Jesús sana al paralítico de Betesda
1 Algún tiempo después, los judíos celebraban una fiesta, y Jesús volvió a Jerusalén. 2 En Jerusalén, cerca de la puerta llamada De las Ovejas, había un estanque que en hebreo se llama Betesda. Tenía cinco pórticos, 3 y allí, echados en el suelo, se juntaban muchos enfermos, ciegos, cojos y tullidos. 5 Entre ellos había un hombre que estaba enfermo desde hacía treinta y ocho años. 6 Cuando Jesús lo vio acostado allí, y se enteró del mucho tiempo que llevaba así, le preguntó:
—¿Quieres recobrar la salud?
7 El enfermo le contestó:
—Señor, no tengo a nadie que me meta en el estanque cuando se remueve el agua. Cada vez que quiero meterme, otro lo hace primero.
8 Jesús le dijo:
—Levántate, alza tu camilla y anda.
9 Al instante el hombre fue sanado, alzó su camilla y comenzó a andar. Pero como era sábado, 10 los judíos dijeron al que había sido sanado:
—Hoy es sábado; no te está permitido llevar tu camilla.
11 Aquel hombre les contestó:
—El que me devolvió la salud me dijo: “Alza tu camilla y anda.”
12 Ellos le preguntaron:
—¿Quién es el que te dijo: “Alza tu camilla y anda”?
13 Pero el hombre no sabía quién lo había sanado, porque Jesús había desaparecido entre la mucha gente que allí había. 14 Después Jesús lo encontró en el templo, y le dijo:
—Como puedes ver, ya estás sano. Pero no vuelvas a pecar, para que no te pase algo peor.
15 El hombre se fue y comunicó a los judíos que Jesús era quien lo había sanado. 16 Por eso los judíos perseguían a Jesús, pues hacía estas cosas en sábado. 17 Pero Jesús les dijo:
—Mi Padre siempre ha trabajado, y yo también trabajo.
18 Por eso los judíos tenían aún más ganas de matarlo, pues no solamente no observaba el mandato en relación con el sábado, sino que además, al decir que Dios era su propio Padre, se hacía igual a Dios.
La autoridad del Hijo de Dios
19 Jesús les dijo: «Les aseguro que el Hijo de Dios no puede hacer nada por su propia cuenta, sino que solamente hace lo que ve hacer al Padre. Todo lo que hace el Padre, también lo hace el Hijo. 20 Y es que el Padre ama al Hijo y le muestra todo lo que hace; y aún le mostrará cosas más grandes, que a ustedes los dejarán asombrados. 21 Porque así como el Padre resucita a los muertos y les da vida, también el Hijo da vida a quienes él quiere dársela. 22 Y el Padre no juzga a nadie, sino que le ha dado a su Hijo todo el poder de juzgar, 23 para que todos den al Hijo la misma honra que dan al Padre. El que no honra al Hijo tampoco honra al Padre, que lo ha enviado.
24 »Les aseguro que quien presta atención a lo que yo digo y cree en el que me envió tiene vida eterna y no será condenado, pues ya ha pasado de la muerte a la vida. 25 Les aseguro que viene la hora, y es ahora mismo, cuando los muertos oirán la voz del Hijo de Dios; y los que la oigan vivirán. 26 Porque así como el Padre tiene vida en sí mismo, así también ha hecho que el Hijo tenga vida en sí mismo, 27 y le ha dado autoridad para juzgar, por cuanto es el Hijo del hombre. 28 No se admiren de esto, porque va a llegar la hora en que todos los muertos oirán su voz 29 y saldrán de sus tumbas. Quienes hicieron el bien resucitarán para tener vida; pero quienes hicieron el mal resucitarán para ser condenados.
