José se da a conocer a sus hermanos
1-3 José no aguantó más y les ordenó a todos sus ayudantes que salieran de allí, así que cuando se dio a conocer a sus hermanos, nadie más estaba con él. A sus hermanos les dijo:

—¡Yo soy José! ¿Vive mi padre todavía?

Y se echó a llorar. Fue tanto lo que lloró, que todos en Egipto y en el palacio del rey llegaron a saberlo. Sin embargo, sus hermanos se asustaron tanto de verlo vivo que no pudieron responderle. 4 Entonces José les dijo:

—Vengan acá.

Ellos se acercaron, y entonces José les dijo:

—Yo soy José, el hermano que ustedes vendieron a los egipcios. 5-7 Pero no se preocupen, ni se reprochen nada. En los dos años anteriores no ha habido comida en toda esta región, y todavía faltan cinco años en que nadie va a sembrar ni a cosechar nada. Pero Dios me envió aquí antes que a ustedes, para que les salve la vida a ustedes y a sus hijos de una manera maravillosa.
8 »Como pueden ver, no fueron ustedes los que me enviaron acá, sino que fue Dios quien me trajo. Él me ha convertido en amo y señor de todo Egipto, y en consejero del rey. 9 Así que regresen pronto a donde está mi padre, y díganle de mi parte que Dios me ha hecho gobernador de todo Egipto, y que venga acá enseguida. 10 Díganle que va a vivir en la región de Gosen, junto con sus hijos, nietos, ovejas, vacas, y todo lo que tiene. Así estará cerca de mí. 11 Todavía vienen cinco años de hambre, pero yo voy a cuidar de él. De lo contrario, tanto él como su familia van a quedarse en la pobreza, y perderán todo lo que tienen.
12 »Ustedes y mi hermano Benjamín son testigos de que yo personalmente le mando a decir esto. 13 Cuéntenle a mi padre todo lo que han visto, y todo el poder que tengo en este país, y tráiganlo enseguida.

14 Después de haber dicho esto, José abrazó a Benjamín y ambos se echaron a llorar. 15 Luego José besó a todos sus hermanos y lloró con ellos; fue en ese momento cuando sus hermanos se atrevieron a hablarle.
16 Tanto gusto les dio al rey y a todos sus asistentes saber que los hermanos de José estaban en Egipto, 17 que el rey mismo mandó a decirles, por medio de José:

«Carguen sus animales y regresen a Canaán 18 para que traigan a su padre y a sus familias. Yo voy a darles las mejores tierras de Egipto, para que disfruten de lo mejor del país. 19 Llévense algunas de nuestras carretas para que traigan a sus hijos, a sus esposas y a su padre. 20 Y no se preocupen por lo que dejen allá, pues aquí en Egipto tendrán todo lo mejor».

