Pedro sana a un hombre que no podía caminar
1 Un día, como a las tres de la tarde, Pedro y Juan fueron al templo. A esa hora los judíos acostumbraban orar. 2 Todos los días, un hombre que nunca había podido caminar era llevado a una de las entradas del templo, conocida como Portón Hermoso. Ese hombre pedía limosna a la gente que entraba en el templo. 3 Tan pronto como ese hombre vio a Pedro y a Juan, les pidió dinero. 4 Ellos lo miraron fijamente, y Pedro le dijo: «Préstanos atención.»
5 Aquel hombre los miró atentamente, pensando que iban a darle algo. 6 Sin embargo, Pedro le dijo: «No tengo oro ni plata, pero te voy a dar lo que sí tengo: En el nombre de Jesucristo de Nazaret, te ordeno que te levantes y camines.»
7 Enseguida, Pedro lo tomó de la mano derecha y lo levantó. En ese mismo instante, las piernas y los pies de aquel hombre se hicieron fuertes 8 y, de un salto, se puso en pie y empezó a caminar. Sin más, entró en el templo con Pedro y Juan, caminando y saltando y alabando a Dios.
9-10 Todos los que lo veían caminar y alabar a Dios estaban realmente sorprendidos, pues no entendían lo que había pasado. Sabían, sin embargo, que era el mismo hombre que antes se sentaba a pedir dinero junto al Portón Hermoso.
Pedro habla frente al templo
11 Sin separarse de Pedro ni de Juan, el hombre siguió caminando. La gente corrió asombrada tras ellos hasta otra entrada, conocida como Portón de Salomón, y los rodeó. 12 Al ver eso, Pedro les dijo:

«Amigos israelitas, ¿qué les sorprende? ¿Por qué nos miran así? ¿Acaso creen que nosotros sanamos a este hombre con nuestro propio poder? 13 Nuestros antepasados Abraham, Isaac y Jacob adoraron a Dios. Y ese mismo Dios es quien nos ha enviado a Jesús como Mesías, y nos ha mostrado lo maravilloso y poderoso que es Jesús. Pero ustedes lo entregaron a los gobernantes romanos, y aunque Pilato quiso soltarlo, ustedes no se lo permitieron.
14 »Jesús sólo obedecía a Dios, y siempre hacía lo bueno. Pero ustedes lo rechazaron y le pidieron a Pilato que dejara libre a un asesino. 15 Fue así como mataron a Jesús, el único que podía darles vida eterna. Pero Dios ha hecho que Jesús resucite, y de eso nosotros somos testigos.
16 »Nosotros confiamos en el poder de Jesús; y como todos ustedes vieron, esa confianza es la que ha sanado completamente a este hombre.
17 »Israelitas, ni ustedes ni sus líderes se dieron cuenta del mal que estaban haciendo. 18 Pero Dios ya había anunciado, por medio de sus profetas, que el Mesías tendría que sufrir, y así ocurrió. 19 Por eso, dejen de pecar y vuelvan a obedecer a Dios. Así él olvidará todo lo malo que ustedes han hecho, les dará nuevas fuerzas 20 y les enviará a Jesús, que es el Mesías que desde un principio Dios había decidido enviarles. 21 Por ahora, Jesús tiene que quedarse en el cielo, hasta que Dios vuelva a hacer nuevas todas las cosas. Esto también lo anunciaron hace mucho los profetas que Dios eligió.
22 »Uno de esos profetas fue Moisés, quien dijo: “Dios elegirá a uno de nuestro pueblo, para que sea un profeta como yo. Ustedes harán todo lo que él les diga. 23 El que no lo obedezca, dejará de ser parte de nuestro pueblo.”
24 »También Samuel y todos los demás profetas anunciaron las cosas que están pasando ahora. 25 Hace mucho tiempo Dios hizo un pacto con los antepasados de ustedes, y les hizo una promesa. Pues todo lo que Dios les prometió por medio de los profetas, ahora lo cumplirá con ustedes. Y esta es la promesa que Dios le hizo a Abraham, uno de nuestros antepasados:

“Todos los pueblos de la tierra
recibirán mis bendiciones
por medio de tus descendientes.”

