1 Por aquellos días, los filisteos reunieron sus ejércitos para luchar contra Israel, y el rey Aquis dijo a David:
—Como tú bien sabes, tú y tus hombres tienen que salir conmigo a campaña.
2 David le respondió:
—Muy bien. Ahora va a saber Su Majestad lo que este siervo suyo es capaz de hacer.
—En ese caso —contestó Aquis a David—, te nombraré jefe permanente de mi guardia personal.
Saúl y la adivina de Endor
3 Para entonces Samuel ya había muerto, y todos en Israel habían llorado su muerte, después de lo cual lo habían enterrado en Ramá, su ciudad natal. Saúl, por su parte, había expulsado del país a los adivinos y a los que invocaban a los muertos.
4 Los filisteos se reunieron y fueron a establecer su campamento en Sunén, y Saúl juntó a todo Israel y tomó posiciones en Gilboa. 5 Pero cuando vio el campamento filisteo, tuvo miedo y se descorazonó. 6 Entonces consultó al Señor, pero el Señor no le respondió, ni en sueños ni por el Urim, ni por los profetas. 7 Por eso ordenó a sus oficiales:
—Busquen a alguna mujer que invoque a los muertos, para que yo vaya a hacerle una consulta.
Y sus oficiales le respondieron:
—En el pueblo de Endor hay una mujer que invoca a los muertos.
8 Saúl se disfrazó, vistiéndose con otra ropa, y acompañado por dos hombres fue de noche a visitar a aquella mujer. Y le dijo:
—Te ruego que me adivines la suerte, y que hagas venir al espíritu de quien yo te diga.
9 La mujer le respondió:
—Tú sabes lo que ha hecho Saúl, que ha expulsado del país a los adivinos y a los que invocan a los muertos. ¿Por qué me involucras en algo que puede costarme la vida?
10 Pero Saúl juró por el Señor y le dijo:
—Te juro por el Señor que nada malo te pasará por esto.
11 —¿A quién quieres que haga venir? —contestó la mujer.
—Llámame a Samuel —dijo Saúl.
12 De repente la mujer vio a Samuel, y dio un grito y le dijo a Saúl:
—¿Por qué me has engañado? ¡Tú eres Saúl!
13 Pero el rey le dijo:
—No tengas miedo. ¿Qué has visto?
—Veo a un ser sobrenatural que sube de la tierra —contestó la mujer.
14 —¿Qué aspecto tiene? —preguntó Saúl.
—Es un anciano y lleva una capa —respondió ella.
Saúl comprendió en seguida que era Samuel, y se inclinó hasta tocar el suelo con la frente. 15 Y Samuel le dijo:
—¿Por qué me molestas? ¿Por qué me has hecho venir?
Saúl respondió:
—Es que estoy muy angustiado, pues me están atacando los filisteos y Dios me ha abandonado. Ya no me responde, ni por medio de los profetas ni en sueños. Por eso te he llamado, para que me indiques lo que debo hacer.
16 Samuel le contestó:
—Si el Señor ya te ha abandonado y se ha vuelto tu enemigo, ¿por qué me preguntas a mí? 17 El Señor ha hecho contigo lo que te anunció por medio de mí. Te ha arrebatado el reino y se lo ha entregado a tu compañero David, 18 ya que tú no obedeciste el mandato del Señor, ni cumpliste su orden de destruir a los amalecitas. Por eso ahora el Señor ha hecho esto contigo. 19 Además, el Señor va a entregar a los israelitas y a ti en poder de los filisteos, y mañana tú y tus hijos estarán conmigo. También hará el Señor que el campamento de Israel caiga en poder de los filisteos.
20 De pronto, Saúl cayó al suelo cuan largo era. Tan asustado estaba por las palabras de Samuel, que se desmayó. Para colmo, no había comido nada en todo el día ni en toda la noche. 21 Y al ver la mujer que Saúl estaba tan aturdido, se acercó a él y le dijo:
—Esta servidora tuya ha atendido tu petición. Jugándome la vida, he obedecido tus órdenes. 22 Así que ahora te ruego que me hagas caso: te voy a servir un poco de comida para que te reanimes y puedas seguir adelante.
