Elías es llevado al cielo
1 Dios había planeado llevarse a Elías al cielo en un remolino. Ese día, Elías y Eliseo salieron de Guilgal, 2 y Elías le dijo a Eliseo:

—Te ruego que te quedes aquí, porque Dios me mandó ir a Betel.

Pero Eliseo le contestó:

—Te juro por Dios, y por ti mismo, que no te dejaré ir solo.

Así que los dos fueron a Betel. 3 Los profetas que estaban en Betel salieron a ver a Eliseo y le preguntaron:

—¿Ya sabes que hoy Dios se va a llevar a tu maestro?

Él les contestó:

—Sí, ya lo sé, pero no digan nada.

4 Después Elías le dijo a Eliseo:

—Te ruego que te quedes aquí, porque Dios me mandó ir a la ciudad de Jericó.

Pero Eliseo le contestó:

—Te juro por Dios, y por ti mismo, que no te dejaré ir solo.

5 Los profetas que vivían en Jericó fueron a ver a Eliseo y le preguntaron:

—¿Ya sabes que Dios va a quitarte a tu maestro hoy?

Él contestó:

—Sí, ya lo sé, pero no digan nada.

6 Después Elías le dijo a Eliseo:

—Te ruego que te quedes acá, porque Dios me mandó ir al río Jordán.

Pero Eliseo contestó:

—Te juro por Dios, y por ti mismo, que no te dejaré ir solo.

Entonces se fueron los dos 7 y se detuvieron a la orilla del río Jordán. Cincuenta profetas los habían seguido, pero permanecieron a cierta distancia de ellos. 8 Entonces Elías tomó su capa, la enrolló y golpeó el agua, y el agua se separó en dos, dejando en medio un camino. Los dos cruzaron por tierra seca, y 9 enseguida Elías le dijo a Eliseo:

—Dime qué quieres que haga por ti antes de que nos separemos.

Eliseo le contestó:

—Quiero ser el que se quede en tu lugar como profeta especial de Dios.

10 Elías le dijo:

—Me pides algo muy difícil. Sin embargo, si logras verme en el momento en que Dios me lleve, recibirás lo que pides. Pero si no me ves, no lo recibirás.

11 Mientras ellos iban caminando y conversando, apareció una carroza de fuego tirada por caballos de fuego y separó a los dos profetas. Entonces Elías subió al cielo en un remolino.
12 Eliseo lo vio y gritó:

—¡Mi maestro! ¡Mi maestro! Fuiste más importante para Israel que los carros de combate y los soldados de caballería.

Después de esto no volvió a ver a Elías.
Eliseo continúa con el trabajo de Elías
Entonces Eliseo tomó su ropa y la rompió en dos para mostrar su tristeza. 13 También levantó la capa que se le había caído a Elías, volvió al río Jordán, 14 golpeó el agua con la capa, y dijo: «¿Dónde está el Dios de Elías?» Al golpear el agua, esta se dividió en dos, dejando libre el paso, y Eliseo cruzó por tierra seca.
15 Cuando los profetas de la ciudad de Jericó vieron a Eliseo al otro lado del río, dijeron: «Ahora Eliseo es el sucesor de Elías». Entonces fueron a su encuentro, se inclinaron delante de él en señal de respeto, 16 y le dijeron:

—Eliseo, estamos para servirte. En nuestro grupo hay cincuenta valientes que están dispuestos a buscar a tu maestro Elías. Puede ser que el espíritu de Dios lo haya levantado y dejado sobre alguna montaña o en algún valle.

Eliseo les contestó:

—No envíen a nadie.

17 Pero tanto le insistieron que acabó diciendo:

—De acuerdo, ¡vayan!

Entonces los profetas enviaron a cincuenta hombres, y durante tres días estuvieron buscando a Elías, pero no lo encontraron. 18 Cuando regresaron a la ciudad de Jericó, Eliseo les dijo al verlos:

—Yo les advertí que no fueran.
Eliseo purifica el agua de la ciudad
19 Los habitantes de Jericó le dijeron entonces a Eliseo:

—Eliseo, la ciudad está en un lugar muy bonito, pero el agua es mala y la tierra no produce frutos.

20 Eliseo les dijo:

—Tráiganme un recipiente nuevo, y pónganle sal adentro.

