Sufrimientos de los israelitas en Egipto
1 Estos son los nombres de los israelitas que llegaron con Jacob a Egipto, cada uno con su familia: 2 Rubén, Simeón, Leví, Judá, 3 Isacar, Zabulón, Benjamín, 4 Dan, Neftalí, Gad y Aser. 5 Los descendientes de Jacob sumaban en total setenta personas. José ya estaba en Egipto.
6 José y sus hermanos, y todos los de esa generación, murieron; 7 pero como los israelitas tenían muchos hijos, se multiplicaron y llegaron a ser muy poderosos. El país estaba lleno de ellos.
8 Más tarde hubo un nuevo rey en Egipto, que no había conocido a José, y que le dijo a su pueblo: 9 «Miren, el pueblo israelita es más numeroso y más poderoso que nosotros; 10 así que debemos tramar algo para impedir que sigan multiplicándose, porque puede ser que, en caso de guerra, se pongan de parte de nuestros enemigos para pelear contra nosotros y se vayan de este país.»
11 Por eso los egipcios pusieron capataces encargados de someter a los israelitas a trabajos muy pesados, y les hicieron construir las ciudades de Pitón y Ramesés, que el faraón, rey de Egipto, usaba para almacenar provisiones. 12 Pero mientras más los maltrataban, más se multiplicaban. Así que los egipcios les tenían mucho miedo.
13 Los egipcios esclavizaron cruelmente a los israelitas. 14 Les amargaron la vida sometiéndolos al rudo trabajo de preparar lodo y hacer adobes, y de atender a todos los trabajos del campo. En todo esto los israelitas eran tratados con crueldad. 15 Además, el rey de Egipto habló con Sifra y Fúa, que eran parteras de las hebreas, y les dijo:
16 —Cuando atiendan a las hebreas en sus partos, fíjense en el sexo del recién nacido. Si es niña, déjenla vivir, pero si es niño, ¡mátenlo!
17 Sin embargo, las parteras tuvieron temor de Dios y no hicieron lo que el rey de Egipto les había ordenado, sino que dejaron vivir a los niños. 18 Entonces el rey de Egipto las mandó llamar y les dijo:
—¿Por qué han dejado con vida a los niños?
19 —Porque las mujeres hebreas no son como las egipcias —contestaron ellas—. Al contrario, son muy robustas y dan a luz antes de que nosotras lleguemos a atenderlas.
20-21 De esta manera el pueblo israelita seguía creciendo en número, y cada vez se hacía más poderoso. Además, como las parteras tuvieron temor de Dios, él las favoreció y les concedió una familia numerosa. 22 El faraón, por su parte, ordenó a todo su pueblo: «Echen al río a todos los niños hebreos que nazcan, pero a las niñas déjenlas vivir.»
Apquillingaycamco acyimtalhnama yoclhilhma Egipto
1 Eycaso apquilvisay nic nat Israel apquitquic. Apquilvoctac nic nat yoclhilhma Egipto. Jacob nic nat apquillhalhmaa. Apnalantac nic nat moclhama apmolhama: 2 Rubén apmolhama, najan Simeón, najan Leví, 3 najan Isacar, najan Zabulón, najan Benjamín, 4 najan Dan, najan Neftalí, najan Gad najan Aser. 5 Apvocmec nic nat setenta enlhit Jacob apquitquic najan aptovana. Apnec nic nat José yoclhilhma Egipto.
6 Apquitsepquic nic nat José. Apquilitsepquic nic nat apquilpipma. Apsovjacpoc nic nat apquilitsepma apquictingaycamco lhama José. 7 Aplhameclhec nic nat enlhitaoc Israel apquilvita apquitquic. Apquilyimnatem nic nat apquiltomjac. Aplanoc nic nat yoclhilhma.
