La visión de los cuatro monstruos
1 Una noche, durante el primer año del reinado de Belsasar en Babilonia, Daniel tuvo un sueño y visiones. Cuando se despertó, puso por escrito las cosas principales que había soñado. Esto es lo que escribió:
2 «Yo veía en mi sueño que los cuatro vientos soplaban y agitaban las aguas del gran mar. 3 De repente, cuatro enormes monstruos, diferentes uno del otro, salieron del mar. 4 El primero se parecía a un león, pero tenía alas de águila. Mientras yo lo miraba, le arrancaron las alas, lo levantaron del suelo y lo apoyaron sobre sus patas traseras; lo pusieron en pie como a un hombre, y su cerebro se convirtió en el de un ser humano.
5 »El segundo se parecía a un oso, alzado más de un lado que de otro, el cual tenía tres costillas entre los dientes; y oí que le decían: “¡Anda, come toda la carne que puedas!”
6 »El tercero se parecía a un leopardo, pero con cuatro alas en la espalda; también vi que tenía cuatro cabezas y que se le entregaba el poder.
7 »El cuarto monstruo que vi en mis visiones era terrible, espantoso, y de una fuerza extraordinaria. Tenía grandes dientes de hierro; todo lo devoraba y destrozaba, y pisoteaba las sobras. Era un monstruo diferente de todos los que yo había visto en mi sueño, y tenía diez cuernos en la cabeza.
8 »Mientras yo estaba mirando los cuernos, vi que de entre ellos salía otro cuerno más pequeño, y entonces le arrancaron tres cuernos para dejar lugar al último que le había salido, el cual tenía ojos como los de un ser humano y una boca que hablaba con mucha arrogancia.
El juicio de Dios
9 »Seguí mirando,
hasta que fueron puestos unos tronos
y un Anciano se sentó.
Su vestido era blanco como la nieve,
y su cabello como lana limpia.
El trono y sus ruedas eran llamas de fuego,
10 y un río de fuego salía de delante de él.
Miles y miles le servían,
y millones y millones estaban de pie en su presencia.
El tribunal dio inicio a la sesión,
y los libros fueron abiertos.
11 »Yo estaba mirando, atraído por las cosas tan arrogantes que el cuerno pequeño decía; y mientras estaba mirando, mataron al monstruo y lo despedazaron, y luego lo echaron al fuego para que se quemara. 12 También a los otros monstruos se les quitó el poder, pero les permitieron seguir viviendo hasta que les llegara su hora.
13 »Yo seguía viendo estas visiones en la noche. De pronto:
»Vi que venía entre las nubes
alguien parecido a un hijo de hombre,
el cual fue a donde estaba el Anciano;
y le hicieron acercarse a él.
14 Y le fue dado el poder, la gloria y el reino,
y gente de todas las naciones y lenguas le servían.
Su poder será siempre el mismo,
y su reino jamás será destruido.
15 »Yo, Daniel, sentí que el terror se apoderaba de mí; y muy preocupado por todo lo que había visto, 16 me acerqué a uno de los que estaban allí de pie, y le pedí que me explicara todo aquello. Él aceptó explicármelo, y me dijo: 17 “Estos cuatro monstruos son cuatro reyes que dominarán el mundo. 18 Pero después el reino será entregado al pueblo del Dios altísimo, y será suyo por toda la eternidad.”
19 »Yo quería saber más acerca del cuarto monstruo, que era tan diferente de los otros, pues su aspecto era horrible: tenía dientes de hierro y garras de bronce; todo lo devoraba y destrozaba, y pisoteaba las sobras. 20 También quería saber más acerca de sus diez cuernos, y del cuerno pequeño que tenía ojos y una boca que hablaba con mucha arrogancia, pues hasta parecía más grande que los otros cuernos, y tres cuernos habían caído para dejarle lugar. 21 Entonces vi que este cuerno luchaba contra el pueblo de Dios, y lo vencía, 22 hasta que llegó el Anciano e hizo justicia al pueblo del Dios altísimo, pues se había cumplido el tiempo para que el pueblo de Dios tomara posesión del reino. 23 Y dijo:
»“El cuarto monstruo será un cuarto reino
que habrá sobre la tierra,
diferente de todos los demás.
Devorará toda la tierra,
la pisoteará y la destrozará.
24 Los diez cuernos son diez reyes
que reinarán en ese reino.