Pruebas de la autoridad de Jesús
30 »Yo no puedo hacer nada por mi propia cuenta. Juzgo según el Padre me lo ordena, y mi juicio es justo, pues no trato de hacer mi voluntad, sino la voluntad del Padre, que me ha enviado. 31 Si yo diera testimonio a mi favor, mi testimonio no valdría como prueba. 32 Pero hay otro que da testimonio en mi favor, y yo sé que su testimonio sí vale como prueba. 33 Ustedes enviaron a algunos a preguntarle a Juan, y él dio testimonio a favor de la verdad. 34 Pero yo no dependo del testimonio de ningún hombre. Solamente digo esto para que ustedes alcancen la salvación. 35 Juan era como una lámpara que ardía y alumbraba, y ustedes quisieron gozar de su luz por algún tiempo. 36 Pero yo cuento con un testimonio más valioso que el de Juan. Lo que yo hago, que es lo que el Padre me encargó que hiciera, comprueba que en verdad el Padre me ha enviado. 37 Además, el Padre, que me ha enviado, también da testimonio a mi favor, aun cuando ustedes nunca han oído su voz ni lo han visto, 38 ni dejan que su palabra permanezca en ustedes, porque no creen en aquel a quien el Padre envió. 39 Ustedes estudian las Escrituras con mucho cuidado, porque esperan encontrar en ellas la vida eterna, y son las Escrituras las que dan testimonio de mí. 40 Pero ustedes no quieren venir a mí para tener esa vida.
41 »Yo no acepto ninguna gloria que venga de los hombres. 42 Además, los conozco a ustedes y sé que no tienen el amor de Dios. 43 Yo he venido en nombre de mi Padre, y ustedes no me aceptan; en cambio, si viniera otro en su propio nombre, a él sí lo aceptarían. 44 ¿Cómo pueden creer ustedes, si entre ustedes mismos se glorifican y no buscan la gloria que viene del Dios único? 45 No crean que yo voy a acusarlos delante de mi Padre; el que los acusa es Moisés mismo, aquel en quien ustedes han puesto su confianza. 46 Pero si ustedes le creyeran a Moisés, también me creerían a mí, porque él escribió acerca de mí. 47 Pero si no creen lo que Moisés escribió, ¿cómo van a creer lo que les digo yo?»
Jesús aptamilquisquiyam enlhit apquilyelcomap poncalhva Betesda
1 Natamin aptimesquiscama alhta Jesús as asoc, apmiyaclho tingma Jerusalén. Caya alhta apquiltomjac co Judea. 2 Yitnec alhta poncalhva napocja tingma Jerusalén acpayjo atong acvisay Nipquesic. Poncalhva acvisay hebreo appayvam Betesda. Cinco alhta apquilpaclheneycaoc nicja poncalhva. 3 Apnamquic alhta congne tingma aplhamoclhojo actomjaycaoc ningmasquem: mepqui apataoc najan apquilyateyaycam najan apquilyelcomap. Apquiljalhnec alhta mataa alpatiyapma yingmin.
4 Apquilanayquic alhta mataa etalhningvotac yingmin lhama ángel Dios apcasinancama elpatipsic yingmin. Aptamalvocmec alhta mataa moclhama acmasca apyimpejic aptomja aptalhningvoyam apmamyi yingmin. 5 Apyitnec alhta maa enlhit meyimnatem. Treinta y ocho años actimem meyimnatem. 6 Lhama alhta apvita Jesús. Aplingangvocmec alhta apyitnama nano as enlhit. Aptomjac alhta apcanya:
—¿Apquiltamjo ya lhquip etamalvomoc? —alhta aptomjac.
7 Apcatingmavoc alhta meyimnatem:
—Visqui, paj coo emoc, yoyam jeyaynamcoc nayingmin naysicsa alpatiyapma yingmin. Altamjo inyicje mataa otalhningvomoc congne. Epoctimcasquic mataa poc enlhit —alhta aptomjac.
8 Aptomjac alhta apcanya Jesús:
—Itnimiclha netin, ima aptajanma, ilhing maa —alhta aptomjac.
9 Yejemoc alhta aptamalvocmo as enlhit. Apmec alhta aptajanma, aplhinquic alhta. Acnim ningnayclha alhta intomjac aptamilquiscacmo.
10 Apquiltomjac alhta judíos apquilanya aptamalviyam:
—Acnim ningnayclha intomjac. Copvanquejec lhip esovm aptajanma acnim nac jay —alhta apquiltomjac.
11 Apcatingmavoc alhta as enlhit:
—Aptomjac lhac seyanya aptomja setamilquisquiyam: “Ima aptajanma, ilhing maa” —alhta aptomjac.
