Pecado de Jerusalén
1 Dios dijo:
«Vayan por las calles de Jerusalén;
miren bien por las plazas,
y busquen a una sola persona buena,
que haga justicia y diga la verdad.
Si la encuentran,
entonces yo perdonaré a la ciudad.
2 Porque ellos juran en mi nombre,
pero nunca cumplen sus promesas».
3 Yo contesté:
«Dios de Israel,
yo sé que tú buscas gente honesta.
Pero este pueblo es muy terco
y más duro que una roca;
no ha querido arrepentirse.
Por eso lo has castigado,
pero parece que no le dolió;
y aunque lo has aplastado,
no ha querido hacerte caso.
4 Yo creía que solo la gente común
se comportaba tontamente,
y no entendía tus órdenes
ni lo que tú quieres que hagan.
5 Entonces decidí hablar con sus jefes,
pues creí que ellos sí entenderían.
Pero también ellos te desobedecieron
y no quisieron hacerte caso.
6 Esta gente ha pecado muchas veces,
y muchas otras te ha traicionado.
Sus enemigos están ahora escondidos
cerca de las ciudades de Judá
y están a punto de atacar.
Vendrán como leones feroces,
como leopardos o lobos del desierto,
¡los atacarán y los harán pedazos!
Todo el que salga de la ciudad
será despedazado».
Respuesta de Dios
7 «Israelitas,
¿qué les hace pensar
que los voy a perdonar?
¡Sus hijos me abandonaron,
y han jurado por dioses falsos!
Yo les di todo lo que necesitaban,
pero ellos me fueron infieles;
¡no hubo uno solo de ellos
que no corriera tras dioses falsos!
8 Parecen caballos en celo:
¡relinchan de ganas por la mujer ajena!
9 Este pueblo merece mi castigo
y debo vengarme de ellos.
Les juro que lo haré.
10-11 »La gente de Israel y de Judá
me traicionó, y ya no es mi pueblo.
¡Que los invada el enemigo!
¡Que les cause grandes daños!
Pero no permitiré
que los destruya del todo.
Juro que así será.
12 »Se han atrevido a negarme;
¡hasta afirman que yo no existo!
Dicen que nada malo les pasará,
que vivirán en paz
y no pasarán hambre.
13-14 Pero yo soy el Dios todopoderoso,
y mis palabras, en tus labios,
serán como un fuego
que los hará arder como leña.
»Tú, Jeremías, les dirás de mi parte:
“Sus profetas no valen nada,
pues no hablan de parte de Dios.
Y ahora, por lo que han dicho,
sufrirán la guerra y el hambre
que jamás pensaron sufrir”.
15 »Israelitas,
yo les aseguro
que voy a lanzar contra ustedes
una nación que viene de lejos.
Es una nación muy poderosa y antigua.
Ustedes no hablan su idioma,
así que no entenderán lo que digan.
16 Tiene guerreros valientes
y cuando disparan sus flechas,
es seguro que alguien muere.
17 Destruirán las ciudades amuralladas,
en las que ustedes se sienten seguros.
Se comerán sus cosechas y su comida,
matarán a sus hijos y a sus hijas,
acabarán con sus ovejas y sus vacas,
y destruirán sus viñas y sus higueras.
18 »Sin embargo, no destruiré por completo a Judá. 19 Y cuando los que sobrevivan te pregunten: “¿Por qué nos hizo todo esto nuestro Dios?”, tú, Jeremías, les contestarás: “Ustedes abandonaron a nuestro Dios, y en su propia tierra adoraron a dioses extranjeros. Por eso tendrán que servir a gente extraña en un país que no será el de ustedes”.
20 »Quiero que esto lo sepan todos
en los reinos de Israel y de Judá:
21 Escucha, pueblo tonto y estúpido,
que tiene ojos pero no quiere ver,
que tiene oídos pero no quiere oír.
22 »Yo, su Dios, pregunto:
¿Ya no me quieren obedecer?
¿Ya no me tienen respeto?
Fui yo quien le puso límite al mar
y aunque sus olas se pongan bravas
y hagan mucho ruido,
no van más allá de la playa.
23 Pero este pueblo es muy rebelde;
me abandonó y se fue por mal camino.
24 Jamás se puso a pensar:
“Debemos adorar a nuestro Dios,
pues él es quien nos da la lluvia
cuando más nos hace falta;
nos la manda en otoño y primavera,
y nos deja cosechar a tiempo”.