26 »Ahora que Dios ha resucitado a su hijo Jesús, lo primero que hizo fue enviarlo a ustedes, para bendecirlos y para que dejen de hacer lo malo.»
Mactamilquisquiyam enlhit apyateyaycam
1 Apmiyaclhec alhta Pedro najan Juan tingma apponquinomap. A las tres alhta intomjac. Apquiltemaclha alhta mataa apquililmalhnancama. 2 Yejemoc alhta apquilvita enlhit apyateyaycam ayenmo aptemaclha apquitcoc. Appiquenacpec alhta mataa aclhamoclhojo acnim nicja apatong tingma apponquinomap acvisay Actamalma. Apquilanjam alhta mataa solyayem aptomja apquilantalhningvoycta mataa tingma apponquinomap. 3 Lhama alhta apvita Pedro najan Juan yoyam elantilhic tingma apponquinomap. Apquilmalhnam alhta eyca solyayem. 4 Yejemoc alhta apquilanoc Pedro najan Juan. Aptomjac alhta apcanya Pedro:
—Quip, jingilanojo nincoo —alhta aptomjac.
5 Yejemoc alhta apsicjaclho. Apquiltamjoc alhta elhcac asoc. 6 Aptomjac alhta apcanya Pedro:
—Am coyitnac coo solyayem. Moc asoc eyca inyitnac, sat omquesic lhip. Ayinyema actemaclha apmopvan Jesucristo co Nazaret. Itnimiclha netin, ityisam —alhta aptomjac.
7 Yejemoc alhta apma Pedro apmic apquinimsaclho netin. Yejemoc alhta alyimnaclho apmancoc najan alyiptetaclha apmancoc. 8 Yejemoc alhta apnilhtinga apquinmaclho netin. Inyicpintangvocmoc alhta aplhingam. Aptalhningvocmoc alhta lhama tingma apponquinomap. Intamilaclhec aplhingam. Apnilhtingamquic netin. Apcacoc alhta Dios Ingyapam. 9 Apquilvitac alhta aplhamoclhojo enlhitaoc aplhinga najan apcayo Dios Ingyapam. 10 Apyicpilcacpoc alhta enlhit apquilanjeycam mataa solyayem. Apnec alhta mataa nicja apatong tingma apponquinomap acvisay Actamalma. Pilapcasquic alhta apvitacpo actemaclha aptamalviyam.
Apquiltimnaycam Pedro congne tingma apvisay Salomón
11 Am alhta eyinyavac mataa Pedro najan Juan enlhit aptamalviyam. Apnatemamquic alhta apquiltiyaningvaycmo napocja tingma apponquinomap, congne tingma apvisay Salomón. 12 Lhama alhta apvita Pedro. Aptomjac alhta apquilanya enlhitaoc:
—Enlhitaoc Israel. ¿Soctomja alpilapsa nac apquilvita? ¿Soctomja singilano nac nincoo? ¿Apquilanayqui ya quellhip ayinyema ningmovan inganco najan ningiltamila ningilancam napato Dios? ¿Apquilanayqui ya nintamilquisquiyam nincoo as enlhit? 13 Quip elanojo. Dios Ingyapam aptomja ilhnic nat apvisqui apancaoc Abraham najan Isaac najan Jacob. Aptimesquiscama apyimtalhnamo Apquitca apvisay Jesús. Apquilanem alhta quellhip emacpoc Jesús najan colhic acyantamo apnaclha Pilato. Apquiltamjoc alhta inyicje eyamyiclha Pilato. Quellhip alhta eyca ayinyemaclha apquiltovascama. 14 Quellhip alhta apquilmasma, yoyam colhic acyamyeclho aptomja Apponquinomap najan Appeyvomo. Apquililtamjoc alhta elyamyiclha quellhip enlhit aptomja ticyovam inyap. 15 Apquilajac alhta quellhip aptomja singmescama acyimnatem ingnenyic. Eyca Dios aptomja aplhaticjasquiyam nipyesicsa apquilmasquingvaycmo. Ningiltomja ningilvitaycamco nincoo. 16 Eyca apvisay Jesús ayinyema meyasquiyam as enlhit. Apyimnavocmec alhta. Apquilvitac quellhip najan apquilyicpilcoc as enlhit. Meyasquiyam Jesús intamilquiscacmoc as enlhit napatavo quellhip.
17 Elyalhinga, quip elanojo. Acyasamcoc coo, am alhta elyasamcoc quellhip apquiltomjaclha apquilaja Jesús. Am alhta elyasamcoc apquiltomjaclha apquilviscaa. 18 Invocmec nelha Dios appayvam apquillhanma ilhnic nat profetas Dios apquillingascama. Aplhenacpec nic nat Cristo, am copvanac metac acmasca. 19 Elyanmonquis apquilvalhoc quellhip, yoyam colmascosalhca melyascalhma. Comoc sat acnim, yoyam colhic actamilquiscacmo apquilvalhoc ayinyema Visqui ingac. 20 Ingyapajacsic sat aplhenomacpo nano Cristo apvisay Jesús. Aplhanma ilhnic nat yoyam elvitac quellhip. 21 Apnec siclhoc maa netin acvocmo acnim, yoyam elaniclhac aclhamoclhojo asoc aplhena ilhnic nat Dios Ingyapam. Acno apquillhanma ilhnic nat mataa profetas Dios apquillingascama apquilponquinomap apquilictingam apmamyi. 22 Aptomjac nic nat Moisés apquilanya ningilyeyjamcaa: “Nipyesicsa apnaymacoc sat ingyinyema profeta Dios aplingascama. Colhojoc sat setnesquiscama coo Dios Visqui ingac. Elaylhojo sat mataa actemaclha appayvam. 23 Am sat ancoc elyajaclho enlhit profeta Dios aplingascama appayvam, etvasacpoc sat nipyesicsa apnaymacoc Israel.”
24 Aplhamoclhojo ilhnic nat profetas Dios apquillingascama apquillhanma as ningvamlha nac jay. Siclhoc nic nat Samuel najan aptomja apteteycaoc. 25 Quellhip apquiltomja profetas Dios apquillingascama apquitquic. Apquilmaycam quellhip pacto (aplhanmaclha nasoc anco) ayinyema Dios Ingyapam. Apquilmasquic nic nat ningilyeyjamcaa Dios Ingyapam. Aptomjac nic nat apcanyacpo Abraham: “Ellhovac sat altamila asoc aplhamoclhojo enlhitaoc lhalhma anco ayinyema lhip aptovana niptamin.” 26 Aplhaticjascacmec alhta Apquitca Dios Ingyapam. Apcapajascama alhta siclho nipyesicsa quellhip, yoyam epasmoc quellhip. Yoyam etlhamcoc quellhip apquiltemaclha acmasom.