Esdras llega a Jerusalén
1 Tiempo después, durante el reinado de Artajerjes, llegó a Jerusalén un hombre llamado Esdras, que era descendiente de Aarón, el primer sacerdote de Israel. Sus antepasados fueron:
Seraías,
Azarías,
Hilquías,
2 Salum,
Sadoc,
Ahitub,
3 Amarías,
Azarías,
Meraiot,
4 Zeraías,
Uzí,
Buquí,
5 Abisúa,
Finees,
Eleazar.
6-11 Esdras era un sacerdote y un maestro que conocía muy bien la ley que Dios había dado por medio de Moisés; la estudiaba constantemente, la obedecía y la enseñaba a los judíos.
Dios había hecho que el rey Artajerjes le diera a Esdras todo lo que él pidiera. Así Esdras logró salir de Babilonia el día primero del mes de Abib, del séptimo año del reinado de Artajerjes. Llegó a Jerusalén el día primero del mes de Ab de ese mismo año. Lo acompañaba un grupo de judíos, entre los que había sacerdotes, sus ayudantes, cantores, guardianes y servidores del templo de Dios.
Carta del rey Artajerjes a Esdras
Esdras llevaba una carta del rey Artajerjes que decía así:
12 «El gran rey Artajerjes, saluda al sacerdote Esdras, maestro de la ley del Dios todopoderoso.
13 »Cualquier judío que esté en mi país y quiera acompañarte a Jerusalén, puede hacerlo, incluyendo a los sacerdotes y a sus ayudantes. 14 Yo, junto con mis siete consejeros, te envío a Jerusalén para averiguar si se está obedeciendo la ley de Dios que tú conoces bien. 15 Además, quiero que lleves el oro y la plata que nosotros hemos ofrecido al Dios de Israel, que tiene su templo en Jerusalén. 16 Lleva también todo el oro y la plata que puedas conseguir en toda la provincia de Babilonia, más las ofrendas que la gente y los sacerdotes den voluntariamente para el templo. 17 Con ese dinero comprarás toros, carneros y corderos, y también trigo y vino para ofrecerlos sobre el altar del templo. 18 Decidan ustedes lo que se deba hacer con el dinero que sobre, de acuerdo con lo que Dios les indique. 19 Debes entregarle a Dios los utensilios que te han dado para su adoración. 20 Todo lo que necesites, lo pagará el tesoro del reino.
21 »Yo, el rey Artajerjes, ordeno a todos los tesoreros de la provincia al oeste del río Éufrates lo siguiente: Si Esdras, sacerdote y maestro conocedor de la ley del Dios todopoderoso, les pide algo, se lo entregarán sin falta. 22 Le está permitido pedir hasta tres mil trescientos kilos de plata, diez mil kilos de trigo, dos mil doscientos litros de vino, dos mil doscientos litros de aceite y toda la sal que necesite. 23 Tengan cuidado de entregarle de inmediato todo lo que su Dios ha ordenado para su templo. Así Dios no se enojará con mi país ni con mis hijos. 24 Sepan también que no deben cobrar ninguna clase de impuestos a los sacerdotes, sus ayudantes, cantores y guardianes, ni a ningún servidor del templo de Dios.
25 »Esdras, tu Dios te ha dado muchos conocimientos. Úsalos para nombrar gobernantes y jueces que conozcan la ley de tu Dios, y gobiernen con justicia a los habitantes de la provincia al oeste del río Éufrates. Estos líderes deberán enseñar la ley a los judíos que no la conozcan. 26 El castigo inmediato para cualquiera que no obedezca la ley de tu Dios y las órdenes del rey podrá ser: una multa, la cárcel, la expulsión de su país, e incluso la muerte».
Esdras alaba a Dios
27 Al leer la carta, Esdras dijo:
«Doy gracias al Dios de nuestros antepasados, que puso en el rey el deseo de devolverle al templo de Dios su belleza. 28 Dios hizo que el rey y sus consejeros me trataran bien, y me dio ánimo para convencer a muchos jefes judíos de que regresaran conmigo a Jerusalén».
Apvoy Esdras tingma Jerusalén
1 Apnec nic nat apvisqui co Persia, apvisay Artajerjes. Lhama enlhit sacerdote aptavin apvisay nic nat Esdras. Apquilyeyjamcaa ilhnic nat Seraias, najan Azarías, najan Hilcías, 2 najan Salum, najan Sadoc, najan Ahitob, 3 najan Amarías, najan Azarías, najan Meraiot, 4 najan Zeraías, najan Uzi, najan Buqui, 5 najan Abisúa, najan Finees, najan Eleazar, najan Aarón siclhoc nic nat sacerdote. 6 Apyascamco Dios appayvam nic nat Esdras. Apyascamco ilhnic nat apcanamaclha Dios aplingascama ilhnic nat Moisés. Apyiplovcasquic nic nat apcanamaclha Dios. Am nic nat emyavac apvisqui Artajerjes asoc apquilmalhnaycam Esdras. Apyinyovquic nic nat tingma pac Babel. 7 Appecjam nic nat eyacsic tingma Jerusalén. Apquillhalhmaa ilhnic nat poc israelitas sacerdotes, najan levitas, najan enlhit apquilminaycmascama, najan apquiltamilquiscama tingma apponquinomap najan apquiltimesaycam maa. Invocmec nic nat siete años aptimem apvisqui Artajerjes. 8-9 Aplhalhma ilhnic nat Dios sacerdote Esdras, yoyam epasmoc mataa. Apquilimpaclhec nic nat tingma Babilonia lhama acnim primero, najan lhama piltin primero, najan año septimo, ningiltimem siete años aptimem apvisqui Artajerjes co Persia. Apquilvocmec nic nat tingma Jerusalén lhama acnim primero, cinco piltin quinto, año nac jay apquilimpayclha siclho. 10 Inlhenquic nic nat apvalhoc Esdras, esavojo apyascamco najan apyiplovquiscama apcanamaclha Dios. Elyasingvomoc sat apnaymacoc israelitas apcanamaclha najan apcascamaclha Dios.
