Tentación de Jesús
(Mt 4.1-11Mc 1.12-13)
1 Jesús, lleno del Espíritu Santo, volvió del río Jordán, y el Espíritu lo llevó al desierto. 2 Allí el diablo lo puso a prueba durante cuarenta días. Al cabo de esos días sintió hambre pues no había comido nada en todo ese tiempo. 3 El diablo entonces le dijo:
—Si de veras eres Hijo de Dios, ordena a esta piedra que se convierta en pan.
4 Jesús le contestó:
—Las Escrituras dicen: “No solo de pan vive la gente.”
5 Luego el diablo lo llevó a un lugar alto y le mostró en un instante todos los reinos del mundo, 6 le dijo:
—Yo te daré toda la autoridad sobre esos reinos, y su grandeza. Porque yo lo he recibido, y lo daré a quien yo quiera dárselo. 7 Si te arrodillas y me adoras, todo será tuyo.
8 Jesús le contestó:
—Las Escrituras dicen: “Adora al Señor tu Dios, y sírvele solo a él.”
9 Después el diablo lo llevó a la ciudad de Jerusalén, lo subió a la parte más alta del templo y le dijo:
—Si de veras eres Hijo de Dios, tírate desde aquí; 10 porque las Escrituras dicen:
“Dios mandará a sus ángeles
para que te cuiden.
11 Con sus manos te sostendrán
para que tus pies no tropiecen contra las piedras.”
12 Jesús le contestó:
—También dicen las Escrituras: “No pongas a prueba al Señor tu Dios.”
13 Cuando el diablo ya no encontró otra forma de ponerlo a prueba, se alejó de él por algún tiempo.
Jesús comienza su actividad en Galilea
(Mt 4.12-17Mc 1.14-15)
14 Jesús volvió a Galilea lleno del poder del Espíritu Santo, y se hablaba de él por todas las regiones vecinas. 15 Enseñaba en la sinagoga de cada lugar, y todos lo alababan.
Jesús en Nazaret
(Mt 13.53-58Mc 6.1-6)
16 Jesús fue a Nazaret, el pueblo donde se había criado. El sábado entró en la sinagoga, como era su costumbre, y se puso en pie para leer las Escrituras. 17 Le entregaron el libro del profeta Isaías, lo abrió y encontró el texto que dice:
18 «El Espíritu del Señor está sobre mí,
porque me ha consagrado
para llevar la buena noticia a los pobres;
me ha enviado a anunciar libertad a los presos
y dar vista a los ciegos;
a liberar a los oprimidos;
19 y a proclamar el año favorable del Señor.»
20 Luego Jesús cerró el libro, lo dio al ayudante de la sinagoga y se sentó. Todos los que estaban allí se quedaron mirándolo. 21 Él comenzó a decirles:
—Hoy mismo se han cumplido las Escrituras que acaban de oír.
22 Todos hablaban bien de Jesús y estaban admirados de las cosas tan bellas que decía. Se preguntaban:
—¿No es este el hijo de José?
23 Jesús les dijo:
—Seguramente ustedes me dirán este refrán: “Médico, cúrate a ti mismo.” Y dirán también: “Lo que oímos que hiciste en Cafarnaún, hazlo también aquí en tu propia tierra.”
24 Y agregó:
—Les aseguro que ningún profeta es bien recibido en su propia tierra. 25 Miren, en tiempos del profeta Elías, cuando no llovió durante tres años y medio, y hubo mucha hambre en todas partes, había una gran cantidad de viudas en Israel; 26 pero Elías no fue enviado a ninguna de las viudas israelitas, sino a una de Sarepta, cerca de la ciudad de Sidón. 27 También había en Israel muchos enfermos de lepra en tiempos del profeta Eliseo, pero no fue sanado ninguno de ellos, sino Namán, que era de Siria.
28 Al oír esto, todos los que estaban en la sinagoga se enojaron mucho. 29 Se levantaron, echaron del pueblo a Jesús, y lo llevaron a lo alto del monte sobre el cual el pueblo estaba construido, para arrojarlo por el despeñadero. 30 Pero Jesús pasó por en medio de ellos y se fue.
Un hombre poseído por un demonio
(Mc 1.21-28)
31 Jesús fue a Cafarnaún, un pueblo de Galilea, y los sábados enseñaba a la gente. 32 Y se admiraban de sus enseñanzas, porque les hablaba con autoridad.
