Jesús alimenta a mucha gente
(Mt 15.32-39)1 Un día, mucha gente volvió a reunirse junto a Jesús, y como no tenían nada para comer, Jesús llamó a sus discípulos y les dijo:
2 —Siento compasión de toda esta gente. Ya han estado conmigo tres días y no tienen nada que comer. 3 Algunos han venido desde muy lejos; si los mando a sus casas sin comer, pueden desmayarse en el camino.
4 Sus discípulos le respondieron:
—Pero en este lugar no vive nadie. ¿Dónde vamos a conseguir comida para tanta gente?
5 Jesús les preguntó:
—¿Cuántos panes tienen?
—Siete —contestaron los discípulos.
6 Jesús le ordenó a la gente que se sentara en el suelo. Luego tomó los siete panes y dio gracias a Dios. Partió los panes en pedazos y se los entregó a sus discípulos, para que ellos los repartieran entre la gente. Los discípulos hicieron lo que Jesús les había mandado.
7 Como también tenían unos cuantos pescaditos, Jesús dio gracias y mandó que los repartieran.
8 Todos los que estaban allí comieron hasta quedar satisfechos, y con los pedazos que sobraron llenaron siete canastas. 9 Los que comieron eran como cuatro mil personas.
Luego Jesús los despidió, 10 subió a la barca y se fue con sus discípulos a la región de Dalmanuta.
Una señal milagrosa
(Mt 16.1-4Lc 12.54-56)11 Los fariseos llegaron a donde estaba Jesús y comenzaron a discutir con él. Para ponerle una trampa, le pidieron que demostrara con alguna señal milagrosa que él venía de parte de Dios.
12 Jesús se molestó mucho por esto, y dijo: «¿Por qué siempre piden ustedes una señal? Les aseguro que no se les dará ninguna.»
13 Entonces Jesús los dejó, volvió a subir a la barca, y se fue al otro lado del lago.
Las enseñanzas de los fariseos
(Mt 16.5-12)14 Los discípulos se habían olvidado de llevar comida, y solo tenían un pan en la barca. 15 Jesús les advirtió:
—Les recomiendo que se cuiden de la levadura de los fariseos y de la levadura de Herodes Antipas.
16 Los discípulos comenzaron a hablar entre ellos y decían:
—Seguramente dijo eso porque no trajimos pan.
17 Jesús se dio cuenta de lo que hablaban y les dijo:
—¿Por qué hablan de pan? ¿Todavía no comprenden? ¿Tienen la mente cerrada? 18 Si tienen ojos, ¿cómo es que no ven? Si tienen oídos, ¿por qué no oyen? ¿No se acuerdan 19 de aquella vez, cuando repartí cinco panes entre cinco mil hombres? ¿Cuántas canastas llenaron entonces con lo que sobró?
Los discípulos respondieron:
—Doce canastas.
20 Jesús les preguntó:
—Y cuando repartí siete panes entre cuatro mil, ¿cuántas canastas llenaron?
—Siete —contestaron los discípulos.
21 Jesús les dijo entonces:
—¿Y todavía no entienden?
Jesús sana a un ciego en Betsaida
22 Cuando llegaron al pueblo de Betsaida, unas personas guiaron a un ciego hasta Jesús y le pidieron que lo tocara.
23 Jesús tomó al ciego de la mano y lo llevó fuera del pueblo. Después le mojó los ojos con saliva, colocó las manos sobre él, y le preguntó si veía algo. 24 El ciego respondió:
—Veo gente, pero parecen árboles que caminan.
25 Entonces Jesús volvió a ponerle las manos sobre los ojos. El hombre miró de nuevo con cuidado, y vio todo claramente, porque ya estaba sano.
26 Jesús le mandó que volviera a su casa, y le dijo:
—No regreses al pueblo.
¿Quién es Jesús?
