Ananías y Safira
1 Pero hubo un hombre, llamado Ananías, que junto con Safira, su esposa, vendió un terreno 2 y de común acuerdo con ella se quedó con una parte del dinero, mientras que puso la otra parte a disposición de los apóstoles. 3 Pero Pedro le dijo:
—Ananías, ¿por qué dejaste que Satanás te dominara y te hiciera mentirle al Espíritu Santo al quedarte con parte del dinero que te pagaron por el terreno? 4 ¿Acaso no era tuyo el terreno? Y puesto que lo vendiste, ¿no era tuyo el dinero? ¿Por qué se te ocurrió hacer esto? No nos has mentido a nosotros, sino a Dios.
5 Al oír esto, Ananías cayó muerto. Y todos los que lo supieron se llenaron de miedo. 6 Unos jóvenes vinieron, envolvieron el cuerpo y se lo llevaron para enterrarlo.
7 Unas tres horas después, entró la esposa de Ananías, que no sabía lo que había sucedido, 8 y Pedro le preguntó:
—Dime, ¿vendieron ustedes el terreno en el precio que han dicho?
Ella contestó:
—Sí, en ese precio.
9 Pedro le dijo:
—¿Por qué se pusieron ustedes de acuerdo para poner a prueba al Espíritu del Señor? Ahí vienen los que se llevaron a enterrar el cuerpo de tu esposo, y ahora ellos te van a llevar también a ti.
10 En ese mismo instante Safira cayó muerta a los pies de Pedro. Cuando entraron los jóvenes, la encontraron muerta y se la llevaron para enterrarla junto a su esposo. 11 Y todos los de la iglesia y todos los que supieron estas cosas se llenaron de miedo.
Muchos milagros y señales
12 Por medio de los apóstoles, se realizaban muchas señales y milagros entre la gente, y todos se reunían en el Pórtico de Salomón. 13 Ningún extraño se atrevía a juntarse con ellos, pero la gente los tenía en alta estima. 14 Y el número de creyentes en el Señor, tanto de hombres como de mujeres, iba en aumento. 15 Los enfermos eran sacados a la calle en camas y camillas, para que al pasar Pedro, por lo menos su sombra cayera sobre alguno de ellos. 16 También de los pueblos vecinos a Jerusalén acudía mucha gente que traía enfermos y gente atormentada por espíritus impuros; y todos eran sanados.
Los apóstoles son perseguidos
17 El sumo sacerdote y los del partido de los saduceos, que estaban con él, se llenaron de envidia, 18 y arrestaron a los apóstoles y los metieron en la cárcel del pueblo. 19 Pero una noche, el ángel del Señor abrió las puertas de la cárcel, los sacó de allí, y les dijo: 20 «Vayan al templo y cuéntenle al pueblo todo acerca de esta nueva vida.» 21 Ellos hicieron lo que se les dijo, y en la mañana fueron al templo y allí comenzaron a enseñar.
Mientras tanto, el sumo sacerdote y los que estaban con él convocaron a todos los ancianos israelitas a una reunión del Consejo, y mandaron traer de la cárcel a los apóstoles. 22 Pero cuando los guardias llegaron a la cárcel, no los encontraron. Así que volvieron con la noticia, 23 y dijeron:
—Encontramos la cárcel perfectamente cerrada, y a los guardias afuera, parados delante de las puertas; pero cuando abrimos, no encontramos a nadie adentro.
24 Al oírlo, el jefe de la guardia del templo y los principales sacerdotes se sorprendieron, y se preguntaban en qué iría a parar todo aquello. 25 En ese momento llegó uno, que les dijo:
—Los que ustedes metieron en la cárcel están en el templo, enseñando al pueblo.
26 El jefe de la guardia, junto con los guardias, fue a buscarlos; pero como tenían miedo de ser apedreados por la gente no los maltrataron, 27 sino que los llevaron ante el Consejo, y allí el sumo sacerdote les dijo:
28 —Nosotros les habíamos prohibido terminantemente enseñar acerca de ese hombre. ¿Y qué han hecho ustedes? Han llenado toda Jerusalén con esas enseñanzas, ¡y además quieren echarnos la culpa de su muerte!
