El rey Ciro, un enviado de Dios
1 Dios dijo:
«Ustedes, países del mar,
¡guarden silencio y escuchen!
Y ustedes, naciones todas,
¡sean valientes!
Vengan, que vamos a tratar
un asunto muy importante;
¡juntémonos para discutirlo!
2 »Yo soy el Dios de Israel;
yo hice venir del este
al victorioso rey Ciro.
Conforme avanza su ejército
yo humillo a los reyes,
y le entrego sus naciones.
Con sus armas en la mano,
Ciro los ha borrado del mapa
como a un puñado de polvo.
3 Los persigue con tanta rapidez
que parece no tocar el suelo.
4 »Yo soy el único Dios
y mantengo bajo control
todo lo que pasa en este mundo.
He existido desde el principio,
y existiré hasta el final.
5 »Los pueblos del mar
se llenaron de miedo
cuando vieron que se acercaban
Ciro y sus ejércitos.
La tierra también tembló
de un extremo a otro.
6 »Los que adoran ídolos
se ayudan unos a otros:
7 el artesano anima al escultor,
y el que trabaja con el martillo
dice al que golpea en el yunque:
“Has hecho un buen trabajo”.
Después sujeta al ídolo con clavos
para mantenerlo firme».
La confianza en Dios
8 Dios siguió diciendo:
«Escúchenme, israelitas,
descendientes de mi amigo Abraham,
9 de las regiones más lejanas
yo los llamé a mi servicio;
los elegí, y no los he rechazado.
10 Por tanto, no tengan miedo,
pues yo soy su Dios
y estoy con ustedes.
Mi mano victoriosa
les dará fuerza y ayuda;
mi mano victoriosa
siempre les dará su apoyo.
11-12 »Ustedes tienen enemigos
que los odian y los combaten,
pero yo haré que desaparezcan
llenos de vergüenza.
Los buscarán, y no los encontrarán,
pues habrán dejado de existir.
13 »Israelitas, yo soy su Dios
y los he tomado de la mano;
no deben tener miedo,
porque cuentan con mi ayuda.
14 »Ustedes, israelitas,
son un pueblo débil y pequeño;
pero no tengan miedo,
porque cuentan con mi ayuda.
Yo soy el Dios santo de Israel,
yo les he dado libertad.
15 Yo haré que ustedes
destruyan a sus enemigos.
Los dejarán hechos polvo,
los convertirán en un montón de paja;
16 luego los lanzarán al viento
y la tormenta se los llevará.
Ustedes, por el contrario,
se alegrarán y harán fiesta
porque yo soy su Dios,
el Dios santo de Israel».
Dios hace grandes maravillas
17 Dios dijo:
«Cuando los pobres tengan sed,
y con la lengua reseca
busquen agua y no la encuentren,
yo vendré a rescatarlos
y no los abandonaré.
Yo soy el Dios de Israel.
18 »Entre los cerros desiertos,
y entre los áridos valles,
haré que broten ríos,
arroyos y manantiales.
19 En los lugares más secos
plantaré toda clase de árboles.
20 Así todo el mundo verá
que con mi poder,
yo he creado todo esto.
Entonces comprenderán
que yo soy el Dios santo de Israel».
Dios desafía a los falsos dioses
21 Dios les dijo a los ídolos:
«Yo soy el rey de Israel.
Vengan y defiéndanse.
¡Muestren lo que pueden hacer!
22 Vengan a explicarnos el pasado;
vengan a anunciarnos el futuro.
23 Anuncien lo que está por suceder;
¡demuestren que de veras son dioses!
Hagan algo que nos asuste,
hagan algo, bueno o malo.
24 »¡Pero ustedes no son nada,
ni tampoco pueden hacer nada!
¡Confiar en ustedes es una tontería!»
La incapacidad de los dioses falsos
25 Dios continuó diciendo:
«De Persia viene un rey
a quien he llamado por su nombre,
y aplastará a los gobernantes.
Llegará por el norte,
y los aplastará bajo sus pies.
26 »Todo esto lo estoy anunciando
antes de que suceda.
Ninguno de los dioses falsos
lo ha anunciado antes que yo;
¡nadie los ha oído decir una palabra!
