Pedro regresa a Jerusalén
1-2 En toda la región de Judea se supo que también los que no eran judíos habían recibido el mensaje de Dios. Así que, cuando Pedro regresó a Jerusalén, los apóstoles y los seguidores judíos se pusieron a discutir con él. 3 Y le reclamaron:
—¡Tú entraste en la casa de gente que no es judía, y hasta comiste con ellos!
4 Pedro empezó a explicarles todo lo que había pasado:
5 —Un día, yo estaba orando en el puerto de Jope. De pronto, tuve una visión: Vi que del cielo bajaba algo como un gran manto, colgado de las cuatro puntas. 6 Miré con atención, y en el manto había toda clase de animales domésticos y salvajes, y también serpientes y aves. 7 Luego oí la voz de Dios, que me dijo: “Pedro, levántate; mata y come de estos animales.”
8 »Yo le respondí: “¡No, Señor, de ninguna manera! Nuestra ley no nos permite comer carne de esos animales. Yo jamás he comido alimentos prohibidos.”
9 »Pero Dios me dijo: “Si yo digo que puedes comer de estos animales, no digas que eso es malo.”
10 »Esto ocurrió tres veces. Luego Dios retiró el manto y lo devolvió al cielo. 11 Poco después llegaron tres hombres, que fueron a buscarme desde Cesarea. 12 El Espíritu Santo me dijo que fuera con ellos y que no tuviera miedo. Seis miembros de la iglesia de Jope fueron conmigo.
»Al llegar a Cesarea, entramos en la casa de Cornelio. 13 Él nos contó que un ángel del Señor se le había aparecido y le había dicho: “Envía unos mensajeros a Jope, para que hagan venir a un hombre llamado Pedro. 14 El mensaje que él te va a dar hará que se salven tú y toda tu familia.”
15 »Yo empecé a hablarles, y de pronto el Espíritu Santo vino sobre todos ellos, así como nos ocurrió a nosotros al principio. 16 Y me acordé de que el Señor Jesús nos había dicho: “Juan bautizó con agua, pero a ustedes Dios los va a bautizar con el Espíritu Santo.”
17 »Entonces pensé: “Dios le ha dado a esta gente el mismo regalo que nos dio a nosotros los judíos, porque creímos en Jesús, el Mesías y Señor.” Y yo no soy más poderoso que Dios para ponerme en contra de lo que él ha decidido hacer.»
18 Cuando los hermanos judíos oyeron esto, dejaron de discutir y se pusieron a alabar a Dios. Y decían muy admirados: «¡Así que también a los que no son judíos Dios les ha permitido arrepentirse y tener vida eterna!»
La buena noticia llega a Antioquía
19 Después de la muerte de Esteban, los seguidores de Jesús fueron perseguidos y maltratados. Por eso muchos de ellos huyeron a la región de Fenicia y a la isla de Chipre, y hasta el puerto de Antioquía. En todos esos lugares, ellos anunciaban las buenas noticias de Jesús solamente a la gente judía. 20 Sin embargo, algunos de Chipre y otros de Cirene fueron a Antioquía y anunciaron el mensaje del Señor Jesús también a los que no eran judíos. 21 Y Dios les dio poder y los ayudó para que muchos aceptaran el mensaje y creyeran en Jesús.
22 Los de la iglesia de Jerusalén supieron lo que estaba pasando en Antioquía, y enseguida mandaron para allá a Bernabé. 23-24 Bernabé era un hombre bueno, que tenía el poder del Espíritu Santo y confiaba solamente en el Señor. Cuando Bernabé llegó y vio que Dios había bendecido a toda esa gente, se alegró mucho y los animó para que siguieran siendo fieles y obedientes al Señor. Y fueron muchos los que escucharon a Bernabé y obedecieron el mensaje de Dios.
25 De allí, Bernabé se fue a la ciudad de Tarso, para buscar a Saulo. 26 Cuando lo encontró, lo llevó a Antioquía. Allí estuvieron un año con toda la gente de la iglesia, y enseñaron a muchas personas. Fue allí, en Antioquía, donde por primera vez la gente comenzó a llamar cristianos a los seguidores de Jesús.
