Ahab y el viñedo
1 En la ciudad de Jezreel, vivía un hombre llamado Nabot. Allí tenía una plantación de uvas al lado del palacio de Ahab, rey de Samaria. 2 El rey le dijo a Nabot:

—Quiero comprarte tu viñedo. Como está al lado de mi palacio, quiero sembrar allí verduras. Yo te daré un mejor lugar para cosechar uvas o, si lo prefieres, te pagaré con dinero.

3 Pero Nabot le contestó:

—¡Ni quiera Dios! No le daré a usted lo que mis padres me dejaron al morir.

4 Entonces Ahab se fue a su palacio enojado y triste. Después se acostó en su cama mirando hacia la pared y no quiso comer. 5 Su esposa Jezabel fue a verlo y le preguntó:

—¿Por qué estás tan triste y no quieres comer?

6 Ahab le respondió:

—Porque le pedí a Nabot que me vendiera su plantación de uvas. Le dije que se la iba a pagar o que si prefería le daría un lugar mejor. Pero él me respondió que no me la dará.

7 Su esposa Jezabel le dijo:

—¿Acaso no eres tú el que manda en Israel? Levántate, come y alégrate. Yo te voy a conseguir la plantación de Nabot.

8 Así que Jezabel escribió cartas de parte de Ahab y les puso el sello del rey. Después se las envió a los líderes del pueblo y a los jefes que vivían en la misma ciudad que Nabot. 9-13 En las cartas les decía:

«Ordénenle al pueblo que se ponga a ayunar. Luego llamen a reunión, y hagan sentar a Nabot delante de todos. También hagan sentar delante de él a dos testigos falsos que mientan diciendo que Nabot maldijo a Dios y al rey. Entonces saquen afuera a Nabot y mátenlo a pedradas».

Los líderes y los jefes hicieron lo que Jezabel les dijo. Cuando ya estaban todos reunidos, los dos testigos falsos hablaron en contra de Nabot ante todo el pueblo. Entonces lo sacaron de la ciudad y lo mataron a pedradas. 14 Luego le mandaron a decir a Jezabel: «Nabot está muerto».
15 Enseguida Jezabel llamó a Ahab y le dijo:

—Ve y toma el viñedo de Nabot, el que no te quiso vender, porque Nabot ya está muerto.

16 Tan pronto como Ahab escuchó que Nabot había muerto, se levantó y fue al viñedo para adueñarse de él. 17 Entonces Dios le dijo al profeta Elías:

18 «Ve a Samaria y busca a Ahab, el rey de Israel. Él fue a adueñarse del viñedo de Nabot. 19 Debes decirle que va a morir, pues mató a Nabot y se adueñó de su viñedo. Los perros van a lamer su sangre en el mismo lugar en que lamieron la de Nabot».

20 Cuando Elías encontró a Ahab, este le dijo a Elías:

—¡Vaya, mi enemigo Elías anda por aquí!

Elías le contestó:

—Sí, así es. Siempre haces lo que a Dios no le agrada, 21 y por eso él ahora te enviará una desgracia. Destruirá a tu familia; todos tus descendientes en Israel morirán. 22 Dios hará con tu familia lo mismo que hizo con la de Jeroboam hijo de Nabat, y con la de Baasá hijo de Ahías. Porque hiciste pecar a Israel, y eso ha enojado a Dios. 23 Los perros se comerán a Jezabel en los campos de Jezreel. 24 Cualquier familiar tuyo que muera en la ciudad será comido por los perros, y los buitres se comerán a los que mueran en el campo.

