Enseñanzas falsas
1 En el pueblo de Israel hubo también algunos que decían ser enviados por Dios, pero no lo eran. Así también, entre ustedes, habrá quienes se crean maestros enviados por Dios, sin serlo. Ellos les darán enseñanzas falsas y peligrosas, sin que ustedes se den cuenta, y hasta dirán que Jesucristo no es capaz de salvar. Por eso, cuando ellos menos lo esperen, serán destruidos por completo. 2 Mucha gente vivirá como esos falsos maestros, haciendo todo lo malo que se les antoje. Por culpa de ellos, la gente hablará mal de los cristianos y de su modo de vivir. 3 Esos falsos maestros desearán tener más y más dinero, y lo ganarán enseñando mentiras. Pero Dios ya decidió castigarlos desde hace mucho tiempo, y no se salvarán de ese castigo.
4 Dios no perdonó a los ángeles que pecaron, sino que los mandó al infierno. Y allí están, encadenados en la oscuridad, hasta que llegue el día en que Dios juzgará a todos. 5 Dios tampoco perdonó a la gente malvada que vivía en tiempos de Noé. Más bien, les envió el diluvio, y todos murieron. Dios salvó a Noé, porque enseñaba a la gente a hacer el bien, y junto con Noé salvó a otras siete personas. 6 Además, Dios castigó a los que vivían en las ciudades de Sodoma y Gomorra: los quemó hasta dejarlos hechos cenizas, para que sirvieran de ejemplo de lo que les pasaría a los malvados. 7-8 Pero a Lot no lo quemó, pues era un hombre bueno. Aunque Lot vivía en esas ciudades, todos los días sufría mucho al ver y oír las maldades que esa gente cometía.
9 Esto nos demuestra que Dios sabe solucionar los problemas y dificultades que tienen los que lo obedecen, pero que también habrá de castigar a los que hacen lo malo, y lo hará el día en que juzgue a todos. 10 El castigo será, especialmente, para los que no obedecen sus órdenes y viven haciendo todo lo malo que se les antoja.
Esos falsos maestros son tercos y orgullosos, y no tienen miedo de insultar a los ángeles buenos. 11 Sin embargo, los ángeles, aunque son más poderosos que esos falsos maestros, no se atreven a insultarlos delante de Dios.
12 Esos hombres no entienden nada, todo lo hacen por capricho, y discuten acerca de lo que no entienden; son como los animales, que nacen para que los atrapen y los maten. 13 Sufrirán por haber hecho sufrir a otros, pues creen que serán felices haciendo, a plena luz del día, todo lo malo que se les antoja. Da vergüenza ver lo malo que hacen, y el escándalo que arman, cuando los acompañan a ustedes en sus fiestas de la iglesia.
14 Esos hombres no pueden ver a una mujer sin desear tener relaciones sexuales con ella; ¡nunca se cansan de pecar! Engañan a los que no confían mucho en Cristo, y son muy buenos para conseguir lo que desean. Pero Dios los castigará. ¡De eso no hay duda! 15 Andan perdidos, pues han dejado de obedecer a Dios para seguir el ejemplo de Balaam hijo de Beor, que quiso ganar dinero haciendo lo malo. 16 Pero precisamente por hacer lo malo, una burra lo regañó: le habló con voz humana, y no lo dejó seguir haciendo esas tonterías.
17 Esos falsos maestros son como pozos secos, sin agua; ¡son como nubes llevadas por fuertes vientos! Pero Dios los castigará y los echará para siempre a la más profunda oscuridad. 18 Porque ellos, para impresionar a la gente, dicen cosas bonitas que, en realidad, no sirven para nada. Obligan a otros a participar en sus mismos vicios y malos deseos, y engañan a los que con mucho esfuerzo apenas logran alejarse del pecado. 19 Les prometen que serán libres de hacer lo que quieran, pero ellos mismos no pueden dejar de hacer el mal. Y será ese mismo mal el que acabará por destruirlos, pues quien no puede dejar de pecar es esclavo del pecado. 20 Además, los que han conocido a nuestro Señor y Salvador Jesucristo ya no siguen el ejemplo de los pecadores de este mundo; pero, si se dejan engañar con esas cosas, y además se dejan controlar por el pecado, quedarán peor que antes. 21 Más les valdría no haber conocido este santo mandamiento, ni saber de qué manera quiere Dios que vivan, que saber esto y no obedecerlo. 22 Así, esas personas demuestran la verdad del dicho: «El perro vuelve a su vómito», y también la verdad de este otro: «El cerdo recién bañado vuelve a revolcarse en el lodo».
