Adán y Eva desobedecen a Dios
1 La serpiente, que era más astuta que todos los animales salvajes que Dios el Señor había creado, le preguntó a la mujer:
—¿Así que Dios les ha dicho que no coman del fruto de ningún árbol del huerto?
2 Y la mujer le contestó:
—Podemos comer del fruto de cualquier árbol, 3 menos del que está en medio del huerto. Dios nos ha dicho que no debemos comer ni tocar el fruto de ese árbol, porque si lo hacemos, moriremos.
4 Pero la serpiente le dijo a la mujer:
—No es cierto. No morirán. 5 Dios sabe muy bien que, cuando ustedes coman del fruto de ese árbol, llegarán a saber lo que es bueno y lo que es malo, y que entonces serán como Dios.
6 La mujer vio que el fruto del árbol era hermoso, y le dieron ganas de comerlo y de llegar a tener entendimiento. Así que cortó uno de los frutos y se lo comió. Luego le convidó a su esposo, que estaba con ella, y él también comió. 7 En ese momento se les abrieron los ojos, y los dos se dieron cuenta de que estaban desnudos. Entonces cosieron hojas de higuera y se cubrieron con ellas.
8 En el viento de la tarde el hombre y su mujer escucharon la voz de Dios el Señor, que iba y venía por el huerto, así que corrieron a esconderse de él entre los árboles del huerto. 9 Pero Dios el Señor llamó al hombre y le preguntó:
—¿Dónde estás?
10 El hombre contestó:
—Escuché que andabas por el huerto y tuve miedo, pues estoy desnudo; por eso me escondí.
11 Entonces Dios le preguntó:
—¿Y quién te ha dicho que estás desnudo? ¿Acaso has comido del fruto del árbol del que te dije que no comieras?
12 El hombre contestó:
—La mujer que me diste por compañera me dio de ese fruto, y yo lo comí.
13 Entonces Dios el Señor le preguntó a la mujer:
—¿Por qué lo hiciste?
Y ella respondió:
—La serpiente me engañó, y por eso comí del fruto.
14 Entonces Dios el Señor dijo a la serpiente:
—Por esto que has hecho, maldita serás entre todos los animales, salvajes y domésticos. De hoy en adelante andarás arrastrándote y comerás tierra. 15 Haré que tú y la mujer sean enemigas, lo mismo que tu descendencia y su descendencia. Su descendencia te aplastará la cabeza, y tú le morderás el talón.
16 A la mujer le dijo:
—Aumentaré tus dolores cuando tengas hijos, y con dolor los darás a luz. Pero tu deseo te llevará a tu marido, y él tendrá autoridad sobre ti.
17 Al hombre le dijo:
—Como le hiciste caso a tu mujer y comiste del fruto del árbol del que te dije que no comieras, ahora por tu culpa la tierra va a quedar bajo maldición; con duros trabajos la harás producir tu alimento durante toda tu vida. 18 La tierra te dará espinos y cardos, y tendrás que comer plantas silvestres. 19 Te ganarás el pan con el sudor de tu frente, hasta que vuelvas a la misma tierra de la cual fuiste formado, pues tierra eres y en tierra te convertirás.
20 El hombre llamó Eva a su mujer, pues ella fue la madre de todos los que viven. 21 Con pieles de animales Dios el Señor hizo ropa para vestir al hombre y a su mujer, 22 y dijo: «Ahora el hombre se ha vuelto como uno de nosotros, pues sabe lo que es bueno y lo que es malo. No vaya a tomar también del fruto del árbol de la vida, y lo coma y viva para siempre.»
23 Por eso Dios el Señor sacó al hombre del huerto de Edén, y lo puso a trabajar la tierra de la cual había sido formado. 24 Después de haber sacado al hombre, puso al oriente del huerto unos seres alados y una espada que ardía y giraba hacia todos lados, para evitar que alguien llegara al árbol de la vida.
Actemaclha melyajayquiclho enlhit
1 Inyitnec nic nat maa nimisma. Acmovan nic nat nimisma, am colhnoc moc asoc navjac apquilantipquiscama Dios Apyimtalhnamo.
Intomjac nic nat nimisma ayanya quilvana: —¿Naso ya apcascama Dios coltovamcoc aclhamoclhojo yamit acyilhna?— nic nat intomjac.
2 Incatingmavoc nic nat quilvana: —Ingvanquic ontovamcoc aclhamoclhojo acyilhna. 3 Acvamlha lhama yamit acyilhna ayimja naysicsa amyip, mongvanquejec ontoc. Aptomjac alhta singilanya Dios: —Notov nasa acyilhna as yamit. Nopatningvomjo nasa acyilhna. Ingyitsapoc sat lhip najan lhiya aptova inlhojo acyilhna - alhta aptomjac singilanya— nic nat intomjac quilvana.
4 Intomjac nic nat nimisma ayanya quilvana: —Apmopvan amyaa. Mongitsepejec sat. 5 Apyasamcoc Dios colyasingvomoc actemaclha actamila najan actemaclha acmasom, altovcamco inlhojo acyilhna. Colinmalhingvomoc sat aptemaclha Dios— nic nat intomjac.