29 Pedro y los demás apóstoles contestaron:
—Nuestro deber es obedecer a Dios antes que a cualquier autoridad humana. 30 El Dios de nuestros antepasados resucitó a Jesús, el mismo a quien ustedes mataron colgándolo en una cruz. 31 Dios lo exaltó y lo puso a su derecha; lo ha hecho Guía y Salvador, para que el pueblo de Israel se vuelva a Dios y reciba el perdón de sus pecados. 32 De esto somos testigos nosotros, y también lo es el Espíritu Santo, que Dios ha dado a quienes lo obedecen.
33 Al oír esto, las autoridades se enfurecieron y querían matarlos. 34 Pero entre aquellas autoridades había un fariseo llamado Gamaliel, que era un maestro de la ley muy respetado por el pueblo. Este se puso en pie y mandó que por un momento sacaran de allí a los apóstoles. 35 Luego dijo a las demás autoridades:
—Israelitas, cuidado con lo que hacen con estos hombres. 36 Recuerden que hace algún tiempo se levantó un tal Teudas, que alegaba ser muy importante, y unos cuatrocientos hombres lo siguieron. Pero lo mataron, y sus seguidores se dispersaron, y allí se acabó todo. 37 Más tarde, en los días del censo, se levantó Judas, el de Galilea, y logró que algunos lo siguieran; pero también lo mataron, y todos sus seguidores se dispersaron. 38 En este caso, yo les aconsejo que dejen tranquilos a estos hombres y que no se metan con ellos. Porque, si este asunto no es de Dios, pasará; 39 pero si es de Dios, no podrán ustedes vencerlos. Tengan cuidado, no vaya a ser que se encuentren luchando contra Dios.
Ellos le hicieron caso. 40 Así que llamaron a los apóstoles, los azotaron y les prohibieron seguir hablando en el nombre de Jesús; después de eso, los soltaron. 41 Por su parte, los apóstoles salieron de la presencia de las autoridades muy contentos, porque Dios les había concedido el honor de sufrir injurias por causa del nombre de Jesús. 42 Y todos los días, tanto en el templo como por las casas, enseñaban y anunciaban la buena noticia de Jesús el Mesías.
Macsilhnanoncama Ananías najan aptava Safira
1 Apnec alhta poc enlhit apvisay Ananías najan aptava Safira. Apyinyovquic alhta apquilcacjam pac. 2 Apmiyovquic alhta nicja solyayem pac. Inyasamcoc alhta najan aptava. Apsaclhesquic alhta nicja solyayem. Apquilmasquic alhta solyayem apóstoles apquilapajasomap.
3 Aptomjac alhta apcanya Pedro:
—Ananías, ¿soctomja actalhna nac apvalhoc yavey Satanás? Apquiltamjoc lhip eyinimsam Espíritu Santo. Apmiyovquic lhip nicja solyayem acyanmongam apquilcacjam pac. 4 Lhip apancaoc inyicje apquilcacjam. Apvanqui inyicje emyoc acyovoclhojo acyanmongam. ¿Soctomja aclhena nac apvalhoc emyoc nicja solyayem? Am elyinimcasam lhip enlhitaoc. Apyinimcasqui nac lhip Dios Ingyapam —alhta aptomjac.
5 Lhama alhta aplinga appayvam Ananías. Yejemoc alhta apquilpolintamo apquitsepa. Apquilacac alhta aplhamoclhojo enlhitaoc apquillinga amyaa. 6 Yejemoc alhta apquilpilhqueta apjapac quilyimnanic. Apquilsaclhec alhta yoyam elatongnic.
7 Malha tres horas alhta intomjac najan actalhningvactamo aptava niptamin. Am alhta coyasamcoc apquitsepa atava. 8 Yejemoc alhta aptomjac apcanya Pedro:
—Jeltimnas siclho. ¿Acvamlha ya acyanmongam apquilcacjam apyamasma atava? —alhta aptomjac.
Intomjac alhta quilvana:
—Eje, vamlha alhta acyanmongam lha —alhta intomjac.
9 Yejemoc alhta apcatingmavo Pedro:
—¿Soctomja acvajaneclho nac atava, yoyam coyipconic Espíritu apanco Visqui ingac? Ca incolanojo, apquilvoctac apatong tingma quilyimnanic apquilatongna lhac atava. Quilhvoc sat colhic acyasquisa lhiya lha —alhta aptomjac.