27 En ese tiempo, unos profetas fueron de Jerusalén a Antioquía. 28 Uno de ellos, llamado Agabo, recibió la ayuda del Espíritu Santo y anunció que mucha gente en el mundo no tendría nada para comer. Y esto ocurrió, en verdad, cuando el emperador Claudio gobernaba en Roma.
29 Los seguidores de Jesús en Antioquía se pusieron de acuerdo para ayudar a los cristianos en la región de Judea, y cada uno dio todo lo que pudo dar. 30 Entonces Bernabé y Saulo llevaron el dinero a Jerusalén, y lo entregaron a los líderes de la iglesia.
Appeyvasquiclha Pedro napatavo Jesucristo apmolhama tingma Jerusalén
1 Apnaycam alhta apóstoles apquilapajasomap najan apquilyalhinga yoclhilhma Judea. Apquillingac alhta amyaa almam apquilvalhoc Dios appayvam metnaja judíos. 2 Lhama alhta apvoclho Pedro tingma Jerusalén. Yejemoc alhta apquilpamejitsaclho mataa judíos melyasquiyam tasic amyaa. 3 Pedro alhta appamejitsacpoc:
—¿Soctomja appalhavocmo alhta lhip enlhit metnaja judíos, appasmec alhta najan aptoycaoc? —alhta apquiltomjac.
4 Yejemoc alhta apquiltimnamcaa Pedro moclhama actemaclha apvitay siclhoc anco:
5 —Acnec alhta coo tingma Jope. Naysicsa silmalhnancama alhta sicvita malha sevanmescama. Acvitac alhta asoc ayinyema netin malha manta apyiviy malmaycaoc nipvayc. Apvayventamo acpayjo sicnaclha. 6 Yejemoc alhta silano. Acvitac alhta alyanca asoc navjac alpalhcomalhca najan asoc alpilhyevaycam nalhpop najan nata nipyesicsa manta. 7 Yejemoc alhta siclinga appayvam: “Pedro, itnimiclha netin. Ilnajap, itov sat” —alhta intomjac siyanyalhco. 8 Ayatingmavoc alhta: “Paj, Visqui. Am otomac coo mocjam asoc ningasomalhca ontoc.” 9 Anit siclingay alhta intomjac ayinyema netin: “Noltime nasa ningasomalhca ontoc aptomja apcayoclha Dios Ingyapam” —alhta intomjac siyanyalhco. 10 Natqui siclingay alhta intomjac. Yejemoc alhta apmiyaclho netin manta apyiviy. 11 Yejemoc alhta apquilvaa sicnaclha tingma apnatqui enlhit apquilapajasomap. Tingma Cesarea alhta apquilinyema. Coo alhta jelquitamac. 12 Eyapajasquic alhta Dios Espíritu, yoyam oyiplaclha enlhitaoc mepqui sicyasquiyam. Seis elyalhinga alhta najan sellhalhmaa. Ningilantalhningvocmoc alhta Cornelio tingma pac. 13 Ingiltimnasquic alhta nincoo Cornelio actemaclha apvitay ángel napaat. Apquiningvaac nic alhta tingma pac. Aptomjac nic alhta apcanya: “Ilapajas enlhit tingma Jope, yoyam elyantamenta Simón, moc apvisay Pedro. 14 Yejemoc sat eltimnacsic amyaa, yoyam elvomsacpoc tap lhip najan apmolhama” —nic alhta intomjac apcanyacpo Cornelio. 15 Naysicsa siltimnaycam alhta apvayventamo Espíritu Santo tacjaplhit enlhitaoc. Innoc actomjaclha alhta nincoo lha apvayventamo tecjinlhit nincoo. 16 Inlhenquic alhta evalhoc actemaclha appayvam Visqui ingac: “Yingmin alhta apyapascasamcoc Juan. Quellhip eyca colhic acyapascasamco Espíritu Santo.” 17 Apnasoc alhta apquilmescama Espíritu Santo Dios Ingyapam actomjaclha alhta nincoo lha, ningiltomja mongyasquiyam Jesucristo Visqui ingac. Enlhit nac coo. ¿Evanqui ya olyacsilhma coo Dios Ingyapam? —alhta aptomjac Pedro.
