Jesús lava los pies de sus discípulos
1 Era antes de la fiesta de la Pascua. Jesús ya sabía que había llegado la hora de que él dejara este mundo para ir a reunirse con el Padre. Jesús siempre amó a los suyos que estaban en el mundo, y los amó hasta el fin.
2-4 El diablo ya había metido en el corazón de Judas hijo de Simón Iscariote, la idea de traicionar a Jesús. Por su parte, Jesús sabía que él había venido de Dios, que iba a volver a Dios, y que el Padre le había dado toda autoridad; así que, mientras estaban cenando, se levantó de la mesa, se quitó la capa y se ató una toalla a la cintura; 5 luego echó agua en una palangana y comenzó a lavar los pies de los discípulos, y a secárselos con la toalla que llevaba a la cintura.
6 Cuando iba a lavarle los pies a Simón Pedro, este le dijo:
—Señor, ¿tú me vas a lavar los pies a mí?
7 Jesús le contestó:
—Ahora no entiendes lo que estoy haciendo, pero lo entenderás después.
8 Pedro le dijo:
—¡Jamás permitiré que me laves los pies!
Respondió Jesús:
—Si no te los lavo, no podrás ser de los míos.
9 Simón Pedro le dijo:
—¡Entonces, Señor, no me laves solamente los pies, sino también las manos y la cabeza!
10 Pero Jesús le contestó:
—El que está limpio no necesita lavarse más que los pies, porque está todo limpio. Y ustedes están limpios, aunque no todos.
11 Dijo: «No todos están limpios», porque sabía quién lo iba a traicionar.
12 Después de lavarles los pies, Jesús volvió a ponerse la capa, se sentó otra vez a la mesa y les dijo:
—¿Entienden lo que he hecho con ustedes? 13 Me llaman Maestro y Señor, y tienen razón, pues lo soy. 14 Pues si yo, el Señor y Maestro, les he lavado los pies a ustedes, también ustedes deben lavarse los pies unos a otros. 15 Yo les he dado el ejemplo, para que ustedes hagan lo mismo que yo he hecho con ustedes. 16 Les aseguro que ningún servidor es más que su señor, y que ningún enviado es más que quien lo envía. 17 Si entienden estas cosas, dichosos serán si las ponen en práctica.
18 »No estoy hablando de todos ustedes; yo sé a quiénes he escogido. Pero tiene que cumplirse lo que dicen las Escrituras: “El que come conmigo se ha vuelto contra mí.” 19 Les digo esto de antemano para que, cuando suceda, ustedes crean que Yo Soy. 20 Les aseguro que quien recibe al que yo envío me recibe a mí; y quien me recibe a mí recibe al que me ha enviado.»
Jesús anuncia que Judas lo traicionará
(Mt 26.20-25Mc 14.17-21Lc 22.21-23)21 Dicho esto, Jesús se sintió profundamente conmovido, y claramente dijo:
—Les aseguro que uno de ustedes me va a traicionar.
22 Los discípulos comenzaron a mirarse unos a otros, sin saber de quién estaba hablando. 23 Uno de ellos, a quien Jesús quería mucho, estaba junto a él mientras cenaban, 24 y con señas Simón Pedro le dijo que le preguntara a Jesús de quién estaba hablando. 25 El discípulo amado se acercó más a Jesús y le preguntó:
—Señor, ¿de quién hablas?
26 Jesús le contestó:
—Voy a mojar un pedazo de pan, y a quien se lo dé, ese es.
En seguida mojó un pedazo de pan y se lo dio a Judas hijo de Simón Iscariote, 27 y tan pronto como Judas recibió el pan, Satanás entró en su corazón. Entonces Jesús le dijo:
—Lo que vas a hacer, hazlo pronto.
28 Pero ninguno de los que estaban a la mesa entendió por qué le decía eso. 29 Como Judas era el encargado de la bolsa del dinero, algunos pensaron que Jesús quiso decirle que comprara algo para la fiesta, o que les diera algo a los pobres.
30 En cuanto Judas recibió el pan, salió. Para entonces, ya era de noche.
El nuevo mandamiento
31 Después de que Judas salió, Jesús dijo:
—Ahora se ve la gloria del Hijo del hombre, y la gloria de Dios se ve en él. 32 Y si el Hijo del hombre deja ver la gloria de Dios, también Dios dejará ver su gloria en él; y lo hará pronto. 33 Hijitos míos, ya no voy a estar con ustedes mucho tiempo. Ustedes me buscarán, pero tengo que decirles ahora lo mismo que les dije a los judíos: A donde yo voy, ustedes no pueden ir. 34 Les doy un mandamiento nuevo: Ámense los unos a los otros, como yo los amo a ustedes. 35 Si ustedes se aman los unos a los otros, todo el mundo se dará cuenta de que son discípulos míos.
Jesús anuncia que Pedro lo negará
(Mt 26.31-35Mc 14.27-31Lc 22.31-34)36 Simón Pedro le preguntó a Jesús:
—¿Y a dónde vas, Señor?
—A donde yo voy —le contestó Jesús—, tú no puedes seguirme ahora; pero me seguirás después.
