1 El testarudo que no acepta la reprensión,
sin remedio acabará por ser destruido.

2 Cuando predominan los justos, la gente se alegra;
cuando los malvados gobiernan, la gente sufre.

3 El hijo sabio hace feliz a su padre;
el que anda con prostitutas derrocha el dinero.

4 El rey que hace justicia afirma a su país;
el que exige solo impuestos lo arruina.

5 El que siempre alaba a su amigo
en realidad le está tendiendo una trampa.

6 La trampa del malvado son sus propios pecados;
pero el hombre honrado vive alegre y feliz.

7 El justo toma en cuenta los derechos del pobre,
pero al malvado nada le importa.

8 Los alborotadores agitan a una ciudad;
los sabios saben calmar los ánimos.

9 El sabio que entabla pleito contra un necio
se enoja, recibe burlas y no arregla nada.

10 Los asesinos y desalmados
odian a muerte a la gente honrada.

11 El necio da rienda suelta a sus impulsos,
pero al final el sabio los refrena.

12 El gobernante que hace caso de mentiras
corrompe a todos sus servidores.

13 El oprimido y el opresor tienen algo en común:
a los dos el Señor les ha dado la vista.

14 El rey que gobierna a los pobres con la verdad
afirma su trono para siempre.

15 Con golpes y reprensiones se llega a ser sabio,
pero el hijo consentido es la vergüenza de su madre.

16 Si los malvados abundan, abunda el pecado;
pero la gente justa los verá fracasar.

17 Corrige a tu hijo y te hará vivir tranquilo,
y te dará muchas satisfacciones.

18 Donde no hay dirección divina, no hay orden;
¡feliz el pueblo que cumple la ley de Dios!

19 Con palabras no se corrige al esclavo,
porque entiende pero no hace caso.

20 Más se puede esperar de un necio
que de quien habla sin pensar.

21 El que consiente a su esclavo desde pequeño
acabará por lamentarlo.

22 La gente violenta e impulsiva
provoca peleas y comete muchos errores.

23 Al orgulloso se lo humilla;
al humilde se lo honra.

24 El cómplice del ladrón es su propio enemigo,
pues oye las maldiciones y no confiesa.

25 Temer a los hombres es caer en la trampa,
pero confiar en el Señor es estar protegido.

26 Muchos buscan el favor del gobernante,
pero solo el Señor imparte justicia.

27 Ni los justos soportan a los malvados,
ni los malvados soportan a los justos.
1 Am sat ancoc comac ingilvalhoc singiltamescama, ongnatovasalhcac sat mepqui singmasma.

2 Ningvitac sat ancoc apquilyimtalhnamo enlhit apquilpeyvomo, ongilitsovacsojoc sat nincoo. Ningvitac sat ancoc apquilyimtalhnamo enlhit apquilmapsomcaa, onlingamcojoc sat acmasom.

3 Nintamongvoyam apyascamco aptomja appayesayclha ingilvalhoc. Nintamongvoyam apquilanatama (alanatama quilvana) apsovjoc mataa solyayem ingac.

4 Comasquejec mataa aptimem apvisqui, acyitna inlhojo aptemaclha appeyvomo. Comascoc sat aptimem apvisqui, aptingyey mataa acyivey impuesto ningyesicsa.

5 Nintimec sat ancoc mataa ningayo ingmoc, cotnejic sat trampa yoyam emacpoc.

6 Ongmalhcac sat singilmam trampa, acyitna inlhojo acmasom ingilvalhoc. Colhic sat mataa acpayjayclha ingvalhoc, acyitna inlhojo actamilaycam ingvalhoc.

7 Ongilmeyvoc mataa enlhit mepqui apquilnatam, ningiltomja inlhojo ningilpeyvomo. Mepqui ningmasma mataa as enlhit, acyitna inlhojo acmasom ingilvalhoc.