25-29 Cuando Ahab escuchó eso, se puso triste; por eso rompió su ropa, se puso ropas ásperas y ayunó. Entonces Dios le dijo a Elías: «¿Viste cómo se arrepintió Ahab por lo malo que hizo? Por eso no voy a castigar a su familia mientras él viva; esperaré a que su hijo sea rey».
Y es que antes de Ahab, nadie había desobedecido tanto a Dios como él. Su esposa Jezabel fue la que más lo animó a hacer lo malo. La peor maldad de Ahab fue adorar a los ídolos, como lo habían hecho los amorreos, antes de que Dios los expulsara del territorio israelita.
Nabot apanco ayimjaclha uva
1 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apnec nic nat tingma Jezreel enlhit apvisay Nabot, acyitna amyip ayimjaclha uva. Ningatoc nic nat maa tingma pac apvisqui Acab, apvisqui co Samaria.
2 Aptomjac nic nat apvisqui Acab apcanya Nabot: —Pac omoc lhip apanco amyip ayimjaclha uva, ocniclhac sat ninganma ayitcoc napocja tingma ajac. Omquecsic sat lhip acyanmongam moc amyip ayimjaclha uva actamila anco, am colhnoc as amyip. Apquiltamjo inlhojo lhip, oyinyoc sat acyanmongam solyayem — nic nat aptomjac apvisqui Acab.
3 Apcatingmavoc nic nat Nabot: —Cotnejic sat apmasma Dios, movanquejec oyinyoc siclhoy amyip apancaoc sicyeyjamcaa — nic nat aptomjac.
4 Aptajaclhec nic nat apvisqui Acab naysicsa acmayovsa apvalhoc, ayinyema aplingay Nabot appayvam, aplhanma amyip comopvan eyinyoc, ayinyema apquilyeyjamcaa. Apyitnaclhec nic nat apyitnamaclha, coyacmo inlhojo etac lhama asoc, coyacmoc nic nat etoc aptom.
5 Inyoclhec nic nat aptava Jezabel, actomja ayanya: —¿Co la' ayinyema acmayovsa apvalhoc, coyacmo inlhojo etoc aptom? — nic nat intomjac.
6 Apcatingmavoc nic nat Acab: —Acpamejitcasquic alhta Nabot co Jezreel, omoc sat amyip apanco ayimjaclha uva acyanmongam solyayem. Apquiltamjo inlhojo acyanmongam moc amyip ayimjaclha uva, tasic najan maa. Apmiyovquic alhta Nabot — nic nat aptomjac.
7 Incatingmavoc nic nat aptava Jezabel: —¡Lhip nac apvisqui nipyesicsa co Israel! Coyit actamilaycam apvalhoc, itov sat aptom. Coo sat otingyasquisic ayimjaclha uva, amyip apanco Nabot — nic nat intomjac.
8 Intalhosquic nic nat cartas vaycajac quilvana, malha ayinyema apvisqui Acab, acyipitquisa sello pac apvisqui rey. Incapajasquic nic nat aclhamoclhojo vaycajac nipyesicsa apquilvanyam najan mayayo, payjoc tingma apnaycamó lhama Nabot. 9 Intomjac nic nat vaycajac acnatalhesomalhca: Ingyaniclha sat apyovoclhojo tingma, cotnejic sat apquilmalhnancama mepqui aptoycaoc. Apmamyi sat elhic Nabot. 10 Eltingyasquis sat apcanit apquilmopvancaa amyaa, eltimjic sat malha apquilvitaycamco elinmelham Nabot. Elhenacpoc sat apmapsom Nabot, ayinyema apyamneycam alhta Dios najan apyamneycam apvisqui rey — sat eltimjic apquilmopvancaa amyaa. Elyantemiclha sat tap tingma, ematong sat maa apquilyicnay mataymong — nic nat intomjac vaycajac.
