El valle de los huesos secos
1 El poder de Dios vino sobre mí, y su espíritu me llevó a un valle que estaba lleno de huesos. 2 Me hizo recorrer el valle de un lado a otro, y pude ver que allí había muchísimos huesos, y que todos estaban completamente secos.
3 Entonces Dios me dijo:
—Ezequiel, hombre mortal, ¿crees que estos huesos puedan volver a la vida?
Yo le respondí:
—Dios mío, solo tú lo sabes.
4-5 Dios me dio entonces esta orden:
—Diles de mi parte a estos huesos que presten atención a este mensaje: “¡Huesos secos, yo voy a soplar en ustedes, para que reciban el aliento de vida y revivan! 6 Voy a ponerles tendones, y a recubrirlos de carne y piel. Voy a darles aliento de vida, para que revivan. Así reconocerán que yo soy el Dios de Israel”.
7 Yo les dije a los huesos lo que Dios me había ordenado decir. Y mientras hablaba de parte de Dios, escuché un ruido muy fuerte. Eran los huesos, que se estaban juntando los unos con los otros. 8 Pude ver cómo les salían tendones, y les crecía carne y se recubrían de piel. Sin embargo, seguían sin vida. 9 Entonces Dios me dijo:
—Llama al aliento de vida. Dile que yo le ordeno que venga de los cuatro puntos cardinales, y que les dé vida a estos huesos muertos.
10 Yo le repetí al aliento de vida lo que Dios me ordenó decirle, y el aliento de vida entró en los huesos. Entonces los huesos revivieron y se pusieron de pie. ¡Eran tantos que parecían un ejército!
11 Dios me dijo entonces:
—Ezequiel, estos huesos representan a los israelitas. Ellos se andan quejando, y dicen: “No hay remedio; estamos perdidos. ¡Somos unos huesos secos!” 12-14 Pero tú vas a hablar con ellos, y vas a darles de mi parte este mensaje: “Israelitas, ustedes creen que están muertos, pero yo soy su Dios. Yo abriré las tumbas donde creen estar enterrados, y los sacaré de allí. Soplaré sobre ustedes para darles mi aliento de vida, y los haré volver a la tierra de Israel. Cuando yo haga esto, ustedes volverán a vivir y reconocerán que yo soy su Dios. Yo, el Dios de Israel, lo he dicho y lo cumpliré”.
Israel y Judá volverán a ser un solo reino
15 Dios también me dijo:
16 «Toma un trozo de madera y escribe en él: “Del reino de Judá”. Toma luego otro pedazo de madera y escribe en él: “Del reino de Israel”. 17 Junta en tus manos los dos trozos de madera, 18 y cuando la gente de tu pueblo pregunte qué quieres decir con eso, 19 tú le dirás: “Dios ha declarado que juntará a Judá y a Israel, y que hará de los dos un solo reino”.
20 »Después de eso, levanta los dos trozos de madera, para que todos los vean, 21 y diles: “Dios ha prometido reunir y sacar a los israelitas de las naciones donde ahora se encuentran, para llevarlos de nuevo a su tierra”. 22 Porque en esta tierra, y en estas montañas de Israel, los convertiré en una sola nación. Tendrán un solo rey, y no volverán a dividirse en dos reinos.
23 »Nunca más volverán los israelitas a contaminarse con sus ídolos malolientes, ni con sus pecados y acciones repugnantes. Yo los limpiaré de sus pecados y no dejaré que vuelvan a serme infieles. Ellos serán mi pueblo, y yo seré su Dios.
24-25 »Entonces los israelitas obedecerán mis mandamientos, como deben hacerlo. Vivirán para siempre, junto con sus hijos y sus nietos, en la tierra que les di a Jacob y a sus antepasados. David será su único rey y jefe.
26-28 »Haré con ellos un pacto eterno de paz, y llegarán a ser un pueblo numeroso. Y cuando ponga mi templo en medio de ellos, y viva allí para siempre, yo seré su Dios y ellos serán mi pueblo. Entonces las naciones reconocerán que yo habré convertido a Israel en un pueblo muy especial. Yo soy el Dios de Israel».
Apilhquipcoc enlhitaoc apjapaoc
1 Emongvavoc alhta Visqui ingac, apnesa espíritu apanco evalhoc coo. Eyantamaclhec alhta amyip acyivey anco. Pilapcasquic sicvita enlhit apjapaoc, cotlaycaoc apilhquipcoc. 2 Eyantamaclhec alhta lhalhma anco, sicvita apilhquipcoc cotlaycaoc, alyamay anco. 3 Aptomjac alhta seyanya coo: ¿Apcanayqui ya lhquip as apjapaoc, yoyam enalhaticjangvomoc mocjam? — alhta aptomjac. Lhaja, lhip Visqui ingac apyasamcoc yavamlha cotnejic — alhta actomjac coo.
