1 Dios le dijo al pueblo de Judá:

«Supongamos que un hombre se divorcia, y que luego la que era su esposa se casa con otro hombre; ¿tú crees que el primer esposo volvería a casarse con esa mujer? ¡Claro que no! ¡Eso sería una vergüenza para el país! Entonces, ¿cómo es que tú pretendes volver conmigo? ¡Si tienes más dioses que los amantes que tiene una prostituta! Y esta es la pura verdad.

2 »Mira hacia las colinas desiertas,
y dime dónde no has adorado dioses extraños.
Te sientas junto a los caminos,
y te ofreces como prostituta
a todos los que pasan.
Con tu infidelidad
has llenado de maldad el país.
3 Por eso no llegan las lluvias,
ni caen aguaceros en la primavera.
No tienes vergüenza;
eres peor que una prostituta.
4 Hasta hace poco me decías
que me querías como a un esposo,
que yo era el novio de tu juventud.
5 También me pediste calmar mi enojo,
pero no hablabas en serio,
pues seguiste haciendo lo malo».
Israel es como una esposa infiel
6 Cuando Josías era rey, Dios me dijo:

«Jeremías, ¿te has fijado en lo que ha hecho mi pueblo Israel? Se ha comportado como una esposa infiel. En los cerros altos y bajo la sombra de cualquier árbol adora a dioses extraños. 7 Después de todo lo malo que había hecho, pensé que se arrepentiría y volvería conmigo; pero no lo hizo. Y el pueblo de Judá se ha comportado igual. 8 Aunque supo que yo rechacé a Israel, me fue infiel y me puso en vergüenza al adorar a otros dioses.
9 »A Israel no le importó traicionarme; al contrario, contaminó el país y me ofendió al adorar ídolos hechos de piedra y de madera. 10 Para colmo de males, Judá quiso engañarme diciendo que se había arrepentido. Pero no era verdad. Yo les juro que así fue».

11 Dios también me dijo:

«Jeremías, aunque Israel me fue infiel, al fin de cuentas resultó ser mejor que Judá. 12-13 Así que dirígete al norte y anuncia este mensaje:

“Israel, pueblo infiel, ¡vuélvete a mí!
Me olvidaré por completo de mi enojo,
y te recibiré con los brazos abiertos,
porque soy un Dios bondadoso.
Tan solo te pido que reconozcas tu culpa,
que admitas que te rebelaste contra mí,
que no has querido obedecerme,
y que bajo la sombra de cualquier árbol
has adorado a otros dioses.
Te juro que así es”.
Israel es como un hijo rebelde
14 »¡Vuelvan a mí, israelitas rebeldes! ¡Ustedes son mis hijos! De cada ciudad tomaré a uno de ustedes, y de cada familia tomaré a dos, y los traeré a Jerusalén. 15 Yo les daré gobernantes que actúen como a mí me gusta, para que los guíen con sabiduría y con inteligencia.
16 »En el futuro, cuando ustedes hayan poblado el país, no se hablará más del cofre del pacto, ni nadie volverá a acordarse de él. Tampoco volverá a fabricarse uno nuevo, porque ya no será necesario. Les juro que así será.
17 »Cuando llegue ese día, la ciudad de Jerusalén será conocida como “el trono de Dios”. Todas las naciones vendrán a Jerusalén para adorarme, y ya no se dejarán llevar por los malos deseos de su necio corazón. 18 Entonces los reinos de Israel y de Judá volverán a unirse, y desde el norte volverán a la tierra que les di como herencia a los antepasados de ustedes.

19 »Pueblo de Israel,
yo quise tratarte como a un hijo.
Pensé en regalarte la mejor tierra,
¡el país más hermoso del mundo!
Creí que me llamarías “Padre”,
y que siempre estarías a mi lado.
20 Pero me fuiste infiel,
pues adoraste a otros dioses.
Te juro que así fue.

21 »Puede oírse por las montañas desiertas,
el llanto angustiado de los israelitas.
Eligieron el camino equivocado,
y a mí, que soy su Dios, me abandonaron.

22 »¡Vuelvan conmigo, hijos rebeldes!
¡Yo los convertiré en hijos obedientes!»