11 Apquilyiplovcasquic nic nat ayanamaclha actalhesomalhca apyovoclhojo enlhit natingma, najan apquilvanyam najan mayayo. 12 Apcaneclhec nic nat eltimjic apquililmalhnancama mepqui aptoycaoc, apquilnesa apmamyi Nabot, napatavo apnaymacoc. 13 Apquilanyacpec nic nat apcanit apquilmopvancaa amyaa, eltimjic malha apquilvitaycamco elinmelham Nabot. Aplhenacpec nic nat apmapsom Nabot, aptomja apyamneycam Dios najan apyamneycam apvisqui rey. Apquilyantamaclhec nic nat tap tingma, apquilyicna mataymong, apmatnec nic nat maa. 14 Innec nic nat altimnasa amyaa Jezabel aptemaclha apmatnam Nabot, apquitsepqui — nic nat intomjac.
15 Inlingac nic nat amyaa Jezabel, actomja ayanya atava Acab: —Itne sat lhip apanco amyip ayimjaclha uva, apmasma alhta Nabot, payjoc tingma pac Jezreel. Apmatnec alhta Nabot, apquitsepqui — nic nat intomjac Jezabel.
16 Aplingac nic nat Acab amyaa apquitsepma Nabot. Aptiyaningvocmec nic nat maa etnejic apanco as amyip. 17 Aptomjac nic nat Dios apcanya Elías, profeta ilhnic nat tingma Tisbe: 18 Ityaningvomjo sat lhip Acab, apvisqui nipyesicsa enlhitaoc Israel tingma Samaria. Apnec quilhvo nac jay amyip ayimjaclha uva, actomja alhta apanco Nabot. Aptimec alhta apanco as amyip Acab. 19 Itne sat lhip ingyanic: Eycaso appayvam Dios: Lhip nac Acab. Lhip alhta ayinyema apmatnam Nabot, yoyam etnejic apanco amyip ayimjaclha uva. Apmatnec alhta Nabot, simjing alhta actom em'pac. Coltovamcoc sat simjing lhip em'pac payjoc apmatnamaclha alhta Nabot — sat itne ingyanic — nic nat aptomjac profeta Elías.
20 Apcatingmavoc nic nat Acab: —¿Cotnaja ingmoc nac lhip, quilhvo ya seta'a? — nic nat aptomjac.
—Eje, acvitac coo lhip — nic nat aptomjac Elías. Lhip aptemaclha apmapsom napato Dios. 21 Eycaso appayvam Dios apcanya: Elngamcojoc sat lhip acyimtalhnama. Eticyoc sat lhip aptovana, apyovoclhojo apquilinava apquilmolhama Israel. 22 Olhnasojoc sat sicyanmongsayclha apquiltemaclha lhip apquilmolhama, acno sicyanmongsayclha alhta apquiltemaclha apquilmolhama Jeroboam, Nabat apquitca. Najan apquilmolhama alhta Baasa, Ahías apquitca. Lhip alhta ayinyema apsilhnanimquiscama enlhitaoc, elsilhnanacpoc enlhitaoc Israel — alhta aptomjac Dios. 23 Yitnec appayvam Dios ayanyomalhca Jezabel: Coltovamcoc sat simjing Jezabel acmatnam payjoc amyip Jezreel — alhta aptomjac Dios. 24 Apticyovquic sat ancoc apquilmolhama natingma, coltovamcoc sat maa simjing. Apticyovquic sat ancoc apquilmolhama amyip, eltovamcoc sat maa mama — alhta aptomjac — nic nat aptomjac Elías.
25 (Avanjec nic nat apsilhnanomap Acab ayinyema Jezabel, am nic nat elhno poc apvisqui. 26 Aptimec nic nat apcayo quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios acno ilhnic nat apquiltemaclha amorreos. Apyinyovcasquic nic nat Dios apquilaoclha amorreos, yoyam elhnam israelitas.)
27 Pilapcasquic nic nat apvisqui Acab aplinga amyaa. Apyaptec nic nat aptalhnama, aptalhneclhec nic nat apava acmayovsa apvalhoc. Am nic nat etavac aptom. Am nic nat eljalhyovasac as apquilantalhnama naysicsa aptiyanma. 28 Aptomjac nic nat Dios apcanya Elías: 29 ¿Apvita ya lhquip actemaclha mepqui ayajamalhco apvalhoc Acab? Acvitac coo lha. Mellingamquejec sat acyimtalhnama apquilmolhama naysicsa aptiyascam apvisqui Acab. Coyiplovjoc sat sicyanmongsayclha apquiltemaclha, sicvita inlhojo aptimem apvisqui Acab apquitca — nic nat aptomjac Dios.