4 Aptomjac alhta seyanya Visqui ingac: Ilngas sat lhip sicpayvam apquillhenacpo apjapaoc. Itne sat lhip ingyanic: Quellhip apjapaoc, elaylhojo Visqui ingac appayvam. 5 Eycaso Visqui ingac appayvam: Olhnecsic sat mocjam apquilvalhoc quellhip. Enalhaticjangvomoc sat mocjam. 6 Colhic sat quellhip apjapitic alhnancoc, najan apjac alhnancoc, najan apyimpeoc alhnancoc, najan apquilvalhoc alhnancoc. Jelyicpilcangvomoc sat quellhip sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac seyanya. 7 Aclingasquic alhta appayvam, acno siyanyomalhca otnejic. Pilapcasquic alhta siclinga ayilhtingyovam malha acyovjeycam lhopactic. Inquilyipitcaclhec apilhquipcoc moc apilhquipcoc. 8 Acvitac alhta apjapitic alhnancoc acyipitcayclho apilhquipcoc, najan apjac apancaoc, najan alhnancoc apyimpeoc apquiltomjayclho enlhit apjalhnancaoc, mepqui mocjam apquilinamam, mepqui apquilvalhoc mocjam.
9 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: Ilngas sat mocjam sicpayvam, yoyam elyimnavomoc as apjapaoc apquiltomjayclho apjalhnancaoc. Eycaso appayvam ayinyema Visqui ingac: Alhcajayam cotnesquisic sat apquilinamam as apjapaoc, conyemac sat ningyava lhalhma anco — alhta aptomjac. 10 Aclingasquic alhta Visqui ingac appayvam. Pilapcasquic alhta alantepa apquilinamam as apjapaoc, apnalhaticjangvocmo, apcaneclho netin. Apquilvitacpec alhta enlhit appintalhnama.
11 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac seyanya coo: Apquilyitsomacpo israelitas as apjapaoc, apquilitsepma siclho. Yitnec apquillhanma: Alyamay anco ingilhquipcoc nincoo, mepqui ninginamam, ningiltomja ningyinyovmalhca — apquiltomjac. 12 Lhip enlhit, ilngas sat mocjam sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc: Quellhip enaymacoc, oljalhyovacsic sat coo tacjalhpopayc enalhaticjangvomoc sat quellhip, eltajiclhac sat mocjam apquilaoclha Israel. 13 Jelyicpilcangvomoc sat sicvisay Visqui apancaoc, apquilvita inlhojo sictomjaclha nipyesicsa quellhip. 14 Ovatipnapoc sat espíritu ajanco apquilvalhoc quellhip, eleyoc sat mocjam quellhip, eltajiclhac sat mocjam apquilaoclha apancaoc. Jelyicpilcangvomoc sat sicvisay Visqui apancaoc quellhip, siclhanma coo najan sictomjaclha coo. Naso coo sicpayvam sicvisay Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
Apquilpasmeyquiclha co Judá najan israelitas
15 Aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: 16 Ilic sat lhip yamit apqueleneycam, ilcajas sat yamit ayimpejic apvisay Judá najan apquilvisay apnaymacoc. Ilic sat moc yamit apqueleneycam, ilcajas sat ayimpejic apvisay José, moc apvisay Efraín, najan apquilvisay apnaymacoc israelitas apyovoclhojo. 17 Itne sat lhip apmaycam apmic yamit acyipitcayclha moc. 18 Elmalhnacpoc sat lhip aptomjaclha maa. 19 Ingyatingmojo sat lhip: Eycaso Visqui ingac appayvam: Lhama yamit acyitsomalhca apvisqui apquilmolhama José, quilhvo nac jay apvisqui apquilmolhama Efraín. Moc yamit acyitsomalhca apvisqui apquilmolhama Judá najan apnaymacoc. Apmaycam lhip apmic acyitsomalhca apquilpasmeyquiclha lhama apvisqui. 20 Imyasiclha netin as yamit alcajasomalhca, apmaycam lhip apmic, napatavo enlhitaoc. 21 Itne sat lhip ingyanic: Eycaso appayvam ayinyema Visqui ingac: Ongvansiclhac sat apyovoclhojo israelitas apnaycam moc yoclhilhma apquilhpanyam, colhic sat acnalaclho mocjam apquilaoclha. 22 Elhnam sat maa apquilpasmeyquiclha lhama apvisqui apancaoc, payjoc acnamcolha inquilhe Israel. Comascoc sat apquiltemaclha apcanit apquilviscaa nipyesicsa apnaymacoc, etniclhac sat lhama apvisqui nipyesicsa maa. 23 Comascoc sat apquilayo quilaycmasquiscama najan apquiltemaclha melyascalhma. Comascoc sat apquiltemaclha apquilsilhnanomap apanco najan apquillhinganyam. Otnejic sat enlhit ajancaoc, otnejic sat apvisqui apancaoc Dios. 24 Lhama sat etnejic apvisqui apancaoc, apno ilhnic nat apvisqui David. Elyiplovcasojoc sat siyanamaclha coo najan siyascamaclha. 25 Elhnam sat as yoclhilhma aplhoy nic nat selancam Jacob, apquileyvomaclha apquilyeyjamcaa quellhip. Elhnam sat mataa apquitquic najan aptovana. Lhama apvisqui sat nipyesicsa, apno ilhnic nat David. 26 Ollanac sat pacto ningmiyovmalhca nipyesicsa maa, yoyam colhic sat actamilaycam apquilvalhoc cotmongvoycamlha nelha. Elhamiclhac sat israelitas eltimjic appintalhnama. Elvitac sat mataa tingma apponquinomap nipyesicsa, jeltimjic selayo. 27 Olhic sat coo nipyesicsa maa, otnejic sat enlhit ajancaoc, otnejic sat Dios Visqui apancaoc. 28 Elvitac sat metnaja israelitas tingma apponquinomap nipyesicsa enlhit silyacyescama coo, sictomja Dios Visqui apancaoc israelitas — alhta aptomjac.