Los animales puros e impuros
1 Dios les ordenó a Moisés y a Aarón 2 que les dieran a los israelitas las siguientes instrucciones:
«Ustedes podrán comer la carne de cualquier animal 3 que tenga las pezuñas partidas y que sea rumiante. 4-8 Pero no deberán comer carne de camello, ni de conejo, ni de liebre, porque aunque son rumiantes no tienen pezuñas partidas. Tampoco comerán carne de cerdo, pues aunque tiene pezuñas partidas, no es rumiante. Ni siquiera toquen el cadáver de estos animales. Más bien, deberán considerarlos impuros.
9 »De los animales que viven en el mar o en los ríos, podrán comer los que tienen aletas y escamas. 10-12 Pero si no tienen aletas ni escamas no deberán comerlos, aunque vivan en el agua. Más bien, deberán considerarlos impuros y sentir asco al ver sus cadáveres.
13-19 »De las aves, no podrán comer las siguientes, pues deberán considerarlas impuras:
el águila,
el quebrantahuesos,
el águila marina,
el milano,
el avestruz,
la golondrina,
la gaviota,
la lechuza,
el cuervo marino,
el búho,
el ibis,
el pelícano,
el buitre,
la cigüeña,
la abubilla,
el murciélago,
toda clase de halcones,
toda clase de cuervos,
toda clase de gavilanes,
toda clase de garzas.
20 »De los insectos, deberán considerar impuros a todos los que tienen alas pero andan sobre cuatro patas. 21 Sin embargo, de estos podrán comer todos los que pueden dar saltos sobre el suelo por tener más largas las patas traseras. 22 Así que podrán comer toda clase de grillos y saltamontes. 23 Cualquier otro insecto que tenga alas y cuatro patas deberán considerarlo impuro. 24-25 Si alguien toca o levanta el cadáver de alguno de estos animales, quedará impuro hasta el anochecer, y deberá lavar sus ropas.
26 »Todo animal que tenga las pezuñas partidas pero no sea rumiante deberán considerarlo impuro. Si alguien lo toca, quedará impuro.
27-28 »Todo animal que al caminar se apoye en las plantas de sus cuatro patas será considerado impuro. Si alguien toca o levanta su cadáver, quedará impuro hasta el anochecer, y deberá lavar sus ropas.
29 »De los animales que se arrastran por el suelo, deberán considerar impuros los siguientes: el topo, la comadreja, las distintas clases de lagartos 30 y lagartijas, la salamandra y el camaleón. 31 Si alguien toca el cadáver de alguno de ellos, quedará impuro hasta el anochecer. 32 Si el cadáver de alguno de ellos cae sobre un objeto de madera o de cuero, o sobre una prenda de vestir, o sobre alguna herramienta de trabajo, ese objeto quedará impuro hasta el anochecer. Para purificarlo, habrá que lavarlo muy bien con agua. 33-34 Si el cadáver de alguno de ellos cae dentro de una olla de barro, todo lo que haya dentro de ella quedará impuro, aun cuando se trate de agua o de comida, y la olla tendrá que romperse. 35 Si el cadáver de alguno de ellos cae en un horno o en un fogón, estos quedarán impuros y habrá que destruirlos. 36 Todo el que toque el cadáver de alguno de estos animales, quedará impuro. Solo seguirán siendo puros el pozo o el manantial de donde se saca el agua. 37 Si el cadáver de alguno de ellos cae sobre la semilla que se va a sembrar, la semilla seguirá siendo pura. 38 Solo se considerará impura la semilla cuando se arroje agua sobre ella y alguno de estos animales muertos caiga sobre ella.
39 »Si de los animales que ustedes pueden comer muere alguno, el que toque su cadáver quedará impuro hasta el anochecer. 40 Si alguien come carne de ese animal, quedará impuro hasta el anochecer y deberá lavar sus ropas. Si alguien levanta el cadáver del animal, quedará impuro hasta el anochecer y deberá también lavar sus ropas.
41 »Ustedes no deben comer ningún animal que se arrastre por el suelo. Son animales impuros. 42 Por lo tanto, no deben comer ningún reptil, ni ningún insecto que camine sobre cuatro patas, o que tenga muchas patas. 43-45 No se hagan impuros ni se contaminen con ellos. Yo soy el Dios de Israel, y soy un Dios diferente. Yo los saqué de Egipto para ser su Dios. Ustedes no deben ser como los otros pueblos, porque yo no soy como los otros dioses.
