1 Sin embargo, Moisés le dijo a Dios:
—Los jefes de Israel no van a creer que te he visto, así que tampoco van a obedecerme.
2 Entonces Dios le preguntó:
—¿Qué tienes en tu mano?
—Una vara —contestó Moisés.
3 —Tírala al suelo —ordenó Dios.
Moisés tiró la vara al suelo, y esta se convirtió en una serpiente. Moisés trató de apartarse de ella, 4 pero Dios le dijo:
—Ahora extiende la mano y agarra la serpiente por la cola.
Moisés extendió la mano para agarrarla y, en cuanto la tocó, la serpiente se convirtió otra vez en una vara. Entonces Dios le dijo:
5 —Haz esto mismo delante de los jefes de Israel. Cuando ellos vean que la vara se convierte en serpiente, creerán que me has visto a mí, que soy el Dios de sus antepasados. 6-8 Pero si no te creen ni te obedecen, dales otra prueba: Mete la mano entre tu ropa y tócate el pecho; luego vuelve a sacarla.
Moisés lo hizo así, y cuando sacó la mano, vio que estaba llena de llagas, pues tenía lepra. Dios le dijo:
—Vuelve a meter tu mano entre la ropa.
Moisés obedeció, y cuando la sacó vio que ya estaba sana. Dios le dijo:
9 —Si después de ver estas dos señales no te creen ni te obedecen, ve al río Nilo, saca agua de allí, y derrámala en el suelo. Enseguida el agua se convertirá en sangre.
10 Sin embargo, Moisés le dijo a Dios:
—¡Pero es que yo no sé hablar bien! Siempre que hablo, se me traba la lengua, y por eso nadie me hace caso. Este problema lo tengo desde niño.
11 Dios le contestó:
—Escúchame, Moisés, ¡soy yo quien hace que hables o que no hables! ¡Soy yo quien hace que puedas oír o que no oigas nada! ¡Soy yo quien puede hacerte ver, o dejarte ciego! 12 Anda, ponte en marcha a Egipto, que yo te ayudaré a que hables bien, y te enseñaré lo que debes decir.
13 Pero Moisés dijo:
—Dios mío, te ruego que envíes a otra persona.
14 Entonces Dios se enojó con Moisés y le dijo:
—¡Pues ahí tienes a tu hermano Aarón, el sacerdote de la tribu de Leví! Aarón habla muy bien, y sabe convencer a la gente. Además, ya ha salido a tu encuentro, y se alegrará de verte. 15-16 Tú dile a Aarón todo lo que te he mandado decir, para que él se lo diga al pueblo por ti. De ese modo, Aarón hablará en tu lugar, así como tú hablas en lugar mío. Yo, por mi parte, les ayudaré a hablar y les enseñaré lo que deben hacer. 17 Anda, toma la vara y haz con ella lo que te he ordenado hacer.
18 Moisés volvió entonces a donde estaba su suegro Jetró, y le dijo:
—Déjame regresar a Egipto. Quiero ver si todavía siguen con vida los israelitas.
Jetró le dijo:
—Vete tranquilo. Espero que te vaya bien.
Moisés regresa a Egipto
19 Moisés todavía estaba en Madián cuando Dios le dijo:
—Regresa a Egipto, pues ya han muerto todos los que querían matarte.
20 Entonces Moisés montó en un burro a su esposa y a sus hijos, y emprendió el camino de regreso a Egipto. En la mano llevaba la vara que Dios le había dado. 21 Ya Dios le había dicho:
«Cuando llegues a Egipto, haz delante del rey todas las maravillas que te he ordenado hacer con la vara. Yo haré que el rey se ponga terco y no deje salir al pueblo. 22 Entonces tú le dirás de mi parte: “Yo soy Dios, y amo al pueblo de Israel como si fuera mi primer hijo. 23 Por eso te he ordenado que lo dejes salir para que me adore. Como no lo has dejado ir, ahora voy a quitarle la vida a tu primer hijo”».
24 En el camino a Egipto, Moisés y su familia se detuvieron en un lugar para pasar la noche. Allí Dios estuvo a punto de quitarle la vida a Moisés, 25-26 pero Séfora tomó un cuchillo y circuncidó a su hijo; luego, con el pedazo de piel que le cortó, le tocó los genitales a Moisés, y le dijo: «Con la sangre de mi hijo quedas protegido».
Cuando Dios vio lo que había hecho Séfora, dejó con vida a Moisés.
Moisés y Aarón hablan al pueblo
27 Dios le dijo a Aarón:
—Ve al desierto, para recibir a Moisés.