37 Pedro le dijo:
—Señor, ¿y por qué no puedo seguirte ahora? ¡Estoy dispuesto a dar mi vida por ti!
38 Jesús le respondió:
—¿De veras darías tu vida por mí? Pues te aseguro que antes de que cante el gallo, me negarás tres veces.
Apliquiscama yingmin apmancaoc apquiltamsoycaoc Jesús
1 Invocmec alhta acnim yicpintama pascua caya apquilyeycajaycaoc. Apyasamcoc alhta Jesús acvocmo acnim, yoyam elvaticsic aptiyascam as nalhpop, yoyam eyoclhac sat mocjam apnaclha Apyap. Apquilasicjavoc alhta mataa apnaymacoc apnaycam as nalhpop. Inyangvocmec alhta Jesús apquilasicjayo acvocmo nelha aptiyascam as nalhpop.
2-4 Intalhnec alhta yavey diablo apvalhoc Judas, Simón apquitca, yoyam etnejic apcanem sat emacpoc Jesús. Apyasamcoc alhta Jesús aptomja apquinyemay Dios Ingyapam najan yoyam etajojoc mocjam apnaclha Dios Ingyapam. Apmesquic alhta Apyap aclhamoclhojo asoc, yoyam etnejic apyimtalhnamo Jesús. Naysicsa aptoycaoc alhta intomjac. Apquinmaclhec alhta netin Jesús. Apyinyovquic alhta apcalomap. Appilhtitquic alhta niplhit toalla apava ninliclama ingmeoc. 5 Yejemoc alhta apyatma yingmin asoc payjem. Aplicasquic alhta yingmin apmancaoc apquiltamsoycaoc. Aplicasquic alhta apmancaoc toalla apava ninliclama ingmeoc appilhtetem niplhit.
6 Yejemoc alhta apvoclho Jesús apnaclha Simón Pedro, yoyam elcoc yingmin apmancoc. Aptomjac alhta Pedro apcanya Jesús:
—Visqui, ¿lhip ya jelquisic yingmin emancoc? —alhta aptomjac.
7 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Am eyasamcoc lhip quilhvo sictomjaclha.
Yejemoc sat eyasamcojo —alhta aptomjac.
8 Aptomjac alhta mocjam Pedro:
—Visqui, mejelicsejec sat mataa yingmin emancoc —alhta aptomjac.
Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Am sat ancoc olcasac yingmin lhip, copvanquejec jepasmoc coo —alhta aptomjac.
9 Aptomjac alhta Pedro apcanya Jesús:
—Visqui, jave acvamlha emancoc. Jeliquis sat najan emeoc najan epatic —alhta aptomjac.
10 Aptomjac alhta apquillhicmosa Jesús:
—Enlhit apyapascasomap yingmin aptomja apcalhnayo apyovoclhojo. Incaymalhquic elcoc yingmin acvamlha apmancoc. Alalhnayo apyimpeoc quellhip, eyca jave apquilanomacpo —alhta aptomjac.
11 Apyasamcoc alhta Jesús lhama enlhit, yoyam etnejic apcanem yoyam emacpoc. Alhta ayinyemaclha aptomja appayvam: “Jave apquilanomacpo alalhnayo apyimpeoc” —alhta aptomjac.
12 Lhama alhta appenesa Jesús apliquiscama yingmin apmancaoc. Apcalacpec alhta mocjam apcalomap. Apnaclhec alhta mocjam nicja mesa. Aptomjac alhta Jesús apquilanya:
—¿Apquilyasamco ya quellhip sictomjaclha lhac? 13 Inyicje apquiltomjac mataa quellhip sellhena: Singillhicmoscama, moc najan: Visqui. Inpeyvoc sellhena quellhip, coo nac sicvisay. 14 Coo sictimem Visqui najan Sillhicmoscama. Aclicasquic lhac yingmin apmancaoc quellhip. Elvajanaoc sat quellhip lha. Elliquis sat quellhip lha yingmin apmancaoc moclhama nipyesicsa quellhip. 15 Elvajanaoc sat quellhip sictomjaclha lhac. Allhicmosquic lhac quellhip actemaclha, yoyam elvajanamcoc. 16 Actomjac coo silanya quellhip: Naso, apyimtalhnamo nac apvisqui, am elhno apquilancam. Apyimtalhnamo najan apcapajascama, am elhno apcapajasomap. 17 Apquilyasamcoc sat ancoc quellhip, elyiplovcasojo actema nac jay. Copayjiclhac sat apquilvalhoc quellhip.
18 ‘Am olhenac quellhip apquilanomacpo. Acyasamcoc coo apquiltomja silyacyesaycam nipyesicsa quellhip. Incaymalhquic cotmongvomoc nelha actemaclha Dios appayvam actalhesomalhca: Enlhit sictomo lhama nintom aptomja setanongvoyam, etnejic sat malha cotnaja emoc. 19 Eycaso siltimnascama quellhip yicpintama covac as asoc. Invaac sat ancoc, elvitac sat quellhip. Altamjoc coo, yoyam elinlhanmojoc quellhip melyasquiyam sictomja Cristo coo. 20 Actomjac co silanya quellhip: Naso, apquilmec sat ancoc tacja quellhip enlhit apcapajasomap, coo siyapajascama, acno selmam tacja coo lha. Jelmec sat ancoc tacja coo, acno apquilmam tacja coo Tata aptomja seyapajascama —alhta aptomjac.