12 Apquiltomjac alhta apquilanya enlhitaoc:
—¿Soc lhac enlhit appayvam: “Ima aptajanma, ilhing maa? —alhta apquiltomjac.
13 Apvonquipquic alhta Jesús. Ayinyemaclha aplhamoc alhta enlhitaoc. Am alhta eyasamcoc as enlhit aptomja aptamilquisquiyam.
14 Aptajanyavoc alhta Jesús congne tingma apponquinomap as enlhit. Aptomjac alhta Jesús apcanya:
—Quip ilanojo, aptamalvocmec lhip. Am sat ancoc elvatasac meyascalhma, coyangvomoc sat apmapsom —alhta aptomjac.
15 Yejemoc alhta aplhinga enlhit. Apquiltimnasquiclhec alhta judíos apvisay Jesús aptomja aptamilquisquiyam. 16 Aptanovacpec alhta Jesús. Apquililtamjoc alhta elajic Jesús, ayinyemaclha apquilvita actemaclha aptamilquisquiyam acnim ningnayclha. 17 Aptomjac alhta Jesús:
—Aptamjaycam nic nat mataa coo Tata najan quilhvo nac jay. Sictamjaycam coo lha —alhta aptomjac.
18 Inyangvocmec alhta apquillom enlhitaoc. Apquililtamjoc alhta elajic Jesús. Jave acvamlha ayinyema aptovascama acnim ningnayclha. Eyca ayinyema najan aplhanma aptomja apyap apanco Dios Ingyapam. Apquilanayquic alhta elhnesacpoc apanco Dios Ingyapam.
Dios Apquitca aptomja apyimtalhnamo
19 Aptomjac alhta Jesús apquillhicmosa enlhitaoc:
—Actomjac coo silanya quellhip: Movanquejec otnajam elhapco sicvisay Dios Apquitca. Acvajanamquic coo mataa sicvita actemaclha aptamjaycam Tata. Moclhama aptamjaycam coo Tata acnasoc coo lha sicvisay Apquitca. 20 Eyasicjavoc coo Tata. Elhicmosquic coo aclhamoclhojo actemaclha aptamjaycam apanco. Jelhicmocsic sat mocjam asoc alyiviy, yoyam cotlapsic sat quellhip apquilvitay. 21 Apnalhaticjascacmec coo Tata enlhit apquilmasquingvaycmo. Apquilyimnatescasquic apnenyaoc. Acno coo lha, evanquic olyimnaticsic apnenyaoc enlhitaoc siltamjoclha olmesic. 22 Meyanmongsiclheje coo Tata apquiltemaclha enlhitaoc. Eyasinaquic alhta otnejic silyicpilquemo enlhitaoc. 23 Apquiltamjoc coo Tata, yoyam jelavojoc aplhamoclhojo enlhitaoc, acno apquilayo mataa coo Tata. Acvinalhquic sat ancoc coo, evinacpoc najan coo Tata aptomja seyapajascama.
24 ‘Actomjac coo silanya quellhip: Naso, colhic sat acyimnatem apnenyic moclhama enlhit aptomja apjalhenmo sicpayvam najan aptomja meyasquiyam coo Tata aptomja seyapajascama. Metvasacpejec sat as enlhit, ayinyemaclha aptipquic naysicsa ningitsepmaclha, apvocmec acyimnatamaclha ingnenyic. 25 Actomjac coo silanya quellhip: Covac sat acnim, invaac quilhvo nac jay, yoyam ellingac sat enlhit apquilmasquingvaycmo coo sicpayvam sicvisay Dios Apquitca. Colhic sat acyimnatem apnenyaoc apquiltomja apquilyajayquiclho sicpayvam. 26 Apmopvan innac coo Tata elmesic acyimnatem apnenyaoc enlhitaoc. Najan emcasquic coo lha sicmovan, yoyam olmesic acyimnatem apnenyaoc enlhitaoc. 27 Emcasquic sicmovan otnejic silyicpilquemo enlhitaoc, ayinyemaclha coo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. 28 Nocotlapquis nasa quellhip apquillinga. Covac sat acnim, yoyam ellingac sat sicpayvam apquilmasquingvaycmo. 29 Elanteypoc sat tacjalhpopayc. Enalhaticjangvomoc sat enlhit apquilyiplovquiscama mataa asoc altamila. Colhic sat acyimnatem apnenyaoc. Enalhaticjangvomoc sat enlhit apquilyiplovquiscama mataa asoc almasomcaa. Elnatovasacpoc sat —alhta aptomjac Jesús.