Aarón fue entonces a la montaña de Dios. Al encontrarse con Moisés, lo saludó con un beso. 28 Entonces Moisés le contó a Aarón todas las señales grandes y terribles que Dios le había ordenado hacer en Egipto, y todo lo que le había mandado decir. 29 Después los dos fueron y reunieron a los jefes de Israel, 30 y Aarón les contó lo que Dios le había dicho a Moisés, quien por su parte hizo delante de ellos las señales que Dios le había mandado hacer. 31 Los israelitas le creyeron a Moisés, y cuando oyeron que Dios iba a ayudarlos, se inclinaron hasta el suelo y adoraron a Dios.
1 Apcatingmavoc nic nat Moisés: —Quip ingyeylhojo. Elyascomoc sat sicpayvam as enlhitaoc. Melaylhojoc sat sicpayvam. Eltimjic sat jelanic coo: Am alhta etac lhip Dios Apyimtalhnamo — sat eltimjic — nic nat aptomjac Moisés.
2 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya: —¿Soc asoc lha apsoycam apmic? — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Moisés: —Yamit ayitcoc — nic nat aptomjac.
3 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya: —Iyinyov sat nalhpop — nic nat aptomjac.
Yejemoc nic nat apyinyova nalhpop yamit. Intomjaclhec nic nat acyeyva. Apquinyec nic nat Moisés.
4 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya: —Iyasquis apmic, ima sat ayicpacyic — nic nat aptomjac.
Yejemoc nic nat apyasquisa apmic, apmec nic nat ayicpacyic. Intomjaclhec nic nat mocjam yamit ayitcoc. 5 Melyascamejec sat enlhitaoc Israel apvitay lhip Dios Apyimtalhnamo aptomja apquilyeyjamcaa Apvisqui apancaoc najan Abraham Apvisqui pac najan Isaac Apvisqui pac najan Jacob Apvisqui pac — nic nat aptomjac.
6 Aptomjac nic nat mocjam apcanya: —Iyasquis apmic nipyi — nic nat aptomjac.
Yejemoc nic nat apyasquisa apmic nipyi. Apliquic nic nat mocjam apmic. Pilapcasquic nic nat apvita ningmasquem lepra. Malha apyipjaycam nic nat intomjac apmic.
7 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya: —Iyasiclha mocjam apmic nipyi — nic nat aptomjac.
Yejemoc nic nat apyasquisa mocjam apmic nipyi. Apliquic nic nat mocjam apmic. Intamilaclhec nic nat mocjam apmic.
8 Aptomjac nic nat mocjam apcanya: —Moisés, apquilyascacmec sat ancoc lhip appayvam. Melaylhojoc sat apquilvita asoc monquinatquiscama acyeyva. Melyascamejec sat apquilvita sat moc asoc monquinatquiscama lepra apmic. 9 Apquilyascacmec sat ancoc anit asoc monquinatquiscama. Am sat ancoc elaylhojoc lhip appayvam, iyava sat yingmin vatsam. Iyanquin sat nalhpop yingmin. Cotniclhac sat ema yingmin ayinyema vatsam Nilo — nic nat aptomjac.
10 Apcatingmavoc nic nat Moisés: —Nacalhaja, Visqui 'jac. Mepqui sicmovan olyatam. Sictemaclha ajanco nano najan sictemaclha alhta seyanem alhta lhip sictomja silancam lhip. Paj cotepac mataa sicpayvam. Am ovanac mataa opamejitsic — nic nat aptomjac Moisés.
11 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya: —¿Soc alanescama apatong enlhit yoyam elyatam? ¿So aptimesquiscama mepqui appayvam enlhit najan mepqui apaycaoc najan mepqui apataoc? ¿Soc acnesayclha apataoc enlhit? ¿Naso ya coo sicvisay ayinyema sictimesquiscama? — nic nat aptomjac.
12 Aptomjac nic nat mocjam: —Iyas maa. Opasmoc sat lhip najan oyascasingvomoc sat lhip appayvam — nic nat aptomjac.
13 Apcatingmavoc nic nat Moisés: —Nacalhaja. Visqui 'jac. Jave coo, ingyapajas sat poc, apquiltamjoclha ingyapajacsic — nic nat aptomjac.
14 Aplovquic nic nat Dios Apyimtalhnamo. Aptomjac nic nat apcanya: —¿Naso ya lhip apipma Aarón, Leví apmolhama? Acyasamcoc coo actemaclha apmopvan apquilyataycam apipma. Quip ilanojo, apquilhyacme apipma yoyam emoc tacja. Copayjiclhac sat apvalhoc apipma apvita sat lhip. 15 Ipamejitquis sat lhip apipma. Illhicmos sat lhip appayvam yoyam elyatam. Coo sat olhicmocsic sicpayvam yoyam elyatam lhip najan yoyam elyatam apipma. Coo sat olyascasingvomoc yoyam eltimjic quellhip. 16 Apipma sat eltimnasiclhac mataa lhip appayvam napatavo enlhitaoc. Malha lhip sat cotnejic appayvam. Etnejic sat lhip malha Dios Apyimtalhnamo napato apipma. 17 Isov sat mataa as yamit ayitcoc. Sat conyemac apquillanay lhip asoc monquinatquiscama — nic nat aptomjac Dios Apyimtalhnamo.
