Advertencia a Samaria
1 ¡Ay de Samaria, orgullo y corona de Efraín,
ese pueblo borracho que domina el fértil valle;
ciudad llena de gente dominada por el vino,
que se luce con adornos de flores marchitas.
2 El Señor tiene reservado un hombre fuerte,
poderoso como tormenta de granizo,
como terrible tempestad,
como lluvia torrencial,
como incontenible inundación,
que con la mano echará por tierra,
3 y con los pies aplastará
a la ciudad que se cree orgullo y corona de Efraín,
4 que se luce con adornos de flores marchitas,
a ese pueblo borracho que domina el fértil valle;
será devorada como los primeros higos del verano:
en cuanto alguien los ve, los corta y se los come.
5 Cuando llegue ese día,
el Señor todopoderoso será una corona gloriosa,
un adorno magnífico para los sobrevivientes de su pueblo;
6 inspirará justicia a los jueces en el tribunal,
y valor a los soldados que defiendan la ciudad.
Advertencias y promesas a Jerusalén
7 También hay otros que por el vino se descarriaron,
y que por las bebidas fuertes dan traspiés:
los sacerdotes y los profetas se descarriaron
por las bebidas fuertes;
se entorpecen con el vino;
dan traspiés por las bebidas fuertes,
y ebrios se tambalean cuando tienen visiones,
y totalmente borrachos dictan sentencia.
8 Todas las mesas rebosan de vómito asqueroso;
¡no hay un solo lugar limpio!
9 Hablan de mí y, burlones, murmuran:
«¡Venir a darnos lecciones a nosotros,
a enseñarnos lo que Dios ha revelado!
¡Como si fuéramos niños chiquitos
10 que apenas estuvieran deletreando:
ba be bi bo bu!»
11 Pues bien, si no hacen caso,
será en un lenguaje enredado, en un idioma extraño,
como Dios hablará a este pueblo.
12 Ya él les había dicho:
«Aquí está la calma,
aquí está el descanso;
que descanse el fatigado.»
Pero no quisieron escucharlo.
13 Por eso el Señor les hablará
como si fueran niños chiquitos
que estuvieran aprendiendo a leer.
Y así, cuando caminen, se irán de espaldas,
y quedarán lastimados;
caerán en la trampa, y quedarán atrapados.
14 Escuchen, pues, la palabra del Señor,
gente insolente que gobierna al pueblo de Jerusalén.
15 Ustedes dicen:
«Hemos hecho un pacto con la muerte,
un contrato con el reino de los muertos,
para que no nos alcance la calamidad
cuando ese mal terrible llegue.
Hemos buscado refugio en las mentiras,
y encontramos protección en el engaño.»
16 Por eso, el Señor dice:
«Voy a poner en Sión una piedra,
una piedra escogida y muy valiosa,
que será la piedra principal
y servirá de fundamento.
El que esté firme podrá estar tranquilo.
17 En esa construcción usaré por plomada la justicia
y por nivel la rectitud.»
El refugio que ustedes habían buscado en las mentiras
lo destruirá el granizo,
y el agua arrasará el escondite
donde buscan protección.
18 Su pacto con la muerte quedará anulado;
su trato con el reino de los muertos perderá validez.
Sobrevendrá una terrible calamidad
que a ustedes los aplastará.
19 Cada vez que venga, los arrastrará.
Vendrá día y noche, mañana tras mañana;
el solo oír la noticia los hará temblar.
20 Será como acostarse en una cama estrecha
y abrigarse con una manta corta.
21 El Señor actuará como en el monte Perasín;
intervendrá como en el valle de Gabaón,
para ejecutar su acción, por extraña que parezca,
para llevar a cabo su obra, su obra misteriosa.
22 Así que, ¡no más insolencia!,
no sea que se les ajusten más las cadenas.
Porque he oído que el Señor todopoderoso
ha decretado la destrucción de todo el país.