27 »Pero yo, el Dios de Israel,
desde un principio anuncié
al pueblo de Jerusalén
todas estas cosas;
además, les envié un mensajero
para anunciarles que muy pronto
su gente volverá.
28 »Miro a mi alrededor,
y no veo ningún otro dios.
Si les pregunto algo,
no pueden responderme,
¡y mucho menos instruirme!
29 »¡Miren a esos falsos dioses!
Todos ellos no son nada,
ni pueden hacer nada;
¡son absolutamente inútiles!»
Aptemaclha apyimtalhnamo Dios
1 Aptomjac alhta Dios apquilanya:
Quip elaylhojo quellhip apnaycam nicja yingmin acvanyam. Elvascap sat quellhip aplhamoclhojo. Elmiyama jalip quellhip yoyam jelpamejitsic. Onganiclhac sat ninlhamoclhojo yoyam ongilpeyvasiclha.
2 Apnec lhama apyimtalhnamo actiyapmaclha acnim. Apyimnatem apanco mataa apquilnapomap, am elhnoc poc. ¿Soc alhta aplhaticjasquiyam? Aptomja alhta apquilmam enlhitaoc. Apmascosquic alhta apquiltimem apquilviscaa. Apquiltomjaclhec lhopactic enlhitaoc ayinyema sovo acvinatem alnapma. Yanca pac actomja ayilhpanquiscama enlhitaoc, malha alhcajayam ayilhpanquiscama yamit ava.
3 Apminlhinquic mataa enlhitaoc mepqui mayinmelhayclha. Apquillanac mataa moc amay alhnancoc.
4 ¿Jalhco ayinyema apmopvan? Coo ayinyema sicvisay Dios. Coo alhta siyeveycam siclhoc anco aplhamoclhojo enlhitaoc. Coo sictomja siyimja emamyi najan siyimja alhayi.
5 Apquilvitac alhta enlhitaoc, apquilacac alhta. Apquilpilhyinimquic alhta enlhitaoc lhalhma anco. Apquililhyacmec alhta yoyam ingyaniclha.
6 Apquilpasmec mataa poc. Aptomjac mataa apcanya poc: —Ivascap — aptomjac mataa.
7 Enlhit carpintero aptomja apyimnatescama apvalhoc platero apquilticpam tava apac. Enlhit apmaycam martillo aptomja apyimnatescama apvalhoc aptamjaycamo lhama: —Tasi — aptomjac mataa. Lava aptomja apyipitquiscama quilaycmasquiscama acyitsomlhca Dios, yoyam colactalhqueje.
8 Quellhip apquilvisay Israel apmolhama selancam coo. Quellhip apquilvisay Jacob apquilmolhama silyacyescama alhta coo. Abraham aptovana niptamin, aptomja alhta sictimem emoc.
9 Ayansaclhec alhta quellhip apquileyvam lhalhma anco. Ayevam alhta quellhip apnaycam nelha lhapop. Actomjac alhta silanya quellhip: —Selancam actomjac alhta quellhip, sictomja silyacyescama, sictomja sicmasma mataa quellhip.
10 Noela nasa quellhip. Coo sictomja sellhalhma. Noncotnajam nasa apquilvalhoc. Coo sictomja Dios Apvisqui apancaoc. Olyimnaticsojoc sat quellhip. Opasmoc sat mataa quellhip. Coo sat omamcoc emic actomja acyimnatem.
11 Elmancangvomoc sat aplhamoclhojo. Elvennacpoc sat apquiltomja apquilinmelhaycam quellhip. Enatovasacpoc sat, elmasquingvomoc sat apquiltomja apquilatingmomap quellhip.
12 Elquitmoc sat quellhip, comascoc sat apquilvitamap apquilatingmomap siclho. Malha ninginamam sat cotnejic mongvitay enlhit apquilinmelhaycam siclho quellhip.
13 Coo sictomja Dios Apvisqui apancaoc quellhip. Sicmasma quellhip, malha sicmaycaoc emic. Actomjac coo silanya quellhip: —Noela nasa, opasmoc sat mataa quellhip.
14 Noela nasa quellhip Jacob apquilmolhama. Apquitcoc apancaoc quellhip malha ascoc. Apcanito quellhip enlhitaoc Israel. Eycaso sicpayvam sicvisay Dios: —Opasmoc sat quellhip. Sicmasma quellhip sicvisay Sicyimtalhnamo.