46 »Estas son las instrucciones acerca de los animales que hay en la tierra, en el aire y en el agua, y de los animales que se arrastran por el suelo, 47 para que ustedes puedan distinguir entre lo puro y lo impuro, y entre los animales que pueden comerse y los que no pueden comerse».
Nintom actanovmalhca napato Dios
(Dt 14.3-21)1 Aptomjac nic nat Dios apcanya Moisés najan Aarón: 2 Eliltimnas sat nipyesicsa israelitas, yavamlha eltimjic eltovamcoc asoc navjac najan apnatoscama 3 Alvisay rumiantes acnasipayclha actom najan acma anit apjeoc. 4 Colapvanquejec mataa eltovamcoc apnatoscama najan asoc navjac cotnaja rumiantes acnasipayclha actom najan mepqui anit apjeoc:
Acvisay camello voncayispoc, actomja rumiante acnasipayclha actom, eyca mepqui anit apjeoc. Cotnejic acvisay actanovmalhca napato Dios, mongmovan ontoc.
5 Acvisay tejón, actomja rumiante acnasipayclha actom, mepqui anit apjeoc. Cotnejic sat acvisay actanovmalhca napato Dios, mongmovan ontoc.
6 Apvisay tomajang, aptomja rumiante apnasipayclha aptom, mepqui anit apopjeoc. Etnejic sat apvisay aptanovmap napato Dios, mongmovan ontoc.
7 Apvisay yatepomap, acma anit apopjeoc, eyca metnaja apnasipayclha aptom. Etnejic sat apvisay aptanovmap napato Dios, mongmovan ontoc.
8 Colapvanquejec quellhip eltovamcoc apitic as asoc navjac najan apnatoscama. Noelmongvomjo nasa acvitalhco inlhojo ayitsepma. Coltimjic sat altanovmalhca napato Dios.
9 Asoc aleyvam congne yingmin acvanyam najan maa vatsam. Eltovaoc sat asoc aleyvam congne yingmin, acma inlhojo inquipetaoc aletas najan ayimpeoc. 10 Am sat ancoc coyitnac inquipetaoc aletas najan ayimpeoc asoc aleyvam congne yingmin najan vatsam, najan alyivey, najan ayitcavoc. Coltimjic sat altanovmalhca napato Dios. 11 Colapvanquejec eltovamcoc quellhip. Altomja altanovmalhca napato Dios, najan asoc alitsepma. 12 Moclhama asoc mepqui inquipetaoc aletas najan mepqui ayimpeoc altomja altanovmalhca napato Dios.
13 Colapvanquejec mataa eltovamcoc quellhip nata altanovmalhca napato Dios: águila mama apyivey, najan quebrantahuesos, najan águila marina, 14 najan milano najan actemaclha halcones, 15 najan aptemaclha mama apquitcoc, 16 najan lhapin, najan sovaya, najan gaviota, najan actemaclha gavilanes, 17 najan búho, najan cormorán, najan ibis, 18 najan cisne, najan pelícano, najan buitre, 19 najan siyana, najan actemaclha garzas, najan abubilla, najan mepop.
20 Eltanov sat quellhip ascoc insecto, acma alhimpancoc, acma ameoc najan amancoc. 21 Apvancaac eltovamcoc acma alhimpancoc, acma amancoc, altomja alnilhtingayclha nalhpop. 22 Eltovaoc sat alvisay: sová, najan sova apquilyivey, najan grillos, najan saltamontes. 23 Eltanov sat quellhip moc insecto ascoc acma alhimpancoc najan amancoc.
24 Eltanovacpoc sat quellhip napato Dios: aptomja apmongvoyam asoc ayitsepma actanovmalhca napato Dios. Etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim.
25 Apyinyovasquic sat ancoc enlhit asoc ápac, incaymalhquic eyimyecsic apava apquilantalhnama. Etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim.
26 Moclhama asoc ayitsepma actomja actanovmalhca, mepqui anit apjeoc najan mepqui acnasipayclha actom. Etanovacpoc sat enlhit napato Dios, apmongvocmo inlhojo asoc ayitsepma.
27 Actanovmalhca napato Dios acvisay aclhingam anit ameoc najan anit amancoc, najan acma ajamtic apjeoc. Enlhit apmongvoyam as asoc ayitsepma, etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim. 28 Apyinyovasquic sat ancoc enlhit asoc ápac, incaymalhquic eyimyecsic apava apquilantalhnama. Etanovacpoc sat enlhit napato Dios acvaycmo actalhnama acnim.
