Manasés, rey de Judá
(2 Cr 33.1-20)1 Manasés comenzó a reinar a los doce años. La capital de su reino fue Jerusalén, y su reinado duró cincuenta y cinco años. Su madre se llamaba Hepsiba. 2 Manasés no obedeció a Dios, pues practicó las costumbres vergonzosas de las naciones que Dios había expulsado del territorio de los israelitas. 3 Reconstruyó los pequeños templos que su padre Ezequías había destruido, hizo imágenes de la diosa Astarté y edificó altares para adorar a Baal. También siguió el mal ejemplo del rey Ahab y adoró a todos los astros del cielo. 4-5 Construyó altares para esos astros en los patios del templo de Dios, aun cuando Dios había dicho que ese templo sería su casa en Jerusalén.
6-7 Manasés puso la imagen de la diosa Astarté en el templo de Dios, practicó la hechicería y la brujería, y se hizo amigo de los espiritistas y los brujos. También hizo quemar a su hijo como un sacrificio. Su comportamiento fue tan malo, que Dios se enojó mucho.
Dios les había dicho a David y a su hijo Salomón: «De todas las ciudades de Israel, he elegido a Jerusalén, para poner allí mi templo y vivir en él para siempre. 8 Si los israelitas obedecen todos los mandamientos que le di a Moisés, no los expulsaré del país que les he dado».
9 Pero los israelitas no obedecieron a Dios. Al contrario, Manasés los hizo cometer peores pecados que los que habían cometido las naciones que Dios había destruido cuando los israelitas llegaron a la región. 10 Por eso Dios dijo por medio de sus profetas:
11 «Manasés ha cometido pecados vergonzosos; sus pecados son peores que los cometidos por los amorreos. Hizo que Judá pecara adorando ídolos. 12 Por eso yo, el Dios de Israel, causaré terribles daños en Jerusalén y en Judá. Bastará que oigan lo que allí haré para que les duelan los oídos.
13 »De Jerusalén no va a quedar nada. La voy a castigar como castigué a Samaria y a la familia de Ahab. Quedará vacía, como un plato que se limpia y se vuelca para dejarlo secar. 14 Aun a los que queden con vida los destruiré. Voy a dejar que sus enemigos los derroten y les quiten todo. 15 Porque desde que saqué de Egipto a sus antepasados, este pueblo se ha comportado mal y me ha hecho enojar».
16 Además de hacer pecar a Judá, Manasés mató a mucha gente inocente. ¡Fueron tantos los que mató que Jerusalén se llenó de sangre desde un extremo al otro!
17 Todo lo que hizo Manasés, y los terribles pecados que cometió, está escrito en el libro de la historia de los reyes de Judá. 18 Cuando murió, lo enterraron en el jardín de su palacio, el jardín de Uzá. Su hijo Amón reinó en su lugar.
Amón, rey de Judá
(2 Cr 33.21-25)19 Amón comenzó a reinar a los veintidós años. La capital de su reino fue Jerusalén, y su reinado duró dos años. Su madre vivía en Jotbá, se llamaba Mesulémet y era hija de Harús. 20-22 Amón desobedeció al Dios de Israel, el Dios de sus antepasados, pues adoró a los dioses falsos al igual que su padre Manasés, y cometió los mismos pecados.
23 Un día, los oficiales de Amón se rebelaron contra él y lo asesinaron en su palacio. 24 Pero la gente del pueblo mató a esos oficiales, y nombró como rey a Josías, el hijo de Amón.
25 Todo lo que hizo Amón está escrito en el libro de la historia de los reyes de Judá. 26 Amón fue enterrado en una tumba de su propiedad, en el jardín de Uzá. Su hijo Josías reinó en su lugar.
Apvisqui Manasés nipyesicsa co Judá
(2~Cr 33.1-20)1 Vocmec nic nat doce años aptiyascam Manasés aptimesacpo apvisqui tingma Jerusalén. Aptimec nic nat apvisqui acvaycmo cincuenta y cinco años. Inquin nic nat acvisay Hepsiba. 2 Somcoc nic nat aptemaclha apanco napato Dios Visqui ingac. Apyiplovcasquic nic nat apquiltemaclha apancaoc actomja apquilaoclha, apyinyovquiscama ilhnic nat Dios Visqui ingac napatavo israelitas. 3 Apyap Ezequías nic nat aptovascama acyitnamaclha quilaycmasquiscama. Manasés nic nat apquillanayclha mocjam acyitnamaclha quilaycmasquiscama, najan altares acvatnamaclha asoc macmescama quilaycmasquiscama Baal, najan apquillanay quilaycmasquiscama Asera, acno ilhnic nat apquillanay Acab apvisqui co Israel. Apquiltimec nic nat apquilayo apyovoclhojo apyová, malha apquilviscaa apancaoc. 4 Appiquinquic nic nat altares apquilvatnamaclha quilaycmasquiscama congne tingma apponquinomap, apmaclha Dios Dios tingma Jerusalén. 5 Apquillanac nic nat mocjam altares apquilvatnamaclha nipyava tingma apponquinomap, yoyam colhic ayaco apyová.
