El año de liberación
1-5 Moisés continuó diciéndoles:
«Cada siete años, ustedes deberán perdonar lo que otros les deban. Es decir, en caso de haberle prestado algo a otro israelita, no deberán reclamar el pago de esa deuda. Dios ha ordenado que ese año se perdonen todas las deudas. Si obedecen los mandamientos de Dios, él bendecirá la tierra que les ha dado y nunca habrá gente pobre en Israel. Podrán cobrarles a los extranjeros que vivan en la ciudad, pero no a sus hermanos israelitas.
»Cuando ya vivan en el país que Dios les va a dar, 6 será tanto lo que Dios les dará, que les sobrará para prestarles a otros países. Ustedes nunca tendrán que pedir prestado; al contrario, dominarán a los demás países. ¡Así lo ha prometido Dios!
7-9 »Si acaso hay israelitas pobres en la ciudad donde ustedes vivan, no sean malos ni egoístas; más bien, sean generosos y préstenles todo lo que necesiten. No les nieguen nada. No se pongan a pensar que ya se acerca el año de liberación y que no les conviene prestar dinero. Si ellos los acusan con Dios, ustedes tendrán que responder por ese pecado. 10 Mejor ayuden siempre al pobre, y háganlo con alegría. Si lo hacen, les irá bien y Dios los bendecirá en todo lo que hagan. 11 En este mundo siempre habrá gente pobre. Por eso les ordeno que sean generosos con la gente pobre y necesitada del país.
Leyes sobre los esclavos
12-14 »Si algún israelita, hombre o mujer, se vende a sí mismo como esclavo, no se le podrá obligar a trabajar más de seis años. Cuando llegue el séptimo año se le dejará en libertad. Además, el que lo haya comprado, deberá compartir con él las bendiciones que Dios le haya dado. Para que no se vaya con las manos vacías, deberá darle parte del ganado, del trigo y del vino que tenga. 15 Jamás olviden que también ustedes fueron esclavos en Egipto, y que Dios les dio libertad. Por eso les doy esta orden.
16-17 »Si el esclavo o la esclava recibe buen trato, y por amor a su amo y a su familia no acepta su libertad, entonces el amo le hará un pequeño hueco en la oreja. Eso indicará que el esclavo o la esclava le pertenece para siempre.
18 »No se enojen cuando tengan que dejar en libertad a sus esclavos. Después de todo, ellos han trabajado para ustedes durante seis años, y ustedes les han pagado solo la mitad de lo que gana cualquier trabajador. Cumplan con esto, y Dios los bendecirá en todo lo que hagan.
Entrega de los primeros animales en nacer
19 »Cuando sus vacas o sus ovejas tengan crías, deberán apartar para Dios todos los animales machos que nazcan primero. No deberán poner a trabajar al primer ternero de sus vacas, ni quitarle la lana al primer cordero de sus ovejas, pues esos animales le pertenecen a Dios.
20 »Cada año tomarán esos animales y los comerán durante una ceremonia especial, la cual celebrarán en el santuario junto con sus familias. 21 No le ofrezcan a Dios ningún animal que tenga un defecto físico, o esté cojo o ciego. 22 Los animales así no tendrán que llevarlos al santuario, sino que deberán comerlos en su ciudad. Aunque ustedes no estén preparados ni puros, todos podrán comer de esos animales. Harán lo mismo que cuando se trata de una gacela o de un venado. 23 Lo único que no deben comer es la sangre de esos animales; deberán dejar que se escurra sobre el suelo.»
Apquilmaycaoc nasa crédito
1 Aptomjac nic nat mocjam Moisés: —Elmascos sat quellhip apquilmaycaoc crédito poc, acvocmo inlhojo siete (séptimo) año.
2 Eycaso acvisay ningmascoscama apquilmaycaoc crédito poc: Yitnec sat ancoc apmaycaoc crédito solyayem poc enlhit, comascosalhcac sat actemaclha apmaycaoc crédito, acvocmo inlhojo séptimo año. Mengyanyacpejec sat poc etajicsojoc solyayem as año nac jay, acvisay año macmascoscama (acmascosomlhca) ningmaycaoc crédito napato Dios. 3 Apcanyacpec metnaja israelita etajicsojo solyayem as año nac jay. Mengyanyacpejec sat israelita aptomja apmolhama quellhip etajicsojoc solyayem. 4 Melvityejec sat mataa quellhip apnaymacoc mepqui apquilnatam, ayinyema apvaticjapquiscama Dios yoclhilhma apquilvoycamlha sat. 5-6 Aplhenquic siclho Dios mepqui apyeycajascaoc, yoyam elhamasiclha apquilnatam quellhip. Enlhitaoc metnaja israelitas elmalhnac sat apquilmaycaoc crédito nipyesicsa quellhip. Eltimjic sat quellhip mepqui apquilmaycaoc crédito nipyesicsa maa. Eltimjic sat quellhip apquilyimtalhnamo nipyesicsa poc enlhitaoc, eyca mepqui apquilyimtalhnamo eltimjic sat metnaja israelitas (naciones).