Aptajemo Moisés yoclhilhma Egipto
18 Aptajavoc nic nat Moisés apipyata tingma pac, apvisay Jetro. Aptomjac nic nat apcanya: —Pac oyacsic apnamcaclha enaymacoc Egipto. Pac oyasamcojo actemaclha apquileyvam — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Jetro: —Iyas maa. Itamilsacpojo apanco — nic nat aptomjac.
19 Apnec nic nat Moisés yoclhilhma Madián.
Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya: —Iyas maa. Itajojo sat yoclhilhma Egipto. Apsovjacpoc alhta apquilitsepa co Egipto apquilquitamsama alhta elajic lhip — nic nat aptomjac.
20 Apquilanyam nic nat aptava najan apquitquic Moisés. Apquilquinatcasquic nic nat yamelyeyjaycoc. Aptajavoc nic nat yoclhilhma Egipto. Apsovquic nic nat Moisés yamit ayitcoc ayinyema Dios Apyimtalhnamo.
21 Aptomjac nic nat apcanya Moisés: —Aptajavoc sat ancoc lhip, evoclhac sat yoclhilhma Egipto. Quip ingyeylhojo. Isavojo sat ellana asoc simpilapquiscama napato apvisqui co Egipto faraón, ayinyema coo. Otnesquisic sat acmasom apvalhoc apvisqui. Emyoc sat yoyam elyinyovsic enlhitaoc Israel. 22 Itne sat ingyanic apvisqui faraón: Eycaso Dios Apyimtalhnamo appayvam: Enlhitaoc Israel apquiltomja malha sictamongvoyam aptiyam apmamyi. 23 Actomjac coo siyanya lhip: Noelmiyov nasa elyinyoc enlhitaoc Israel apquiltomja malha sictamongvoyam. Altamjoc coo yoyam jelpayicsojo. Apmiyovquic sat ancoc lhip, olnapoc sat co Egipto apquitquic, malha lhip apquitca aptiyam apmamyi — nic nat aptomjac Dios Apyimtalhnamo.
24 Apnatiyanvocmec nic nat nalhit amay Moisés apmolhama. Pilapcasquic nic nat appatjita Dios Apyimtalhnamo yoyam ingyajic Moisés. 25 Inmiyovquic nic nat aptava Séfora. Yejemoc nic nat acma mataymong nicja. Inyatemenquic nic nat nav'a aptilha ayimpejic ayitca. Inmongvocmec nic nat apmancoc Moisés, actomja ayanya: Lhip nac sicponcanma aclhenamalhca ema — nic nat intomjac.
26 Am nic nat emyavac Dios Visqui ingac ingyimpiclha mocjam Moisés. Intomjac nic nat acpayvam Séfora: Moisés aptomja sicponcanma aclhenamalhca ema, ayinyema asoc monquinatquiscama apyimpejic apquitcoc — nic nat intomjac.
27 Aptomjac nic nat mocjam Visqui ingac apcanya Aarón: Ipeyvojo sat lhip yoclhilhma actamopeycaoc, etac sat maa Moisés— nic nat aptomjac. Apmiyaclhec nic nat Aarón, apvita ilhnic nat Moisés payjoc inquilhe apanco Dios. Appayvasquic nic nat maa, appitsisa apmalhimpenic. 28 Apquiltimnasquic nic nat Moisés apnaclha Aarón aclhamoclhojo appayvam aplhanma Visqui ingac, yavamlha etnejic. Najan actemaclha asoc monquinatquiscama apcanyomap etnejic Moisés. 29 Apquilmiyaclhec nic nat apcanit apnamcaclha apquilvanyam mayayo israelitas. 30 Apquiltimnasquic nic nat Aarón aclhamoclhojo appayvam ayinyema siclho Moisés. Pilapcasquic nic nat apquilvita asoc monquinatquiscama, apcanyomap Moisés etnejic napatavo.
31 Am nic nat elyascacmoc israelitas apquillinga appayvam. Nasoc anco apyascamco Dios Visqui apancaoc actemaclha apquillingaycamco siclho acyimtalhnama. Apquiljalhec nic nat alticlhicvocmo payjaclha napataa nalhpop, apquilayo Visqui apyimtalhnamo.