24 Apcanayquic alhta Anás elpilhtetacpoc Jesús. Apcapajasquic alhta apnaclha Caifás, aptomja apquimja apmamyi sacerdote.
Apyinimquiscama mocjam Pedro
(Mt 26.71-75Mr 14.69-72Lc 22.58-62)
25 Apquilhtec alhta mocjam talha Pedro. Yejemoc alhta apquiltomja apquilanya Pedro:
—¿Jave ya lhquip lha Jesús apquiltamescama? —alhta apquiltomjac.
Apcatingmavoc alhta Pedro actemaclha apyinimquiscama:
—Jave coo —alhta aptomjac.
26 Apnec alhta maa apquilancam apquimja apmamyi sacerdote. Aptomja alhta apmolhama apyatemenquiscama alhta Pedro apaycoc.
Aptomjac alhta apquilancam apcanya Pedro:
—Acvitac alhta lhip aplhalhma Jesús yoclhilhma maa —alhta aptomjac.
27 Aptomjac alhta Pedro actemaclha mocjam apyinimquiscama. Yejemoc alhta acpayva tataa.
Jesús napato Pilato
(Mt 27.1-2Mt 11-14Mr 15.1-5Lc 23.1-5)
28 Apnec alhta mocjam Jesús tingma pac Caifás. Yejemoc alhta apquilyantamaclho Jesús tingma pac aptomja yatapvisqui co Roma. Acmopeyam congne alhta intomjac. Am alhta elantalhningvocmoc judíos Pilato tingma pac. Incacoc alhta apnenyaoc judíos eltimjic comasis apyimpeoc napato Dios. Ayinyemaclha apquililtamjoc alhta eltovamcoc pascua aptom actemaclha actamila apquilvalhoc. 29 Yejemoc alhta aptepa Pilato. Aptomjac alhta apquilanya:
—¿Soc asoc acmasom pa ellhenic quellhip? —alhta aptomjac.
30 Apquilatingmavoc alhta enlhitaoc:
—Paj ancoc aptamjaycam acmasom as enlhit, mongvanquejec nincoo ongyantamentac apnaclha lhip —alhta apquiltomjac.
31 Aptomjac alhta Pilato apquilanya enlhitaoc:
—Elyantamiclha sat quellhip maa. Yitnec quellhip apquilanamaclha apancaoc. Elpeyvasiclhojo sat aptemaclha as enlhit —alhta aptomjac.
Apquilatingmavoc alhta enlhitaoc:
—Nincoo ningilvisay judíos. Mongvanquejec nincoo ongilanic, yoyam ematong lhama enlhit —alhta apquiltomjac.
32 Invocmec alhta aplhanmaclha Jesús actemaclha yoyam ematong. 33 Yejemoc alhta aptalhningvoclho mocjam Pilato congne tingma. Apcanyam alhta Pilato Jesús. Aptomjac alhta apcanya:
—¿Lhip ya judíos apvisqui apancaoc? —alhta aptomjac.
34 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Selmalhnaycam apanco ya lhquip, inlhoyqui laa ayinyema apquiltimnascama apnaymacoc? —alhta aptomjac.
35 Aptomjac alhta Pilato apcanya Jesús:
—Jave coo judío. Apquilyantamentac lhac lhip apnaymacoc najan apquilimja apmamyi sacerdotes. ¿Jalhco lhac aptomjaclha lhip? —alhta aptomjac.
36 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Am conyemac coo silnancascama as nalhpop. Intimec sat ancoc silnancascama as nalhpop, elnapacpoc sat singilpilhtetemo ajancaoc, yoyam jelmeyvoc coo. Colapvanquejec jelmoc judíos. Jave coo silnancascama as nalhpop —alhta aptomjac.
37 Aptomjac alhta mocjam Pilato:
—¿Naso ya aptomja lhip Apvisqui? —alhta aptomjac.
Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Naso coo sictomja Visqui. Acvaac coo aso nalhpop ayinyema sictiyam alhta sictomja enlhit. Altamjoc olngacsic amyaa actomja nasoc anco. Apquiljalhnoc mataa sicpayvam enlhit apquiltomja apquilyajayquiclho amyaa actomja nasoc anco —alhta aptomjac.
38 Aptomjac alhta Pilato apcanya Jesús:
—¿Soc asoc actomja nasoc anco? —alhta aptomjac.
Aplhenamap Jesús yoyam ematong
(Mt 27.15-31Mr 15.6-20Lc 23.13-25)
Natamin appamejitquiscama Pilato aptiyapveclho mocjam tingma. Aptomjac alhta Pilato apquilanya enlhitaoc:
—Am coo otac apmapsom as enlhit —alhta aptomjac. 39 Yitne inyicje apquiltemaclha quellhip, yoyam oyamyiclhac lhama enlhit apquilpilhtetomap nipyesicsa caya. ¿Apquililtamjo ya quellhip oyamyiclha judíos apvisqui apancaoc? —alhta aptomjac.
40 Yejemoc alhta apquilpalhamamcaa enlhitaoc:
—Jave eyqui lha, Barrabás eyca —alhta apquiltomjac apquilpamesma. Barrabás eyca aptomja enlhit apminyilhma.