Israel ha sido infiel al Señor
1 El Señor dice:
«Si un hombre se divorcia de su mujer
y ella, al separarse de él,
se casa con otro hombre,
el primero no volverá a unirse con ella.
¡Eso sería una grave ofensa en el país!
Sin embargo, tú, Israel,
te has prostituido con muchos amantes,
¡y ahora quieres volver a mí!
Yo, el Señor, lo afirmo.

2 »Mira esos lugares altos al desnudo, fíjate bien:
¿dónde no te has dejado deshonrar?
Sentada como árabe del desierto,
a la orilla del camino esperabas a tus amantes.
Has manchado el país con tu prostitución y tu maldad.
3 Por eso han faltado las lluvias
en invierno y primavera.
Tienes el descaro de una prostituta.
¡Has perdido toda vergüenza!
4 Hace poco me decías:
“Padre mío, amigo de mi juventud,
5 ¿vas a estar siempre enojado?,
¿durará para siempre tu ira?”
Y mientras decías esto,
seguías haciendo todo el mal que podías.»
El Señor exhorta a Israel y a Judá al arrepentimiento
6 En tiempos del rey Josías, el Señor me dijo: «¿Has visto lo que hizo la rebelde Israel? Sobre toda loma alta y bajo todo árbol frondoso fue y se dedicó a la prostitución. 7 Yo pensé que, aun después de todo lo que ella había hecho, volvería a mí; pero no volvió. Su hermana, la infiel Judá, vio esto 8 y vio también que yo repudié a la rebelde Israel, y que me divorcié de ella precisamente por el adulterio que cometió. Pero Judá, la infiel hermana de Israel, no tuvo temor, sino que también fue y se dedicó a la prostitución. 9 ¡Y lo hizo con tanta facilidad que profanó todo el país! Me fue infiel, y adoró a las piedras y a los árboles. 10 Y después de todo esto, la infiel Judá tampoco se volvió a mí de todo corazón, sino que quiso engañarme. Yo, el Señor, lo afirmo.»
11 El Señor me dijo: «La maldad de Israel no es nada comparada con la infidelidad de Judá. 12 Ve y anuncia este mensaje de cara al norte:

»El Señor afirma:
¡Vuélvete a mí, Israel; ya no seas rebelde!
No te recibiré de mal modo
ni mantendré mi enojo para siempre,
porque yo, el Señor, soy bondadoso
y te doy mi palabra.
13 Solo tienes que reconocer tu maldad,
y que fuiste rebelde contra el Señor tu Dios;
que corriste a buscar amores extraños
debajo de todo árbol frondoso,
y que no obedeciste mis órdenes.
Yo, el Señor, lo afirmo.»

14 «Regresen, hijos rebeldes, pues yo soy su dueño, dice el Señor. Tomaré uno de cada ciudad y dos de cada clan, y los haré volver a Sión. 15 Les daré los gobernantes que a mí me agradan, y ellos los gobernarán a ustedes con sabiduría y entendimiento. 16 Y cuando el número de ustedes haya aumentado en el país y tengan ya muchos hijos, nadie volverá a hablar más del arca del pacto del Señor; nadie pensará en ella ni se acordará más de ella; ya no hará falta ni se hará una nueva. Yo, el Señor, doy mi palabra. 17 Jerusalén será llamada entonces el trono del Señor; todas las naciones se reunirán allí para honrarme, y no volverán a seguir tercamente las malas inclinaciones de su corazón.
18 »Cuando llegue ese día, Judá se unirá a Israel, y juntos regresarán del país del norte a la tierra que di como herencia a los antepasados de ustedes.
La idolatría de Israel
19 »Israel, yo decidí aceptarte como hijo
y darte una tierra envidiable,
el país más bello de todo el mundo.
Yo pensé que me llamarías padre
y que nunca te alejarías de mí.
20 Pero ustedes me fueron infieles
como cuando una mujer le es infiel a su marido.
Yo, el Señor, lo afirmo.

