Casamiento de Sansón
1 Sansón fue al pueblo de Timná, y al ver a una joven filistea se enamoró de ella. 2 Cuando volvió, le dijo a sus padres:
—He visto en Timná a una joven filistea, y quiero casarme con ella. Hagan ustedes los arreglos necesarios para la boda.
3 Sus padres, entonces, le preguntaron:
—¿Por qué tienes que elegir como esposa a una mujer de esos filisteos, que no conocen a Dios? ¿Es que no hay mujeres en nuestro pueblo o entre los demás pueblos israelitas?
Pero Sansón insistió:
—Esa muchacha es la que me gusta. Vayan a pedirla para que sea mi esposa.
4 Sus padres no sabían que Dios había dispuesto que esto fuera así, porque buscaba una oportunidad para atacar a los filisteos. En esa época los israelitas estaban bajo el poder de los filisteos, 5 así que Sansón y sus padres se fueron a Timná.
Cuando Sansón pasaba por los viñedos, de pronto se oyó un rugido, y un feroz león lo atacó. 6 Pero el espíritu de Dios actuó sobre Sansón y le dio una gran fuerza. Entonces Sansón tomó al león entre sus manos y lo despedazó como si fuera un cabrito. Pero no les dijo a sus padres lo que había sucedido. 7 Poco después llegaron a Timná, y Sansón fue a hablar con la muchacha de la que estaba enamorado. 8 Unos días más tarde, cuando Sansón volvió para casarse, se apartó del camino para ver al león muerto, y resultó que en el cuerpo del león había un enjambre de abejas y un panal de miel. 9 Sansón tomó la miel con las manos y se fue por el camino comiéndola. Al llegar a donde estaban sus padres, les dio miel, y ellos comieron; pero no les dijo de dónde la había sacado.
10 Su padre fue a la casa de la joven, y Sansón hizo allí una fiesta, porque esa era la costumbre entre los jóvenes. 11 Cuando lo vieron los filisteos, le llevaron treinta muchachos para hacerle compañía. 12 Sansón les dijo a los jóvenes:
—Les voy a decir una adivinanza. Si me dan la respuesta dentro de los siete días que va a durar la fiesta, les daré a cada uno de ustedes una capa de tela fina y un conjunto completo de ropa de fiesta. 13 Pero si no la adivinan, cada uno de ustedes me tendrá que dar a mí una capa de tela fina y un conjunto completo de ropa de fiesta.
Los jóvenes contestaron:
—¡Dinos la adivinanza! ¡Queremos oírla!
14 Entonces Sansón les dijo:
«Del devorador salió comida,
y del fuerte salió dulzura».
Pasaron tres días, y los jóvenes no daban con la respuesta. 15 Al cuarto día, le dijeron a la prometida de Sansón:
«Averíguanos la solución de la adivinanza. Haz que tu prometido te la diga porque, si no, te quemaremos a ti y a toda tu familia. ¿Acaso pretenden dejarnos desnudos?»
16 Ella fue a ver a Sansón, y llorando le dijo:
—¡Tú no me quieres! ¡Me desprecias! A mis amigos les contaste una adivinanza, pero a mí no me has dicho la respuesta.
Sansón le respondió:
—¡Pero, mujer! Si ni a mis padres se la he dicho, ¿por qué tengo que decírtela a ti?
17 Ella estuvo llorándole el resto de la semana. Y tanto insistió que el último día Sansón le dio la respuesta. Entonces ella se la dio a conocer a los jóvenes. 18 El séptimo día, antes de que se pusiera el sol, los filisteos fueron a decirle a Sansón:
«No hay nada más dulce que la miel,
y nada más fuerte que un león».
Él les contestó:
«Gracias a mi prometida
supieron la respuesta».
19 Enseguida el espíritu de Dios le dio mucha fuerza a Sansón. Entonces él se fue a Ascalón, y allí mató a treinta hombres. Les quitó sus ropas y se las dio a los que habían averiguado la respuesta. Después, regresó a la casa de sus padres, pues estaba muy furioso por lo que había sucedido. 20 En cuanto a la prometida de Sansón, su padre la casó con uno de los invitados a la fiesta.
Apvitay aptava Sansón
1 Apmiyaclhec nic nat Sansón tingma apvisay Timnat. Apvitac nic nat quilvana ayitcoc acmolhama co Filistea. 2 Aptajaclhec nic nat mocjam. Apquiltimnasquic nic nat apyap najan inquin actemaclha apvitay.
Aptomjac nic nat apcanya: —Jetingyasquis sat quilvana ayitcoc, sicvita alhta tingma Timnat. Quilvana ayitcoc acmolhama co Filistea. Otnejic sat etava coo — nic nat aptomjac Sansón.
3 Apcatingmavoc nic nat apyap najan inquin: —¿So actomja yi aptingyey lhip quilvana cotnaja nintemolhama filisteos, etnejic aptava? ¿Paj ya quilvana ayitcoc nipyesicsa ingnaymacoc, najan nipyesicsa nintemolhama israelitas? — nic nat aptomjac apyap.
Apcatingmavoc nic nat Sansón: —Inlicavoc evalhoc as quilvana ayitcoc. Jetingyasquis sat lhip, otnejic etava coo — nic nat aptomjac.