En cuanto se lo llevaron, 21 Eliseo fue al manantial de la ciudad, arrojó allí la sal y dijo: «Dios dice que ha purificado esta agua, y que nunca más causará la muerte de sus habitantes ni va a impedir que la tierra dé frutos».
22 Desde ese momento, el agua quedó pura, tal y como había dicho Eliseo.
Unos muchachos se burlan de Eliseo
23 Eliseo salió de allí y se fue a la ciudad de Betel. Mientras iba por el camino, unos muchachos salieron de la ciudad y se burlaron de él. Le decían: «¡Sube, calvo, sube!»
24 Eliseo se dio vuelta y los miró. Luego, con la autoridad que Dios le había dado, les anunció que recibirían su castigo. Enseguida dos osos salieron del bosque y despedazaron a cuarenta y dos de los muchachos.
25 Después, Eliseo se fue al monte Carmelo, y de allí volvió a la ciudad de Samaria.
Apmiyaclha netin Elías
1 Apquiltamjoc nic nat Dios emyasiclhac netin profeta Elías nipyesicsa piyam apyimnatem. Nalhit acnim nic nat intomjac. Apyamyeclhec nic nat tingma Gilgal profeta Elías najan Eliseo.
2 Aptomjac nic nat profeta Elías apcanya Eliseo: —Ilha sat lhip aso. Apquiltamjoc Dios yoyam omyaclhac coo tingma Betel — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Aplingac Dios sicpayvam, inlingac najan lhip apvalhoc. Moyinyovejec sat mataa lhip — nic nat aptomjac. Apquillhinquic nic nat, tingma Betel nic nat apquilyasac.
3 Apquilamyilhamquic nic nat profetas apquitcoc apquilinyema tingma Betel. Apquiltomjac nic nat apquilanya Eliseo: —¿Apyasamco ya lhquip yoyam emyaclhac netin profeta Elías, aptomja lhip visqui pac? — nic nat apquiltomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Eje, acyasamcoc coo. Elvanma, noellhen nasa — nic nat aptomjac.
4 Aptomjac nic nat Elías apcanya Eliseo: —Lhip, ilha sat mocjam aso. Apquiltamjoc Dios yoyam omyaclhac tingma Jericó — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Aplingac Dios sicpayvam, inlingac najan lhip apvalhoc. Moyinyovejec sat mataa lhip — nic nat aptomjac.
Apquillhinquic nic nat, tingma Jericó nic nat apquilyasac.
5 Apquilamyilhamquic nic nat profetas apquitcoc apquilinyema tingma Jericó. Apquiltomjac nic nat apquilanya Eliseo: —¿Apyasamco ya lhquip yoyam emyasacpoc netin profeta Elías, aptomja lhip visqui pac? — nic nat apquiltomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Eje, acyasamcoc coo. Elvanma, noellhen nasa — nic nat aptomjac.
6 Aptomjac nic nat mocjam Elías apcanya Eliseo: —Altamjoc coo yoyam elhic sat lhip aso. Apquiltamjoc Dios yoyam omyaclhac coo vatsam Jordán — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Aplingac Dios sicpayvam, inlingac najan lhip apvalhoc. Moyinyovejec sat mataa lhip — nic nat aptomjac.
Apquillhinquic nic nat apcanit. 7 Apnec nic nat nicja vatsam profeta Elías najan Eliseo. Apquilamyilhamquic nic nat cincuenta profetas apquitcoc. Apcanvocmec nic nat apquilyajavo.
8 Apmec nic nat manto apcalomap profeta Elías. Apatjapaclhec nic nat apcalomap. Apticponquic nic nat yingmin vatsam. Inyaptalhquic nic nat yingmin. Apquilmilanquic nic nat mepqui lha yingmin.
9 Apquilvocmec nic nat moc nicja vatsam. Aptomjac nic nat profeta Elías apcanya Eliseo: —¿Soc asoc apquiltamjoc lhip yoyam ollana? Jeltimnas yicpintama sicmiyayclha netin — nic nat aptomjac.
Apcatingmavoc nic nat Eliseo: —Altamjoc coytic acyivey anco acyascamco evalhoc, am colhno acyascamco apvalhoc lhip — nic nat aptomjac.
10 Aptomjac nic nat profeta Elías apcanya: —Asoc acyivey anco aplhanma lhip. Apvitamcoc sat ancoc sicmiyayclha netin, elhcac sat asoc acyivey. Am sat ancoc jetamco, melhquejec sat asoc acyivey — nic nat aptomjac.