Aplhanma Jesús apvisay Judas aptomja apcanem emacpoc
(Mt 26.20-25Mr 14.17-21Lc 22.21-23)21 Lhama alhta apsovja apquiltimnaycam Jesús. Inpilhyinimquic alhta apvalhoc. Aptomjac alhta Jesús apquilanya apquiltamsoycaoc:
—Actomjac coo silanya quellhip: Naso, lhama nipyesicsa quellhip etnejic sat apcanem omalhca —alhta aptomjac.
22 Apquilanoc alhta poc apquiltamsoycaoc. Am alhta elyasamcoc aptomja aplhenamap. 23 Apyipitcavoc alhta lhama apquiltamescama aptomja apcasicjayo. Aptovcamcoc alhta lhama. 24 Apyilhacpoc alhta Simón Pedro apquevamcaa as apquiltamescama: Ilmalhna sat Jesús, ¿soc enlhit aplhena yi? —alhta aptomjac. 25 Yejemoc alhta apyilhacpo apquiltamescama. Apyipitcangvocmo alhta apquilmalhna:
—Visqui, ¿soc lha enlhit qui? —alhta aptomjac.
26 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Otnajamcoc sat quilpasmongam napocja. Omquesic sat enlhit siclhanma lhac —alhta aptomjac.
Yejemoc alhta aptamjamco quilpasmongam napocja. Apmesquic alhta Jesús, yoyam etovc Judas Iscariote, Simón apquitca. 27 Lhama alhta apma quilpasmongam Judas. Yejemoc alhta actalhna apvalhoc yavey Satanás.
Aptomjac alhta Jesús apcanya Judas:
—Ipecjicsojo sat elana actomjaclha aclhanma apvalhoc —alhta aptomjac.
28 Am alhta elyasamcoc apquiltamsoycaoc actomjaclha appayvam Jesús. 29 Judas aptomja alhta aptamilquiscama solyayem. Apquilanayquic alhta napocja apquiltamsoycaoc, Jesús sat ingyapajacsic Judas yoyam eyanmongsic nintom. Apquililtamjoc alhta cotovalhca caya. Apquilanayquic alhta poc, Jesús ingyapajasac Judas, yoyam elmesic solyayem enlhit mepqui apquilnatam. 30 Aptovquic alhta Judas quilpasmongam apmescama Jesús. Yejemoc alhta aptepa. Alhtaa alhta intomjac.
Singanamaclha alhnancoc
31 Lhama alhta apvonquepa Judas. Aptomjac alhta Jesús apquilanya apquiltamsoycaoc:
—Quilhvoc sat cotalhca actemaclha sicyimtalhnamo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Cotalhcac sat actemaclha apyimtalhnamo Dios Ingyapam ayinyema siclhanma coo. 32 Invitalhquic sat ancoc actemaclha apyimtalhnamo Dios Ingyapam ayinyema siclhanma coo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit. Natamin cotalhcac sat actemaclha sicyimtalhnamo sicvisay Apquitca ayinyema Dios Ingyapam. Quilhvoc sat etasquisic actemaclha sicyimtalhnamo. 33 Quellhip apquiltomja malha eyitquic. Acyavataclhojo mocjam sicnaycamo lhama quellhip. Jelquitmoc sat quellhip. Innoc siltimnasa alhta judíos, sictomjaclha nac silanya quellhip lha: Melvomejec sat quellhip sicnaclhilha. 34 Pac olmesic quellhip singanamaclha alhnancoc: Elasicjacpojo nipyesicsa quellhip. Altamjoc coo yoyam elasicjacpojo nipyesicsa quellhip, acno coo silasicjayo mataa quellhip. 35 Apquilasicjacpoc sat ancoc nipyesicsa quellhip, melquinatsejec sat enlhit lhalhma anco apquiltomja quellhip siltamsoycaoc —alhta aptomjac Jesús.
Jesús aplhanma etnejic apyinimquiscama Pedro
(Mt 26.31-35Mr 14.27-31Lc 22.31-34)36 Aptomjac alhta Pedro apcanya Jesús:
—Visqui, ¿jalhcojo sat eyacsic? —alhta aptomjac.
Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Copvanquejec lhip jeyiplaclha quilhvo nac jay sicmiyaclhilha. Jeyimjaoclhac sat eyca —alhta aptomjac.
37 Aptomjac alhta Pedro apcanya Jesús:
—Visqui, ¿soctomja movanco nac oyiplaclha lhip quilhvo nac jay? Oyinyoc sat coo sicyimnatem acyanmongam lhip —alhta aptomjac.
38 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—¿Naso ya pa eyinyoc lhip apyimnatem seyanmongam coo? Actomjac coo siyanya lhip: Naso, yicpintama copayo tataa, natqui sat etnejic lhip: Moyasamcoc coo as enlhit —alhta aptomjac