21 »Se oyen voces en las lomas desiertas:
¡son los israelitas, que lloran y piden compasión!
Se desviaron del camino recto
y se olvidaron de mí, el Señor su Dios.
22 Vuélvanse a mí, hijos rebeldes,
y yo los curaré de su rebeldía.»
Respuesta de los israelitas al Señor
«Aquí estamos, acudimos a ti,
porque tú eres el Señor nuestro Dios.
23 De nada nos sirve ir a las colinas
o gritar sobre los montes;
solo en el Señor nuestro Dios
encuentra Israel su salvación.
24 Por nuestra vergonzosa idolatría hemos perdido
todo lo que nuestros padres consiguieron
desde que éramos niños:
ovejas y ganado, hijos e hijas.
25 Humillémonos, pues, avergonzados
y cubiertos de deshonra,
pues desde nuestra niñez y hasta este día
nosotros y nuestros antepasados
hemos pecado contra el Señor nuestro Dios
pues no le hemos obedecido.»
Apquiltemaclha apquilyamasma Visqui ingac
1 Aptomjac alhta Visqui ingac: Apyinyovquic sat ancoc aptava enlhit. Yiplovcoc alyimjapayclha poc enlhit. Covanquejec quilvana acyamasma cotajojoc mocjam coyipitquiclhojo atava siclho. Acvisay ningmancactama nintemaclha enlhit. Quellhip israelitas apquilyitsomacpo quilvana alanatama nipyesicsa enlhitaoc. Apquililtamjoc jelyipitquiclhojo mocjam coo — alhta aptomjac Visqui ingac.

2 Apquiltemaclha quellhip quilvana alanatama, acyitnamó lhama enlhit netin inquilhe lhalhma anco. Najan acyitnamolhama enlhit, malha enlhit árabe yoclhilhma actamopeycaoc apquiljalhanma nicja amay. Najan actomja acmanquescama apyovoclhojo enlhit, ayinyema actemaclha alanatama najan acmasom. Eycaso apquiltemaclha apancaoc quellhip.
3 Eycaso ayinyema melvitay quellhip yingmin acmamay, acvaa inlhojo mocjitma, najan apvaa inlhojo piyam. Am colhenac alhta quilvana alanatama actemaclha anco, am elmancac mocjam quellhip apquilyitsomacpo as quilvana alanatama.
4 Yitnec alhta apquilpayvam quellhip: Tata coo, semasma naysicsa sictiyascam.
5 Melvejec sat lhip cotningvoyam nelha, meyanmongsiclhejec sat lhip sictemaclha ajanco — apquiltomjac mataa quellhip, naysicsa apquilyangvisquiyam apquiltemaclha apquilmapsomcaa (apquiltemaclha acmasom) — alhta aptomjac Visqui ingac.
Quilvana alanatama apquilyitsomacpo israelitas najan co Judá
6 Aptomjac nic nat profeta: Naysicsa aptimem apvisqui Josías, aptomjac alhta Visqui ingac seyanya coo: ¿Apvita ya lhquip apquiltemaclha apancaoc israelitas? Apquilyitsomacpo quilvana alanatama acyitnamó lhama enlhit netin inquilhe lhalhma anco, najan coning yamit mayayoclha. 7 Aljalhne inyicje coo jelyavotac mocjam israelitas, malha quilvana alanatama actajayclha mocjam apnaclha atava. Apquilvitac alhta apnaymacoc co Judá, malha apquilyalhing apquiltomjac. 8 Acyamasmec coo as quilvana alanatama, apquilyitsomacpo israelitas, ayinyema apquiltemaclha apancaoc. Apquilvitac alhta co Judá, sictemaclha sicyamasma. Am alhta elacac co Judá, apquilyiplovcasquic apquiltemaclha apquilanatama selyamasma coo. 9 Apnatovasquic alhta yoclhilhma, ayinyema apquiltemaclha apquilayo quilaycmasquiscama allanomalhca mataymong najan yamit. 10 Am alhta elyavectac co Judá, am alhta elyanmoncasac apquilvalhoc, apquiltomja eyca selyinimquiscama — alhta aptomjac Visqui seyanya coo.
11 Aptomjac mocjam Visqui ingac seyanya: Asilhtec apquilsilhnanomap apanco israelitas, avanjec eyca apquilsilhnanomap apanco co Judá — alhta aptomjac. 12 Aptomjac mocjam seyanya: Ilngas sat lhip amyaa nac jay payjoc nilhqueyja:
Quip elaylhojo Visqui ingac appayvam: ¡Jelyota sat quellhip israelitas! Mepqui mocjam siclom coo, ongvasicjiclhojoc sat mocjam quellhip. Eycaso sicpayvam sicvisay Visqui sicyimtalhnamo.
13 Ellhen sat quellhip apquiltemaclha apancaoc apquilsilhnanomap. Quellhip alhta selyamasma coo sicvisay Dios Visqui apancaoc. Apquiltingyac alhta quellhip quilaycmasquiscama acyitsomalhca dios lhalhma anco najan coning yamit mayayoclha. Am alhta eljalhnoc quellhip sicpayvam — alhta aptomjac Visqui ingac, yoyam olngacsic coo.

