Samuel se despide de su pueblo
1 Más tarde, Samuel les dijo a todos los israelitas:

2-3 —Ustedes me pidieron un rey, y he cumplido su deseo: les he dado un rey, que de ahora en adelante los gobernará.
»Desde que yo era joven, y hasta la fecha, he sido el jefe de ustedes, y mis hijos son parte del pueblo. Pero ya estoy viejo. Ha llegado el momento de que, delante de Dios y de su rey, me digan cómo me he portado.
»¿Con quién he sido injusto? ¿A quién le he quitado algo con engaños, o a la fuerza? ¿De quién he recibido dinero para cometer injusticias? ¿A quién le he robado su buey, o su burro?
»Si algo de esto he cometido contra cualquiera de ustedes, este es el momento de decirlo; ¡este es el momento de acusarme! Así pagaré mis deudas.

4 Pero ellos le respondieron:

—Jamás nos has robado. Jamás nos engañaste, ni aceptaste nunca dinero para cometer injusticias.

5 Entonces Samuel les dijo:

—Dios y el rey que él ha elegido son testigos de que ninguno de ustedes me acusa de nada.

Y ellos respondieron:

—Así es. Dios y el rey son testigos.

6-8 Después de esto, Samuel pronunció este sermón ante el pueblo:

«Préstenme atención, que voy a hacer un recuento de las muchas veces que Dios los ha salvado a ustedes y a sus antepasados.
»Después de que Jacob llegó a Egipto, los israelitas le rogaron a Dios que los librara de la esclavitud. Entonces Dios envió a Moisés y a Aarón, para que sacaran de Egipto a los antepasados de ustedes y los trajeran a esta tierra.
9 »Sin embargo, ellos se olvidaron de su Dios. Por eso él permitió que los dominaran Sísara, el jefe del ejército de Hasor, los filisteos y el rey de Moab.
10 »Pero los israelitas reconocieron que se habían alejado de Dios, y le dijeron: “Hemos pecado contra ti, pues hemos adorado a Baal y a Astarté, dioses de otras naciones. Líbranos del poder de nuestros enemigos, y te adoraremos solo a ti”.
11 »Dios envió entonces a Jerubaal, a Bedán y a Jefté, y también a mí, para librarlos del poder de sus enemigos. Por eso ahora ustedes viven en paz.
12 »Acuérdense también de que, cuando supieron que los iba a atacar Nahas, el rey de los amonitas, ustedes me pidieron que les diera un rey, a pesar de que su rey era el Dios que sacó de Egipto a nuestro pueblo.
13 »Pues bien, nuestro Dios les ha dado ya el rey que ustedes pidieron. 14 Si ustedes y su rey obedecen y sirven solo a Dios, él los bendecirá y ustedes vivirán en paz. 15 Pero si no lo obedecen, entonces los castigará como lo hizo con sus antepasados.
16 »Prepárense, porque en este momento nuestro Dios va a hacer un milagro delante de nosotros. 17 Como saben, ahora es el tiempo de la cosecha y no el tiempo de lluvias; sin embargo, le voy a pedir a Dios que haga llover y envíe truenos. Así Dios les mostrará que ustedes hicieron muy mal al pedirle un rey».

18 Entonces Samuel le pidió a Dios que enviara lluvia y truenos, y Dios así lo hizo. 19 Al ver los israelitas lo que Dios y Samuel habían hecho, sintieron mucho miedo y le dijeron a Samuel:

—Hemos sido muy rebeldes, pues hasta hemos exigido tener un rey. Ruégale a Dios que no nos quite la vida.