(Mt 16.13-20Lc 9.18-21)27 Después de esto, Jesús y sus discípulos fueron a los caseríos cercanos al pueblo de Cesarea de Filipo. En el camino, Jesús les preguntó:
—¿Qué dice la gente acerca de mí?
28 Los discípulos contestaron:
—Algunos dicen que eres Juan el Bautista, otros dicen que eres el profeta Elías. Hay otros que piensan que eres alguno de los profetas.
29 Entonces Jesús les preguntó:
—Y ustedes, ¿qué opinan? ¿Quién soy yo?
Y Pedro contestó:
—Tú eres el Mesías.
30 Jesús les ordenó que no le contaran a nadie que él era el Mesías.
Jesús habla de su muerte
(Mt 16.21-28Lc 9.22-27)31 Jesús comenzó a anunciar a sus discípulos lo que le iba a pasar:
«Yo, el Hijo del hombre, voy a sufrir mucho. Seré rechazado por los líderes del pueblo, por los sacerdotes principales y por los maestros de la Ley. Me van a matar, pero tres días después resucitaré.»
32 Como Jesús habló tan claramente de su muerte, Pedro lo llevó aparte y lo reprendió por hablar de eso. 33 Pero Jesús se volvió, y frente a todos sus discípulos regañó a Pedro: «¡Pedro, estás hablando como Satanás! ¡Apártate de mí, pues no entiendes los planes de Dios! Te comportas como cualquier ser humano.»
34 Después, Jesús llamó a sus discípulos y a la gente, y les dijo:
«Si ustedes quieren ser mis discípulos, tienen que olvidarse de hacer su propia voluntad. Tienen que estar dispuestos a morir en una cruz y a hacer lo que yo les diga. 35 Porque si solo les preocupa salvar la vida, la van a perder. Pero si deciden dar su vida por mí y por anunciar las buenas noticias, entonces se salvarán. 36 De nada sirve que una persona gane todo lo que quiera en el mundo, si al fin de cuentas pierde su vida. 37 Y no hay nada que una persona pueda dar para salvar su vida.
38 »Delante de esta gente malvada que rechaza a Dios, no se avergüencen de mí ni de mis palabras. Si lo hacen, yo, el Hijo del hombre, me avergonzaré de ustedes cuando venga con el poder de mi Padre y con sus ángeles.»
Aptoycaoc cuatro mil enlhitaoc
(Mt 15.32-39)1 Apquicjajamquic alhta enlhit apnaclha Jesús. Am alhta aptoycaoc ma. Apquilevam alhta apquiltamsoycaoc, apquilpamejitsa:
2 —Ayovsec silano as enlhitaoc. Natqui acnim inyicje intomjac selyiploycam mepqui aptoycaoc. 3 Alapajasquic sat ancoc eltajiclha tingma apancaoc mepqui aptoycaoc, elmasquingvoclhac sat nalhit amay. Tepec apquilinyemaclha napocja enlhit —alhta aptomjac.
4 Apquilatingmavoc alhta apquiltamsoycaoc:
—¿Jalhco sat ongvitasquemec aptoycaoc? Paj tingma as yoclhilhma actamopeycaoc.
5 Yejemoc alhta apquilmalhna Jesús:
—¿Jalhcopvam quilpasmongam apyitna quellhip? —alhta aptomjac.
Apquilatingmavoc alhta apquiltamsoycaoc:
—Siete quilpasmongam.
6 Apquilanayquic alhta elhnam enlhit nalhpop. Yejemoc alhta apquilma siete quilpasmongam, aclhena apvalhoc. Apquilyapitsamquic alhta quilpasmongam. Apquilmesamquic alhta apquiltamsoycaoc, apquilanama elmilascoc nipyesicsa enlhitaoc. 7 Yitnec alhta najan anitoc quilasma ayitcoc. Apquilmalhnescasquic alhta najan apquilanama elmilascoc nipyesicsa enlhitaoc. 8 Apquiltovcamquic alhta aplhamoclhojo. Apquilyipcanacmoc alhta aptoycaoc. Apquilansaclhec alhta quilpasmongam napocjaa apquilaymomap. Apquillanamcoc alhta siete quillhatam aynapa. 9 Apvocmec alhta cuatro mil enlhitaoc aptoycaoc. Yejemoc alhta apquilapajasa enlhitaoc. 10 Aptalhningvoclhec alhta barco. Apquiltamsoycaoc alhta apquillhalhmaa. Apmiyaclhec alhta nicja yoclhilhma acvisay Dalmanuta.