25 Pero todo esto ha cambiado
por causa de sus muchos pecados;
por eso ustedes ya no disfrutan
de todos esos beneficios.
26 Hay entre ustedes gente tan mala,
que cuando ponen trampas
no lo hacen para cazar pájaros
sino para atrapar personas.
27 Sus casas parecen jaulas;
¡pero no están llenas de pájaros,
sino repletas de cosas robadas!
Así fue como se llenaron de plata
y llegaron a ser poderosos.
28 Su maldad no tiene límites.
Están demasiado gordos
y demasiado llenos de orgullo.
No les hacen justicia a los huérfanos,
ni reconocen los derechos de los pobres.
29 ¿Y acaso piensan ustedes
que no los castigaré por todo esto?
¿Qué les hace pensar
que no me voy a vengar de ustedes?
Les juro que sí lo haré.
30 »¡Miren lo que pasa en el país!
¡Esto es algo muy terrible!
31 Los profetas solo dicen mentiras,
los sacerdotes enseñan lo que quieren,
y mi pueblo parece estar feliz.
Pero cuando llegue el desastre,
nadie acudirá en su ayuda».
Apquilsilhnanomap apanco co Jerusalén
1 Aptomjac alhta Visqui ingac: Eltingya sat quellhip enlhit appeyvomo, elsovjam sat tingma apvanyam Jerusalén, elsovjam sat amay najan apvalhoc tingma. apquilvitac sat ancoc quellhip lhama enlhit appeyvomo, motvacsejec sat tingma, ongvasicjiclhojoc sat mocjam quellhip.
2 Yitnec apquillhanma quellhip mepqui apquilyeycajascaoc, naysicsa apquilyinimquiscama quellhip — alhta aptomjac Visqui ingac.
3 Aptomjac mocjam profeta: Lhip Visqui ingac, aptingyac mataa lhip mepqui ayajamalhco ingvalhoc. Apyanmongsaclhec alhta lhip apquiltemaclha apancaoc as enlhit. Am alhta cascoc maa. Apnatovasquic alhta lhip as enlhit, am alhta elyasingvocmoc. Acyeyjamelhma nac maa, cayjec apquilvalhoc acno mataymong, am alhta elpaycacmoc mocjam elyotac apnaclha lhip.
4 Inlhenquic alhta evalhoc: Apquilvamlha enlhit melyascamco apquiltomja acyeyjamelhma, ayinyema mepqui apquilyascamco apmajayoclha Visqui ingac najan appayvam apanco.
5 Acpamejitcasquic alhta enlhit apquilyascamco apmajayoclha Dios najan appayvam apanco. Apquilinmelham alhta apyovoclhojo napato Dios, melyajayquiclho najan melyiplovquiscama maa.
6 Aptomjac siclho Visqui ingac: Elimpocjac sat cotnaja ingmoc, elnatovacsic sat as enlhitaoc, colhojoc sat yamacmeyva alnapma, najan lobos vavo alnapma, najan niptana apquilnapma payjoc tingma apvanyam, ayinyema apquiltemaclha melyascalhma as enlhitaoc najan apquiltemaclha apquilyinimquiscama — alhta aptomjac.
7 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Movanquejec ongvasicjiclhojo mocjam as enlhit. Selyamasma apquiltomjac, naysicsa apquiltingyey poc dioses quilaycmasquiscama, mepqui almovan jingilmeyvoc. Ayamquic alhta aptoycaoc acyivey, am eyca jelasicjac coo quellhip, naysicsa apquiltingyey quilvana alanatama.
8 Apquilyitsomacpo quellhip nolhing apquinavo, appayvasquic apvajic aptingyey apquilvana. Apquilvajanamquic quellhip lha.
9 ¿Incaymalhqui ya coo moyanmongsiclhejec apquiltemaclha apancaoc as enlhitaoc?
10 Elimpocjac sat cotnaja ingmoc, elnatovacsic sat ayimjaclha uva, jave eyca apquilsovjomo apnatovascama. Eljalhyovacsic sat avjaoc maa, ayinyema cotnaja mocjam ajanco uva avjac.
11 ¡Selyinimquiscama quellhip co Israel najan co Judá! — alhta aptomjac Visqui ingac.
Acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc
12 Am alhta colmac apquilvalhoc co Israel najan co Judá, apquiltomjac apquilpayvam: Jave aptemaclha Dios. Mongvityejec sat acmasom, mongvityejec sat mayic ataoc najan singilimpocjay cotnaja ingmoc.
