1 Fue en ese tiempo cuando los filisteos reunieron a su ejército para pelear contra Israel. Entonces Aquís le ordenó a David:
—Tú y tus hombres deben venir conmigo a la guerra.
2 —¡Claro que sí! —le contestó David—. Ahora va usted a ver de lo que soy capaz.
—Muy bien —dijo Aquís—. Tú serás mi guardaespaldas.
Saúl consulta a una adivina
3-7 Los filisteos se reunieron en Sunem, y allí pusieron su campamento. Saúl, por su parte, reunió a todo el ejército de Israel y acampó en Guilboa.
Cuando Saúl vio al ejército filisteo, le dio muchísimo miedo. Entonces consultó con Dios qué debía hacer. Pero Dios no le contestó, ni en sueños, ni por medio de suertes ni de profetas.
Saúl no podía recurrir a Samuel para consultar a Dios, porque Samuel ya había muerto. La gente había llorado mucho por su muerte, y lo habían enterrado en Ramá, el pueblo donde había nacido.
Además, como Saúl mismo había expulsado de Israel a todos los adivinos y espiritistas, les ordenó a sus ayudantes:
—Busquen a una espiritista. Quiero que me ayude a preguntarle a Samuel lo que debo hacer.
—Hay una en Endor —le dijeron sus ayudantes.
8 Una noche Saúl se disfrazó y, acompañado por dos de sus hombres, se fue a ver a esa mujer. Cuando llegó, le dijo:
—Quiero que llames al espíritu de un muerto. Necesito preguntarle algo.
9 La mujer respondió:
—Tú bien sabes que Saúl ha expulsado de Israel a todos los adivinos y espiritistas. Si hago lo que me pides, con toda seguridad me matarán.
10 —Te juro por Dios —le aseguró Saúl— que nadie te castigará si haces lo que te pido.
11 Ella preguntó:
—¿Quién quieres que se te aparezca?
—Llama a Samuel —le contestó Saúl.
12 La mujer obedeció. Pero cuando vio aparecer a Samuel, lanzó un fuerte grito y le dijo a Saúl:
—¡Usted es Saúl! ¿Por qué me engañó?
13 —No tengas miedo —le aseguró el rey—. ¡Dime lo que ves!
Ella le dijo:
—Veo a un espíritu que sube del fondo de la tierra.
14 —¿Y cómo es él? —le preguntó Saúl.
—Es un anciano vestido con una capa —respondió ella.
Al darse cuenta Saúl de que se trataba de Samuel, se inclinó de cara al suelo. 15 Samuel le preguntó:
—Saúl, ¿por qué me llamaste? ¿Por qué no me dejas descansar?
—Estoy desesperado —contestó Saúl—. Los filisteos me hacen la guerra, y Dios me ha abandonado. Ya no me responde, ni en sueños ni por medio de profetas. Por eso te he llamado, para que me digas qué debo hacer.
16 Y Samuel le dijo:
—Si Dios te ha abandonado, y ahora es tu enemigo, ¿para qué me consultas?
17-18 »Dios está haciendo contigo lo que ya te había dicho yo que iba a hacer. Por haberlo desobedecido y no haber matado a todos los amalecitas, Dios te ha quitado el reino y se lo ha dado a David.
19 »Además, los filisteos vencerán mañana a los israelitas, y tú y tus hijos morirán y vendrán a hacerme compañía.
20 Al oír estas palabras de Samuel, Saúl sintió mucho miedo y se desmayó. Las fuerzas le faltaron, pues no había comido nada en todo el día.
21 La mujer se acercó a Saúl y, al verlo tan espantado, le dijo:
—Yo solo hice lo que usted me pidió, pues estoy para servirle. Por obedecerlo, he arriesgado mi vida. 22 Pero aunque solo soy su sirvienta, yo le ruego que me haga caso y se coma este pedazo de pan. Se lo he traído a usted, para que tenga fuerzas para el regreso.
23 Saúl no quería comer nada, pero ante la insistencia de la mujer y de sus ayudantes, se levantó del suelo y se sentó en la cama.
24 La mujer mató un ternero gordo que tenía en su casa, preparó unos panes, 25 y se los llevó a Saúl y a sus ayudantes. Todos ellos comieron, y esa misma noche se fueron de allí.
1 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apcaneclhec nic nat filisteos, yoyam elimpocjac nipyesicsa israelitas.
Aptomjac nic nasa Aquis apcanya David: —Aplingac lhip amyaa, jingilpasmoc sat lhip najan apquillhalhmaa, ongilimpocjac maa — nic nat aptomjac.
2 Aptomjac nic nat David apcatingmavo: —Tasi. Lhip nac visqui ingac. Etac sat lhip sictemaclha sicvascapma, sicvisay silancam lhip — nic nat aptomjac.
Aptomjac nic nat Aquis apcanya David: —Naso, lhip sat etnejic apvisqui singilpilhtetemo guardia setamilquiscama coo — nic nat aptomjac.
Quilvana yojolhma apnaclha Saúl
3 Apquitsepmec nic nat profeta Samuel. Ajolhec nic nat acyapcalhemalhca. Apcatoynacpec nic nat tingma pac Ramá. Apquilantipsacpec nic nat yoclhilhma apyovoclhojo apquilyojolhmaa najan quiljangaoc inyapmayc. ,
4 Apcaneclhec nic nat filisteos ellanac carpa tingma payjoc Sunem. Apcansaclhec nic nat Saúl israelitas payjoc Gilboa. 5 Apcacac nic nat Saúl, apvita carpa tingma filisteos. Impilhyinimquic nic nat apvalhoc. 6 Aptomjac nic nat Saúl apquilmalhnaycam Dios yavamlha etnejic. Am nic nat ingyatingmavoc Dios. Mepqui ilhnic nat amyaa acvitay apvanmoncama. Mepqui ilhnic nat amyaa ayinyema sicas asoc ayamosilha, mepqui najan amyaa ayinyema profetas.