Fariseos apquililtamjoc asoc monquinatquiscama
(Mt 16.1-4Lc 12.54-56)11 Natamin alhta apquilvaa fariseos. Apquilpamejitcasquic alhta Jesús. Apquililtamjoc asoc monquinatquiscama ayinyema netin. Apquililtamjoc alhta elyipconic Jesús. 12 Inquilvonquipquic alhta apnenyic Jesús:
—¿Soctomja apquililtamjo nac as enlhitaoc elvita asoc monquinatquiscama? Actomjac coo siyanya quellhip: Naso, cotnalhquejec sat asoc monquinatquiscama napatavo as enlhitaoc —alhta aptomjac.
13 Apquilhaclhec alhta enlhitaoc aptalhningvoclho mocjam barco. Apmiyaclhec alhta moc nicja acyayengviyam.
Aplhanma Jesús apquiltemaclha fariseos
(Mt 16.5-12)14 Inquilvoncacmec alhta elsovc quilpasmongam. Lhama apanco alhta apyitna quilpasmongam barco. 15 Aptomjac alhta Jesús:
—Elavojo anco quellhip quilpasmongam apquimpascaoc fariseos najan Herodes.
16 Apquilpamejitsacpec alhta apquiltamsoycaoc:
—Paj nac quilpasmongam ninsoycam —alhta apquiltomjac.
17 Lhama alhta aplinga Jesús aptomja apquilanya:
—¿Soctomja allhena nac apquilvalhoc mepqui quilpasmongam? ¿Am ya elyasamcoc mocjam? ¿Apquilquinatcasqui ya mocjam? ¿Colleyja ya mocjam apquilvalhoc quellhip? —alhta aptomjac. 18 Apataoc innac quellhip, ¿soctomja melvita nac? Apaycaoc innac quellhip, ¿soctomja mellinga nac? ¿Ya incolyitnac apatic quellhip? 19 Lhama sicmilasca cinco quilpasmongam. Aptovcamquic alhta cinco mil enlhitaoc. Apquilansaclhec alhta quilpasmongam napocjaa apquilaymomap. ¿Jalhco alhtacvam quillhatam aynapa? —alhta aptomjac.
—Doce —alhta apquiltomjac apquiltamsoycaoc.
20 —Lhama alhta sicmilasca siete quilpasmongam. Aptovcamquic alhta cuatro mil enlhitaoc. Apquilansaclhec alhta quilpasmongam napocjaa apquilaymomap. ¿Jalhco alhtacvam quillhatam aynapa? —alhta aptomjac.
—Siete —alhta apquiltomjac apquiltamsoycaoc.
21 —¿Am ya elyasamcoc mocjam quellhip? —alhta aptomjac Jesús.
Jesús aptamilquisquiyam mepqui apataoc
22 Apquilvoclhec alhta tingma Betsaida. Yejemoc alhta apquilyantamacmo apnaclha lhama mepqui apataoc. Apcanyacpec alhta Jesús, yoyam epatningvomjo. 23 Yejemoc alhta apma apmic, apyantama alhta tap tingma. Apquiltilhnamquic alhta apyamanong enlhit apataoc. Lhama alhta appatningvocmo apquilmalhna:
—¿Am ya alyapteclho quitsic? —alhta aptomjac.
24 Apquilyajam enlhit:
—Acvita inyicje enlhitaoc apquiltiyasamcaa nac maa. Malha yamtaa intomjac silano —alhta aptomjac.