13-14 Profetas apquilpayvam acyitsomalhca alhcajayam. Jave Dios appayvam singlingascama profetas — alhta apquiltomjac.
Eycaso appayvam ayinyema Dios Visqui apyimtalhnamo, aptomja seyanya: Somcoc apquilpayvam as enlhitaoc. Lhip sat elngacsic sicpayvam, colhojoc sat talha nipyesicsa as enlhitaoc apquilyitsomacpo alhpongja, yoyam colhic alvatna talha.
15 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Quellhip israelitas, onalantac sat cotnaja ingmoc apquilinyema mocjam. Apquilyimnatem mataa nanoc alhta, cotnaja apquilpayvamó lhama quellhip.
16 Apquilmopvan apquilmaycam as cotnaja ingmoc, apquilyimnatem yoyam elnapoc.
17 Elnatovacsic sat cotnaja ingmoc: acyovoclhojo acyilhna najan nintom, najan apquitquic quellhip apquilinava najan quilvanaa, najan apnatoscama vayqui najan nipquesic, najan ayimjaclha uva najan higo yamit. Elnatovacsic sat tingma apquilyimnatem, eticyoc sat enlhitaoc maa — alhta aptomjac.
18 Aptomjac alhta mocjam: Mosovejec sat silnapma enlhit ajancaoc as acnim. 19 Eltimjic sat elanic: ¿Co laa ayinyema singiltovascama Dios Visqui ingac? Ingyatingmojo sat lhip: Selyamasma alhta ayinyema. Apquiltingyac quellhip metnaja isralitas dioses apancaoc (quilaycmasquiscama), apquiltomja apquilayo quellhip payjo apquilaoclha. Elmacpoc sat quellhip, eltimesam sat quellhip metnaja israelitas, payjoc cotnajaclha apquilaoclha — sat itne ingyanic — alhta aptomjac Visqui ingac.
Apquiltemaclha apancaoc
20 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Ilngas sat lhip amyaa nipyesicsa israelitas najan nipyesicsa co Judá:
21 Quip elaylhojo quellhip alyeyjamelhma, acnaycaoc apataoc najan apjaycaoc, apquiltomja eyca melvitay olhma najan mellingay olhma.
22 Actomjac coo silanya quellhip: Mepqui selayo mataa quellhip, najan mepqui mataa ayay apquilvalhoc quellhip najato coo. Coo alhta silanay yingmin acvanyam najan nicjav'ayc. Avanjec mataa alyayajayam najan ayilhtingyovam covanquejec mataa yingmin coyeycaja inquilhe.
23 Cayjec mataa apquilvalhoc quellhip, mepqui apquilyasingvoyam. Apquiltomja selyamasma coo, apquilinyajamco.
24 Am colhenac mataa apquilvalhoc eltimjic selayo quellhip, sicvisay Dios Visqui apancaoc. Aptomja singmescama yingmin acmamayaclha najan nalhit acnim, aptomja singmescama acyilhna ayimjaclha ninganma, paj ellhenac quellhip.
25 Yitnec quellhip apquilsilhnanomap apanco, elvitac sat quellhip acyamay olhma najan mepqui acyilhna.
26 Aptomjac Visqui ingac: Apnam enlhit apquilmapsomcaa apquilyitsomacpo apquiltingyey asoc navjac. Apquilpiquinquic mataa trampas, yoyam elmoc enlhit.
27 Apquillhamaseclhec mataa apquilnatam acminyilhamalhca, acno alhancoc aclaneyo nata ayitcoc almomalhca. Apquiltomjaclhec acma apquilnatam najan apquilmopvancaa as enlhitaoc.
28 Apquiltomjaclhec apnamilay, mepqui apquiltemaclha apquilpeyvomo. Am elmiyavac mataa apquilyeyjeycam, am elpasmac mataa mepqui apquilnatam.
29 Evanquic coo oyanmongsiclha apquiltemaclha apancaoc apquilmapsomcaa. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
30 Aptomjac mocjam Visqui ingac: Avanjec amyaa nipyesicsa enlhitaoc as yoclhilhma, avanjec apquiltemaclha apancaoc.
31 Avanjec mataa apquilmopvan amyaa profetas. Apquiltingyac asoc apancaoc sacerdotes. ¡Apquilyispaquic mataa enlhit ajancaoc actema nac jay! ¿Co laa eltimjic sat quellhip actamongvamlha nelha acnim? — alhta aptomjac Visqui ingac.