10 Yejemoc alhta alpolintamo apquinmamcaclha Pedro ayitsepa. Yejemoc alhta apquilantalhningvactamo quilyimnanic. Apquilvitangvoctac alhta ayitsepa. Apquilsaclhec alhta. Apquilatongvoclho acpayjo apquilatongnaclha atava. 11 Apquilacac alhta aplhamoclhojo Jesucristo apmolhama najan aplhamoclhojo aptomja apquillingay amyaa.
Asoc sinpilapquiscama najan asoc monquinatquiscama
12 Invitalhquic alhta nipyesicsa enlhitaoc aclhamoclhojo asoc monquinatquiscama najan asoc sinpilapquiscama ayinyema alhta apóstoles apquilapajasomap. Apcaneclhec alhta mataa apquilanomacpo congne tingma apvisay Salomón. 13 Am alhta elyipitcangveclho apnaymacoc. Apquilacpec alhta apmopvan apquiltamjaycam. 14 Aplhamaclhec alhta aptomja melyasquiyam Visqui ingac aplhamoclhojo enlhit najan quilvanaa. 15 Apnincanveclhec alhta almasca apyimpeoc avalhoc amay acyiplomo apquilyitnamaclha netin. Apquiltamjoc alhta cajapvomoc pisquisca pac Pedro naysicsa apyeycajay. 16 Apquicjingvoctac alhta aplhamoclhojo enlhit tingma Jerusalén. Apquilinyectac alhta lhalhma anco nipyava tingma. Apquilpatmentac alhta aplhamoclhojo almasca apyimpeoc najan somquic quilyicjamo actovascama. Apquiltamilquiscacmec alhta aplhamoclhojo.
Apmomap Pedro najan Juan
17 Yejemoc alhta aplova apquimja apmamyi sacerdote najan apquillhalhmaa saduceos. Avanjec alhta apquilyasipquiscama. 18 Yejemoc alhta apquilmacpo apóstoles apquilapajasomap. Apquilnesquic alhta singilpilhtetomaclha. 19 Alhtaa alhta intomjac apvaa ángel Visqui ingac. apcasinancama. Aplicasquic alhta atong singilpilhtetomaclha apquilantipsa. Aptomjac alhta apquilanya:
20 —Elmiyaclha sat quellhip tingma apponquinomap. Eliltimnasam sat enlhitaoc actemaclha acyimnatem ingnenyic alhnancoc —alhta aptomjac.
21 Natamin apquillingay alhta apquilantalhningvayclho tingma apponquinomap. Alhtooc alhta apquillhicmosa amyaa.
Yejemoc alhta apvactamo apquimja apmamyi sacerdote najan apquillhalhmaa. Apcansaclhec alhta apquilviscaa apquilpamejitsomap najan apquilanomacpo apquilvanyam Israel. Apquilapajasquic alhta singilpilhtetomaclha, yoyam enalantac apóstoles apquilapajasomap. 22 Yejemoc alhta apquilvoclho singilpilhtetomaclha apquilancam. Am alhta elvitac apnaycam congne. Yejemoc alhta apquiltajavo apquiltimnascactamo amyaa:
23 —Coleyjac lhac atnaoc singilpilhtetomaclha. Ningvitac lhac apquiltamilquiscama atong apcanamcaa payjoc atong. Lhama lhac ninlica atong. Am lhac ongilvitac apnaycam congne —alhta apquiltomjac.
24 Lhama alhta aplinga amyaa apquimja apmamyi singilpilhtetemo apquilancam najan apquilimja apmamyi sacerdotes. Pilapcasquic alhta apquillinga. Am alhta elyasamcoc actomjaclha. 25 Yejemoc alhta apvaa lhama enlhit apquiltimnasamcaa amyaa:
—Quip elanojo. Apquilvoclhec lhac tingma apponquinomap enlhit aplhatmomap singilpilhtetomaclha. Apquillhicmosquic maa enlhitaoc —alhta aptomjac.