7 Apnec sat ancoc israelita mepqui asoc tingma apvanyam yoclhilhma alhnancoc, noelmiyov nasa quellhip solyayem apancaoc, apquiltamjo inlhojo elyamong siclho aptomja mepqui asoc. 8 Noelmiyov nasa solyayem quellhip, etnejic apmaycaoc crédito mepqui apquilnatam. 9 Noncolhen nasa apquilvalhoc quellhip: Ningato inyicje séptimo año, yoyam comascosalhcac apquilmaycaoc crédito enlhit. Noelmiyov nasa quellhip solyayem, naysicsa aplingaycamco mepqui asoc enlhit. Elngac sat Dios quellhip apquiltemaclha apquilmasma, acvisay apquilsilhnanomap apanco quellhip napato Dios. 10 Elpasim sat mataa mepqui apquilnatam, epasmiclhac sat quellhip lha Dios naysicsa apquileyvam. 11 Elvitac sat mataa mepqui apquilnatam nipyesicsa quellhip as nalhpop. Actomjac coo silanya quellhip: Noelmiyov nasa quellhip asoc, apquilvita inlhojo mepqui asoc apquilmalhnaycam nipyesicsa quellhip — nic nat aptomjac Moisés.
Apquiltimesaycam enlhit apquilmomap
(Ex 21.1-11)12 Apnec sat ancoc israelita enlhit, najan maa quilvana. Apquiltamjo inlhojo etnejic malha apmomap, yoyam etnesam lhip tingma pac. Incaymalhquic as enlhit apmomap, najan quilvana acmomalhca, coltimesam acvamlha seis años. Apvanquic etajiclhac, acvocmo inlhojo séptimo año, comascoc sat aptimem apmomap. 13 Noeltime nasa quellhip apquilmasma asoc napato aptajayclha. 14 Elmesaoc sat apnatoscama, colhic acnalayclha. Elmesaoc sat cotlaycaoc trigo apactic najan uva ayingmenic mepqui apquilmasma. 15 Colyitnam apatic quellhip apquiltomja nat apquilmomap yoclhilhma Egipto, apyinyovquiscama nat Dios. Eycaso ayinyema sicpayvam napatavo quellhip.
16 Yitnec sat ancoc aclhanma apvalhoc enlhit apmomap: Moyinyovejec sat coo sicmomalhca. Aptasic mataa visqui ajac, moyinyovejec sat mataa as familia — sat etnejic. 17 Colhic sat acyantamaclho apmomap coning atong, colhic sat acyancalhcata apaycoc lajac. Acvisay asoc monquinatquiscama aptimesaycam apmomap cotmongvoycamlha nelha. Ilhnasojo sat actema nac jay quilvana acmomalhca. 18 Noelmiyov nasa enlhit apmomap appecjeycam etajiclha séptimo año. Aptomja aptimesaycam seis años lhip tingma pac mepqui acyivey acyanmongam. Epasmoc sat mataa lhip Dios naysicsa aptiyascam — nic nat aptomjac Moisés.
Apnatoscama siclha apvitay apquilinava apquitcoc.
19 Moclhama aptoscama apquitcoc nipquesic najan vayqui ayitcoc siclha apvitay quellhip, eltime sat macmescama Dios.
Siclha apvitay actiyam vayqui inquinavo, noeltimesquis nasa vayqui acyinyovascama. Siclha apvitay aptiyam nipquesic apquinavo apquitcoc, noelyesis (noeltime nasa apquilyesiscama) nasa apva. 20 Moclhama año apquilanyacpo quellhip enaliclha apnatoscama apquilinava appaliyam siclha apvitay, payjoc carpa apponquinomap, eltovamcoc sat maa apquilpasmeyquiclha apquilmolhama familias. 21 Colapvanquejec quellhip enaliclha apnatoscama mepqui apaycaoc najan mepqui apataoc, eltimjic macmescama Dios. 22 Eltovaoc sat as apnatoscama natingma apquilpasmeyquiclha apquilmolhama, najan poc mepqui actamilaycam apquilvalhoc napato Dios. Colhojoc sat aptoycaoc asoc navjac apyamonquilhma. 23 Noeltovaoc nasa acyiplomo ema, colhic sat acyanquina ema lhopactic — nic nat aptomjac Moisés.