25 Yejemoc alhta appatningvocmo mocjam apataoc. Natamin appanamayclho apataoc apquilyajamcaa alhta. Inquiltamilaclhec alhta apataoc. Inquilsaclho alhta ilhma apquilyajamcaa as enlhit. 26 Apcapajasquic alhta Jesús etajiclha tingma pac.
—Nopeyvojo nasa nipyesicsa tingma —alhta aptomjac Jesús.
Lhip nac Cristo
(Mt 16.13-20Lc 9.18-21)27 Apmiyaclhec alhta Jesús najan apquiltamsoycaoc natingmaa Cesarea de Filipo. Nalhit amay alhta apquilmalhna apquiltamsoycaoc:
—¿Jalhco lhcac apquiltomja enlhitaoc sellhena coo? —alhta aptomjac.
28 Apquilatingmavoc alhta apquiltamsoycaoc:
—Juan, yapasquiscama yingmin inyap apcanyacpoc. Poc eyca apquiltomja Elías. Poc eyca apquiltomja profeta Dios aplingascama —alhta apquiltomjac.
29 Apquilmalhna alhta apquiltamsoycaoc:
—¿Jalhco lhcac apquiltomja sellhena quellhip lha? —alhta aptomjac.
Apcatingmavoc alhta Pedro:
—Lhip nac Cristo —alhta aptomjac.
30 Apmiyovquic alhta Jesús ellhenic apvisay nipyesicsa enlhitaoc.
Jesús aplhanma amamyi, yoyam ematong
(Mt 16.21-28Lc 9.22-27)31 Natamin apquiltimnasa alhta apquiltamsoycaoc yavamlha sat cotnejic. Olngamcojoc sat acmasca sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Otanovalhcac sat nipyesicsa apquilyimtalhnamo najan nipyesicsa apquilimja apmamyi sacerdote najan apquilyascamco apquiltemaclha. Omatong sat coo. Natqui acnim sat cotnejic olhaticjangvomoc sat mocjam —alhta aptomjac. 32 Appeyvasoc alhta appayvam Jesús. Yejemoc alhta apyantama Pedro aplhapco Jesús. Apyimnatasquic alhta appayvam. 33 Appaycacpec alhta Jesús apquilano apquiltamsoycaoc. Apcasqui inyicje Pedro aptomja apcanya:
—Conyi Satanás. Am colhenac apvalhoc lhip Dios apanco asoc. Acvamlha aclhena apvalhoc enlhit apanco asoc —alhta aptomjac Jesús.
34 Apquilevam alhta apnaymacoc najan apquiltamsoycaoc, apquilpamejitsa:
—Apquiltamjoc sat ancoc jeyiplovjo enlhit, incaymalhquic yoyam mongmiyovalhcoyc inganco. Ongilpatmiclha sat inganco asoc timyescama ningyiploycam mataa. 35 Ningiltamjoc sat ancoc ongilmiyovsalhcojo inganco, ongillhinganmoc sat. Ningyinyovquic sat ancoc ningmayjayoclha ayinyema Jesús najan ayinyema tasic amyaa, ongmiyovalhcac sat. 36 Alhto inyicje ningmam ningmetsovjam asoc lhalhma anco acyanmongam ingvalhoc ingancoc. 37 ¿Soc sat coyanmong nincoo ongmiclhac ingvalhoc ingac? 38 Apmancaquic sat ancoc enlhit jelhenic coo najan sicpayvam nipyesicsa as enlhitaoc apquilvatseycaoc apquilyiplom Dios Ingyapam najan enlhit apquilmapsomcaa, omancac sat coo lha sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit, olhenic apvisay as enlhit sicvactamo sat. Ovotac sat naysicsa gloria apcapongmatem apanco Tata najan apquillhalhmaa sat ángeles Dios apquilasinancama apquilponquinomap —alhta aptomjac Jesús.