Los israelitas respondieron:

«Dios nuestro, aquí nos tienes.
A ti volvemos, porque eres nuestro Dios.
23 De nada nos sirve ir a las colinas,
ni lanzar nuestros gritos en las montañas.
Solamente en ti, Dios nuestro,
hallaremos nuestra salvación.
24 Desde que éramos jóvenes,
nuestra vergonzosa idolatría
echó a perder a nuestros hijos e hijas,
y perdimos nuestras ovejas y ganados,
y todo lo que consiguieron
nuestros antepasados.
25 Nosotros y nuestros antepasados
hemos pecado contra ti.
Desde que éramos jóvenes,
y hasta el día de hoy,
jamás te hemos obedecido.
Por eso, debemos avergonzarnos
y humillarnos por completo».
Apquiltemaclha apquilyamasma Visqui ingac
1 Aptomjac alhta Visqui ingac: Apyinyovquic sat ancoc aptava enlhit. Yiplovcoc alyimjapayclha poc enlhit. Covanquejec quilvana acyamasma cotajojoc mocjam coyipitquiclhojo atava siclho. Acvisay ningmancactama nintemaclha enlhit. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo quilvana alanatama nipyesicsa enlhitaoc. Apquililtamjoc jelyipitquiclhojo mocjam coo — alhta aptomjac Visqui ingac.

2 Apquiltemaclha quellhip quilvana alanatama, acyitnamó lhama enlhit netin inquilhe lhalhma anco. Najan acyitnamolhama enlhit, malha enlhit árabe yoclhilhma actamopeycaoc apquiljalhanma nicja amay. Najan actomja acmanquescama apyovoclhojo enlhit, ayinyema actemaclha alanatama najan acmasom. Eycaso apquiltemaclha apancaoc quellhip.
3 Eycaso ayinyema melvitay quellhip yingmin acmamay, acvaa inlhojo mocjitma, najan apvaa inlhojo piyam. Am colhenac alhta quilvana alanatama actemaclha anco, am elmancac mocjam quellhip apquilyitsomacpo as quilvana alanatama.
4 Yitnec alhta apquilpayvam quellhip: Tata coo, semasma naysicsa sictiyascam.
5 Melvejec sat lhip cotningvoyam nelha, meyanmongsiclhejec sat lhip sictemaclha ajanco — apquiltomjac mataa quellhip, naysicsa apquilyangvisquiyam apquiltemaclha apquilmapsomcaa (apquiltemaclha acmasom) — alhta aptomjac Visqui ingac.
Quilvana alanatama apquilyitsomacpo israelitas najan co Judá
6 Aptomjac nic nat profeta: Naysicsa aptimem apvisqui Josías, aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: ¿Apvita ya lhquip apquiltemaclha apancaoc israelitas? Apquilyitsomacpo quilvana alanatama acyitnamó lhama enlhit netin inquilhe lhalhma anco, najan coning yamit mayayoclha. 7 Aljalhne inyicje coo jelyavotac mocjam israelitas, malha quilvana alanatama actajayclha mocjam apnaclha atava. Apquilvitac alhta apnaymacoc co Judá, malha apquilyalhing apquiltomjac. 8 Acyamasmec coo as quilvana alanatama, apquilyitsomacpo israelitas, ayinyema apquiltemaclha apancaoc. Apquilvitac alhta co Judá, sictemaclha sicyamasma. Am alhta elacac co Judá, apquilyiplovcasquic apquiltemaclha apquilanatama selyamasma coo. 9 Apnatovasquic alhta yoclhilhma, ayinyema apquiltemaclha apquilayo quilaycmasquiscama allanomalhca mataymong najan yamit. 10 Am alhta elyavectac co Judá, am alhta elyanmoncasac apquilvalhoc, apquiltomja eyca selyinimquiscama — alhta aptomjac Visqui seyanya coo.
11 Aptomjac mocjam Visqui ingac seyanya: Asilhtec apquilsilhnanomap apanco israelitas, avanjec eyca apquilsilhnanomap apanco co Judá — alhta aptomjac. 12 Aptomjac mocjam seyanya: Ilngas sat lhip amyaa nac jay payjoc nilhqueyja:
Quip elaylhojo Visqui ingac appayvam: ¡Jelyota sat quellhip israelitas! Mepqui mocjam siclom coo, ongvasicjiclhojoc sat mocjam quellhip. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui sicyimtalhnamo.
13 Ellhen sat quellhip apquiltemaclha apancaoc apquilsilhnanomap. Quellhip alhta selyamasma coo sicvisay Dios Visqui apancaoc. Apquiltingyac alhta quellhip quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios lhalhma anco najan coning yamit mayayoclha. Am alhta eljalhnoc quellhip sicpayvam — alhta aptomjac Visqui ingac, yoyam olngacsic coo.