6 Apcajac nic nat moclhama apquitquic, eltimjic macmescama quilaycmasquiscama. Aptingyac nic nat mataa quilaney poc, najan apquilyascamco actemaclha yavey. Aplovquic nic nat Dios Visqui ingac, apvita aptemaclha apanco. 7 Appiquinquic nic nat congne tingma apponquinomap quilaycmasquiscama Asera. Eycaso ilhnic nat apmasma Dios Visqui ingac, aptomja ilhnic nat apcanya David najan apcanya Salomón: Olhic sat mataa coo as tingma apponquinomap, silyacyescama coo nipyesicsa apquilmolhama tribus co Israel, tingma Jerusalén. 8 Moyinyovsejec sat mataa as yoclhilhma apquileyvomaclha israelitas, sicmescama alhta siclho apquilyeyjamcaa, apquilyiplovquisa inlhojo siyanamaclha najan siyascamaclha, najan acyovoclhojo apquillhicmoscama selancam Moisés— nic nat aptomjac Dios.
9 Am nic nat eyiplovcasac apvisqui Manasés. Aptomjac nic nat apquilsilhnanoncama enlhitaoc Israel. Inyangvocmec nic nat apquiltemaclha apancaoc, am nic nat colhno apquiltemaclha apancaoc actomja apquilaoclha, apquilantipquiscama ilhnic nat Dios Visqui ingac napatavo israelitas. 10 Yitnec nic nat Dios Visqui ingac appayvam, apquillingascama profetas: Quip elaylhojo sicpayvam. 11 Avanjec alhta apsilhnanoncama enlhitaoc apvisqui Manasés. Somcoc anco aptemaclha apanco, am alhta colhno apquiltemaclha amorreos apquilictingam apmamyi. Aptimescasquic alhta elsilhnanacpoc apanco enlhitaoc payjoc acyitnamaclha quilaycmasquiscama. 12 Eycaso sicpayvam Dios Visqui apancaoc Israel. Ellingamcojoc sat acyimtalhnama apyovoclhojo Jerusalén najan apyovoclhojo Judá. Cascoc sat apjaycaoc, apquillinga inlhojo amyaa. 13 Oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc co Jerusalén, colhojoc sat sicyanmongsayclha apquiltemaclha apancaoc co Samaria najan aptovana apvisqui Acab alhta. Omascoscomoc sat apquileyvam natingma, elhojoc sat tingma asoc payjem ayalhnayo acpaycomalhca. 14 Poc enlhit ajancaoc apquilaymomap, olyinyovsic sat apquilmaclha, elmacpoc sat nipyesicsa cotnaja ingmoc, elhojoc sat apquilyamonquilhma nipyesicsa maa. 15 Somcoc anco apquiltemaclha apancaoc najato, seltovascama coo yoyam olvoc, ayenmo alhta sicyinyovquiscama yoclhilhma Egipto, acvaycmo as ningvamlha nac jay — alhta intomjac appayvam — nic nat aptomjac profeta.
16 Avanjec nic nat apsilhnanoncama apvisqui Manasés nipyesicsa co Judá. Avanjec nic nat aptanoncama Dios aptemaclha apanco. Apcapajasquic nic nat eticyoc apnaymacoc mepqui apquilmapsomcaa natingma Jerusalén. Invitalhquic nic nat ayinyem ema apancaoc apticyovam. 17 Yitnec nic nat mocjam amyaa actalhesomalhca aptemaclha apanco Manasés, najan aptemaclha apsilhnanomap apanco napato Dios, acvisay vaycajac crónicas apquilviscaa co Judá. 18 Apquitsepquic nic nat Manasés, apcatoynacpec nic nat ayimjaclha ilhnamoc apvisqui tingma pac, acvisay amyip apanco Uza. Aptimesacpec nic nat apquitca Amón, etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga.
Apvisqui Amón nipyesicsa co Judá
(2~Cr 33.21-25)19 Vocmec nic nat veintidós años aptiyascam Amón aptimesacpo apvisqui. Aptimec nic nat apvisqui tingma Jerusalén acvaycmo dos años. Inquin nic nat acvisay Mesulemet, inyap nic nat apvisay Hazur apna tingma Jotba. 20 Somcoc nic nat aptemaclha apanco napato Dios Visqui ingac, acno ilhnic nat aptemaclha apanco apyap Manasés. 21 Aptomjac nic nat apcayo quilaycmasquiscama, acno ilhnic nat aptemaclha apcayo quilaycmasquiscama apyap. 22 Apquilvatasquic nic nat apcayo Dios Visqui apancaoc apquilyeyjamcaa, mengyajalhenmo apmajayoclha Dios.
23 Apquilinmelham nic nat singilpilhtetemo apquilviscaa, apquilaja congne apvisqui tingma pac. Apmatnec nic nat Amón. 24 Apquilpasmeclhec nic nat enlhitaoc, elnapoc apquilviscaa singilpilhtetemo. Apquiltimescasquic nic nat apquitca Josías, etnejic apvisqui apya'monquiscama apyap ninga.
25 Yitnec nic nat mocjam amyaa actalhesomalhca aptemaclha Amón, acvisay vaycajac crónicas apquilviscaa co Judá. 26 Apcatoynacpec nic nat amyip apanco Uza. Aptimesacpec nic nat apvisqui apquitca Josías, apya'monquiscama apyap ninga.