Actemaclha apquillhicmoscama acmovan amyaa
1 Altamjoc elyasingvoclhojo mocjam quellhip. Apnam nic nat mataa nipyesicsa enlhitaoc Israel profetas apquilmopvancaa amyaa. Najan nipyesicsa quellhip lha, elvitac sat apquillhicmoscama apquilmopvancaa amyaa. Elyilhacpojoc sat ellhicmocsic amyaa singillhinganimquiscama. “Metnaja singvomquiscama tap Visqui ingac” —sat eltimjic mataa ellhicmocsic. Cotlapsic sat elnatovasacpoc as enlhitaoc. 2 Elvajanamcoc sat aplhamoclhojo ingilyalhinga actemaclha meltamilcasomacpo apanco. Eltimjic sat apquilyasquiyam amay acpeyvomo acvisay tasic amyaa nipyesicsa enlhitaoc lhalhma anco. Elanic sat acmovan amyaa. 3 Eyca as enlhitaoc eltingyamcoc sat mataa quellhip solyayem apancaoc ayinyema apquilmopvancaa amyaa. Inlhenalhquic nano yoyam elyicpilcacpoc enlhitaoc apquiltema nac lha. Nasoc anco, covac sat acnim yoyam elnatovasacpoc.
4 Yitnec nic nat melyascalhma napocja ángeles. Am nic nat elmascosac Dios Ingyapam. Eyca apquilapajasquic nic nat yatesaclhilhma alyascamaclha ingjangaoc. Apquilpilhquetacpec nic nat cadenas. Innec altamilsa maa acvocmo acnim yoyam elyicpilcacpoc. 5 Yitnec nic nat najan melyascalhma enlhit lhalhma anco. Am nic nat elmascosac Dios Ingyapam. Apcapajasquic nic nat yingmin acvanyam. Apsovjomacpoc nic nat apquilitsepma enlhitaoc apquilmapsomcaa. Apvocmec nic nat tap apvamlha Noé, aptomja apquiltimnascama actemaclha acpeyvomo. Apquilvocmec nic nat najan tap siete apmolhama. 6 Apsovjomacpoc nic nat najan apquilitsepma enlhitaoc tingma Sodoma najan Gomorra. Metquic nic nat tingma, acvamlha tajap nic nat intomjac. Eycaso actomja singillhicmoscama acyanmongayclha enlhitaoc apquilmapsomcaa yoyam covac sat. 7 Apvocmec nic nat tap enlhit apvisay Lot aptomja appeyvomo. Yimtilhec nic nat mataa apvalhoc Lot apvita apquiltemaclha apquilmapsomcaa. 8 Apmolhama ilhnic nat Lot as enlhitaoc. Aplingamcoc nic nat mataa acmasca nipyesicsa aclhamoclhojo acnim. 9 Apvanquic Visqui ingac elvomsic tap naysicsa acyipconma apquiltomja apquiltamilcasomacpo apanco. Apvanquic ingyanic colhic altamilsa enlhitaoc apquilmapsomcaa yoyam elyanmongsiclha apquiltemaclha acvocmo sat acnim yoyam elyicpilcojo.
10 Eyanmongsiclhac sat Dios apquilyiplovquiscama ayitsepma apnenyaoc. Najan apquiltomja apquilvinéycam poc apquiltomja apquilyimtalhnamo. Ayinyemaclha apquiltomja apquilyimtalhnesomacpo apanco najan apquiltamongvayclholhma apquilpayvam. Am najan elacac asoc alyimtalhnamo netin yoyam elvinam. 11 Am nic nat elvinam ángeles apquilpeyvomo napato Visqui ingac ellhenic asoc alyimtalhnamo netin. Apmeleyjec nic nat ángeles najan apquilmopvan.
