La ofrenda de la viuda pobre
(Mc 12.41-44)1 Jesús observaba con atención cómo los ricos echaban dinero en los cofres de las ofrendas, 2 luego vio a una viuda pobre que echaba dos moneditas de cobre. 3 Entonces dijo:
—Les aseguro que esta viuda pobre ha dado más que todos; 4 pues todos dan ofrendas de lo que les sobra, pero ella, en su pobreza, ha dado todo lo que tenía para vivir.
Jesús anuncia la destrucción del templo
(Mt 24.1-2Mc 13.1-2)5 Algunos estaban hablando del templo, de la belleza de sus piedras y de las ofrendas especiales que lo adornaban. Jesús dijo:
6 —Vendrán días en que todo esto que ustedes ven será destruido; no quedará ni una piedra sobre otra.
Señales antes del fin
(Mt 24.3-28Mc 13.3-23)7 Entonces le preguntaron:
—Maestro, ¿cuándo va a ocurrir esto? ¿Cuál será la señal de que estas cosas estén a punto de suceder?
8 Jesús contestó:
—Tengan cuidado, no se dejen engañar. Porque vendrán muchos haciéndose pasar por mí. Dirán: “Yo soy”, y “Ahora es el tiempo.” Pero no los sigan. 9 Y cuando tengan noticias de guerras y revoluciones, no se asusten, pues esto tiene que ocurrir primero; sin embargo, el fin no llega de manera inmediata.
10 Y continuó diciéndoles:
—Un pueblo peleará contra otro pueblo y un reino contra otro reino. 11 Y no solo habrá fuertes terremotos, y hambrunas y enfermedades en diferentes lugares, sino que en el cielo se verán cosas espantosas y grandes señales.
12 »Pero antes de esto, a ustedes les echarán mano y los perseguirán. Los entregarán a las sinagogas, los meterán en la cárcel y los llevarán a comparecer ante reyes y gobernadores por mi causa. 13 Allí tendrán oportunidad de dar testimonio de mí. 14 Propónganse no preparar su defensa de antemano, 15 porque yo les daré palabras tan llenas de sabiduría, que ninguno de sus enemigos podrá resistirlos ni contradecirlos. 16 Y sepan que ustedes serán traicionados incluso por sus padres, sus hermanos, sus parientes y sus amigos; y a algunos de ustedes los matarán. 17 Además, todo el mundo los odiará por causa de mí; 18 sin embargo no se perderá ni un solo cabello de su cabeza. 19 ¡Manténganse firmes para alcanzar la verdadera vida!
20 »Cuando vean Jerusalén rodeada de ejércitos, sepan que pronto será destruida. 21 Entonces, quienes estén en Judea, huyan a las montañas; quienes estén en Jerusalén, salgan de la ciudad, y quienes estén en el campo, no regresen a ella. 22 Porque estos serán días de castigo, en que se cumplirá todo lo que dicen las Escrituras. 23 ¡Pobres de las mujeres que en esos días estén embarazadas o tengan niños de pecho! Porque habrá un sufrimiento muy grande en esta tierra, y un castigo terrible contra este pueblo. 24 Unos morirán a filo de espada y a otros los llevarán prisioneros a todos los pueblos; y Jerusalén será pisoteada por gente extranjera, hasta que a esta gente se le cumpla el tiempo señalado.
La llegada del Hijo del hombre
(Mt 24.29-35Mt 42-44Mc 13.24-37)25 »Habrá señales en el sol, en la luna y en las estrellas; y angustia y confusión en todos los pueblos de la tierra por el estruendo del mar y de las olas. 26 La gente se desmayará de miedo al pensar en el desastre que caerá sobre el mundo; porque hasta las fuerzas celestiales serán sacudidas. 27 Entonces verán al Hijo del hombre venir en una nube, con gran poder y gloria. 28 Cuando comiencen a suceder estas cosas, anímense y levanten la cabeza, porque su liberación está cerca.»
29 También les puso esta comparación:
—Fíjense en la higuera, o en cualquier otro árbol. 30 Cuando ven que brotan las hojas, ustedes saben que el verano está cerca. 31 De la misma manera, cuando vean que estas cosas suceden, sepan que el reino de Dios ya está cerca.»
32 »Les aseguro que todo esto sucederá antes de que pase esta generación. 33 El cielo y la tierra dejarán de existir, pero mis palabras jamás dejarán de cumplirse.
