Reacción de los israelitas
1 Después de meditarlo bien, los israelitas de todo el país se reunieron en Mispá, porque allí estaba el santuario de Dios; fueron del norte y del sur, del este y del oeste. 2 Todos los jefes de las tribus se reunieron allí junto con cuatrocientos mil soldados de infantería. 3 Los de Benjamín se enteraron de que las demás tribus israelitas se habían reunido en Mispá.
Los israelitas querían saber cómo había ocurrido ese crimen, 4 así que el hombre, el esposo de la mujer asesinada, les dijo:
—Llegué con mi mujer a la ciudad de Guibeá, que es de la tribu de Benjamín, para dormir allí. 5 Esa misma noche, unos hombres de la ciudad vinieron para atacarme y rodearon la casa donde estábamos hospedados. Pensaban matarme a mí, pero en vez de eso maltrataron a mi mujer hasta matarla. 6 Entonces yo corté su cuerpo en pedazos, y los mandé por todo el país, para que todos los israelitas se enteraran del terrible crimen que se había cometido. 7 Como israelitas que somos, tenemos que decidir lo que vamos a hacer.
8 Todos se pusieron de pie al mismo tiempo, y dijeron:
—Nadie regresará a su casa o tienda de campaña, 9 sino que se hará un sorteo para ver quiénes irán a atacar a Guibeá. 10 De cada diez hombres apartaremos uno, y formaremos un grupo que se encargue de conseguir comida para el ejército. Los demás irán a castigar a Guibeá por este crimen tan vergonzoso que se ha cometido en Israel.
11 Todos los israelitas estuvieron de acuerdo en atacar la ciudad. 12 Enviaron mensajeros por todo el territorio de la tribu de Benjamín para que dijeran: «No entendemos cómo pudo haberse cometido un crimen tan vergonzoso. 13 Entreguen a esos malvados que están en Guibeá. Hay que matarlos para purificar de esta maldad al pueblo israelita».
Pero los de Benjamín no hicieron caso de lo que decían los demás israelitas, 14 sino que salieron de todas sus ciudades y se reunieron en Guibeá para atacarlos. 15 De las otras ciudades de la tribu de Benjamín vinieron veintiséis mil soldados, los cuales se unieron a los setecientos soldados especiales que había en Guibeá. 16 Había también setecientos soldados zurdos, que eran muy hábiles con sus hondas: podían lanzar una piedra contra una mosca, y nunca fallaban. 17 Las demás tribus israelitas reunieron cuatrocientos mil guerreros bien entrenados.
La guerra contra la tribu de Benjamín
18 Los israelitas fueron a Betel para consultar a Dios. Querían saber cuál tribu debía ser la primera en atacar a los de Benjamín, y Dios les contestó que la de Judá iría primero. 19-20 A la mañana siguiente, los israelitas se fueron a acampar frente a la ciudad de Guibeá, y se prepararon para la batalla. Pero los de Benjamín 21 salieron de la ciudad y ese día mataron a veintidós mil israelitas. 22-23 Entonces los israelitas volvieron a Betel y todo el día se estuvieron lamentando delante de Dios. Después le preguntaron: «Dios nuestro, ¿debemos atacar otra vez a nuestros hermanos de la tribu de Benjamín?»
Dios les contestó que sí. Entonces los israelitas se animaron y nuevamente se prepararon para el combate, en el mismo lugar del día anterior.
24 Por segunda vez los israelitas avanzaron contra los de Benjamín, 25 y estos nuevamente salieron de la ciudad, y ese día mataron a dieciocho mil soldados israelitas.
26 Entonces todos los israelitas con su ejército volvieron a Betel para lamentarse delante de Dios. Todo el día estuvieron sentados allí sin comer nada, y le ofrecieron a Dios sacrificios y ofrendas de paz. 27-28 En aquel tiempo, el cofre del pacto de Dios estaba en Betel, y el sacerdote era Finees, hijo de Eleazar y nieto de Aarón. Los israelitas consultaron a Dios para saber si debían volver a atacar a sus hermanos de la tribu de Benjamín, o si debían darse por vencidos. Dios les contestó: «Ataquen, que mañana les daré la victoria».
29 Al tercer día algunos soldados israelitas se escondieron alrededor de Guibeá, 30 mientras el resto del ejército se preparaba para volver a atacar. 31-48 Los de Benjamín respondieron al ataque, y mientras herían y mataban a los israelitas se fueron alejando de la ciudad. El ejército israelita retrocedió ante el ataque de los de Benjamín porque confiaba en los soldados que estaban escondidos alrededor de la ciudad.