12 Mepqui apquilyascamco as enlhitaoc, malha asoc navjac. Inquileyvec mataa asoc navjac yoyam colmalhca najan yoyam coticyoc mataa. Apquiltamongvayclholhma apquilpayvam apquillhanma asoc melyascacmo as enlhitaoc. Elnatovasacpoc sat as enlhitaoc acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc. 13 Ellingamcoc sat acmasca as enlhitaoc, acno apquilasquiscama apyimpeoc poc. Apquilitsovasoc mataa acnim anco naysicsa acyiviy aptoycaoc najan acyiviy apyinaycaoc. Apquilpasmec mataa as enlhitaoc actomalhquilha nintom nipyesicsa quellhip. Apquiltomja apquilmanquiscama quellhip, malha alpaysimquiscama intomjac asoc altamila. Apquilyispaquic mataa apquilyinimquiscama apnaymacoc.
14 Inquitsepquic mataa apnenyaoc apnaymacoc apquilano quilvanaa. Am coliclacmoc apquiltamongvaycmolhma. Apquilsilhnanaquic mataa poc yoyam elvajaniclhojo. Apquililtamjoc mataa ellhamasiclha solyayem apancaoc. 15 Apquillhinganacmec as enlhitaoc. Apquilyinyovquic amay acpeyvomo. Apquilvajanamquic mataa aptemaclha ilhnic nat profeta apmopvan amyaa apvisay Balaam. Beor apquitca ilhnic nat Balaam. Aplhamaseclhec mataa solyayem acyanmongam aptemaclha, malha apyojolhma. 16 Apvitac nic nat acyanmongayclha aptemaclha acmasom: Inpametam nic nat yamelyeyjaycoc apquinamtem, malha enlhit appayvam. Incasquic nic nat apquinamtem actemaclha meyascalhma.
17 Eyca as enlhitaoc apquilmapsomcaa apquiltomja malha yamilquit mepqui yingmin. Apquiltomja malha yipjopay alsom lhcajayam. Eltamopongvomoc sat acyimtalhnaclha yatesaclhilhma. 18 Alhtoc mataa apquilyimtalhnesac apquilpayvam. Apquilvajanamquic mataa alitsepma apnenyaoc najan actemaclha apquiltamongvaycmolhma. Apquilsilhnanaquic mataa yoyam elvajaniclhojo quilhvo apquilyanmonquiscama apquilvalhoc. 19 Apquillhenquic mataa elvomoc tap apquiltomja apquilvajaneyquiclho. Am eyca elvocmoc tap as enlhitaoc naysicsa apquiltemaclha almasomcaa. Apquiltomja malha apquilancam apquilanyomap elilyejiclhojo apvisqui apancaoc. 20 Apquilyanmoncasquic sat ancoc apquilvalhoc, cotnejic sat malha apquilyicpilcangviyam Jesucristo Visqui ingac aptomja singvomquiscama tap. Malha apquilinquitma sat cotnejic apquiltemaclha enlhit lhalhma anco. Apquilvajaneclhoc sat ancoc apquiltamongvaycmolhma natamin apquilyanmonquiscama apquilvalhoc, coyeycajangvoclhojoc sat apquiltemaclha nano. 21 Intasic alhta inyicje melyicpilcangvomoc amay acpeyvomo as enlhitaoc. Somco eyca apquilyicpilcangviyam siclho amay acpeyvomo, natamin eyca yoyam elvatsamcoc mocjam apcanamaclha Dios. 22 Invocmec nelha aclhanmaclha actomja nasoc anco: “Cotaviclhac sat mocjam acyiclhama simjing”. Najan moc: “Appaysomaclhec mocjam yatepomap natamin apyapascama yingmin” —nic nat intomjac aclhanmaclha.