34 »Tengan cuidado y no dejen que sus corazones se hagan insensibles por los vicios, las borracheras y las preocupaciones de esta vida, para que aquel día no caiga de pronto sobre ustedes 35 como una trampa. Porque vendrá sobre todos los habitantes de la tierra. 36 Estén preparados, oren sin cesar, para que puedan escapar de todas estas cosas que van a suceder, y para que puedan presentarse delante del Hijo del hombre.»
37 Jesús enseñaba de día en el templo, y de noche se quedaba en el monte llamado de los Olivos. 38 Y toda la gente iba temprano al templo para escucharlo.
Lhama tampeyi acpicanma solyayem
(Mr 12.41-44)1 Lhama alhta apna Jesús congne tingma apponquinomap. Apquillanam alhta enlhit apnincanvoycta solyayem yamit aysicsic. Alyiviy solyayem alhta apninquina enlhit ningilnatam inyap. 2 Apvitac alhta Jesús lhama tampeyi mepqui alnatam. Acpicanvactamo alhta anit solyayem ayitcoc, quitsic anco. 3 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Actomjac coo siyanya quellhip: Naso, inyeycajascacmoc lhac as tampeyi mepqui alnatam acpicanma solyayem, am colhno apnincanma poc enlhitaoc. 4 Apninquinquic lhac enlhitaoc acvamlha solyayem acyeycajangvaycmo. Insovjoc anco acpiquena tampeyi, mepqui actingyaclha actom —alhta aptomjac.
Jesús aplhanma etvasacpoc tingma apponquinomap
(Mt 24.1-2Mr 13.1-2)5 Aplhenacpec alhta tingma apponquinomap. Inlhenalhquic alhta najan mataymong altamila najan alyinmomo ningaycaoc. Aptomjac alhta Jesús:
6 —Apquilvita inyicje quellhip as asoc. Comoc sat acnim, yoyam etvasacpoc as tingma. Coymalhquejec sat lhama mataymong tacjalhit moc. Cosovjalhcojoc sat colhic alyanincasamcojo as mataymong —alhta aptomjac.
Asoc monquinatquiscama actamongvomlha nelha acnim
(Mt 24.3-28Mr 13.3-23)7 Apquiltomjac alhta apquilanya apquiltamsoycaoc:
—Visqui, ¿jalhco sat acvam cotnejic as asoc aplhena lhac? ¿Soc sat asoc ongvitac monquinatquiscama, yoyam cotmongvomoc nelha as asoc? —alhta apquiltomjac.
8 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Elavojo quellhip. Noelyinimsap nasa. Elilhyemoc sat aplhamoclhojo enlhit elsamac sat coo sicvisay: “Coo nac Cristo” —sat eltimjic. “Invocmec acnim” —sat eltimjic. Noelyiplov nasa quellhip. 9 Apquillingac sat ancoc quellhip amyaa apquilnapacpilha najan quimpocjacme, noela nasa. Mongvanquejec mongvitac aso. Am covocmoc mocjam nelha acnim —alhta aptomjac.
10 Aptomjac alhta mocjam Jesús:
—Elnapacpoc sat enlhitaoc. Elnapacpoc sat najan apquilviscaa. 11 Coyovjam sat lhop lhalhma anco. Mayc sat colnapoc enlhitaoc. Ningmasquem ataoc sat cotnejic lhalhma anco. Ningilay sat cotnejic. Colvitalhcac sat netin asoc mongvitayaclha najan asoc monquinatquiscama.
12 “Yicpintama as asoc elmacpoc sat quellhip. Colhic sat acminlhinamcaa. Colhic sat acnalaclho quellhip tingma apcaneyclhilha, yoyam elyicpilcacpoc. Colhic sat alnescacmo congne singilpilhtetomaclha. Colhic sat najan acnalaclho quellhip apnamcaclha apquilviscaa najan yatapquilviscaa, coo sicvisay ayinyemaclha. 13 Ellingacsic sat quellhip sicvisay. 14 Noncolquitam nasa apquilvalhoc yoyam elatingmojo quellhip. 15 Olmesic sat apquilpayvam najan apquilyascamcolhma quellhip. Colapvanquejec sat cotnaja ingmoc elatingmojo najan elyacsilhma apquilpayvam. 16 Elmacpoc sat quellhip. Elanic sat apyapmayc, yoyam elmacpoc quellhip. Colanic sat incanayc, yoyam elmacpoc quellhip. Elanic sat apquilyalhinga, najan apmolhama najan apnaymacoc, yoyam elmacpoc quellhip. Eticyo sat napocja quellhip. 17 Eltanovacpoc sat quellhip lhalhma anco, coo ayinyemaclha sicvisay apquiltanoncama. 18 Colhnanmejec sat lhama apva apcatcoc quellhip. 19 Apquilinlhanacmec sat ancoc quellhip actamongvamlha nelha, elvomsacpoc sat tap.
