Peregrinación por el desierto
La fiesta de los panes sin levadura
1 Dios le dijo a Moisés: 2 «El primer hijo de todo matrimonio israelita será para mí. También serán para mí todas las primeras crías de los animales israelitas».
3 Entonces Moisés les dijo a los israelitas:
«Nunca olviden este día. Con su gran poder, nuestro Dios nos ha sacado de Egipto, donde éramos esclavos. De ahora en adelante, ninguno de ustedes deberá comer en este día pan con levadura. 4-5 Dios les prometió a sus antepasados que les daría el país de Canaán, donde ahora viven otros pueblos. ¡Es un país tan rico que siempre hay abundancia de alimentos!
»Este es el primer mes del año. Cuando Dios les haya entregado la tierra prometida y ustedes ya vivan allí, en este mismo mes celebrarán, todos los años, la fiesta de los panes sin levadura. 6-7 Durante siete días comerán pan sin levadura, y en el séptimo día harán una fiesta en honor de nuestro Dios. En esos días, nadie que viva en el país deberá tener en su casa levadura o pan con levadura.
8 »En el séptimo día, les dirán a sus hijos: “Esta fiesta la celebramos para recordar lo que Dios hizo por nosotros cuando nos sacó de Egipto. 9 Esta fiesta será para ustedes como una marca en la mano o en la frente. Les hará recordar que Dios, con su gran poder, nos sacó de Egipto. Por eso, nunca deben olvidarse de sus mandamientos. 10 Recuerden que todos los años deberán celebrar esta fiesta en la fecha señalada”.
11 »Cuando Dios les haya entregado el territorio de Canaán, que es el país que les prometió a sus antepasados, 12 ustedes deberán entregarle el primer hijo varón que tengan y el primer macho de sus animales, pues ambos le pertenecen a Dios. 13 En lugar de dar como sacrificio el primer macho de los burros podrán dar en su lugar como ofrenda un cordero. Lo mismo harán ustedes con sus hijos mayores.
14 »Cuando sus hijos les pregunten por qué hacen esos sacrificios, ustedes les dirán: “Con su gran poder, nuestro Dios nos sacó de Egipto, donde éramos esclavos. 15 El rey de ese país se había puesto terco y no nos dejaba salir. Entonces Dios castigó a los egipcios quitándoles la vida a todos sus hijos mayores, y también a las primeras crías de sus animales. Por eso nosotros sacrificamos en su honor el primer macho de nuestros animales, y en lugar de nuestro hijo mayor le damos una ofrenda. 16 Este sacrificio debe ser para ustedes como una marca en el brazo o en la frente, para que recuerden que Dios nos sacó de Egipto con su gran poder”».
Dios guía a los israelitas en su viaje
17 Cuando el rey de Egipto dejó que los israelitas se fueran de su país, Dios mismo les enseñó el camino que debían seguir. No los llevó por la región donde vivían los filisteos, aunque era el camino más corto. Y es que Dios pensó que si los filisteos atacaban a los israelitas, estos podrían asustarse y regresar a Egipto. 18 Por eso Dios hizo que los israelitas rodearan el camino del desierto que lleva al Mar de los Juncos. Así salieron de Egipto, 19 y Moisés les ordenó llevar con ellos los huesos de José, pues antes de morir, él les había dicho a sus hermanos: «Estoy seguro de que Dios vendrá a ayudarlos; cuando eso pase, llévense de aquí mis huesos».
20 Los israelitas empezaron su viaje en el pueblo de Sucot, y llegaron a Etam, donde comienza el desierto. Allí acamparon. 21-22 En ningún momento Dios los dejó solos. De día los guiaba mediante una nube en forma de columna, y de noche les alumbraba el camino con una columna de fuego.
Macponquinquiscama (sicaa) aptiyam apmamyi
1 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya Moisés: 2 —Iponquinquis (ilyacyes) moclhama sicaa (apquinavo) aptiyam apmamyi, etnejic ajanco. Iponquinquis moclhama aptoscama aptiyam apmamyi, otnejic ajanco — nic nat aptomjac Dios.
3 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya apnaymacoc: —Colyit apatic (noncolvonquim nasa) as acnim apquilantiyapma quellhip as yoclhilhma Egipto. Apquiltimesaycam alhta quellhip malha apquilmomap. Apmopvan apanco Dios Apyimtalhnamo apquilyinyovquiscama quellhip Egipto. Noeltovaoc nasa quilpasmongam ayincajay apquimpascaoc. 4 Apquilantipquic quellhip as acnim apvisay Abib (marzo - abril). 5 Ellana sat fiesta as acnim acyitnama ingatic yoclhilhma apquilvoycamlha. Enaliclhac sat quellhip Dios Apyimtalhnamo yoclhilhma actomja apancaoc enlhit cananeos, najan enlhit heteos, najan enlhit amorreos, najan heveos najan jebuseos. Aplhanma Dios Apyimtalhnamo actomja nasoc anco ellhovamcoc apquilyeyjamcaa as yoclhilhma. Malha acyitnamaclha yingmin sat cotnejic leche ningyam najan yamyovjene, mepqui ninsovjomo. 6 Eltovaoc sat pan mepqui apquimpascaoc acvaycmo 7 acnim. Vocmec sat ancoc 7 acnim, ellana sat fiesta, colhic ayaco Dios Apyimtalhnamo. 7 Eltovaoc sat 7 acnim, pan mepqui apquimpascaoc. Sicmasma coo asoc ayincajay. Copvanquejec apyovoclhojo enlhitaoc eytic pan apanco. 8 Eliltimnas sat apquitquic as acnim actema nac jay: —Eycaso acyitnama ingatic singilantipquiscama yoclhilhma Egipto Dios Apyimtalhnamo — sat eltime. 9 Cotnejic sat asoc monquinatquiscama apectong enlhit, tasic lha payjaclha napaat. Quellhip sat ellingacsic singanamaclha Dios. Apmopvan apanco Dios Apyimtalhnamo Jehová apquilyinyovquiscama quellhip yoclhilhma Egipto. 10 Elyiplovquis sat moclhama año ellana fiesta nac jay, mepqui apquilyeycajascama as acnim.