4 Am nic nat eyasamcoc apyap, am nic nat coyasamcoc inquin aptomjaclha Dios. Apquiltamjoc nic nat Dios eyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc filisteos. Malha apquilmomap nic nat israelitas nipyesicsa filisteos. 5 Apmiyaclhec nic nat tingma Timnat Sansón. Aplhalhma ilhnic nat apyap najan inquin. Apvoclhec nic nat ayimjaclha uva avjac tingma apvanyam. Apyitnocjac nic nat amay Sansón. Pilapcasquic nic nat apvita napato acyanca yamacmeyva ayitcoc. Impayvec nic nat siclho, yoyam cajic Sansón. 6 Apyimnatasquic nic nat espíritu apanco Dios. Apmeyjec nic nat Sansón, ingyajic yamacmeyva mepqui apquilmaycam. Malha nintipilquem yataay apquitcoc nic nat intomjac acmatnam yamacmeyva. Am nic nat eltimnasac amyaa apnaclha apyap. 7 Aplhinquic nic nat mocjam. Apvitac nic nat quilvana ayitcoc, apponcanma ilhnic nat siclho.
8 Nalhit acnim nic nat intomjac. Inlhenquic nic nat apvalhoc Sansón colyimjapoc quilvana ayitcoc. Aplhinquic nic nat. Apyitnocjac nic nat amay, elanojo mocjam yamacmeyva ápac. Apvitac nic nat yamyovjene avalhoc yamacmeyva ápac. 9 Apliquic nic nat yamyovjene. Aptovquic nic nat naysicsa aplhingam. Aptajanyeclhec nic nat apyap najan inquin. Apcamquic nic nat yamyovjene, yoyam coltovamcoc. Am nic nat elhenac ayinyemayaclha yamyovjene.
10 Apmiyaclhec nic nat apyap acnaclha quilvana ayitcoc. Apquillanac nic nat fiesta Sansón, apcansaclho quilyimnanic najan quilvana ayitcoc. 11 Apquilacac nic nat filisteos. Apnalantac nic nat treinta apnaymacoc elpasmoc fiesta.
12 Aptomjac nic nat Sansón apquilanya: —Pac oltimnacsic quellhip asoc acyilhamalhca. Apyasamcoc sat ancoc lhama nipyesicsa quellhip, jeltimnas sat covocmo inlhojo siete acnim. Omquesic sat apava moclhama quellhip, lhama nintalhnama netin najan poc apava aptamila apanco. 13 Am sat ancoc elyasamcoc quellhip, jelmesic sat apava coo. Lhama mataa nintalhnama netin najan lha poc apava aptamila apanco — nic nat aptomjac Sansón.
Apquilatingmavoc nic nat: —Jingiltimnas appayvam acyilhamalhca. Pac ongilaylhojo — nic nat apquiltomjac.
14 Apquiltimnasquic nic nat appayvam Sansón:
Asoc navjac ayinyema alhta nintom.
Asoc navjac acyimnatem ayinyema alhta acmasis ontoc — nic nat aptomjac.
Inquilquitamquic nic nat apquilvalhoc, - paj. Am nic nat elyasamcoc acvaycmo natqui acnim.
15 Invocmec nic nat cuatro acnim. Apquiltomjac nic nat apquilanya Sansón aptava: —Lhiya, coyasamcojo sat Sansón appayvam. Jingiltimnas, yoyam ongilyasamcojo nincoo lha. Am sat ancoc jingiltimnacsic lhiya, comatong sat lhiya, comyetic sat talha. Elmetic sat apquilmolhama inyap lhiya. Nasoc lhaja ningilanyomalhca ongiltasomoc fiesta, yoyam jingilnatamoc sat asoc inganco, ayinyema lhiya najan atava — nic nat apquiltomjac.
16 Inmiyaclhec nic nat quilvana ayitcoc apnaclha Sansón. Intomjac nic nat naysicsa acvinama: —Lhip aptemaclha mepqui seyasicjayo. Naso nac setanoncama lhip. Apquillingac alhta enaymacoc lhip appayvam. Paj oyasamcoc coo. Jeltimnas sat lhip mepqui apyilhasquiscama — nic nat intomjac.
Apcatingmavoc nic nat Sansón: —Paj oltimnasac mocjam tata coo najan meme. Moltimnacsejec sat lhiya acvisay acyilhamalhca — nic nat aptomjac Sansón.
17 Inquilinlhanacmec nic nat quilvana naysicsa acvinama apnaclha atava, acvaycmo siete acnim apquiltimem fiesta. Natamin nic nat aclinga quilvana acvisay aplhanma atava. Inquiltimnasquiclhec nic nat anaymacoc: 18 Invocmec nic nat siete acnim. Actalhnam nic nat apquiltomja apquilanya Sansón:
Sij anco yamyovjene, am colhno moc asoc.
Acyimnatem anco yamacmeyva, am colhno moc asoc navjac — nic nat apquiltomjac.
Apcatingmavoc nic nat Sansón:
Ayinyema alhta sictoscama vayqui altimnascama quellhip acvisay acyilhamalhca — nic nat aptomjac.
19 Apyimnatasquic nic nat espíritu apanco Dios, coytic apmopvan Sansón. Apmiyaclhec nic nat Sansón tingma Ascalón. Apquilnapquic nic nat treinta enlhitaoc filisteos. Apquiljalhyovasquic nic nat apquilantalhnama, esantimquisic enlhitaoc apquilyascamco acvisay acyilhamalhca. Aplovquic nic nat Sansón. Aptajaclhec nic nat elhic apyap tingma pac. 20 Inmaclhec nic nat poc atava, lhama nipyesicsa treinta apnaymacoc Sansón.