7 Aptomjac nic nat Saúl apquilanya apquilasinancama: —Eltingya sat quellhip lhama quilvana acmovan quiljangaoc. Jeltimnacsic sat yavamlha otnejic coo — nic nat aptomjac Saúl.
Apquilatingmavoc nic nat: —Tingma Endor acna lhama quilvana acmovan quiljangaoc — nic nat apquiltomjac.
8 Aptalhneclhec nic nat poc apava Saúl, meyipilcacpejec sat. Apcanit nic nat apquillhalhmaa, apquilmiyaclho alhtaa acnaclha as quilvana. Aptomjac nic nat Saúl apcanya: —Altamjoc lhiya jeltimnacsic asoc yoyam covac sat. Cane sat lhiya ongvita apjangaoc enlhit. Yejemec sat olhenic apvisay — nic nat aptomjac.
9 Incatingmavoc nic nat quilvana: —Apyasamcoc lhip aptemaclha alhta Saúl. Apquilantipcasquic nic nat yoclhilhma enlhit apquilyojolhmaa najan quiljangaoc inyapmayc. ¿Pa ya jesilhnana lhip yoyam omatong? — nic nat intomjac quilvana.
10 Aptomjac nic nat Saúl aplhanma mepqui apyeycajascaoc napato Dios: —Naso sicpayvam, colngamquejec sat lhiya acyimtalhnama — nic nat aptomjac.
11 Intomjac nic nat quilvana ayanya Saúl: —¿Jalhco apvisay apjangaoc, yoyam ongvanic ongvita? — nic nat intomjac.
Aptomjac nic nat Saúl apcanya: —Cane sat ongvita Samuel — nic nat aptomjac.
12 Pilapcasquic nic nat quilvana acvita Samuel. Impayjam siclho atong, actomja ayanya: —¿So actomja yi? ¡Seyinimquiscama nac! ¡Lhip apvisay Saúl! — nic nat intomjac.
13 Aptomjac nic nat apvisqui Saúl apcanya: —¡Nojeya nasa! ¿Soc asoc qui, acvitay lhiya? — nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat quilvana: —Acvitac coo lhama apjangaoc malha Dios, actiyapma co congne — nic nat intomjac.
14 Aptomjac nic nat Saúl: —¿Co lha actema apyovoclhojo? — nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat: —Aptomja apvanyam, apcalomap apvinatem — nic nat intomjac.
Apyicpilcoc nic nat Saúl apvisay nac Samuel. Apjalhec nic nat Saúl acticlhicvocmo nalhpop payjaclha napaat.
15 Aptomjac nic nat Samuel apcanya: —¿So actomja yi selhaticjasa, siyanyomalhca coo? — nic nat aptomjac Samuel.
Apcatingmavoc nic nat Saúl: —Avanjec ayay evalhoc coo. Apquillanac apquilimpocjay filisteos. Eyinyovquic coo Dios. Am jeltimnasac mataa yavamlha otnejic. Mepqui amyaa ayinyema profetas. Mepqui amyaa acvitay sicvanmoncama. Jeyane sat lhip, yavamlha otnejic — nic nat aptomjac Saúl.
16 Apcatingmavoc nic nat Samuel: —¿So actomja yi selmalhnamcaa coo? Nasoc anco apyinyovmap lhip, apyamasma lhip Dios aptomjayclho cotnaja ingmoc. 17 Aptomjaclha Dios acno siclhanma alhta sictemaclha profeta. Inmasquec lhip aptimem apvisqui rey. Apcanyacpec David etnejic quilhvo nac jay apya'monquiscama lhip. 18 Am alhta elyajaclhoc mataa lhip apcanamaclha Dios. Apmiyovquic alhta lhip emascoscomoc amalecitas. Eycaso ayinyema Dios. 19 Elmacpoc sat israelitas nipyesicsa filisteos, acno apcanama Dios. Elmoc sat filisteos apyovoclhojo carpa tingma israelitas. Secaseclha jelhojoc sat lhama lhip apjangaoc najan apquitquic apquiljangaoc — nic nat aptomjac Samuel.
20 Apyaninquic nic nat nalhpop Saúl, apyitnec nasa. Ayinyema lhac Samuel appayvam actiyam apvalhoc Saúl. Mepqui ilhnic nat apyimnatem Saúl. Am nic nat etavac lhama acnim najan lhama alhtaa.
21 Inyocmec nic nat quilvana actomja ayanya Saúl: —Alyajaclhoc lhac lhip appayvam, sicvisay silancam lhip. Ayinayquic omatong, lhaja. 22 Quip ingyeylhojo sat lhip coo sicpayvam. Osantimquisic lhip aptom, coyimnac sat mocjam apyimpejic, elhong sat mocjam lhip — nic nat intomjac.
23 Am nic nat coyacmoc etoc Saúl. Apquilinlhanacmec nic nat apquillhalhmaa najan maa quilvana. Am nic nat etanovac. Apquinmaclhec nic nat netin Saúl apnaclho apyitnamaclha netin. 24 Inyancac nic nat coning paat vayqui ayitcoc acmilay. Incajac nic nat as quilvana, cajanic apitic. Inquillanac nic nat nilpayescama mepqui ayincajay pan apquimpascaoc. 25 Insantimcasquic nic nat quilvana nintom mocjetic, eltovamcoc Saúl najan apquillhalhmaa. Natamin aptoycaoc apquilquimpaclho mocjam. Alhtaa ilhnic nat intomjac.