14 Aptomjac mocjam Visqui ingac: ¡Quellhip eyitquic, jelyota sat coo sictomja silyacyescama quellhip! Moclhama tingma apvanyam najan moclhama clan apquilmolhama olyacyecsic sat lhama najan apcanit, onaliclhac sat tingma Jerusalén. 15 Olyacyecsic sat apquilviscaa sicyisponcama coo, eltimjic sat apquilviscaa nipyesicsa quellhip apquiltomja apquilyascamco najan apquilyicpilquemo. 16 Ellhamiclhac sat quellhip yoclhilhma apquileyvomaclha quellhip, colhenalhquejec sat maa aclhinganyam pacto yamit aysicsic acyitnamaclha Dios appayvam. Collanalhquejec sat moc yamit aysicsic. Eycaso sicpayvam Visqui apancaoc quellhip. 17 Tingma Jerusalén etniclhac sat Visqui ingac aptajanem apanco. Elyavotac sat aplhamoclhojo enlhitaoc, jeltimjic sat selayo. Melyiplovcasejec sat mataa aclhanmaclha apquilvalhoc apancaoc.
18 Elpasmiclhac sat israelitas najan co Judá, yoyam elyinyoc sat nilhqueyja, elvotac sat mocjam apquilaoclha, apquillhoy nat apquilyeyjamcaa quellhip — alhta aptomjac Visqui ingac.
Apquiltemaclha apquilayo quilaycmasquiscama
19 Aptomjac alhta mocjam Visqui ingac: Quellhip israelitas, altamjoc alhta inyicje colhic ayaco quellhip, elhnam sat quellhip lhama yoclhilhma actamila anco, am colhno moc yoclhilhma as nalhpop. Jeltimjic sat jelanic: Tata coo — sat eltimjic. Mejelyinyovejec sat mataa quellhip.
20 Apquilyitsomacpo quellhip quilvana acyamasma atava, acmayclha poc enlhit. Quellhip apquiltomja selyamasma coo. Eycaso sicpayvam Visqui apancaoc — alhta aptomjac.
21 Inlingalhquic apquiliclhangveycam netin inquilhe. Apquilyapcalhquic israelitas, apquililmalhnamcaa Visqui ingac yoyam epasingvota. Apquilyinyovquic alhta amay acpeyvomo, alvoncaycmo sicvisay Dios Visqui apancaoc.
22 Jelyota sat quellhip selyamasma siclho, ellaniclha sat apquilvalhoc, olmecsic sat quellhip actamilaycam apquilvalhoc — alhta aptomjac Visqui ingac.
Aclhanma apquilvalhoc co Judá.
Lhip Visqui ingac, jingilanojo nincoo ningiltajemo mocjam, ayinyema lhip aptomja Dios Visqui ingac.
23 Paj jingilpasmac mataa quilaycmasquiscama naysicsa ningilpalhamaycam netin inquilhe. Apvamlha lhip Dios Visqui ingac aptomja singvomquiscama tap.
24 Insovjoc quilaycmasquiscama Baal ninatoscama najan inquitquic apquilinava najan quilvanaa ayitcoc. Ningillhocac nat ninatoscama singilmescama ningilyeyjamcaa.
25 Avanjec nincoo ningmancactama napato Lhip, mepqui singayo nincoo, invenalhquic ingvalhoc nincoo. Mongilyascalhma nincoo najan ningilyeyjamcaa nanoc nat napato lhip Dios Visqui ingac, mepqui mataa ningilyajayquiclho lhip — sat eltimjic quellhip — nic nat aptomjac profeta.