23 Pongan atención, escuchen lo que digo,
oigan con cuidado mis palabras:
24 Cuando un agricultor sale a sembrar,
no se pasa todo el tiempo arando,
rompiendo, o rastrillando su terreno.
25 ¿Acaso, luego de haberlo aplanado,
no esparce las semillas de eneldo o de comino,
y entonces siembra trigo en los surcos,
y en los bordes siembra cebada y centeno?
26 Dios le enseña cómo debe hacerlo.
27 Porque el eneldo no se trilla,
ni sobre el comino se hace rodar una carreta;
sino que el eneldo se sacude con un palo
y el comino, con una vara.
28 El trigo se trilla, sí, pero no mucho tiempo;
se hacen pasar las ruedas de la carreta
y así el grano se separa, sin machacarlo.
29 Lo mismo hace el Señor todopoderoso.
El Señor hace planes admirables,
y los lleva a cabo con gran sabiduría.
Apquiltemaclha co Samaria
1 Quellhip layi co Samaria apquilyimtalhnesomacpo apanco apquilmolhama Efraín. Apquiltemaclha anmin alnapma. Apquilnatanma ilhnamoc alyamay payjoc ayimjaclha acyilhna. Apquiltemaclha anmin alnapma as tingma.
2 Ingyapajacsic sat Dios lhama enlhit apyimnatem. Apmopvan apanco as enlhit, malha yatepiyam acyiplomo yingmin alyayem. Malha actovascama yatepiyam najan yingmin actovascama, malha yingmin acvanyam ayinyem. Apmaycam apmic eyinyoc sat nalhpop. 3 Aptoyam apmancoc sat etnejic as tingma, enlhit apquilyimtalhnesomacpo apanco najan anmin alnapma apquilmolhama Efraín.
4 Cotnejic sat apquilnatanma ilhnamoc alyamay, payjoc alvata ayimjaclha acyilhna. Colhojoc sat acyilhna higo yamit yicpintama acmocjitmaclha. Invitalhqui inyicje, inlicalhqui inyicje, intovcalhqui inyicje.
5 Evac sat as acnim Visqui ingac Apyimtalhnamo, naysicsa mayayo gloria apanco. Acyiplomo apquilnatanma actamila nipyesicsa apnaymacoc.
6 Eyascasingvomoc sat apquilyicpilquemo apquilyimtalhnamo. Elyimnatesquisic sat enlhitaoc elvascapoc apquilnapomacpilha tingma — alhta aptomjac Dios — nic nat aptomjac profeta.
Apquiltemaclha co Jerusalén
7 Apquillhenacpec poc anmin alnapma, malha mepqui aplhingam apquiltomjac. Apquillhenacpec sacerdotes najan profetas anmin alnapma, alyeyjamelhma ayinyema anmin. Malha mepqui apquillhingam apquiltomjac. Apquillhinganacmec naysicsa acvitay apquilvanmoncama. Anmin inquilnapac naysicsa apquilpeyvescasquiclha apquiltemaclha enlhit.
8 Yitnec apquilyiclhama netin mesa, acpaysacmo lhalhma anco.
9 Apquiltomjac selhanma coo: Apquiltamjoc as enlhit jingilyascasingvomoc, jingillhicmocsic apcanamaclha Dios. Malha sicaa mocjam nincoo.
10 Malha mongmovan nincoo ongilyipsitic: ba, be, bi, bo, bu — alhta apquiltomjac.
11 Am sat ancoc elyiplovcasac, ellingac sat apquilpayvam cotnaja nintemolhama actemaclha appamejitquiscama Dios.
12 Aptomjac alhta apquilanya quellhip: Coytic sat actamilaycam apquilvalhoc actemaclha apquillovquiscama apquilyampay. Am alhta eljalhnoc quellhip.
13 Eycaso ayinyema Visqui ingac Dios, elpamejitsic quellhip apquilyitsomacpo sicaa: ba, be, bi, bo bu — sat eltimjic. Elpilapmoc sat quellhip apquillhingam. Elyimsasic sat apyimpeoc, elmacpoc sat trampa tava 'apac — alhta aptomjac Dios — nic nat aptomjac profeta.
