1 1 (8.23) »¡Quisiera tener lágrimas suficientes,
para llorar día y noche
por los muertos de mi pueblo!
2 2 (1) ¡Quisiera huir al desierto,
para alejarme de los que aún viven!
Todos ellos son unos infieles;
¡son una banda de traidores!»

3 3 (2) Dios dijo:

«Esta gente dice que me ama,
pero en este país todos mienten
y todo va de mal en peor.
¡Este pueblo dice más mentiras
que las flechas que un guerrero
dispara en la batalla!

4-6 4-6 (3-5) »Nadie confía en nadie,
ni siquiera en su propio hermano,
porque nadie dice la verdad.
Todos se cuidan de todos,
porque entre hermanos se engañan
y hasta entre amigos se mienten.
¡Están acostumbrados a mentir,
y no se cansan de pecar!
Esta gente no quiere confiar en mí.
Les juro que así es».

7 7 (6) Por eso yo, el todopoderoso Dios de Israel, digo:

«Voy a hacer sufrir a mi pueblo,
a ver si así cambia;
¿qué más puedo hacer con ellos?
8 8 (7) Solo saben decir mentiras;
¡su lengua hiere más que una flecha!
Les desean lo mejor a sus amigos,
pero eso son solo palabras,
pues lo que en verdad quieren
es tenderles una trampa.
9 9 (8) ¡Por eso voy a castigarlos
y a darles su merecido!
Les juro que así será.

10 10 (9) »Por montañas y desiertos
los haré llorar y se oirán sus lamentos.
Las praderas quedarán desiertas,
pues ya nadie pasará por ellas.
Ya no se oirán los mugidos del ganado,
y desaparecerán por completo
las aves del cielo
y los animales del campo.
11 11 (10) Destruiré las ciudades de Judá,
y las dejaré sin gente.
Dejaré a la ciudad de Jerusalén
hecha un montón de ruinas.
¡En ese lugar vivirán
solo los perros salvajes!»
Dios castigará a Judá y a las naciones
12 12 (11) Jeremías dijo:

«¿Por qué está tan arruinado el país? Ya nadie pasa por aquí. ¡Hasta parece un desierto! ¿Quién puede entender esto? ¿Hay algún profeta que nos hable de parte de Dios, y nos lo pueda explicar? 13 13 (12) Dios dice que esto le pasó a su pueblo porque no le obedecieron ni vivieron de acuerdo con sus enseñanzas. 14 14 (13) Más bien, siguieron el ejemplo de sus antepasados, fueron necios y adoraron a los dioses falsos. 15 15 (14) También dice el todopoderoso Dios de Israel que le dará a este pueblo comida podrida y agua envenenada, 16 16 (15) y que los dispersará por naciones que ni ellos ni sus antepasados conocieron. ¡Los perseguirá espada en mano, hasta que ninguno de ellos quede con vida!»

17-18 17-18 (16-17) Así dice el Dios todopoderoso:

«¡Préstenme atención!
¡Llamen a las mujeres que se contratan
para llorar por los muertos!
¡Traigan a las más expertas
y que empiecen a llorar por ustedes!
Sus ojos se llenarán de lágrimas;
el llanto correrá por sus mejillas.

19 19 (18) »Por todo el país
se escuchan gritos y lamentos:
“Estamos destruidos y llenos de vergüenza.
Nuestras casas han sido derribadas;
tenemos que abandonar nuestro país”.

20 20 (19) »¡Escúchenme bien,
lloronas profesionales!
¡Presten atención a mis palabras!
Enséñenles a sus hijas y amigas
a entonar canciones fúnebres;
enséñenles a cantar este lamento:

21 21 (20) “La muerte entró a nuestros palacios;
se metió por nuestras ventanas,
y mató a los niños que jugaban en la calle
y a los jóvenes que se reunían en las plazas.
22 22 (21) Sus cadáveres quedaron en el suelo
como el grano que se cae al cosecharlo;
¡quedaron desparramados como basura,
sin que nadie los levantara!”