33 En la sinagoga había un hombre poseído por un demonio, un espíritu impuro que gritaba con fuerza:
34 —¡Déjanos! ¿Por qué te metes con nosotros, Jesús de Nazaret? ¿Has venido a destruirnos? Yo te conozco, y sé que eres el Santo de Dios.
35 Jesús reprendió a aquel demonio, le dijo:
—¡Cállate y deja a este hombre!
Entonces el demonio arrojó al hombre al suelo delante de todos, y salió de él sin hacerle ningún daño. 36 Todos estaban asombrados, y se decían unos a otros:
—¿Qué clase de palabras son estas? Con autoridad y poder este hombre ordena a los espíritus impuros que salgan, ¡y salen!
37 Y se hablaba de Jesús por todos los lugares de la región.
Jesús sana a la suegra de Simón
(Mt 8.14-15Mc 1.29-31)
38 Jesús salió de la sinagoga y se fue a la casa de Simón. La suegra de Simón estaba enferma, con mucha fiebre, y le rogaron a Jesús por ella. 39 Jesús se inclinó hacia ella y reprendió la fiebre, y la fiebre se le quitó. Al momento, ella se levantó y comenzó a servirles.
Jesús sana a muchos enfermos
(Mt 8.16-17Mc 1.32-34)
40 Al ponerse el sol, todos los que tenían enfermos de diversas enfermedades los llevaban a Jesús; y él ponía las manos sobre cada uno de ellos, y los sanaba. 41 De muchos enfermos también salían demonios, que gritaban:
—¡Tú eres el Hijo de Dios!
Pero Jesús reprendía a los demonios y no los dejaba hablar, porque sabían que él era el Mesías.
Jesús anuncia el mensaje en todos los pueblos
(Mc 1.35-39)
42 Al amanecer, Jesús salió de la ciudad y se fue a un lugar solitario. Pero la gente lo buscó, y llegaron a donde él estaba. Querían retenerlo para que no se fuera de allí, 43 pero Jesús les dijo:
—También tengo que anunciar la buena noticia del reino de Dios a los otros pueblos, porque para esto fui enviado.
44 Así iba Jesús proclamando el mensaje en las sinagogas de aquella región.
Macyipconma Jesús
(Mt 4.1-11Mr 1.12-13)
1 Espíritu Santo alhta apnac apvalhoc Jesús. Aptajingvocmec alhta vatsam Jordán. Espíritu Santo alhta apyantamac yoclhilhma actamopeycaoc. 2 Inyipconquic alhta mataa yavey. Am alhta etomac aptom cuarenta acnim. Natamin alhta ayaja mayc. 3 Intomjac alhta yavey Satanás:
—¿Naso ya lhquip Dios Apquitca? Ingyane sat cotniclha quilpasmongam as mataymong —alhta intomjac.
4 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Eycaso actalhesomalhca: “Jave apvamlha quilpasmongam aptomja singyimnatescama ingnenyic. Eyca moclhama Dios appayvam actomja singyimnatescama ingnenyic” —alhta aptomjac.
5 Yejemoc alhta acyantamaclho yavey Jesús netin inquilhe. Acyavataclhojo alhta inlhicmosac aclhamoclhojo apquilviscaa yoclhilhma lhalhma anco. 6 Intomjac alhta ayanya yavey:
—Quip ilanojo lhalhma anco. Pac otnesquisic lhip apvisqui as yoclhilhma. Selmesomalhca coo aclhamoclhojo ningilnatam. Altamjoc sat ancoc olmesic poc enlhit, evanquic olmesic. 7 Apquilticlhiquic sat ancoc aptapnaoc sicnaclha, yoyam jepayasoc coo, olmesic sat aclhamoclhojo asoc —alhta intomjac.
8 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Conyi Satanás. Eycaso actalhesomalhca: “Ilticlhic aptapnaoc, ipayicsojo Dios lhip Visqui pac. Ilanam sat apvamlha pac” —alhta aptomjac.
9 Inyantamaclhec alhta tingma Jerusalén. Innasquic alhta nitno tingma apponquinomap. Intomjac alhta ayanya:
—¿Naso ya lhquip Dios Apquitca? Ityim sat coning —alhta intomjac. 10 Eycaso actalhesomalhca:

Dios Ingyapam sat elanic ángeles apquilasinancama yoyam eltamilsic lhip.