8 Apvisqui apjalhnancoc nic nat aptimesacpoc yoclhilhma Egipto. Am nic nat elngayac apvisay José. Aptomjac nic nat apvisqui apquilanya enlhitaoc: 9 —Quip elaylhojo. Appintalhnama as enlhitaoc, am ongnoc nincoo. Apquilyimnatem as enlhitaoc, am ongnoc nincoo. 10 Ingva, pac ongiltimjic ningilyascamco. Pac ongilyacsilhma yoyam melhamiclhejec as enlhitaoc. Yoyam melpalhavomejec sat cotnaja ingmoc, ningvita sat ningilnapomalhca. Ayinyemaclha jingilnapiclhac sat elyamyiclhac sat as yoclhilhma — nic nat aptomjac.
11 Apquiltimesacpec nic nat apquilimja apmamyi egipcios. Apquiltamjoc nic nat ellingamcojo acyimtalhnama apquiltamjaycam enlhitaoc Israel. Apquillanac nic nat tingma apquilyivey najan acnaycamcolha nintom. Apvisqui faraón nic nat apancaoc. Lhama ilhnic nat apvisay tingma Pitón, poc nic nat apvisay tingma Ramesés. 12 Avanjec nic nat apquillingaycamco acyimtalhnama apquiltamjaycam. Inyangvocmec nic nat aplhamayclha as enlhitaoc Israel. Appayjeclhec nic nat lhalhma anco as yoclhilhma. Apquilangvoclhec nic nat co Egipto apquilvita aplhamayclha enlhitaoc Israel. 13 Inyangvocmec nic nat apquilajayclha apquiltamjaycam acyimtalhnama ayinyema co Egipto. 14 Inquilastinquic nic nat apquileyvam as nalhpop enlhitaoc Israel. Inyimtilhec nic nat apquiltamjaycam yelpa najan yatipjaymacaoc najan apquiltamjaycam amyip najan moc apquiltamjaycam. Co Egipto nic nat ayinyema apquillingaycamco acyimtalhnama.
15 Innam nic nat anit quilvanaa hebreas (israelita) almovan cotimquisquisic sicaa. Lhama acvisay Sifra, moc acvisay Fúa. Aptomjac nic nat apvisqui co Egipto apquilanya as quilvanaa: 16 —Inquilpasmec mataa quellhiya quilvanaa actimquiscama ayitca. Inquilvitac sat ancoc aptiyam apquinavo, colaa sat. Inquilvitac sat ancoc actiyam inquilvana ayitcoc, colmiyov sat — nic nat aptomjac.
17 Inquilacac nic nat Dios Apyimtalhnamo as quilvanaa. Am nic nat colyajaclhoc actomjaclha appayvam apvisqui co Egipto. Am nic nat colnapac sicaa appaliyam.
18 Apquevam nic nat as quilvanaa apvisqui co Egipto. Aptomjac nic nat apquilanya: —¿Soctomja almiyova nac sicaa appaliyam? — nic nat aptomjac.
19 Inquilatingmavoc nic nat quilvanaa: —Alyimnatem anco quilvanaa hebreas, am colhno quilvanaa co Egipto. Inquiltimcasquic mataa ayitca yicpintama ningilvoyclha acnaclha — nic nat inquiltomjac.
20 Apquimlacmoc nic nat Dios as quilvanaa almovan cotimquisquisic sicaa. Aplhameclhec nic nat enlhitaoc Israel. Apquilyimnatem nic nat apquiltomjac. 21 Inquilacac nic nat Dios Apyimtalhnamo as quilvanaa. Aplhameclhec nic nat acmolhama as quilvanaa, ayinyema Dios Apyimtalhnamo.
22 Apcasinnaquic nic nat apvisqui faraón enlhit apancaoc. Aptomjac nic nat apquilanya: —Elyinyov sat nayingmin vatsam moclhama sicaa quilhvoc appaliyam. Elmiyov sat moclhama quilvana ayitcoc acpaliyam — nic nat aptomjac.