11 Apquillhinquic nic nat, apquilpametamcaa naysicsa apquillhingam. Pilapcasquic nic nat apquilvita naysicsa talha nolhing apyinyovascama carro. Apyinyovquic nic nat aplhalhma profeta Elías. Apmiyaclhec nic nat netin nipyesicsa piyam apyimnatem.
12 Apvitac nic nat Eliseo, apquevam nic nat: —¡Visqui ajac, Elías! ¡Visqui ajac, Elías! ¡Eycaso carro pac Israel najan nolhing apcapaoc! — nic nat aptomjac.
Inmasquec nic nat apvitangveclho. Yejemoc nic nat apyapta aptalhnama, niplhit nic nat apyaptac. 13 Apmec nic nat Eliseo manto apyamasma Elías. Aptajavoc nic nat mocjam. Apvoclhec nic nat vatsam Jordán.
14 Apliquic nic nat manto apyamasma Elías. Apticponquic nic nat yingmin vatsam. Aptomjac nic nat appametamcaa: —¿Jalhco apyasa Dios Visqui pac Elías? — nic nat aptomjac.
Apticponquic nic nat siclho. Yejemoc nic nat acyaptalhco yingmin vatsam. Apquilmilanquic nic nat profeta Eliseo.
15 Apquilvitac nic nat profetas apquitcoc apquilinyema tingma Jericó. Apcanam nic nat tap vatsam. Apquilpametam nic nat: —Aplhocac lhac Eliseo acyascamco apvalhoc ayinyema profeta Elías — nic nat apquiltomjac.
Apquilamyilhamquic nic nat. Apquililpolintac nic nat apquinmamcaclha profeta Eliseo.
16 Apquiltomjac nic nat apquilanya: —Apnam ningyesicsa cincuenta apquilyimnatem. Ilapajas sat elquitmoc lhip apvisqui pac. Apyantamaclhec lhac espíritu apanco Dios. Apyinyovquic lhaja netin inquilhe, inlhojo eyca laa congne alvata — nic nat apquiltomjac.
Apcatingmavoc nic nat profeta Eliseo: —Noelapajas nasa — nic nat aptomjac.
17 Apquilinlhanacmec nic nat apquilpamejitquiscama. Inliclacmec nic nat profeta actemaclha apquilpamejitquiscama.
Aptomjac nic nat apquilanya: —Tasi, elapajas sat maa — nic nat aptomjac.
Yejemoc nic nat apquilapajasa cincuenta enlhit. Apquilquitamquic nic nat natqui acnim. Am nic nat elvitac. 18 Apquilvoctac nic nat apnaclha profeta Eliseo tingma Jericó.
Aptomjac nic nat profeta apquilanya: —Altimnasquic lha inyicje yoyam melyacsic — nic nat aptomjac.
19 Apnam nic nat maa enlhitaoc aptomja tingma apancaoc. Apquiltomjac nic nat apquilanya profeta: —Quip ilanojo. Actamilaclha ningma as tingma. Am eyca cotamila yingmin. Yitnec mataa alitsepaycaoc ayitcoc — nic nat apquiltomjac.
20 Aptomjac nic nat profeta apquilanya enlhit: —Jelsantimquis asoc payjem acyiplomo yasic — nic nat aptomjac.
Apquilsantimcasquic nic nat. 21 Apmiyaclhec nic nat profeta acyitnamaclha yingmin tap tingma. Apquilhaquic nic nat yasic congne yingmin.
Aptomjac nic nat apcanya: —Eycaso aplhanma Dios: Actamilquiscacmec coo as yingmin. Comascoc sat alitsepaycaoc ayitcoc, comascoc sat ningmasquem — intomjac appayvam Dios — nic nat aptomjac profeta.
22 Intamilaclhec nic nat yingmin acvocmo as ningvamlha nac jay. Ayinyema ilhnic nat appayvam profeta Eliseo.
23 Apmiyaclhec nic nat profeta tingma Betel. Apquilamyilhamquic nic nat quilyimnanic apquilinyema tingma. Apquilasmasquic nic nat apquilpalhamamcaa: —¡Ilhing jilip, Cava Napat! ¡Ilhing jilip, Mepqui Ava Napaat! — nic nat apquiltomjac.
24 Appaycacpo ilhnic nat niptamin profeta. Apvitac nic nat actemaclha apquilasmescama. Apyamnam nic nat naysicsa aplhanma apvisay Dios. Yejemoc nic nat alantepa nalhma anit oso asoc navjac aclom. Inquilyaptec nic nat apquilyovoclhojo. Apquilitsepquic nic nat cuarenta y dos quilyimnanic. 25 Apmiyaclhec nic nat profeta Eliseo inquilhe Carmelo najan yoclhilhma Samaria.