Judá y Tamar
1 Fue por esos días cuando Judá se apartó de sus hermanos y se fue a Adulam, donde vivió en la casa de un amigo suyo que se llamaba Hirá. 2 Allí Judá conoció a la hija de un cananeo llamado Súa, y se casó con ella. Después de un tiempo 3 ella quedó embarazada y tuvo un hijo. Judá le puso por nombre Er.
4-5 Tiempo después, la esposa de Judá tuvo dos hijos más: a uno de ellos lo llamó Onán, y al otro lo llamó Selá. Este último nació en Quezib.
6 Judá le buscó esposa a Er, y lo casó con una mujer llamada Tamar. 7 Pero a Dios no le gustaba la mala conducta de Er, así que le quitó la vida.
8 Entonces Judá le dijo a Onán: «Cásate con la viuda de tu hermano y cumple con tu deber de cuñado. Así tu difunto hermano tendrá hijos por medio de ti».
9 Onán sabía que los hijos que tuviera con su cuñada no serían considerados suyos, sino de su hermano. Por eso, cada vez que tenía relaciones sexuales con ella procuraba no dejarla embarazada. De ese modo evitaba darle hijos a su hermano muerto. 10 A Dios tampoco le gustó esta mala conducta de Onán, así que también le quitó la vida.
11 Entonces Judá le recomendó a Tamar que se quedara viuda hasta que Selá creciera. Y es que Judá tenía miedo de que también Selá muriera, como sus hermanos. Por eso Tamar se fue a vivir a la casa de su padre.
12 Pasó el tiempo, y murió la esposa de Judá. Luego de llorar su muerte, Judá se fue a Timnat, donde sus pastores estaban cortándoles la lana a sus ovejas. Su amigo Hirá lo acompañó.
13 Alguien fue a contarle a Tamar que su suegro iba de camino a Timnat, para recoger la lana de sus ovejas. 14 Entonces ella se quitó la ropa de luto, se tapó la cara con un velo, y fue a sentarse a la entrada de Enaim, junto al camino que lleva a Timnat. Tamar se había dado cuenta de que Selá ya había crecido y, sin embargo, Judá no lo casaba con ella.
15-16 Cuando Judá vio a una mujer con la cara cubierta, no se imaginó que se trataba de su nuera. Más bien, pensando que era una prostituta, se acercó a ella y le propuso:
—Oye, ¿me dejarías acostarme contigo?
Ella contestó:
—Suponiendo que te deje, ¿qué me darás a cambio?
17 —Te mandaré uno de mis cabritos —respondió Judá.
—Acepto —dijo ella—, solo si me dejas algo tuyo como garantía de que me pagarás.
18 —¿Y qué quieres que te deje? —preguntó Judá.
—Pues déjame tu sello con todo y cordón, y la vara que llevas en la mano —respondió ella.
Judá aceptó sus condiciones, y tuvo relaciones sexuales con ella, y ella quedó embarazada. 19 Tan pronto como Judá se marchó, ella se quitó el velo y volvió a ponerse las ropas de luto.
20 Más tarde, cuando Judá mandó a su amigo Hirá para entregar el cabrito y recoger lo que le había dejado a Tamar, su amigo ya no la encontró. 21 Entonces les preguntó a los que vivían allí:
—¿Dónde está la prostituta que acostumbra sentarse junto al camino de Enaim?
Ellos contestaron:
—Aquí nunca ha habido ninguna prostituta.
22 El amigo de Judá regresó y le dijo:
—No encontré a esa mujer. Los de ese lugar me aseguran que allí no ha habido ninguna prostituta.
23 Judá respondió:
—¡Pues que se quede con todo! Pero nadie podrá decir que no cumplo mi palabra. Yo te envié con el cabrito, y tú ya no la encontraste.
24 Como a los tres meses, alguien fue a decirle a Judá:
—Seguramente tu nuera Tamar ha tenido relaciones con alguien, pues resulta que está embarazada.
Entonces Judá exclamó:
—¡Échenla fuera, y quémenla viva!
25 Cuando la estaban sacando, Tamar mandó a decirle a su suegro: «El dueño de todo esto fue quien me dejó embarazada. Fíjate bien, tal vez sepas quién es el dueño».
26 En cuanto Judá reconoció su sello y la vara, dijo:
—El culpable soy yo, y no ella, pues no quise darle a mi hijo Selá como esposo.
Y nunca más Judá volvió a tener relaciones sexuales con Tamar.