En los caminos de Betel y de Guibeá, y a campo abierto, los de Benjamín mataron a unos treinta soldados israelitas, así que pensaron que habían vuelto a vencerlos, como en la primera batalla. Lo cierto era que los israelitas se habían alejado de la ciudad para que sus enemigos los siguieran hasta donde estaba escondido el resto del ejército.
En Baal-tamar se reunieron de nuevo diez mil de los mejores guerreros israelitas y se dispusieron a atacar la ciudad. Mientras tanto, los soldados que se habían quedado alrededor de la ciudad fueron saliendo de sus escondites, y rápidamente entraron en la ciudad, y mataron a todos los que allí estaban. Con el resto del ejército habían acordado que, tan pronto como entraran en la ciudad, les harían una señal, que sería una gran columna de humo; cuando los israelitas que fingían huir vieran la señal, debían darse vuelta y enfrentarse a los de Benjamín.
La lucha fue dura, y los de Benjamín no se daban cuenta de que estaban por perder la batalla. De pronto vieron que comenzaba a salir humo de la ciudad, y cuando quisieron regresar ya toda la ciudad estaba envuelta en llamas. Entonces los israelitas les hicieron frente, y los de Benjamín se llenaron de miedo al ver que estaban a punto de ser destruidos. Trataron de huir hacia el desierto, pero quedaron atrapados entre el ejército y los soldados que salían de la ciudad, así que no lograron ponerse a salvo y fueron muertos.
Los israelitas rodearon a los de Benjamín desde Menuhá hasta el este de Guibeá, y los persiguieron hasta aplastarlos a todos. Ese día Dios les dio la victoria a los israelitas. Así fue como murieron dieciocho mil valientes de la tribu de Benjamín; otros cinco mil fueron muertos en los caminos, y otros dos mil fueron muertos cuando huían hacia Gidom. Finalmente, los de Benjamín se dieron cuenta de que habían sido vencidos.
Fue así como murieron veinticinco mil soldados de la tribu de Benjamín, todos ellos hombres valientes. De todos ellos solo pudieron escapar seiscientos soldados, los cuales lograron llegar a la roca de Rimón, en el desierto. Allí se quedaron cuatro meses. Los israelitas, mientras tanto, siguieron atacando y matando a todos los de la tribu de Benjamín que encontraban. Incluso mataban a los animales, y después de eso incendiaban las ciudades.
Apquilpamejitsomap yavamlha eltimjic
1 Apcaneclhec nic nat apyovoclhojo israelitas tingma Mizpa napato Dios. Apquilinyemac nic nat tingma Dan acvaycmo tingma Beerseba najan tingma Galaad. Am nic nat ingyaymacpoc lhama. 2 Apcaneclhec nic nat apyovoclhojo enlhitaoc mayayo tribus Israel, najan maa apquilvisay apquilmolhama Dios, cuatrocientos mil enlhitaoc acma apquilmaycam. 3 Inlingalhquic nic nat amyaa nipyesicsa apquilmolhama tribu Benjamín, actemaclha apquilanayclha apquilmolhama Israel tingma Mizpa. Apquiltomjac nic nat israelitas apquilanya levita: —¿Co laa ayinyema alhta acmatnam? — nic nat apquiltomjac.
4 Apcatingmavoc nic nat levita, quilvana ayitsepma atava: —Acmiyaclhec alhta coo tingma apvanyam Gabaa, apquileyvomaclha tribu Benjamín. Siclhalhma alhta moc etava. Ningiltamjoc alhta onlhic alhtaa. 5 Pilapcasquic alhta apquilvaa enlhitaoc as tingma. Apquilvocjac alhta tingma sicnaclha coo. Apquililtamjoc alhta jelajic. Apnatovasquic alhta moc etava acvaycmo ayitsepma. 6 Acmec alhta ayitsepma, sicyatemena navayc alyiptetaclha. Ayapajasquic alhta navayc lhalhma anco apquileyvomaclha enlhitaoc Israel. 7 Quellhip enlhitaoc Israel, elyasamcojo yavamlha eltimjic quilhvo nac jay — nic nat aptomjac levita.
8 Apcaneclhec nic nat netin apyovoclhojo enlhitaoc, apquiltomja apquilanya: —Copvanquejec etajiclha tingma pac lhama ningyesicsa. 9 Ongilmoc sat (ontovacsic) sicas, ongilyasamcojo apquilvamlha apquilmolhama yoyam elimpocjac tingma Gabaa. 10 Lhama mataa ingyanyacpoc enlhit nipyesicsa diez apnaymacoc. Eltingyasquisic mataa nintom eltovamcoc apyovoclhojo enlhitaoc. Poc enlhitaoc elimpocjac sat tingma Gabaa, elyanmongsiclhac sat apquiltemaclha apancaoc acmasom nipyesicsa israelitas — nic nat apquiltomjac.