15 Quip elaylhojo. Otnesquisic sat quellhip malha yamit ninticpaycam ninliclama actic. Yamit alhnancoc malha mintamaycam. Elticpam sat quellhip inquilhe acvinatem, cocpilcalhcac sat. Elticpam sat acvayveyquintamlha, malha anic ayimpeoc sat coltimiclha.
16 Ingyimpocsic sat maa. Cosovc sat alhcajayam, ingyilhpansic sat yatipiyam. Colpayjiclhac sat apquilvalhoc quellhip ayinyema coo sicvisay Dios. Colhic sat seyaco sicvisay Sicyimtalhnamo nipyesicsa quellhip.
17 Apquilquitamquic yingmin apyinaycaoc enlhit mepqui asoc. Inyamacac mataa apatong ayinyema mepqui yingmin. Coo sicvisay Dios Apvisqui apancaoc. Ongvaylhojoc sat mataa coo selmalhnaycam quellhip. Moyinyovejec sat mataa.
18 Otnesquisic sat actiyapmaclha yingmin netin inquilhe najan alvata. Otnesquisic sat acyitnamaclha yingmin yoclhilhma mepqui lha yingmin. Otnesquisic sat actiyapmaclha yingmin naysicsa acyamayoclhilhma.
19 Ocniclhac sat yamtaa yoclhilhma mepqui lha yingmin: yamit cedro najan yamit acacias najan yamit arrayanes najan yamit olivos. Najan maa yamit cipreses najan yamit pinos najan yamit bojes.
20 Elvitac sat aplhamoclhojo, elyicpilcangvomoc sat. Colhenic sat apquilvalhoc sicvisay Dios Apvisqui apancaoc apyimtalhnamo silantipquiscama aclhamoclhojo as asoc — alhta aptomjac Dios.
Actemaclha quilaycmasquiscama
21 Eycaso sicpayvam Dios: —Jelyota yoyam opeyvascasiclha apquiltemaclha quellhip. Eycaso sicpayvam sictomja Visqui nipyesicsa Jacob apmolhama: —Jeltimnas sat apquiltemaclha quellhip yoyam opeyvescasiclha coo.
22 Jelsantimquis quilaycmasquiscama. Jingiltimnacsic sat asoc yoyam covac sat. Jingiltimnacsic sat asoc nintamin alhta. Comoc sat ingvalhoc ninlinga sat. Jingiltimnacsic sat asoc yoyam covac sat. Comoc sat ingvalhoc yoyam ongilyasamcojo.
23 Jingiltimnas sat amyaa yoyam covac sat. Ongilyasingvomoc sat apquiltemaclha quellhip apquiltomja dioses apquilviscaa ningyesicsa. Elatipquis asoc altamila, tasic najan asoc almasomcaa. Cotlapsic sat ongvita, cotnajam sat ingilvalhoc.
24 Quip elanojo. Paj apanco quellhip. Mepqui apquilmopvan. Maltanoncama apquiltomja enlhitaoc quellhip apquilyacyescama.
25 Alyacyesquic alhta lhama co nilhquiyja. Apvaac alhta. Apquinyemac alhta actiyapmaclha acnim aptomja aplhanma coo sicvisay. Apquilnapquic alhta yatapquilviscaa, malha nintoyam inyelpa. Najan malha apquilyajapquiscama inyelpa apquillanay yatingvalhva alhta intomjac.
26 ¿Soc alhta singilingascama siclhoc anco yoyam ongilyasamcojo? ¿Soc alhta aplhanma siclho yoyam ontimjic ongilanic: Nasoc anco appayvam? Paj alhta soycam amyaa. Paj alhta singilingascama. Paj alhta onlingac apquilpayvam quellhip.
27 Coo sicvisay emamyi siclingascama amyaa tingma Sión. Emamyi alhta siclingascama tasic amyaa tingma Jerusalén.
28 Acsovjam coo, am otaac lhama. Paj lhama yoyam opamejitsalhcojo. Paj lhama yoyam olmalhnam yoyam jeyatingmojo.
29 Quip elanojo. Paj apanco aplhamoclhojo, mepqui apquilmopvan. Malha alhcajayam altomja quilaycmasquiscama. Malha asoc comomalhca — alhta aptomjac Dios.