11 Dios Apyimtalhnamo aplhanma ilhnic nat mepqui apyeycajascaoc napatavo quellhip najan apquilyeyjamcaa. Aplhanma nic nat yoyam ellhocac quellhip yoclhilhma apquilaoclha cananeos. 12 Apquilvocmec sat ancoc quellhip as yoclhilhma, elyiplovquis sicpayvam silanya quellhip: —Elponquinquis apquitca quilhva aptiyam apmamyi, colhic sat acmesa Dios Apyimtalhnamo. Acno apnatoscama, apquitcoc aptiyam apmamyi, colhic sat acmesa Dios Apyimtalhnamo. 13 Intiyacmec sat ancoc yamelyeyjaycoc ayitcoc (inquinavo), colhic sat acmesa Dios Apyimtalhnamo (yataay) nipquesic apquitcoc. Cotnejic sat acya'mongam macmescama yamelyeyjaycoc ayitcoc. Am sat ancoc coyitnac acya'mongam macmescama, ingyintas sat ayispoc, yoyam cotsapoc. Elhnasojo sat actema nac jay, apquitca quilhva aptiyam apmamyi, nipyesicsa quellhip. 14 Moc acnim sat etnejic ingyanic apquitca: —¿Tata, so acvisay qui? — sat etnejic ingyanic. Ingyatingmojo sat lhip: —Dios Apyimtalhnamo apmopvan apanco singnalovsingveclho yoclhilhma Egipto, ningiltimesaycamcaclha alhta malha ningilmomalhca. 15 Am alhta cotamilam apvalhoc faraón aptemaclha apmasma, jingilyinyovsic yoclhilhma. Yejemoc alhta apcanama Dios Apyimtalhnamo ematong co Egipto apquitcoc quilhva aptiyam apmamyi, najan apnatoscama apquitcoc aptiyam apmamyi. Eycaso ayinyema nintemaclha ningmescama Dios Apyimtalhnamo. Acvisay ningmescama ninatoscama appaliyam apmamyi apquilinava macmescama Dios Apyimtalhnamo. Najan maa acya'mongam inquitquic appaliyam apmamyi, colhic sat acmesa nintoscama apquitcoc. 16 Cotnejic sat malha asoc monquinatquiscama ingectong, najan malha acyipitcay payjaclha ningaat. Ayinyema alhta Dios Apyimtalhnamo apmopvan apanco singnalovsingveclho yoclhilhma Egipto — sat itne ingyatingmojo — nic nat aptomjac Dios Apyimtalhnamo.
Yipjopay ayimja najan talha actotseycaoc
17 Invocmec alhta acnim, yoyam elapajacsic enlhitaoc apvisqui faraón. Apnalaclhec alhta Dios Apyimtalhnamo moc amay. Jave actomjaclha ningato yoclhilhma filisteos. Inlhenquic nic nat apvalhoc Dios Apyimtalhnamo: Elacac sat enlhitaoc, apquilvita inlhojo apquilnapomacpilha. Eltajojoc sat mocjam yoclhilhma Egipto — nic nat intomjac apvalhoc. 18 Apnalaclhec nic nat Dios Apyimtalhnamo moc amay, elmilanic yoclhilhma actamopeycaoc elyipjongvomoc vatsam Yingmin Acyilhvasem (Mar Rojo). Apquilyinyovquic nic nat Egipto enlhitaoc Israel. Malha singilpilhtetemo apquilsoycam apquilmaycam. 19 Apquilsovquic nic nat yamit aysicsic apyitnaclha José apjápac. Aplhalhma ilhnic nat Moisés. Aptomjac nic nat siclho José apquilanya: Naso, Dios Apyimtalhnamo elvomsic tap quellhip. Elmiyov sat quellhip elhquipcoc (ejápac), yoyam elvomsic maa — nic nat aptomjac José. Am nic nat elyeycajasac apquillhanma enlhitaoc apnaymacoc.
20 Apquilyinyovquic nic nat amyip Sucot, apquilyipjongvocmo yoclhilhma actamopeycaoc amyip Etam. 21 Aplhalhma apquimja apmamyi ilhnic nat Dios Apyimtalhnamo. Naysicsa yipjopay ayimja ilhnic nat apnalaclho acnim anco. Naysicsa talha ayimja netin nic nat apnalaclho alhtaa. Actomja ilhnic nat talha ayimja netin ayitsasquiscama olhma. 22 Am nic nat covonquepac mataa yipjopay ayimja. Am nic nat covonquepac mataa talha ayimja amamyi.