11 Apquicjingvocmec nic nat apyovoclhojo israelitas, am nic nat ingyaymacpoc lhama. Elimpocjac sat tingma Gabaa. 12 Apquilapajasquic nic nat apquilsoycam amyaa, elsavojo apquileyvomaclha tribu Benjamín, eliltimnacsic sat amyaa: —Apquiltemaclha apancaoc apquilmapsomcaa quellhip. 13 Elantipquis sat quellhip, yoyam ongilmoc as enlhit apquilmapsomcaa apnaycam tingma Gabaa. Eticyoc sat quilhvo nac jay, colhic sat acmascosa ningilsilhnanomalhca inganco ningilvisay Israel — nic nat intomjac amyaa.
Am nic nat eljalhnoc apquilmolhama Benjamín apquilpayvam apnaymacoc israelitas. 14 Apcaneclhec nic nat apyovoclhojo apquilmolhama Benjamín apnaycam as tingma Gabaa. Apquililtamjoc nic nat elinmelham israelitas, elnapacpoc sat maa. 15 Poc tingma apquilmolhama Benjamín apquilpasingvoctac nic nat malha veintiséis mil singilpilhtetemo. Paj nic nat mocjam malyacyescama tingma Gabaa acvaycmo setecientos singilpilhtetemo. 16 Apnam nic nat nipyesicsa maa, apquiltemaclha apquilmaycam sancalvelha, malha setecientos apquilyimnatem. Apvancaac nic nat yamvanteta, mepqui ilhnic nat apquiltaticpongam. 17 Apcaneclhec nic nat singilpilhtetemo israelitas cuatrocientos apquilyimnatem acma apquilmaycam.
Apticyovam israelitas nipyesicsa apquilmolhama Benjamín
18 Apquilmiyaclhec nic nat tingma Betel israelitas. Elyasamcojoc sat napato Dios Visqui ingac apquilvisay apquilmolhama, yavamlha elimpocjac siclho apquilmamyi nipyesicsa apquilmolhama Benjamín. Aptomjac nic nat Dios Visqui ingac apquilanya: —Elimpocjac sat apquilmamyi apquilmolhama Judá. 19 Apnalhaticjac nic nat israelitas alhtooc anco, apquicjingvocmo ningatoc tingma Gabaa. 20 Apquiltimyesaclhec nic nat apyovoclhojo, elnapacpoc sat jilip tingma Gabaa, apquilantepa inlhojo apquilmolhama Benjamín. 21 Apquilantipquic nic nat tingma apvanyam apquilmolhama Benjamín. Apquilnapacpec nic nat. Apticyovquic nic nat as acnim veintidós mil israelitas. 22-24 Apquiltajavoc nic nat israelitas tingma Betel. Apquilyapcalhquic nic nat maa acyovoclhojo acnim napato Dios. Apquiltamjoc nic nat elyasamcojo mocjam apquilvisay apquilmolhama, yavamlha elimpocjac mocjam nipyesicsa apquilmolhama Benjamín. Apquilanyacpec nic nat ayinyema Dios Visqui ingac, yavamlha elimpocjac mocjam. Inquilmec nic nat apquilvalhoc apquillinga, apquilvascapquic nic nat mocjam. Moc acnim nic nat apquilmiyaclho mocjam, elhnasojoc sat apquiltemaclha acnim alhta, elnapacpoc sat apquilmolhama Benjamín, payjoc apquicjingvoycamlha acnim alhta. 25 Mocjam lhama apquilantepac nic nat apquilmolhama Benjamín tingma Gabaa, yoyam elnapacpoc. Apticyovquic nic nat dieciocho mil singilpilhtetemo israelitas. 26 Apquiltajavoc nic nat mocjam tingma Betel singilpilhtetemo israelitas najan apyovoclhojo apquillhalhmaa. Apquilyapcalhquic nic nat napato Dios Visqui ingac. Am nic nat eltovcamcoc acyovoclhojo acnim. Apquilnapquic nic nat apnatoscama macmescama Dios acyanmongam melyascalhma. Apquiltingyac nic nat moc asoc macmescama Dios, yoyam colhic ayasicjayquiclho mocjam napato Dios Visqui ingac.
27-28 Yitnec nic nat tingma Betel yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam. Sacerdote ilhnic nat apvisay Finees, Eleazar apquitca, Aarón aptavin niptamin. Apquilpamejitsacpec nic nat mocjam Dios Visqui ingac: —¿Intasi ya ongilimpocjac mocjam ningilmolhama tribu Benjamín? ¿Intasi ya onticyoc mocjam? — nic nat apquiltomjac. Apcatingmavoc nic nat mocjam: —Elimpocja sat mocjam quellhip, otnesquisic sat apquilyimnatem quellhip — nic nat aptomjac.