6 Inquilanoc nic nat yamit acyilhna quilvana. Actamila anco ilhnic nat acyilhna. Avanquic nic nat jingyascasingvomoc. Inquitsepquic nic nat inquenyic yoyam cotoc acyilhna. Inliquic nic nat acyilhna. Intovquic nic nat. Inmasquic nic nat atava. Aptovquic nic nat atava. 7 Pilapcasquic nic nat alvita altomja mepqui apava. Yejemoc nic nat alana yamit ava ayajapquiscama ayimlhaclha.
8 Inmalhcoc nic nat ilhma actalhnam anco. Pilapcasquic nic nat enlhit najan aptava aplinga actemaclha aptiyascam Dios Apyimtalhnamo amyip. Yejemoc apyilhanma coning yamtaa enlhit najan aptava.
9 Apquevam nic nat Dios Apyimtalhnamo. Aptomjac nic nat apcanya Dios: —Adán, ¿co lha acpayjo apnaclha?— nic nat aptomjac.
10 Apcatingmavoc nic nat enlhit: —Pilapcasquic lhac siclinga aptiyascam lhip amyip. Ayacac lhac coo. Acyilhanmec lhac coo ayinyemaclha sictomja mepqui apava— nic nat aptomjac.
11 Aptomjac nic nat apcanya Dios: —¿Soc lhac altimnascama aptomja mepqui apava? ¿Aptovqui ya lhquip yamit acyilhna siyascama alhta etoc?— nic nat aptomjac.
12 Apcatingmavoc nic nat enlhit: —Quilvana inquinyemac siclhalhma, lhip alhta simquescama. Emcasquic lhac acyilhna. Actovquic lhac coo— nic nat aptomjac.
13 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya quilvana: —¿So actomja lhca yi?— nic nat aptomjac.
Incatingmavoc nic nat quilvana: —Esilhnanaquic lhac nimisma. Actovquic lhac acyilhna— nic nat intomjac.
14 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya nimisma: —Acmasom anco nac lhiya, am colhno moc asoc navjac. Lhiya actemaclha inquinyemac. Coyancanmamcoc sat mataa nalhpop aclhamoclhojo acnim. Cotoc sat mataa lhopactic. 15 Otnesquisic sat nimisma ayinmelhmaclha quilvana. Otnesquisic sat nimisma ayitcaoc ayinmelhaclha quilvana atovana. Quilvana atavin etcamoc sat lhiya apcatic. Cotaclhic sat lhiya appajac quilvana atavin— nic nat aptomjac.
16 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya quilvana: —Otnesquisic sat aclingaycamco acmasca lhiya. Naysicsa actimem inlovso najan naysicsa actiyam ayitquic coyangvomoc sat acmasca. Colhenic sat mataa avalhoc lhiya atava. Atava etnejic sat mataa apyimtalhnamo. Colyejiclhojoc sat mataa lhiya— nic nat aptomjac.
17 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo apcanya enlhit: —Apquilyajaclhoc lhac lhip acpayvam aptava. Aptovquic lhac yamit acyilhna siyascama etoc. Actanovmalhca sat cotnejic as amyip ayinyema lhip apsilhnanomap. Coyimtilhojoc sat aptamjaycam, yoyam etingyac aptom aclhamoclhojo acnim aptiyascamcaclha. 18 Cotyapoc sat yammeyac amyip najan moc actemaclha acma amaoc. Etoc sat lhip aclhamoclhojo asoc actomja actiyapmaclha anco. 19 Copaliclhac sat lhip apyimis aptingyey aptom acvocmo acnim apquitsepma. Cotniclhac sat mocjam lhip apyovoclhojo lhopactic. Ayinyemaclha lhopactic alhta apquinyemac lhip. Lhip aptomja inyelpa. Etniclhac sat mocjam lhip lhopactic — nic nat aptomjac Dios.
20 Apquiltimec nic nat enlhit acvisay aptava Eva, Acyimnatem Ingnenyic. Inquin actomja apquilinyemayaclha aplhamoclhojo enlhitaoc. 21 Aptingyasquic nic nat Dios Apyimtalhnamo asoc ayimpejic apcalomap enlhit najan aptava.
22 Aptomjac nic nat Dios Apyimtalhnamo appametamcaa: —Aptomjaclhec ningno nincoo as enlhit. Apyasamcoc as enlhit actemaclha actamila najan acmasom. Am oltamjoc elcoc acyilhna najan etoc ayinyema yamit acyimnatescama ingnenyic. Aptovquic sat ancoc, mengyitsepejec sat mataa— nic nat aptomjac.
23 Aptipcasquic nic nat as enlhit Dios Apyimtalhnamo amyip Edén. Apcapajasquic nic nat yoyam elcacjangvoclha as enlhit apquinyemayaclha siclhoc nic nat lhopactic.
24 Aptipsacpec nic nat as enlhit. Apnescacmec nic nat Dios Apyimtalhnamo apquilasinancama querubines, nicja amyip actiyapmaclha acnim. Najan lhama sovo acvinatem alayvom nic nat acjalhyincayam nipyava. Apquilmiyovquic nic nat yoyam melvomejec enlhit ayimjaclha yamit acyimnatescama ingnenyic.