11 Elmoc sat tacja lhip, yoyam copalvotayc apmancoc mataymong

—alhta intomjac yavey.
12 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Eycaso actalhesomalhca: “Noyipcon nasa Dios lhip Visqui pac” —alhta aptomjac.
13 Masquec alhta acyasamco actomjaclha acyipconma yavey. Acyamyiclho alhta siclho.
Apquenmoclha Jesús apquillhicmoscama
(Mt 4.12-17Mr 1.14-15)
14 Aptajingvoclhec alhta Jesús yoclhilhma Galilea. Espíritu Santo alhta apnac apvalhoc. Inlingalhquic alhta apvisay natingma lhalhma anco. 15 Apquillhicmosquic alhta mataa amyaa tingma apcaneyclhilha. Apquilacoc alhta apmopvan apquillhicmoscama.
Jesús tingma Nazaret
(Mt 13.53-58Mr 6.1-6)
16 Apvoctac alhta mocjam tingma Nazaret actomjaclha apcaoclha apanco. Aptalhningvoclhec alhta acnim ninnayclha tingma apcaneyclhilha. Aptemaclha apanco mataa. Apquiningvoclhec alhta, yoyam elyipsitic vaycajac.
17 Apmesacpec alhta vaycajac Isaías, profeta Dios aplingascama. Apmayesaclhec alhta vaycajac. Apvitac alhta acyitnaclha amyaa actema nac jay:

18 Visqui ingac Espíritu pac apnac evalhoc coo.
Eponquincasquic coo, yoyam oltimnacsic tasic amyaa enlhit mepqui apquilnatam.
Eyasinaquic, yoyam otamilquiscomoc apquilvalhoc enlhit acyajapmo apquilvalhoc.
Eyasinaquic oltimnacsic amyaa, yoyam colhic alyamyeclho enlhit apquilmomap.
Najan yoyam otascasiclha ilhma enlhit mepqui apataoc.
Najan yoyam colhic alyamyeclho enlhit mayasquiscama apyimpeoc.
19 Najan yoyam oltimnacsic enlhit acvaa acnim singilpasmom Visqui ingac

—alhta intomjac vaycajac.
20 Natamin appatjapaclho alhta vaycajac. Apmesa alhta apquilancam. Apnac alhta eyca. Apquilanoc alhta apquilinmelhavo enlhitaoc tingma apcaneyclhilha. 21 Yejemoc alhta apquiltimnasamcaa:
—Invocmec nelha acnim nac jay aclhanmaclha actomja nasoc anco vaycajac apquiljalhnovo lhac quellhip —alhta aptomjac.
22 Inlhenalhquic alhta apmopvan. Pilapcasquic alhta anco aclingalhco apquiltimnaycam actamila.
—¿Jave ya José apquitca lha? —alhta apquiltomjac apquilpamesma.
23 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Jeltimnacsic sat quellhip actemaclha nimpayvam inganco: “Panatem inyap, itamilcasacpojo apanco. Ninlingac alhta apvisay aptamjaycam tingma Capernaum. Ilhnasojo sat najan aptamjaycam as apcaoclha apanco” —sat eltimjic jelanic.
24 Apquilpamejitsa alhta mocjam:
—Actomjac coo siyanya quellhip: Naso, apvanacpec anco profeta Dios aplingascama actomja apcaoclha apanco. 25 Naso coo sicpayvam: Naysicsa aptimem profeta Dios aplingascama ilhnic nat Elías. Innaycam nic nat aclhamoclhojo lhintampaa Israel apcaoclha. Tres años najan seis piltin ilhnic nat invaycmoc mayapayclha netin. Mayc nic nat inquilnapac enlhit lhalhma anco. 26 Am nic nat ingyapajasac Dios Ingyapam Elías acnaycamcaclha lhintampaa Israel apcaoclha. Acvamlha apcapajasomacpo ilhnic nat acnaclha quilvana tampeyi co Sarepta ningatoc tingma Sidón. 27 Najan naysicsa aptimem profeta Dios aplingascama ilhnic nat Eliseo. Apnaycam nic nat aplhamoclhojo lepra ningmasquem ningilyitapaycam actomjaycaoc Israel apcaoclha. Am nic nat etamilquiscacmoc enlhit co Israel, apvamlha apanco Naamán co Siria —alhta aptomjac.