29 Asoc alpilhyevaycam nalhpop altanovmalhca napato Dios alvisay: comadrejas, ratones toma alhtaa, najan acyovoclhojo asoc alpilhyevaycam nalhpop alvisay: 30 salamanquesas, cocodrillos, lagartos, lagartijas, najan camaleones.
31 Acyovoclhojo as asoc altomja altanovmalhca napato Dios. Enlhit apmongvoyam asoc ayitsepma, etanovacpoc sat napato Dios acvaycmo actalhnama acnim.
32 Coltimjic sat altanovmalhca napato Dios aclhamoclhojo asoc, actiyacmo inlhojo netin asoc ayitsepma: najan yamit, najan apava nintalhnama, najan aso'yimpejic, najan costal, najan moc asoc acvisay apquilmaycam enlhit. Incaymalhquic elovsic congne yingmin. Cotanovalhcac sat as asoc acvaycmo actalhnama acnim, natamin cotamiliclhac sat mocjam.
33 Intiyacmec sat ancoc congne valhva lhama ascoc najan asoc actanovmalhca napato Dios, cotniclhac sat acmasom acyovoclhojo apvalhoc valhva, colhic sat acpalhcata valhva apmapsom. 34 Yingmin ayinyema as valhva actomja ayasomquiscama nintom ningjanma, cotnejic actanovmalhca napato Dios. 35 Intiyacmec sat ancoc asoc ápac netin ningjanmaclha nintom, najan apquilanomacpilha pan, incaymalhquic colhic actovasa ningjanmaclha nintom najan pan, ayinyema actomjayclho actanovmalhca napato Dios.
36 Casomquejec sat yingmin yamilquit (actiyapmaclha yingmin) najan yamyamilquit, actiyacmo inlhojo congne asoc ayitsepma. Enlhit apmongvoyam asoc ayitsepma, aptipquisa (apliclama) yamilquit, etniclhac sat aptanovmap napato Dios.
37 Intiyacmec sat ancoc asoc ápac netin actic ayenomalhca amyip, casomquejec sat maa actic. 38 Intiyacmec sat ancoc asoc ápac netin actic cotnaja mocjam ayenomalhca, cotniclhac sat acmasom napato Dios.
39 Inquitsepquic sat ancoc aptoscama mepqui actanovmalhca napato Dios. Etanovacpoc sat enlhit, apmongvocmo inlhojo aptoscama ayitsepma, etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim. 40 Aptovquic sat ancoc enlhit apitic aptoscama ayitsepma, incaymalhquic eyimyecsic apava aptalhnama, etanovacpoc sat napato Dios acvaycmo actalhnama acnim. Apyinyovasquic sat ancoc enlhit aptoscama ayitsepma, incaymalhquic eyimyecsic apava aptalhnama, etanovacpoc sat acvaycmo actalhnama acnim.
41 Colapvanquejec quellhip eltovamcoc asoc alpilhyevaycam nalhpop, actomja actanovmalhca napato Dios.
42 Colapvanquejec quellhip eltovamcoc asoc alpilhyevaycam nalhpop, paj najan alpilhyevaycam nayi, paj najan allhingam ameoc najan amancoc, altomja altanovmalhca napato Dios. 43 Aptovquic sat ancoc enlhit, etanovacpoc sat napato Dios. Elavojo sat quellhip. 44 Coo sicvisay Dios Visqui apancaoc quellhip. Elalhnasiclhojo apanco quellhip eltimjic sat mepqui apquiltanovmap najato. Eltimjic sat quellhip santo mayayo, sicno coo lha santo mayayo. Noeltanovmap nasa quellhip napato Dios, ayinyema aptoycaoc asoc alpilhyevaycam nalhpop. 45 Coo sicvisay Visqui apancaoc quellhip, sicyinyovquiscama nat yoclhilhma Egipto, otnejic sat nipyesicsa quellhip Dios Visqui apancaoc. Eltime sat quellhip santo mayayo, sicno coo lha santo mayayo — nic nat aptomjac.
46 Eycaso singillhicmoscama actemaclha ninatoscama, najan asoc navjac, najan nata aleyvam nalhpop najan congne yingmin, najan asoc alpilhyevaycam nalhpop. 47 Cotnatsalhquejec sat mataa asoc altanovmalhca napato Dios najan asoc mepqui altanovmalhca napato Dios, najan maa asoc acticyovam ningmovan ontovamcoc, najan acticyovam asoc mongmovan ontovamcoc.