11 Eycaso acvisay anit vaycajac acno moc siclho aptalhescama ilhnic nat apvisqui Artajerjes, yoyam elyipsitic sacerdote Esdras, aptomja maestro najan apyascamco singanamaclha najan singascamaclha Dios Visqui apancaoc israel. Intomjac nic nat aptalhescama:
12 Inlhenquic evalhoc sicvisay visqui Artajerjes, lhip Esdras, apvisay sacerdote najan maestro apyascamco singanamaclha Dios apna netin.
13 Yitnec coo siyanama: Apvanquic moclhama apnaymacoc, najan levitas najan sacerdotes, eltimjic apquillhalhmaa lhip, yoyam eltajiclhac tingma Jerusalén. 14 Coo najan siete apquilviscaa ningilpamejitsomalhca, ongilapajacsic lhip yoclhilhma Judá najan tingma Jerusalén, eyasamcojoc maa yavamlha eltimjic, yoyam colhic acyiplovquisa apcanamaclha Dios. 15 Elpatmaoclha sat plata najan oro ningmescama nasa coo najan apquilviscaa ningilpamejitsomalhca. Cotnejic sat macmescama Dios Apvisqui apancaoc Israel apnaclha tingma Jerusalén. 16 Ingyansiclha sat mocjam plata najan oro yoclhilhma Babilonia, najan apquilmescama nasa enlhitaoc najan sacerdotes metnaja israelitas. Epatmaoclhac sat lhip, coytic sat congne Dios tingma pac apponquinomap payjoc tingma Jerusalén. 17 Iyinyov sat lhip acyanmongam vayqui inquilinava, najan nipquesic apquilinava najan nipquesic apquitcoc. Elmoc sat najan trigo apyilhna, najan uva ayingmenic macmescama Dios congne tingma apponquinomap, apmaclha Dios Visqui apancaoc quellhip, payjoc tingma Jerusalén. 18 Am sat ancoc elsovjac quellhip oro najan plata, iyasamcojo sat lhip najan apnaymacoc yavamlha eltimjic napato Dios. 19 Elpatmaoclha sat najan asoc apquilmaycam sacerdotes congne tingma apponquinomap. Ininquin sat lhip as asoc Dios tingma pac tingma Jerusalén.
20 Itingyasquis sat moc asoc ayaymomalhca tingma apponquinomap, elmoc sat lhip almacenes apvisqui tingma pac. 21 Coo sicvisay visqui Artajerjes. Otnejic sat ongvanic apyovoclhojo apquiltamilquiscama ningilnatam as yoclhilhma nicja vatsam Éufrates: Noelmiyov nasa asoc, apquilmalhna inlhojo Esdras, sacerdote najan maestro apyascamco singanamaclha Dios apna netin. 22 Noelmiyov nasa acvaycmo tres mil trescientos kilo plata, najan ventidós mil litros trigo apactic, najan dos mil doscientos litros aceite, najan acyovoclhojo yasic aymomalhca — sat otnejic ongvanic.
23 Otnejic sat ongvanic mocjam: Noelmiyov nasa asoc, apmayavo inlhojo Dios apna netin, yoyam coytic tingma pac apponquinomap. Molngamquejec sat coo apyanmongsayclha Dios sictemaclha coo najan eyitquic najan siyanamaclha coo. 24 Elyasamcojo mocjam: Noeltingya nasa acyanmongam tributo, najan impuesto, najan derechos nipyesicsa sacerdotes, levitas, apquilminaycmascama, apquiltamilquiscama tingma apponquinomap, apquiltimesaycam tingma aponquinomap najan poc apquiltimesaycam maa — sat otnejic ongvanic.
25 Lhip Esdras, apyascamco nac lhip ayinyema Dios. Itingyasquis sat lhip enlhit apquilyicpilquemo najan yatapquilviscaa, colhic acyiplovquisa nintemaclha acpeyvomo nipyesicsa enlhitaoc apquileyvam yoclhilhma nicja vatsam Éufrates, nipyesicsa enlhitaoc apquilyascamco singanamaclha Dios. Elyascasingvom sat enlhitaoc melyascamco singanamaclha Dios. 26 Apsilhnanacpec sat ancoc apanco enlhit meyiplovquisa singanamaclha Dios najan singanamaclha apvisqui, ematong sat, poc sat emacpoc, poc sat eyinyoc acyanmongam multa, poc sat ingyalhimsacpoc singilpilhtetomaclha. Vamlha — nic nat intomjac vaycajac.
Apquilmalhnancama Esdras
27 Eycaso ilhnic nat apquilmalhnancama Esdras: Innec ayaco lhip Dios Visqui ingac najan ningilyeyjamcaa apvisqui apancaoc. Apcasinaquic alhta lhip apvisqui rey, colhic allanayclha mocjam tingma apponquinomap payjoc tingma Jerusalén. 28 Innec alhta seyaco ayinyema lhip, napato apvisqui rey, najan consejeros apquilasinancama, najan napatavo apquilyimtalhnamo. Epasmec alhta lhip siyansayclha apquillhalhmaa israelitas apquilyimtalhnamo, ongiltajiclhac sat ningaoclha — nic nat intomjac apquilmalhnancama.