Después de ellos subirá otro al poder,
que será muy diferente de los primeros
y que derribará a tres de estos reyes.
25 Insultará al Dios altísimo
e irá acabando con su pueblo;
tratará de cambiar la ley de Dios y las fiestas religiosas,
y el pueblo de Dios estará bajo su poder
durante tres años y medio.
26 Pero el tribunal celebrará un juicio,
y se le arrebatará el poder,
y quedará completamente destruido.
27 El reino, el poder y la gloria
de todos los reinos de la tierra
serán dados al pueblo del Dios altísimo.
Su reino permanecerá para siempre,
y todos los pueblos de la tierra
le servirán y lo obedecerán.”
28 »Este es el final del relato. Y yo, Daniel, me quedé muy preocupado y me puse pálido; pero no dije nada a nadie sobre este asunto.»
Acvitay sicvanmoncama asoc aclom
1 Apnec nic nat apvisqui rey Belsasar yoclhilhma Babilonia. Invocmec nic nat lhama año aptimem apvisqui. Invitac nic nat apvanmoncama alhtaa Daniel. Aplhaticjac nic nat mocjam Daniel. Aptalhosquic nic nat amyaa acvitay apvanmoncama siclho.
Aptalhosquic nic nat amyaa nac jay: 2 —Invitac alhta sicvanmoncama piyam apvanyam najan alhcajayam acvanyam, ayinyajasquiscama yingmin acvanyam. 3 Pilapcasquic alhta alvitalhco cuatro asoc navjac alyivey alantiyapma yingmin acvanyam. 4 Lhama asoc navjac acyitsomalhca yamacmeyva acma alhimpancoc payjoc acpoc, malha mama apyivey aplhimpancoc. Pilapcasquic alhta silano. Acvitac alhta alyaptalhco alhimpancoc. Inquinimsalhquic alhta netin, malha enlhit apquinmam alhta intomjac. Intomjaclhec alhta acyascamco avalhoc, malha enlhit apvalhoc.
5 Najan moc asoc navjac acvita alhta sicvanmoncama, acyitsomalhca oso navjac acjalhem ayinmam. Natqui alhquipcoc alhta actaclhama oso, actomja ayanyomalhca: —¡Coyipcanmojo acyamonquilhma! — alhta intomjac.
6 Natqui alhta intomjac acvitay sicvanmoncama, apyitsomacpo niptana, cuatro alhta aplhimpancoc apcapoc. Cuatro alhta apcatcoc as niptana. Aplhocac alhta acyivey apmopvan.
7 Cuatro alhta intomjac acvitay sicvanmoncama, acyitsomalhca asoc navjac aclom acyimnatem anco. Alyivey alhta amaoc tava apac. Avanquic coticlhic, cotoc acyovoclhojo, coltamoc sat actom ayayam. Pilapcasquic alhta sicvita, am colhno moc asoc navjac sicvitay siclho. Innamquic alhta apcatic diez inquipetaoc. 8 Alanoc alhta inquipetaoc asoc navjac aclom. Acvitac alhta actepa moc inquipetic ayitcoc. Inquilaptalhquic alhta tres inquipetaoc, yoyam cotyapoc inquipetic ayitcoc. Innamquic alhta ataoc inquipetic ayitcoc, malha enlhit apataoc. Avanquic alhta colyatam nimpayvam, avanjec alhta acpayvam simpilapquiscama.
Dios aptajanem apanco netin
9 Invitac alhta sicvanmoncama:
Inquilpiquenalhquic apvisqui apquiltajanem. Apnactac alhta netin apvisqui aptajanem lhama Apyimtalhnamo Mayayo. Apmopoy apanco apava aptalhnama, am colhno asoc acmopoy. Acmopoy anco apva, malha nipquesic apva macyimyescama. Malha talha alayvom actomja visqui aptajanem, najan amancoc aptajanem malha talha (ayavaoc aptajanem). ,
10 Intipquic maa talha, malha yingmin ayinyem intomjac. Apquiltimesam enlhitaoc maa appintalhnama, mongmovan ongilyipsitic. Appintalhnama apquilinmamcaa napato maa, mongmovan ongilyipsitic. Apquilnaclhec maa apquilyicpilquemo, apquilmayesayclho vaycajac. ,
11 Alanoc coo alyataycam acpayvam inquipetic ayitcoc. Acvitac co apquilajem asoc navjac aclom, apquiltovasquic maa acyinyovalhco naysicsa talha, yoyam comyetic. 12 Asilhtec almovancaa anaymacoc asoc navjac aclom, acvaycmo acnim yoyam coticyo.