29 Apquilyilhanmec nic nat napocja singilpilhtetemo israelitas nipyava tingma Gabaa. 30 Poc nic nat apquilmiyaclho natqui acnim (tercer día), apquiltimyesaclho ningatoc tingma Gabaa, acno siclhoc alhta. 31 Apquilantipquic nic nat mocjam tingma apvanyam apquilmolhama Benjamín, yoyam elnapacpoc israelitas. Apquilnapquic nic nat treinta israelitas, payjoc amay najan amyip tingma Betel najan Gabaa. 32 Apquilanem nic nat apquinyajaycaoc israelitas, acno siclhoc anit apquinyajaycaoc. Malha apquilinyem nic nat siclho israelitas as acnim, apquilanem nic nat cotnaja ingmoc elminlhinam acvaycmo amay. 33 Apquiltimyesaclhec nic nat payjoc Baal-tamar, yoyam elnapacpoc. Pilapcasquic nic nat apquilantepa nipyava tingma apquilyilhanmomaclha singilpilhtetemo israelitas. 34 Apquilimpocjac nic nat tingma Gabaa. Apquilvamlha ilhnic nat diez mil enlhitaoc acma apquilmaycam israelitas. Apquilvascapquic nic nat apquilnapomacpilha, asilhtec nic nat apquilyimnatem apquilmolhama Benjamín. Am nic nat elyasamcoc maa. 35 Aptimescasquic nic nat Dios Visqui ingac eltimjic apquilyimnatem israelitas, am nic nat elhno apquilmolhama Benjamín. Apticyovquic nic nat as acnim veinticinco mil cien singilpilhtetemo tribu Benjamín. 36 Apquilyasingvocmec nic nat apquilaymomap actomjaclha nelha apquileyvam.
Apquiltemaclha ilhnic nat israelitas: Apquilinyajamquic nic nat siclho, oyam elimjamcoc cotnaja ingmoc. Inlhenquic nic nat apquilvalhoc apnaymacoc apquilyilhanmeycam, yoyam elimpocjac tingma Gabaa. 37 Pilapcasquic nic nat apquilimpocja tingma Gabaa. Apticyovquic nic nat apyovoclhojo tingma. 38 Apquilpamejitsacpec nic nat ellana asoc monquinatquiscama, cotyapoc sat etin acvanyam naysicsa apquilimpocjay tingma apvanyam. 39 Elpaycomoc sat mocjam israelitas apquilinyem, yoyam elnapacpoc apquilmolhama Benjamín.
Apticyovquic nic nat treinta israelitas apquilnapomap, apquilanem nic nat colhojoc sat apquilinyem siclhoc anco. 40 Pilapcasquic nic nat apquilvita etin acvanyam natingma. Apquilvitac nic nat apquilmolhama Benjamín talha acvanyam najan etin acvanyam, nitnoc anco. 41 Apquilpaycacmec nic nat yoyam elnapacpoc. Avanjec nic nat ayay apquilvalhoc apquilmolhama Benjamín. 42 Apquilinyajamquic nic nat napatavo israelitas amay payjoc yoclhilhma actamopeycaoc. Pilapcasquic nic nat apquiltajanyaa singilpilhtetemo apquilantiyapma tingma apvanyam. Apticyovquic nic nat maa apquilmolhama Benjamín. 43 Apquilvocjingvocmec nic nat israelitas nipyava apquilmolhama Benjamín. Apquilminlhinquic nic nat maa. Apticyovquic nic nat apquilmolhama Benjamín. Apquilminlhinquic nic nat maa. Apticyovquic nic nat apquilmolhama Benjamín, ayenmo Menúha acvaycmo Gabaa actiyapmaclha acnim.
44 Apticyovquic nic nat dieciocho mil singilpilhtetemo tribu Benjamín. 45 Poc apquilaymomap apquilinyajamco ilhnic nat yoclhilhma actamopeycaoc acyitnamaclha mataymong acvinatem Rimón. Apquilvitacpec nic nat cinco mil apquilitsepma nalhit amay. Apquilminlhinacpec nic nat mocjam, apquilvitacpo mocjam dos mil apticyovam. 46 Apticyovquic nic nat as acnim veinticinco mil enlhit apquilyimnatem apquilmolhama Benjamín. 47 Apquilinyajamquic nic nat yoclhilhma actamopeycaoc seiscientos apquilmolhama Benjamín. Apquilnaclhec nic nat cuatro meses payjoc mataymong acvinatem Rimón. 48 Apquilsovjoc nic nat israelitas apquileyvomaclha Benjamín. Apquilnapquic nic nat apyovoclhojo tingma najan apnatoscama. Apquilvatnec nic nat talha tingma apquilvanyam.