20 Y Samuel les contestó:

—No tengan miedo. Aunque han hecho mal, no dejen de obedecer y amar a Dios; al contrario, sírvanle de buena gana 21 y no adoren a esos ídolos huecos y vacíos que no pueden hacerles bien ni ayudarlos.
22 »Dios no los rechazará a ustedes, pues quedaría mal ante los otros pueblos. Además, él quiso que ustedes fueran suyos.
23 »En cuanto a mí, nunca dejaré de pedirle a Dios por ustedes. Dejar de hacerlo sería un pecado. Yo siempre les enseñaré a portarse bien y a vivir como Dios quiere.
24 »Ustedes saben bien todo lo bueno que Dios ha hecho por ustedes. Por eso, obedézcanlo y sírvanle siempre de buena gana. 25 Si no lo hacen, ustedes y su rey morirán.
Aptomjayclho apvisqui Saúl
1 Aptomjac nic nat Samuel apquilanya apyovoclhojo enlhitaoc Israel: —Quellhip alhta selmalhnaycam otingyasquisic apvisqui. Acjalhnoc alhta mataa selmalhnaycam asoc quellhip. 2 Actingyascasquic as apvisqui apjalhnancoc, elanic sat mataa quellhip. Sicvanyam coo quilhvo nac jay. Apnam eyitquic nipyesicsa quellhip. Coo alhta silapajascama mataa quellhip ayenmo sictemaclha eyitcoc, acvaycmo as ningvamlha nac jay. 3 ¡Jelanojo coo! Jeltimnas sat napato Dios najan napato apvisqui apjalhnancoc, acyitna inlhojo sicsilhnanomalhca ajanco nipyesicsa quellhip. ¿Apcanyacpe ya lhama enlhit jemquecsic aptoscama vayqui najan yamelyeyjaycoc? - Paj inyicje. ¿Soc enlhit aplingamcoc alhta acyimtalhnama ayinyema coo? - Paj inyicje. ¿Naso ya siclhoy acyanmongam ayinyema sicmasma enlhit apsilhnanomap apanco? - Paj inyicje. Evanquic otajicsojo quilhvo nac jay — nic nat aptomjac Samuel.
4 Apquilatingmavoc nic nat: Am alhta onlingamcoc acyimtalhnama, am alhta elhcac lhip acyanmongam, ayinyema apmasma enlhit apsilhnanomap apanco — nic nat apquiltomjac.
5 Aptomjac nic nat Samuel apquilanya: —Dios aptomja apvitaycamco, najan apvisqui apjalhnancoc. Mepqui alhta sicsilhnanomalhca ajanco nipyesicsa quellhip — nic nat aptomjac.
—Eje, payjoc aplhanma lhac — nic nat apquiltomjac.
6 Apquiltimnasquic nic nat mocjam appayvam Samuel: —Dios Apyimtalhnamo nic nat apyinyovquiscama yoclhilhma Egipto apquilyeyjamcaa quellhip. Aptimescasquic nic nat apquilyimtalhnamo Moisés najan Aarón. 7 Quilhvo nac jay napato Dios, oltimnacsic sat quellhip aclhamoclhojo asoc altamila, singiltimesquiscama nincoo Dios, najan apquiltimesquiscama apquilyeyjamcaa quellhip. 8 Apmiyaclhec nic nat ningilyeyjamcaa Jacob yoclhilhma Egipto. Apquillhalhma ilhnic nat apyovoclhojo apquilmolhama. Apquillingamcoc nic nat acyimtalhnama ayinyema egipcios. Apquilinmelham nic nat apquilyeyjamcaa napato Dios. Apcapajasquic nic nat Dios, etnejic apyimtalhnamo Moisés najan Aarón. Apquilyinyovcasquic nic nat yoclhilhma Egipto apquilyeyjamcaa, apquilvoy as yoclhilhma nac jay. 9 Inquilvoncacmec nic nat apquilyeyjamcaa apvisay Dios Apyimtalhnamo. Apquilmacpec nic nat nalhit acnim, ayinyema singilpilhtetemo apvisqui Sísara. Apvisqui ilhnic nat Jabín, tingma Hazor. Apquilmacpec nic nat nipyesicsa filisteos najan nipyesicsa co Moab, apquiltomjac alhta apquilnapomap. 10 Apquilyicpilcangvocmec nic nat apquiltemaclha apquilsilhnanomap apanco napato Dios. Ayinyema apquilyamasma alhta Dios, mepqui apquilayo. Apquiltomjac nic nat apquilayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca Baal, najan quilaycmasquiscama Astarté. Apquilmalhnaquic nic nat Dios elvomsic tap nipyesicsa cotnaja ingmoc. Elaniclhac sat apquilvalhoc, eltimjic sat apquilayo Dios apvamlha pac lhama — ilhnic nat apquiltomjac enlhitaoc.