14 Quip elaylhojo appayvam ayinyema Visqui ingac, quellhip apquilviscaa mepqui apquiltamila apnaycam tingma Jerusalén.
15 Yitnec apquilpayvam quellhip: Mongacyejec nincoo ningitsepma, ayinyema pacto ningilpamejitsomalhca ningitsepma najan alyascamaclha ingjangaoc. Invaac sat ancoc singiltovascamaclha, mejingilmejec sat maa. Singmasma conyemac sat ningmovan amyaa najan ningyinimquiscama, malha ningyilhanmeycam sat cotnejic — alhta apquiltomjac quellhip.
16 Yitnec alhta appayvam Visqui ingac: Opquinic sat tingma Jerusalén lhama mataymong acmamnave, silyacyescama coo. Acvisay tingma apvajac tajescamaclha mongmovan ontovacsic. Yitnec maa talhamavo: Emyovacpoc sat enlhit aptomja meyasquiyam Visqui ingac — intomjac maa.
17 Sicmaycam coo plomada naysicsa sillanay tingma, acyitsomalhca actemaclha acpeyvomo. Moc sicmaycam coo nivel, acyitsomalhca sictemaclha acpeyvomo — alhta aptomjac Visqui ingac — nic nat aptomjac profeta.
Comamac sat acvanyam acyiplomo yingmin apóc alyayem, yoyam cotvacsic sat apquilyilhanmomaclha quellhip, melmiyovacpejec sat maa.
18 Comalhquejec sat maa pacto apquilmiyovmacpilha apquilitsepma najan alyascamaclha ingjangaoc. Enatovasacpoc sat quellhip, acvaa sat singiltovascama.
19 Enatovasacpoc sat mataa quellhip, moclhama secaseclha, moclhama acnim, najan moclhama alhtaa. Elpilhyinamam sat mataa quellhip, apquillinga inlhojo profeta appayvam.
20 Yitnec coo sicyitquiscama: colhojoc sat nintiyanma netin yamit nicja cama estrecha, najan ningalomalhca manto apyavatem — intomjac ninlhanmaclha.
21 Etacpoc sat Visqui ingac naysicsa aptomjaclha netin inquilhe Perazim, najan payjoc alvata Gabaón. Melyasamquejec sat quellhip, yavamlha etnejic, melyasamquejec sat quellhip aptamjaycam simpilapquiscama.
22 ¡Elvatsaoc sat quellhip selasmescama coo! Elyicpilhquetacpoc sat quellhip mocjam, aclingac coo aptomjaclha Visqui ingac, esavojoc sat aptovascama yoclhilhma apquileyvomaclha quellhip — nic nat aptomjac profeta.
Singyascasingvoyam Dios
23 Quip elaylhojo quellhip yavamlha oltimnacsic. Quip elaylhojo sicpayvam:
24 Apquiltamjoc enlhit ecniclha actic apquilcacjam. Melquejec sat mataa cotmongvoycamlha nelha.
25 ¿Naso ya moclhama aptomjaclha? Elalhnacsic siclho apquilcacjam. Ecniclhac sat eneldo actic najan comino actic. Emayvesam sat trigo apactic. Navá amyip emayvesam sat cebada actic najan centeno actic.
26 Apyasingvocmec alhta enlhit ayinyema Dios apyascasingvoyam.
27 Apliquic mataa enlhit actic eneldo acyilhna najan actic comino acyilhna apmaycam yamit, jave mataymong acliclamaclha actic.
28 Apliquic mataa enlhit apactic trigo apyilhna, apmaycam mataymong acliclamaclha apactic. Jave acvoncaclhojo apliclama apactic. Am etnajac aptipilquem apyilhna — alhta aptomjac Dios.
29 Acno mataa aclhanma apvalhoc Visqui Apyimtalhnamo. Apyascamco apanco Dios. Pilapcasquic mataa ningvita aptemaclha apyascamco — nic nat aptomjac profeta.