18 Lhama alhta apquillinga apquiltimnaycam apquilyalhinga apnaycam tingma Jerusalén. Inquiltamilaclhec alhta apquilvalhoc. Inmasquec alhta apquilyasquiyam. Apquilacoc alhta Dios Ingyapam, apquilpamejitsa:
—Dios Ingyapam apmescama elyanmongsic apquilvalhoc metnaja judíos najan colhic acyimnatem apnenyaoc cotmongvoycamlha nelha —alhta apquiltomjac.
Jesucristo apmolhama tingma Antioquía
19 Apmatnec alhta Esteban. Apquilminlhinacpec alhta najan enlhit melyasquiyam tasic amyaa. Invocmoc alhta apquinyajaycaoc yoclhilhma Fenicia najan acyayem inquilhe acvisay Chipre najan tingma Antioquía. Apquiltimnam alhta tasic amyaa apvamlha nipyesicsa judíos. 20 Apquilinyictac alhta napocja enlhit melyasquiyam tasic amyaa acyayem inquilhe Chipre najan tingma Cirene. Apquilvocmec alhta tingma Antioquía. Apquililtimnasam alhta nipyesicsa metnaja judíos (griegos) tasic amyaa ayinyema Visqui ingac. 21 Apquilmopvan alhta innac ayinyema Visqui ingac. Apquilyanmoncasquic alhta apquilvalhoc aplhamoclhojo. Am alhta elyascacmoc Visqui ingac.
22 Lhama alhta apquillinga amyaa Jesucristo apmolhama co Jerusalén. Yejemoc alhta apquilapajasa enlhit apvisay Bernabé tingma Antioquía. 23 Lhama alhta apvoclho maa Bernabé. Apquilitsovasoc alhta apvita actemaclha appasmom Dios Ingyapam enlhitaoc. Apquililtimnasquic alhta, yoyam elinlhanmojo mataa apquilyiplovquiscama Visqui ingac. 24 Aptasic alhta as enlhit Bernabé. Inlanoc alhta apvalhoc Espíritu Santo najan meyasquiyam. Apquilpalhavocmec alhta Visqui ingac aplhamoclhojo enlhit.
25 Yejemoc alhta aplhinga Bernabé. Tingma Tarso alhta apyasa. Saulo alhta apquitamac. Aptajanyavoc alhta Saulo. Yejemoc alhta apyantamaclho tingma Antioquía. 26 Lhama año alhta intomjac apquilnayam nipyesicsa Jesucristo apmolhama. Apquillhicmosquic alhta mataa aplhamoclhojo enlhit. Apquiltomjacpo siclhoc anco apquilvisay “cristianos” enlhit melyasquiyam tasic amyaa tingma Antioquía.
27 Lhama alhta apquilvoclho tingma Antioquía profetas Dios apquillingascama. Apquilinyemac alhta tingma Jerusalén. 28 Apquiningvaac alhta nipyesicsa apquilyalhinga lhama profeta Dios aplingascama. Apvisay alhta Agabo. Espíritu Santo alhta apnac apvalhoc. Apquiltimnasamcaa alhta amyaa, yoyam covac sat alnapma mayc lhalhma anco. Naysicsa aptimem apvisqui Claudio alhta intamongvocmoc mayc. 29 Yejemoc alhta allhena apquilvalhoc enlhit melyasquiyam tasic amyaa tingma Antioquía. Apquililtamjoc alhta elapajasquisic solyayem apquilyalhinga apnaycam yoclhilhma Judea. Apquilmesquic alhta moclhama actemaclha apmopvan apquilmescama. 30 Apquilansaclhec alhta solyayem. Apquilasinacpec alhta Bernabé najan Saulo, yoyam elsaclhac solyayem. Apquillhovamquic alhta apquilimja apmamyi apnaycam yoclhilhma Judea (tingma Jerusalén).