11 Apcapajasquic nic nat Dios apvisay Jerobaal, poc apvisay Barac, poc apvisay Jefté, najan poc apvisay Samuel. Apquiltomja alhta apquilvomquiscama tap nipyesicsa cotnaja ingmoc. Mepqui alhta apquilinmelhamap mocjam quellhip. 12 Apquilvitac alhta quellhip Nahas, apvisqui nipyesicsa amonitas. Appecjam alhta elana quimpocjacme. Apquiltomjac alhta selanya coo: Jave. Nintingyac visqui rey — alhta apquiltomjac quellhip. Mellhanma alhta quellhip Dios aptomja visqui ingac. 13 Quilhvoc alhta apquiltingyey quellhip apvisqui rey, ayinyema apquilmalhnaycam quellhip napato Dios. 14 Eltime sat apquilayo Dios. Ellaylhojo mataa appayvam najan apcanamaclha. Eltamilsacpojo apanco quellhip najan apvisqui apancaoc napato Dios. Tasic sat cotnejic. 15 Am sat ancoc elyajaclhoc quellhip. Apnatovasquic sat ancoc apcanamaclha Dios quellhip. Elyanmongsiclhac sat Dios apquiltemaclha quellhip najan aptemaclha apvisqui apancaoc.
16 Quip elaylhojo. Ongvitac sat quilhvo nac jay asoc monquinatquiscama ayinyema Dios. 17 Quilhvoc acvisay acnim ningyatemenma apyilhna trigo, mongvitay acmamay, ¿naso yaí? Oyimnaticsojoc sat sicpayvam silmalhnaycam Dios, jingilmecsic acmamay najan ayilhtingyavoyam. Elyicpilcangvomoc sat quellhip, acmasom apquiltomjaclha quellhip apquiltingyey apvisqui rey napato Dios — nic nat aptomjac Samuel.
18 Yiplovcoc nic nat apquilmalhnancama Samuel napato Dios. Inlingalhquic nic nat ayilhtingyavoyam acyivey najan acmamay. Avanjec nic nat apquilay enlhitaoc napato Dios najan napato Samuel.
19 Apquiltomjac nic nat enlhitaoc apquilanya Samuel: —Jingilmalhnesquis sat lhip Dios jingilmeyvoc nincoo, mongitsepejec sat. Avanjec nincoo ningilsilhnanomalhca inganco, acyiplomo ningmasom nincoo nintingyey alhta apvisqui rey — nic nat apquiltomjac.
20 Apcatingmavoc nic nat Samuel: —Noela nasa quellhip. Naso, apquilmapsomcaa nac quellhip. Noelyinyov nasa mocjam Dios. Eltime sat mataa apquilayo. 21 Noeltingya nasa mocjam quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios. Paj covanac jingilpasmoc quilaycmasquiscama. 22 Innec ayaco apvisay Dios Apyimtalhnamo. Meyinyovejec sat quellhip, ayinyemaclha Dios aptomja apquilyacyescama quellhip. 23 Coo eyca olmalhnesquisic mataa quellhip. Olhicmocsic sat actemaclha ningiltamilcasomalhco inganco napato Dios. Alvatasquic sat ancoc actema nac jay, osilhnanalhcac ajanco napato Dios. 24 Elilyejiclhojo sat mataa quellhip Dios. Eltime sat mataa apquilayo quellhip. Nocolvonquim nasa singiltimesquiscama mataa asoc altamila Dios. 25 Enatovasacpoc sat quellhip najan apvisqui rey, apquiltomja inlhojo apquilmapsomcaa quellhip — nic nat aptomjac Samuel.