»Les juro que así será.

23 23 (22) »Que nadie se sienta orgulloso:
ni el sabio de su sabiduría,
ni el poderoso de su poder,
ni el rico de su riqueza.
24 24 (23) Si alguien quiere sentirse orgulloso,
que se sienta orgulloso de mí
y de que me obedece.
¡Eso es conocerme!
Pues yo actúo en la tierra con amor,
y amo la justicia y la rectitud.

25-26 25-26 (24-25) »Vienen días en que yo castigaré a los habitantes de Egipto, Edom, Amón y Moab. Y también castigaré a los que viven en el desierto, porque ellos se afeitan las patillas para adorar a los muertos, y además se circuncidan. Pero eso no significa que todas estas naciones pertenezcan a mi pueblo. A los habitantes de Judá también los castigaré, pues aunque también se circuncidan, en realidad no me obedecen».
1 Altamjo inyicje colhojoc ajataoc actiyapmaclha yingmin, actemaclha ate yingmenic ayinyem, olyapcalhic sat acnim anco najan alhtaa, aclhanma evalhoc enaymacoc apticyovam (apquilmasquingvoyam).
2 Altamjo inyicje otac yoclhilhma actamopeycaoc amyip actamila, yoyam olhic. Altamjo inyicje oyinyoc enaymacoc olhic mocjay, ayinyema apquiltemaclha enaymacoc apquilyamasma Visqui ingac.
3 Aptomjac Visqui ingac apquillhenacpo: Apquiltemaclha apancaoc apquilmopvan amyaa, malha pilhpaalh apyinjay yanca intomjac. Mepqui amyaa nasoc anco lhalhma anco, apquiltemaclha apquilmopvan amyaa, inyangvocmec apquiltemaclha acmasom. Mellhanma mataa sicvisay.
4 Elyasquim sat apquilpayvam apnaymacoc, elyasquim apquilpayvam apquilyalhing. Yitnec apquilyinimsomacpo nipyesicsa apquilyalhing, yitnec apquilantipquiscama apquilvisay nipyesicsa apnaymacoc.
5 Moclhama apquiltomja apquilinmelhaycam poc actemaclha apquilasmescama, paj lhama aptomja nasoc anco appayvam, apquiltemaclha apancaoc apquilmopvancaa amyaa, apquiltemaclha apquilmapsomcaa, 6 mepqui apquilyanmonquiscama apquilvalhoc.

Moclhama apquilyimtalhnesomap apanco, moclhama apquilyinimquiscama, colyacmoc enlhit ajancaoc jelyicpilcojo — alhta aptomjac.
7 Aptomjac mocjam Visqui apyimtalhnamo: Acno nimpicanma congne talha tava apac, yoyam copayjiclhac sat, cotnejic actamila anco, olhnasojoc sat enlhit ajancaoc.
8 Asquejec mataa apquilpayvam, malha yanca singajem, apquiltemaclha apquilmopvancaa amyaa. Apquilpayvasqui inyicje poc, apquiltemaclha apquilyinimquiscama, malha trampa tava apac intomjac.
9 ¿Naso ya oyanmongsiclhac apquiltemaclha apancaoc? ¿Naso ya ellingamcojoc sat acyimtalhnama enlhit ajancaoc? Nasoc sat otnejic — alhta aptomjac Visqui ingac.

10 Elyapcalhaoc sat, eliclhangvom sat quellhip apquilvita inquilhe najan yingman ayimjaclha paat acmeta, mepqui enlhit apquileyvam. Paj colngalhcac mocjam alpáyvam apnatoscama. Inquilinyajamquic maa asoc navjac najan nata navjac.

11 Aptomjac alhta Visqui ingac: Otnesquisic sat tingma Jerusalén etniclhac sat mayicjescama mataymong, acyilhanmomaclha chacales yamvavo. Enatovasacpoc sat tingma apquilvanyam co Judá, mepqui enlhit sat eltimjic — alhta aptomjac Visqui ingac.