8 Yitnec sat ancoc amyaa ningilsilhnanoncama, elinmelhacpoc sat enlhit tingma apvanyam. Ongilmascocsic sat apquilinmelhamap enlhit, acyitna inlhojo acyascamco ingvalhoc.

9 Ningilatingmalhquic sat ancoc ingmoc mepqui apyascamco, elvoc sat maa, jingilasmacsic sat. Comasquejec sat mataa aptemaclha acyeyjamelhma.

10 Ningiltanovalhquic nincoo ningilvisay ningilpeyvomo napatavo ticyovam yapmayc. Jingilmeyvoc mataa ingnaymacoc apquilpeyvomo.

11 Avanjec mataa ninlom, acyitna inlhojo acyeyjamelhma ingvalhoc. Comascosalhcac sat ninlom, ayinyema singnovseycam ingmoc apyascamco.

12 Aplingac sat ancoc apvisqui movan amyaa mepqui apyasquiyam, eltimiclhac sat apquilmopvancaa amyaa apyovoclhojo apquiltimesaycam.

13 Anit nincoo nintemaclha: ningvisay ningyimtalhnamo najan ningvisay mepqui ningyimtalhnamo. Ningilanalhco acyitna anit ingataoc, singmescama Dios.

14 Comasquejec mataa aptimem apvisqui rey, acyitna inlhojo acpeyvomo aptemaclha.

15 Colhic sat nincoo acyascamco ingvalhoc, ayinyema singilyicpilhquetma naysicsa singiltamescama. Singmanquescama aptomja nintamongvoyam mepqui apyasingvoyam asoc.

16 Aplhameclhec sat ancoc enlhit apquilmapsomcaa, colhamiclhac sat melyascalhma. Elmasquingvomoc sat apquilmapsomcaa napatavo enlhit apquilpeyvomo.

17 Pac ongiltamacsic nintamongvoyam acyiplomo ningyicpilhquetem. Copayjiclhac sat mataa ingilvalhoc naysicsa nintiyascam cotmongvoyam nelha.

18 Mepqui singanamaclha ayinyema Dios, onlhojoc sat enlhit nipvajac. Ningilinyejemo nincoo, ningyiploquisa inlhojo singanamaclha Dios Visqui ingac.

19 Comejec apvalhoc enlhit apmomap actemaclha ningiltamescama. Aplinga inyicje as enlhit, am eyca eyiplovcasac (ingyajalhnoc) ningiltimnascama.

20 Ningiltanovalhquic nincoo ayinyema acyeyjamelhma ingvalhoc. Coyangvomoc sat ningiltanovmalhca, acyitna inlhojo ningilyataycam mepqui ningilvatseycaoc.

21 Am sat ancoc ongiltamacsic apquitcoc singiltimesaycam, onlingamcojoc sat acmasom nalhit acnim.

22 Ongvitac sat ningilsilhnanomalhca najan ningilnapomalhca, ayinyema aclom ingvalhoc najan nintemaclha ningillhamasomalhca.

23 Ongiltanovalhcac sat, acyitna inlhojo ayajamalhco ingvalhoc. Colhic sat singaco, mepqui inlhojo ayajamalhco ingvalhoc.

24 Somco inyicje ningminyilhma nimpasmeyquiclha. Ninlinga inyicje appayvam singyicpilquemo, mongvanquejec eyca ongillhenic.

25 Ningay nincoo napatavo enlhit colhojoc sat trampa singilmam. Ongmiyovalhcac sat, acyitna inlhojo mongyasquiyam Dios Visqui ingac.

26 Nintingyac mataa apvisqui rey, yoyam jingilmeyvoc nincoo. Apvamlha Dios Visqui ingac apmopvan jingilmeyvoc nincoo.

27 Apquiltanovacpec mataa apquilmapsomcaa napatavo enlhit apquilpeyvomo. Apquiltanovacpec mataa enlhit apquilpeyvomo napatavo apquilmapsomcaa.