28 Lhama alhta aclingalhco apquiltimnaycam, apquillova alhta eyca enlhit congne apcaneyclhilha. 29 Apquilaneclho alhta netin enlhit. Apquilyengamquic alhta tap tingma. Apquilvoclhasoc alhta ayitsicsic inquilhe apquilanomacpilha tingma. Apquililtamjoc alhta eltimsic coning, yoyam ingyitsapoc. 30 Aptipquic alhta Jesús nipyesicsa enlhit. Apquilyeycajamquic alhta apnaymacoc apyasaclha.
Enlhit acma apvalhoc somquic quilyicjamo
(Mr 1.21-28)
31 Apmiyaclhec alhta Jesús tingma Capernaum yoclhilhma Galilea. Acnim ninnayclha alhta apquillhicmosa amyaa. 32 Pilapcasquic alhta aclingalhco apquillhicmoscama. Malha alhta visqui appayvam.
33 Apnec alhta congne apcaneyclhilha lhama enlhit somquic quilyicjamo actovascama. Cayjec alhta apquilpalhamaycam:
34 —Jesús co Nazaret —alhta aptomjac. ¿Soc pa jintimesquisic? ¿Pa ya jingilnajapvotac nincoo? Acyicpilcoc lhip. Dios apponcanma nac lhip —alhta aptomjac.
35 Apquilyasquic alhta ilhma somquic quilyicjamo:
—Nani. Covanma anco, cotyip —alhta aptomjac Jesús.
Yejemoc alhta acyinja nalhpop nipyesicsa apnaymacoc, actepa. Am alhta incascasac apyimpejic enlhit. 36 Pilapcasquic alhta apvitacpo. Apquilpamejitsacpec alhta:
—¿So actema appayvam? Malha nac visqui appayvam. Apmopvan najan innac. Apquilapajasquic anco somquic quilyicjamo, yejemoc alantepa —alhta intomjac apquilpamesma.
37 Inlingalhquic alhta apvisay natingma lhalhma anco.
Jesús aptamilquisquiyam Simón Pedro apipyamong
(Mt 8.14-15Mr 1.29-31)
38 Natamin alhta aptepa Jesús tingma apcaneyclhilha. Apmiyaclhec alhta Simón tingma pac. Inyitnec alhta Simón apipyamong. Acmelhanma ayimpejic alhta intomjac. Yejemoc alhta apquiltimnasacpo Jesús. 39 Apquiningvocmec alhta tacjalhit. Apquilyasquic alhta ilhma ningmasquem. Yejemoc alhta acmasca acmelhanma ayimpejic. Inquinmaclhec alhta netin quilvana. Inquillanam alhta innaymacoc.
Aptamilquisquiyam Jesús aplhamoclhojo enlhit
(Mt 8.16-17Mr 1.32-34)
40 Yejemoc alhta actalhna acnim. Alhtaa intomjac. Apquilnalantamo alhta apnaclha Jesús ningmasquem actamjaycaoc, moclhama moc actemaclha. Apninquinquic alhta apmeoc tacjaplhit moclhama. Apquiltamilquiscacmec alhta. 41 Aplhamoclhojo ningmasquemataoc inquilantipquic alhta somquic quilyicjamo. Inquiliclhangvec alhta alpametamcaa:
—Lhip nac Dios Apquitca —alhta inquiltomjac.
Apquilyasquic alhta ilhma Jesús. Am alhta ingyavoc colpametam. Inquilyicpilcoc alhta aptomja Cristo.
Apquiltimnaycam Jesús yoclhilhma Galilea
(Mr 1.35-39)
42 Alhtooc anco alhta aplhinga Jesús. Apmiyaclhec alhta yoclhilhma mepqui lha tingma. Apquilquitamquic alhta aplhamoclhojo enlhitaoc. Apquilimjamquic alhta. Apmiyovcacpec alhta Jesús, apcanyacpec alhta mepecjam. 43 Aptomjac alhta apquilanya Jesús:
—Movanquejec coo moyacsic poc tingma. Siyapajasomalhca coo, yoyam oltimnacsic najan maa tasic amyaa Dios apquilnancascama —alhta aptomjac.
44 Apquiltimnasquic alhta mataa tasic amyaa tingma apquilaneyclhilha yoclhilhma Galilea.