21 Los hermanos de José aceptaron la oferta del rey, así que José les dio carretas y comida para el viaje. 22 A cada uno de ellos les dio ropa nueva, pero a Benjamín le dio trescientas monedas de plata y cinco trajes muy finos. 23 A su padre le envió diez burros cargados con los mejores productos de Egipto, y diez burras cargadas de pan, trigo y otros alimentos para su viaje. 24 Luego despidió a sus hermanos, pero antes les recomendó que no se fueran peleando.
25-26 Los hermanos de José salieron de Egipto. Y cuando llegaron a Canaán y le contaron a Jacob que José todavía estaba vivo, y que era el gobernador de todo Egipto, Jacob casi se desmayó, pues no podía creer lo que le decían. 27 Sin embargo, recobró el aliento cuando le contaron lo que José mandaba a decirle, y vio las carretas que José había enviado para que lo llevaran a Egipto. 28 Entonces dijo: «¡Me han convencido! ¡Mi hijo José todavía está vivo! ¡Iré a verlo antes de que me muera!»
Apquilyicpilcangviyam apquilpipma
1 Camjapasquic nic nat apvalhoc José nipyesicsa aplhamoclhojo apquilancam.
Apyimnatasquic nic nat appayvam apquilanya apquilancam: —Elanteyip aplhamoclhojo— nic nat aptomjac.
Apquilantipquic nic nat. Am nic nat elhnac lhama apquilancam. Inmasquec nic nat apyilhacpo José napatavo apquilpipma. 2 Avanjec nic nat apvinama José. Apquillingac nic nat aplhamoclhojo apquilancam egipcios. Inlingangvocmec nic nat amyaa apvisqui faraón tingma pac.
3 Aptomjac alhta José apquilanya apquilpipma: —Coo nac sicvisay José. ¿Apmeyje ya mocjam tata coo?— nic nat aptomjac.
—Apquilvanmamquic nic nat apquilpipma. Pilapcasquic nic nat apquillinga aplhanma.
4 Aptomjac nic nat José apquilanya: —Elmiyama jilip— nic nat aptomjac.
Apquilyacmec nic nat. Aptomjac nic nat mocjam: —Coo nac sicvisay José, elyipmaa nac quellhip, selyamasma alhta selapajasa yoclhilhma Egipto. 5 Noncoltamjam nasa apquilvalhoc, noelnatjojo nasa apquiltomjaclha alhta selyamasma. Dios aptomja alhta seyapajascama emamyi as yoclhilhma yoyam olvomsic tap quellhip. 6 Anit años intomjac quilhvo mayic lhalhma anco. 5 años mocjam cotnejic mayic. Mepqui ninginayclha actic sat cotnejic najan mepqui acnaclhamalhquilha acyilhna. 7 Dios aptomja alhta seyapajascama emamyi. Apquiltamjoc Dios elvitac quellhip aptovana, yoyam elmiyovacpoc quellhip ayinyema ningilvomsomalhca tap. 8 Jave quellhip selapajascama as yoclhilhma, Dios eyca aptomja seyapajascama. Etnescasquic alhta yatapvisqui apnaclha apvisqui faraón. Etnescasquic alhta siyimja emamyi tingma pac. Etnescasquic alhta yoyam otnejic siyanem mataa yoclhilhma Egipto. 9 Eltajiclha sat quilhvo. Eliltimnas sat coo tata: Aptomjac lhac appayvam José, lhip apquitca: Dios aptomja setnesquiscama apvisqui yoclhilhma Egipto. Ipecjicsojo sat etyaningvojo. 10 Elhic sat lhip yoclhilhma Gosén, najan aplhamoclhojo apquitquic najan aptovana najan apnatoscama najan apquilnatam. Ningatoc sat cotnejic coo lha tingma ajac. 11 Olmesic sat aptoycaoc aplhamoclhojo apmolhama najan apquillhalhmaa. Coymalhquejec sat lhama asoc. Ayinyemaclha cotnejic sat mocjam mayic acvocmo 5 años — eltime sat elanic. 12 Quellhip najan eyalhing Benjamín apquiltomja apquillingaycamco coo sicpayvam. 13 Eliltimnas sat tata actomjac sicyimtalhnamo yoclhilhma Egipto. Eliltimnas sat aclhamoclhojo asoc actemaclha apquilvitay. Elpecjicsojo elyantementa coo tata— nic nat aptomjac.
14 Appatjetquic nic nat José apyalhing Benjamín. Apvinec nic nat José. Apvinec nic nat najan Benjamín. 15 Apsovjoc nic nat José appitsisma apmalhimpenic apquilpipma. Inyiplovcoc nic nat mataa apvinama. Natamin nic nat apquilpamejitsacpo apquilpipma.
16 Aplingac nic nat amyaa apvisqui faraón. Apquilvaac lhac José apquilpipma— nic nat intomjac amyaa. Inpayjeclhec nic nat apvalhoc apvisqui faraón najan aplhamoclhojo yatapquilviscaa.
17 Aptomjac nic nat apvisqui faraón apcanya José: —Iltimnas sat apquilpipma: Elpatimcasiclha apnatoscama yamelyeyjaycoc. Eltajiclha sat apquilaoclha Canaán. 18 Elyantavoclha sat apquilyap najan apquilmolhama elmiyantac sat aso. Omquecsic sat nicja actamila anco yoclhilhma Egipto. Eltovamcoc sat actamila anco aptoycaoc. 19 Ilane sat elyantemiclha carro alyivey. Colquinamtic sat quilvanaa najan apquitquic najan apquilyap quellhip. Elmiyantac sat aso. 20 Noncolhen nasa apquilvalhoc apquilnatam yoyam elyinyoc maa. Ellhovac sat quellhip cotlaycaoc asoc altamila as yoclhilhma Egipto— nic nat aptomjac apvisqui faraón apcanya José.
21 Apquilyajaclhoc nic nat apquilpipma, moc apquilvisay Israel apquitquic. Apquilmasquic nic nat carro José najan aptoycaoc nalhit amay, actemaclha apcanama apvisqui faraón. 22 Apquillhocac nic nat apava apjalhnancoc yoyam elyanmoncasiclhac mataa poc aptalhnayclha. Aplhocac nic nat Benjamín 300 solyayem alyivey najan 5 apquilantalhnama. 23 Apquilapajascasquic nic nat apyap José apquilmescama 10 yamelyeyjaycoc. Apquilpatimcasquic nic nat asoc altamila anco ayinyema Egipto. Mocjam nic nat 10 yamelyeyjaycoc alpatam motajap apactic. Apquilpatimcasquic nic nat pan najan moc nintom, yoyam etoc sat apyap nalhit amay aplhingacmo sat.
24 Apquilapajascasquic nic nat apquilpipma José yoyam eltajiclha. Aptomjac nic nat apquilanya: —Noelnapap nasa nalhit amay— nic nat aptomjac.
25 Apquiltajavoc nic nat apquilpipma. Apquilvoclhec nic nat yoclhilhma Canaán, apquilyap tingma pac, (moc apvisay Israel). 26 Apquililtimnasquic nic nat amyaa apquilyap aptomja apjalhnancoc José. Najan aptomja apvisqui yoclhilhma Egipto. Inyimnaclhec nic nat apvalhoc apquilyap. Apyascacmec nic nat apquillhanma. 27 Apquiltimnasam nic nat actemaclha appayvam José. Apvitac nic nat apquilyap aclhamoclhojo carro. José ilhnic nat apcapajascama yoyam ingyinamtic. Intamilaclhec nic nat apvalhoc apquilyap.
28 Aptomjac nic nat apquilanya: —Vamlha. Paj oyascacmoc coo aptomja mocjam apjalhnancoc sictamongvoyam José. Olyintamalhcac sat otyaningvomjo amamyi siyitsepma— nic nat aptomjac.