12 ¿Soc enlhit apyasamcoc as asoc? ¿Soc enlhit apyasingvoyam ayinyema Visqui ingac, yoyam jingilyascasingvomoc nincoo? ¿Co laa ayinyema acnatovasomalhca aclhamoclhojo asoc, actomjayclho yoclhilhma actamopeycaoc, mepqui enlhit?
13 Aptomjac alhta Visqui ingac: Eycaso ayinyema apquiltemaclha israelitas selyamasma coo najan siyanamaclha, mepqui alhta apquilyiplovquiscama. 14 Apquilyiplovcasquic alhta aclhanmaclha apquilvalhoc, apquilvajaneycaoc apquiltemaclha apquilyeyjamcaa, apquiltomja apquilayo quilaycmasquiscama Baal. 15 Eycaso sicpayvam sicvisay Dios Visqui apyimtalhnamo nipyesicsa israelitas: Olmecsic sat aptoycaoc acmasca, olmecsic sat apyinaycaoc veneno ayingmenic. 16 Ongvilhpansic sat nipyesicsa metnaja israelitas, melyicpilquemo apquilyeyjamcaa, melyicpilquemo israelitas. Elnapacpoc sat maa, elsovjacpoc sat apticyovam — alhta aptomjac.
Apquiliclhangveycam co Jerusalén
17 Aptomjac alhta visqui apyimtalhnamo: ¡Quip elaylhojo! Elansiclha sat quilvanaa, yoyam colyapcalhic — alhta aptomjac.

18 ¡Naso, incaymalhquic colpecjicsojo as quilvanaa, yoyam colyapcalhic, cotyapoc sat ate ayingmenic ingataoc, colhic sat acmayovsa ingvalhoc!
19 Inlingalhquic aliclhangveycam ayinyema tingma Jerusalén: ¡Nincoo layi, ningiltovasomalhca nincoo, ninlingamcoc nincoo singvenéycam! Ongyinyoc sat ningileyvomaclha najan tingma apnatovasomap — intomjac aliclhangveycam.
20 Quellhiya quilvanaa, colaylhojo Visqui ingac appayvam, colma sat avalhaoc. Colyascasingvom sat ayitquic najan anaymacoc actemaclha alyapcalhem nac jay:
21 Apvaac singajem congne tingma ingac, najan congne tingma apquiltamila. Apticyovquic apquitcavoc amay najan apquilyimnanic apvalhoc tingma.
22 Apnam amyip enlhit apjapaoc, malha vayqui ayi lhalhma anco. Apquilyitsomacpo trigo apyilhna acnaycaoc amyip, mepqui aptingyey lhama enlhit — alhta aptomjac Visqui ingac.

23 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Incaymalhquic meyimtalhnesacpec apanco enlhit apyascamco. Incaymalhquic melhenacpecjec apanco enlhit apyimnatem, melhenacpejec apanco enlhit acma apquilnatam.
24 Yitnec sat ancoc ayajamalhco apvalhoc enlhit, elhenic sat sicvisay sictomja Visqui apanco. Coo sictimesquiscama as nalhpop nintemaclha ningasicjayo, najan actemaclha acpeyvomo, sictomja sicyisponcama as actemaclha — alhta aptomjac Visqui ingac.

25 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Incovac sat acnim, yoyam oyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc acma asoc monquinatquiscama apyimpeoc: 26 Apquilvisay co Egipto, najan co Judá, najan co Edom, najan co Amón, najan co Moab, najan apyovoclhojo apquileyvam yoclhilhma actamopeycaoc najan apquilaptama ava apticvajan. Apquilyitsomacpo as enlhitaoc, najan maa israelitas, metnaja enaymacoc, ayinyema mepqui asoc monquinatquiscama apquilvalhoc — alhta aptomjac Visqui ingac.