20 “Apquilvitac sat ancoc quellhip apvocjacpo tingma Jerusalén, elyasamcojo, quilhvo pa etvasacpoc tingma. 21 Apnam sat ancoc enlhit yoclhilhma Judea, elyas sat inquilha yoyam elyilhanmoc. Enlhitaoc co Jerusalén, elinyajaoc sat maa tingma. Apnaycam sat ancoc amyip, noelyas nasa tingma Jerusalén. 22 Sat cotnejic maa acyanmongayclha apquiltemaclha apancaoc. Comoc sat nelha aclhanmaclha vaycajac acnatalhesomalhca. 23 Quilvanaa sat layi actomja inlovsavo najan inalava. Cotalhcac sat acmasca lhalhma anco. Avanjec sat aplom Dios Ingyapam tacjaplhit as enlhitaoc. 24 Eticyo sat napocja enlhitaoc. Elmacpoc sat napocja najan colhic sat acnalaclha lhalhma anco. Eltamacpoc sat tingma Jerusalén, metnaja judíos sat apquiltoyam, acvocmo acvamlha acnim apcascama Dios Ingyapam —alhta aptomjac Jesús.
Apvoyctamlha sat apvisay Aptiyam Aptomja Enlhit
(Mt 24.29-35Mt 42-44Mr 13.24-37)25 Aptomjac alhta mocjam Jesús:
“Colvitalhcac sat asoc monquinatquiscama. Cajancac sat acnim, ingyajancac sat piltin, epalentac sat apyova. Avanjec sat apquilay enlhitaoc lhalhma anco as nalhpop. Melyasamquejec sat apquiltomjaclha apquillinga sat ayilhtingyovam yingmin acvanyam najan alyayajayam. 26 Apquilyimnaclho sat elitsapoc ayinyema apquilay najan apquililjalhneycam asoc, yoyam incolvac sat as nalhpop. Colyovjam sat asoc alyimnatem netin. 27 Natamin otalhcac sat sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit, sicvactamo sat naysicsa yipjopay. Coyiplovjoc sat sicmovan najan gloria siyapongmatem ajanco. 28 Apquilvitac sat ancoc actomja siclhoc as asoc elinmelhojo sat quellhip. Elimpasiclha netin apcatcoc. Ayinyemaclha camquitvaac ningilvomsomalhca tap —alhta aptomjac.
29 Apquiltimnasamcaa alhta actemaclha apyitquiscama:
—Quip elanojo quellhip higo yamit najan aclhamoclhojo yamtaa. 30 Inyimselec sat ancoc naváyc yamit, eyca pa elyasamcojo, camquitvocmec mocjitma. 31 Najan quellhip lha. Apquilvitac sat ancoc as asoc siclhena lhac, elyasamcojo ayamquitvaa Dios apquilnancascama.
32 “Actomjac coo siyanya quellhip: Naso, colvitalhcac sat as asoc yicpintama esovjacpoc as enlhitaoc. 33 Comascoc sat netin najan nalhpop, comasquejec sat coo sicpayvam.
34 “Elavojo quellhip. Noelyimtalhnes nasa apquilvalhoc actemaclha sinlalictem, actemaclha anmin ato, actemaclha allhanma apquilvalhoc asoc lhalhma anco. 35 Melpilapmacpeje quellhip. Incovac as acnim malha asoc acmam apquiljanma. Melpilapmacpejec sat enlhit lhalhma anco incovac as acnim. 36 “Eltamilsacpojo apanco quellhip. Elilmalhna sat mataa. Apvancaac sat, yoyam elinquitacpoc. Am cotvacsejec sat quellhip asoc, yoyam colva. Apvancaac sat elanam payjo apvisay Aptiyam Aptomja Enlhit —alhta aptomjac.
37 Apquillhicmosquic alhta mataa Jesús tingma apponquinomap acnim anco. Apmiyaclhec alhta mataa netin inquilhe Olivos, yoyam etyinic. 38 Alhtooc ancoc mataa apquilvactamo enlhit tingma apponquinomap, yoyam elaylhojo appayvam.