27 Tiempo después, Tamar tuvo mellizos. 28 Al momento de nacer, uno de los mellizos sacó la mano; entonces la mujer que ayudaba a Tamar le ató al niño una cinta roja en la muñeca y dijo: «Este nació primero». 29 Pero el niño volvió a meter la mano, y el que nació primero fue el otro mellizo. Entonces dijo la mujer: «¡Vaya, te abriste paso!» Por eso le pusieron por nombre Fares. 30 Después de él nació su hermano, y como traía la cinta roja atada a la muñeca le pusieron por nombre Zérah.
Judá najan aptapa Tamar
1 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apyinyovquic nic nat apquilyalhing Judá. Apmiyaclhec nic nat tingma pac apvisay Hira. Apvisay nic nat tingma Adulam. 2 Apvitac nic nat maa lhama quilvana ayitcoc cananeo apquitca. Inyap nic nat apvisay Súa. Aptava ilhnic nat aptomjac quilvana ayitcoc. Appatjetamquic nic nat. 3 Inlovsoc nic nat intomjac. Aptiyacmec nic nat ayitca. Apquiltimec nic nat apvisay Er. 4 Inlovsoc nic nat intomjaclha mocjam. Aptiyacmec nic nat ayitca. Inquiltimec nic nat apvisay Onán. 5 Aptiyacmec nic nat mocjam ayitca. Inquiltimec nic nat apvisay Sela. Aptiyacmec nic nat naysicsa apma Judá tingma Quezib.
6 Aptingyasquic nic nat aptava apquitca Judá. Apjapquininga ilhnic nat apvisay Er. Aptava ilhnic nat acvisay Tamar. 7 Somcoc nic nat aptemaclha Er napato Dios. Apquilvatescasquic nic nat Dios aptiyascam Er.
8 Aptomjac nic nat Judá apcanya apquitca Onán: —Ipatjetamcojo sat lhip apyamilhco actomja tampeyi quilhva. Incaymalhquic lhip etingyasquisic apquitquic apipma apquitsepma— nic nat aptomjac.
9 Apyasamcoc nic nat Onán yoyam metnejec apquitquic aptingyasquiscama apipma apquitsepma. Appatjetamquic nic nat inyicje. Am nic nat coyacmoc etnesquisic inlovso apyamilhco. Am nic nat coyacmoc etingyasquisic apquitquic apipma apquitsepma. 10 Somcoc nic nat aptemaclha Onán napato Dios. Apquilvatescasquic nic nat Dios aptiyascam Onán.
11 Aptomjac nic nat Judá apcanya aptapa Tamar: —Colha sat siclho mocjam inyap tingma pac. Apvanamyic sat ancoc sictamongvoyam Sela, cotnejic sat atava— nic nat aptomjac.
Incacoc nic nat apnenyic Judá colhojoc sat actemaclha mataa apquilitsepma. Intajaclhec nic nat Tamar. Innaclhec nic nat inyap tingma pac.
12 Acvoncaclhojo ilhnic nat intomjac. Inquitsepquic nic nat Judá aptava. Súa apquitca ilhnic nat. Inyitnocjavoc nic nat apvalhoc Judá. Intamalvocmec nic nat mocjam. Apyasquic nic nat apquilyinatamaclha apnatoscama tingma Timnat. Aplhalhma ilhnic nat aptimem poc apvisay Hira enlhit adulamita. Apquilvoclhec nic nat apnamcaclha apquilyesescama nipquesic.
13 Intomjac nic nat amyaa ayanyalhco Tamar: —Apyasquic lhac inyipyata apquilyinatamaclha apnatoscama tingma Timnat yoyam elyesacsic nipquesic— nic nat intomjac amyaa. 14 Inquiljalhyovasquic nic nat actemaclha actalhnama tampeyi. Intalhneclhec nic nat poc apava. Incajapcasquic nic nat naat apava apquilheyvay. Am nic nat elyicpilcac enlhitaoc. Innacmec nic nat nipva tingma Enaim, nicja amay acyascama tingma Timnat. Inyasamcoc nic nat Tamar acvamlha apvaneycaoc Sela, Judá apquitca. Am nic nat colyimjapiclha Sela tampeyi quilhva.
15 Lhama ilhnic nat apvita Judá naysicsa aplhingam. Am nic nat eyicpilcac. Quilvana alanatama ilhnic nat apcanem. Ayinyemaclha ayajapquiscama naat apava apquilheyvay.