14 Aptomjac mocjam Visqui ingac: ¡Quellhip eyitquic, jelyota sat coo sictomja silyacyescama quellhip! Moclhama tingma apvanyam najan moclhama clan apquilmolhama olyacyecsic sat lhama najan apcanit, onaliclhac sat tingma Jerusalén. 15 Olyacyecsic sat apquilviscaa sicyisponcama coo, eltimjic sat apquilviscaa nipyesicsa quellhip apquiltomja apquilyascamco najan apquilyicpilquemo. 16 Ellhamiclhac sat quellhip yoclhilhma apquileyvomaclha quellhip, colhenalhquejec sat maa aclhinganyam pacto yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam. Collanalhquejec sat moc yamit aysicsic. Eycaso sicpayvam Visqui apancaoc quellhip. 17 Tingma Jerusalén etniclhac sat Visqui ingac aptajanem apanco. Elyavotac sat aplhamoclhojo enlhitaoc, jeltimjic sat selayo. Melyiplovcasejec sat mataa aclhanmaclha apquilvalhoc apancaoc.
18 Elpasmiclhac sat israelitas najan co Judá, yoyam elyinyoc sat nilhqueyja, elvotac sat mocjam apquilaoclha, apquillhoy nat apquilyeyjamcaa quellhip — alhta aptomjac Visqui ingac.
Apquiltemaclha apquilayo quilaycmasquiscama
19 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Quellhip israelitas, altamjoc alhta inyicje colhic ayaco quellhip, elhnam sat quellhip lhama yoclhilhma actamila anco, am colhno moc yoclhilhma as nalhpop. Jeltimjic sat jelanic: Tata coo — sat eltimjic. Mejelyinyovejec sat mataa quellhip.
20 Apquilyitsomacpo quellhip quilvana acyamasma atava, acmayclha poc enlhit. Quellhip apquiltomja selyamasma coo. Eycaso sicpayvam Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
21 Inlingalhquic apquiliclhangveycam netin inquilhe. Apquilyapcalhquic israelitas, apquililmalhnamcaa Visqui ingac yoyam epasingvota. Apquilyinyovquic alhta amay acpeyvomo, alvoncaycmo sicvisay Dios Visqui apancaoc.
22 Jelyota sat quellhip selyamasma siclho, ellaniclha sat apquilvalhoc, olmecsic sat quellhip actamilaycam apquilvalhoc — alhta aptomjac Visqui ingac.
Aclhanma apquilvalhoc co Judá.
Lhip Visqui ingac, jingilanojo nincoo ningiltajemo mocjam, ayinyema lhip aptomja Dios Visqui ingac.
23 Paj jingilpasmac mataa quilaycmasquiscama naysicsa ningilpalhamaycam netin inquilhe. Apvamlha lhip Dios Visqui ingac aptomja singvomquiscama tap.
24 Insovjoc quilaycmasquiscama Baal ninatoscama najan inquitquic apquilinava najan quilvanaa ayitcoc. Ningillhocac nat ninatoscama singilmescama ningilyeyjamcaa.
25 Avanjec nincoo ningmancactama napato Lhip, mepqui singayo nincoo, invenalhquic ingvalhoc nincoo. Mongilyascalhma nincoo najan ningilyeyjamcaa nanoc nat napato lhip Dios Visqui ingac, mepqui mataa ningilyajayquiclho lhip — sat eltimjic quellhip — nic nat aptomjac profeta.