Maclingascama apvisay Jesús aptomja apyimtalhnamo
30 Aptomjac alhta mocjam Jesús:
—Movanqueje coo otnajam elhapco. Elhicmosquic mataa coo Tata actemaclha yoyam oyicpilcojo. Inpeyvoc mataa sicyicpilquemo. Am oyiplovcasac mataa actomja sicmayjayoclha ajanco. Acyiplovcasquic mataa actomja apmayjayoclha coo Tata aptomja seyapajascama. 31 Aclingasquic sat ancoc coo sicvisay ajanco, alhtoc sat cotnejic siclingascama. 32 Apnec eyca poc aptomja aplingascama sicvisay. Acyasamcoc coo actomja nasoc anco aplingascama sicvisay. 33 Apquilapajasquic alhta quellhip yoyam elmalhnacpoc Juan. Apcatingmavoc alhta Juan, aplingasquic alhta actomja nasoc anco. 34 Evanquic coo am colhic aclingasa sicvisay ayinyema enlhit. Altimnasquic lha inyicje amyaa, yoyam elvomsacpoc tap quellhip. 35 Malha calevascama ayitsasquiscama olhma alhta aptomja Juan. Apquililtamjoc alhta quellhip elitsovacsojo acyavataclhojo naysicsa ayitsayolhma apanco.
36 Emcasquic coo Tata sictamjaycam seyanya openacsojo. Eyca as sictamjaycam actomja actamila aclingascama sicvisay, colhno aplhanma alhta Juan. Inlingasquic mataa amyaa sictamjaycam actomja naso siyinyema coo Tata aptomja seyapajascama. 37 Aplingasquic sicvisay coo Tata aptomja seyapajascama. Am eyca ellingac quellhip appayvam apanco Tata. Am najan elvitac quellhip apyovoclhojo apanco coo Tata. 38 Am najan coyitnac mataa apquilvalhoc coo Tata appayvam. Elyascacmec mataa quellhip siyinyema coo Tata aptomja seyapajascama. 39 Apquilinlhanacmec mataa quellhip apquilyipsateycaoc Dios appayvam actalhesomalhca. Apquililtamjoc elvitangvomoc acyimnatem apnenyaoc. Eycaso actalhesomalhca actomja aclingascama sicvisay. 40 Am colyacmoc quellhip jelyotac, yoyam colhic acyimnatem apnenyaoc.
41 ‘Am oltamjoc coo yoyam jelavojo enlhit. 42 Alyicpilcoc quellhip, ayinyemaclha am coyitnac apquilvalhoc ningasicjayo Dios Ingyapam. 43 Acvaac coo siyinyema coo Tata aptomja seyapajascama. Am eyca jelmac tacja quellhip. Apvaac sat ancoc poc aptomja apvoy apanco, quilhvoc sat elmoc tacja quellhip. 44 Colapvanquejec quellhip eltimjic melyasquiyam. Ayinyemaclha apquiltingyac apquilayo nipyesicsa quellhip. Am colhenac apquilvalhoc elavojo Dios Ingyapam aptomja apvamlha pac lhama. 45 Nocolavojo nasa apnenyaoc olhenic apquiltemaclha quellhip napato coo Tata. Apquililjalhnec mataa quellhip Moisés, yoyam etnejic apmasma. Apnec maa Moisés aptomja aplhanma apquiltemaclha quellhip. 46 Am nat ancoc elyascacmoc quellhip Moisés, mejelyascamejec coo lha. Aptalhosquic nic nat Moisés actemaclha selhanma coo. 47 Apquilyascacmec sat ancoc quellhip Moisés apnatalhescama, elyascomoc sat najan quellhip sicpayvam —alhta aptomjac Jesús.