13 Invitac alhta sicvanmoncama alhtaa as asoc. Pilapcasquic alhta sicvita.
Naysicsa yipjopay apvayventama lhama apyitsomacpo enlhit apquitca. Apyocmec alhta apnaclha Apyimtalhnamo netin apvisqui aptajanem. Innec alhta acyantama apnaclha maa.
14 Aplhocac alhta apmopvan, najan mayayo, najan aptimem apvisqui, yoyam elanic enlhitaoc. Apyovoclhojo enlhitaoc as nalhpop apquiltomja apquiltimesaycam. Comasquejec sat mataa apmopvan apanco, cotningvomejec sat nelha apcanamaclha apanco.
15 Intiyacmec alhta evalhoc sicvisay Daniel. Intamjam alhta evalhoc ayinma acvitay sicvanmoncama. 16 Acyocmec alhta apcanamcaclha enlhit, jeltimnacsic sat amyaa. Eyascasingvocmec alhta as asoc. Aptomjac alhta seyanya: 17 Cuatro asoc navjac aclom alyitsomalhca cuatro apquilviscaa apquilya'monquiscama poc apquilanamaclha as nalhpop. 18 Alhayi sat ellhovamcoc apcanamaclha Dios apquilyacyescama, cotningvomejec sat nelha.
19 Altamjoc alhta oyasamcojoc mocjam actemaclha cuarto asoc navjac aclom, am alhta colhno moc asoc navjac aclom. Alyivey alhta amaoc tava apac, najan apeoc tava apac bronce. Avanquic coticlhic, cotoc acyovoclhojo, najan coltamoc sat actom ayayam. 20 Altamjoc alhta oyasamcojo mocjam actemaclha diez inquipetaoc, najan inquipetic ayitcoc, acnamco ataoc najan atong, yoyam colyatam nimpayvam simpilapquiscama. Actomjayclho acyivey anco inquipetic, am alhta colhno moc inquipetaoc. Inquilaptalhquic alhta tres inquipetaoc, yoyam colhniclha ayitcoc. 21 Acvitac alhta inquipetic alnapomalhca nipyesicsa Dios apquilyacyescama. Acyimnatem anco alhta inquipetic. 22 Pilapcasquic alhta apvitacpo Apyimtalhnamo (Mayayo), aptomjac apyicpilquemo Dios apquilyacyescama. Invocmec alhta acnim, yoyam ellhovamcoc apcanamaclha Dios apquilyacyescama. 23 Aptomjac alhta seyanya coo:
Cuarto asoc navjac aclom colhojoc sat cuarto apvisqui apcanamaclha as nalhpop. Am colhno moc asoc navjac aclom. Coticlhic sat, cotoc sat, coltamoc sat acyovoclhojo aleyvam as nalhpop.
24 Diez inquipetaoc alyitsomalhca diez apquilviscaa yoclhilhma apquilanamaclha. Niptamin maa etnejic sat apyimnatem apanco poc apvisqui, am elhno poc apquilmamyi. Eticyoc sat tres apquilviscaa, ayinyema apvisqui apyimnatem.
25 Etnejic sat apvisqui apveneycam Dios Apyimtalhnamo. Elasquisic sat apyimpeoc Dios apquilyacyescama. Etvacsic sat Dios appayvam actalhesomalhca najan fiestas ningayo Dios. Ellingamcojoc sat acyimtalhnama Dios apquilyacyescama acvaycmo tres años y medio.
26 Ingyaniclhac sat apquilyicpilquemo apquilpamejitsomap, elvatesquisic sat aptimem apvisqui, cotvasalhcac sat apcanamaclha. 27 Colhic sat acmesa apcanamaclha ellhovamcoc Dios apquilyacyescama. Elhic sat apvisqui, colhic sat apquilmopvan, najan mayayo lhalhma anco as nalhpop. Cotningvomejec sat nelha apcanamaclha. Elilyejiclhojoc sat enlhitaoc, eltimesam sat apyovoclhojo enlhitaoc as nalhpop. ,
28 Vamlha siclhanma coo sicvisay Daniel. Intiyacmec alhta evalhoc coo acvita sicvanmoncama as asoc. Am alhta oltimnasac as amyaa nipyesicsa enlhit — nic nat aptomjac.