23 Saúl no quería comer, pero tanto insistieron sus oficiales y la mujer que al fin aceptó. En seguida se levantó del suelo y se sentó en una cama. 24 Mientras tanto, la mujer mató un becerro gordo que guardaba en su casa, y amasó harina para cocer unas tortas sin levadura. 25 Luego les llevó esto a Saúl y a sus oficiales, los cuales, después de haber comido, se despidieron, y aquella misma noche se fueron de allí.
1 Nalhit acnim nic nat intomjac. Apcaneclhec nic nat filisteos, yoyam elimpocjac nipyesicsa israelitas.
Aptomjac nic nasa Aquis apcanya David: —Aplingac lhip amyaa, jingilpasmoc sat lhip najan apquillhalhmaa, ongilimpocjac maa — nic nat aptomjac.
2 Aptomjac nic nat David apcatingmavo: —Tasi. Lhip nac visqui ingac. Etac sat lhip sictemaclha sicvascapma, sicvisay silancam lhip — nic nat aptomjac.
Aptomjac nic nat Aquis apcanya David: —Naso, lhip sat etnejic apvisqui singilpilhtetemo guardia setamilquiscama coo — nic nat aptomjac.
Quilvana yojolhma apnaclha Saúl
3 Apquitsepmec nic nat profeta Samuel. Ajolhec nic nat acyapcalhemalhca. Apcatoynacpec nic nat tingma pac Ramá. Apquilantipsacpec nic nat yoclhilhma apyovoclhojo apquilyojolhmaa najan quiljangaoc inyapmayc. ,
4 Apcaneclhec nic nat filisteos ellanac carpa tingma payjoc Sunem. Apcansaclhec nic nat Saúl israelitas payjoc Gilboa. 5 Apcacac nic nat Saúl, apvita carpa tingma filisteos. Impilhyinimquic nic nat apvalhoc. 6 Aptomjac nic nat Saúl apquilmalhnaycam Dios yavamlha etnejic. Am nic nat ingyatingmavoc Dios. Mepqui ilhnic nat amyaa acvitay apvanmoncama. Mepqui ilhnic nat amyaa ayinyema sicas asoc ayamosilha, mepqui najan amyaa ayinyema profetas.
7 Aptomjac nic nat Saúl apquilanya apquilasinancama: —Eltingya sat quellhip lhama quilvana acmovan quiljangaoc. Jeltimnacsic sat yavamlha otnejic coo — nic nat aptomjac Saúl.
Apquilatingmavoc nic nat: —Tingma Endor acna lhama quilvana acmovan quiljangaoc — nic nat apquiltomjac.
8 Aptalhneclhec nic nat poc apava Saúl, meyipilcacpejec sat. Apcanit nic nat apquillhalhmaa, apquilmiyaclho alhtaa acnaclha as quilvana. Aptomjac nic nat Saúl apcanya: —Altamjoc lhiya jeltimnacsic asoc yoyam covac sat. Cane sat lhiya ongvita apjangaoc enlhit. Yejemec sat olhenic apvisay — nic nat aptomjac.
9 Incatingmavoc nic nat quilvana: —Apyasamcoc lhip aptemaclha alhta Saúl. Apquilantipcasquic nic nat yoclhilhma enlhit apquilyojolhmaa najan quiljangaoc inyapmayc. ¿Pa ya jesilhnana lhip yoyam omatong? — nic nat intomjac quilvana.
10 Aptomjac nic nat Saúl aplhanma mepqui apyeycajascaoc napato Dios: —Naso sicpayvam, colngamquejec sat lhiya acyimtalhnama — nic nat aptomjac.