16 Apyacmec nic nat Judá acnaclha. Aptomjac nic nat apcanya: —¿Inquiltamjo ya lhca opatjetamcoc?— nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat quilvana: —¿Soc asoc sat jemquecsic acyanmongam sepatjetaycaoc?— nic nat intomjac.
17 Apcatingmavoc nic nat Judá: —Ongvapajasquisic sat lhama yataay apquitcoc— nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat quilvana: —Incaymalhquic epquinic siclho lhama asoc acvocmo seyapajasquiscama yataay apquitcoc— nic nat intomjac.
18 Aptomjac nic nat Judá apcanya: —¿Soc asoc altamjoc lhiya opquiniclha?— nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat quilvana: —Jimques siclho sello pac asoc monquinatquiscama lhip apvisay. Jimques najan apnatanma najan yamit apqueleneycam— nic nat intomjac.
Am nic nat emyavac Judá. Yejemoc nic nat apatjetamco. Inlovsoc nic nat aptimescasac aptapa Judá. 19 Intajavoc nic nat mocjam Tamar. Inliquic nic nat ayajapquiscama naat. Intalhneclhec nic nat apava actemaclha tampeyi actalhnama.
20 Apcapajascasquic nic nat yataay apquitcoc Judá. Aptimem poc adulamita nic nat appatmaoclha yataay apquitcoc. Apquiltamjoc nic nat Judá colhic acsantimsa asoc appicanma siclho acyanmongam appatjetaycaoc. Am nic nat etac quilvana alanatama enlhit apcapajasomap.
21 Aptomjac nic nat as enlhit apquilanya aptomja tingma apancaoc: —¿Jalhcojo acyasa quilvana alanatama acna ilhnic lhac nicja amay tingma Enaim— nic nat aptomjac.
Apquilatingmavoc nic nat: —Paj ongvitac nincoo lhama quilvana alanatama— nic nat apquiltomjac.
22 Aptajavoc nic nat as enlhit apnaclha Judá. Aptomjac nic nat apcanya: —Am otaac quilvana alanatama. Am najan elvitac enlhitaoc aptomja tingma apancaoc— nic nat aptomjac.
23 Aptomjac nic nat Judá: —Tasic najan comyoc asoc ajancaoc. Colapvanquejec jingilasmacsic poc enlhitaoc. Ayapajascasquic lha inyicje yataay apquitcoc. Am lhac etac lhip quilvana alanatama— nic nat aptomjac.
24 Tres piltin nic nat apvocmoc. Pilapcasquic nic nat Judá aplinga amyaa: —Inquilpatjetamquic nic alhta poc enlhitaoc lhip aptapa Tamar. Inlovsoc nic alhta intomjaclha— nic nat intomjac amyaa.
Apyimnatasquic nic nat appayvam Judá: —Eltipquis sat quilvana, colhic sat acyinyova natilh— nic nat aptomjac.
25 Apquiltipcasquic nic nat as quilvana. Yejemoc nic nat ayapajasa yoyam colhic altimnasquiclho inyipyata: Enlhit aptomja setnesquiscama elovso aptomja eyca as asoc apancaoc. Iyasamcojo sat lhip actomja asoc apancaoc, sello asoc monquinatquiscama apvisay najan apnatanma najan yamit apqueleneycam— nic nat intomjac.
26 Apyicpilcoc nic nat Judá. Aptomjac nic nat apcanya: —Inpeyvoc actemaclha as quilvana, am olhno coo. Ayinyemaclha acmiyovquic alhta coo sictamongvoyam Sela etnejic aptava— nic nat aptomjac.
Am nic nat epatjetamcoc mocjam aptapa Judá.
27 Invocmec nic nat acnim yoyam cotimsic ayitca Tamar. Apcanit nic nat ayitquic avalhoc. 28 Impasmec nic nat lhama quilvana actimquisquiscama ayitca. Pilapcasquic nic nat acvita acyipjongvactamo apmic sicaa. Yejemoc nic nat acteta apmic tama ayitcoc acyilhvasem.
Intomjac nic nat quilvana: —Eycaso apteyam apmamyi— nic nat intomjac.
29 Yejemoc nic nat aptajaso apmic sicaa. Apteyam apmamyi ilhnic nat aptomjac apyalhing. Eycaso ayinyema altimem apvisay Fares. Intomjac nic nat ayanya: —Aptovasquic lhip apquinyemaclha— nic nat intomjac ayanya sicaa.
30 Apteyacmec nic nat poc actomja actetomalhca apmic tama ayitcoc acyilhvasem. Inquiltimec nic nat apvisay Zara.