26 Yejemoc alhta aplhinga apquimja apmamyi singilpilhtetemo apquilancam najan apquillhalhmaa. Aptamilcasoc alhta apnalantamo apóstoles apquilapajasomap. Apquilacpec alhta apnaymacoc. Apquiltamjoc alhta inyicje elyicna mataymong. 27 Lhama alhta apquilviscactamo. Apquilnescacmec alhta napatavo apquilviscaa apquilpamejitsomap. Aptomjac alhta apquilanya apquimja apmamyi sacerdotes:
28 —Nincoo alhta ninganem elvatsamcoc quellhip apquillhicmoscama actemaclha apvisay Jesús. Quip elanojo, apsovjoquic quellhip apquillhicmoscama aplhamoclhojo co Jerusalén. Apquililtamjoc quellhip jingilpejescac ningajem as enlhit —alhta apquiltomjac.
29 Apquilatingmavoc alhta Pedro najan apnaymacoc apóstoles apquilapajasomap:
—Ingvanquic nincoo mongilyejiclhojo enlhit. Eyca Dios mongvanquic mongilyejiclhojo. 30 Ningilyeyjamcaa apvisqui apancaoc Dios aptomja aplhaticjasquiyam Jesús. Quellhip alhta apquilajem, apquilyipitquiscama asoc timyescama. 31 Dios Ingyapam aptimesquiscama alhta apyimtalhnamo, aptomja Apvisqui najan Singvomquiscama tap. Apquiltamjoc yoyam elyanmongsic apquilvalhoc enlhitaoc Israel, yoyam colmascosalhca melyascalhma. 32 Ninlingasquic nincoo actomja ningvitaycamco as asoc najan lha Espíritu Santo. Dios Ingyapam alhta apnescama Espíritu Santo apquilvalhoc aptomja apquilyajayquiclho.
33 Apquillovquic alhta natamin apquillingay. Apquililtamjoc alhta elajic. 34 Apnec alhta nipyesicsa apquilyimtalhnamo lhama fariseo apvisay Gamaliel, aptomja apyascamco apquiltemaclha. Aptomjac alhta apquilayo apnaymacoc. Apquinmaclhec alhta netin. Apcanayquic alhta elantipsic siclho apóstoles apquilapajasomap. 35 Yejemoc alhta apquiltimnasamcaa:
—Quellhip enlhitaoc Israel. Elavojo yoyam eltimesquiscomjoc as enlhitaoc. 36 Am colvoncacmoc mocjam quellhip amyaa Teudas. Apyimtalhnesacpec alhta apanco as enlhit. Malha cuatrociento enlhitaoc alhta apquilyiplomo. Eyca apmatnec alhta. Apquilhpanec alhta aptomja apquilyiplomo. Nelha alhta intamongvocmoc. 37 Niptamin as enlhit apvaa Judas co Galilea, naysicsa apquilyipsatomap lhalhma anco enlhitaoc. Aplhamoc alhta enlhitaoc aptomja apquilyiplomo. Apmatnec alhta najan. Apquilhpanec alhta aptomja apquilyiplomo. 38 Actomjac coo siyanya quellhip: Elyamyiclha as enlhitaoc. Elvatsaoc sat. Intimec ancoc enlhit ayinyema aptemaclha, comasquingvomoc sat. 39 Intimec anco Dios ayinyema aptemaclha, colapvanquejec quellhip eltovacsic. Elavojo sat quellhip. Noeltime nasa apquilinmelhaycam Dios Ingyapam —alhta aptomjac.
40 Apquilvajanamquic alhta actomjaclha appayvam. Yejemoc alhta apquilevamcaa apóstoles apquilapajasomap. Apquilyicpilhquetamquic alhta elvatsamcoc apquillhanma apvisay Jesús. Yejemoc alhta apquilyamyeclho.
41 Yejemoc alhta apquilantepa apóstoles apquilapajasomap napatavo apquilviscaa apquilpamejitsomap. Payjeclhec alhta apquilvalhoc mayasquiscama apyimpeoc acyanmongam apquillhanma apvisay Jesús. 42 Am alhta elvatsamcoc apquillhicmoscama aclhamoclhojo acnim congne tingma apponquinomap najan moclhama tingma. Apquililtimnasamcaa alhta tasic amyaa Jesús aptomja nac Apponquinomap.