11 Intomjac nic nat quilvana ayanya Saúl: —¿Jalhco apvisay apjangaoc, yoyam ongvanic ongvita? — nic nat intomjac.
Aptomjac nic nat Saúl apcanya: —Cane sat ongvita Samuel — nic nat aptomjac.
12 Pilapcasquic nic nat quilvana acvita Samuel. Impayjam siclho atong, actomja ayanya: —¿So actomja yi? ¡Seyinimquiscama nac! ¡Lhip apvisay Saúl! — nic nat intomjac.
13 Aptomjac nic nat apvisqui Saúl apcanya: —¡Nojeya nasa! ¿Soc asoc qui, acvitay lhiya? — nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat quilvana: —Acvitac coo lhama apjangaoc malha Dios, actiyapma co congne — nic nat intomjac.
14 Aptomjac nic nat Saúl: —¿Co lha actema apyovoclhojo? — nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat: —Aptomja apvanyam, apcalomap apvinatem — nic nat intomjac.
Apyicpilcoc nic nat Saúl apvisay nac Samuel. Apjalhec nic nat Saúl acticlhicvocmo nalhpop payjaclha napaat.
15 Aptomjac nic nat Samuel apcanya: —¿So actomja yi selhaticjasa, siyanyomalhca coo? — nic nat aptomjac Samuel.
Apcatingmavoc nic nat Saúl: —Avanjec ayay evalhoc coo. Apquillanac apquilimpocjay filisteos. Eyinyovquic coo Dios. Am jeltimnasac mataa yavamlha otnejic. Mepqui amyaa ayinyema profetas. Mepqui amyaa acvitay sicvanmoncama. Jeyane sat lhip, yavamlha otnejic — nic nat aptomjac Saúl.
16 Apcatingmavoc nic nat Samuel: —¿So actomja yi selmalhnamcaa coo? Nasoc anco apyinyovmap lhip, apyamasma lhip Dios aptomjayclho cotnaja ingmoc. 17 Aptomjaclha Dios acno siclhanma alhta sictemaclha profeta. Inmasquec lhip aptimem apvisqui rey. Apcanyacpec David etnejic quilhvo nac jay apya'monquiscama lhip. 18 Am alhta elyajaclhoc mataa lhip apcanamaclha Dios. Apmiyovquic alhta lhip emascoscomoc amalecitas. Eycaso ayinyema Dios. 19 Elmacpoc sat israelitas nipyesicsa filisteos, acno apcanama Dios. Elmoc sat filisteos apyovoclhojo carpa tingma israelitas. Secaseclha jelhojoc sat lhama lhip apjangaoc najan apquitquic apquiljangaoc — nic nat aptomjac Samuel.
20 Apyaninquic nic nat nalhpop Saúl, apyitnec nasa. Ayinyema lhac Samuel appayvam actiyam apvalhoc Saúl. Mepqui ilhnic nat apyimnatem Saúl. Am nic nat etavac lhama acnim najan lhama alhtaa.
21 Inyocmec nic nat quilvana actomja ayanya Saúl: —Alyajaclhoc lhac lhip appayvam, sicvisay silancam lhip. Ayinayquic omatong, lhaja. 22 Quip ingyeylhojo sat lhip coo sicpayvam. Osantimquisic lhip aptom, coyimnac sat mocjam apyimpejic, elhong sat mocjam lhip — nic nat intomjac.
23 Am nic nat coyacmoc etoc Saúl. Apquilinlhanacmec nic nat apquillhalhmaa najan maa quilvana. Am nic nat etanovac. Apquinmaclhec nic nat netin Saúl apnaclho apyitnamaclha netin. 24 Inyancac nic nat coning paat vayqui ayitcoc acmilay. Incajac nic nat as quilvana, cajanic apitic. Inquillanac nic nat nilpayescama mepqui ayincajay pan apquimpascaoc. 25 Insantimcasquic nic nat quilvana nintom mocjetic, eltovamcoc Saúl najan apquillhalhmaa. Natamin aptoycaoc apquilquimpaclho mocjam. Alhtaa ilhnic nat intomjac.