¿Quién es el más importante?
(Mc 9.33-37Lc 9.46-48)1 En aquella ocasión los discípulos se acercaron a Jesús y le preguntaron:
—¿Quién es el más importante en el reino de los cielos?
2 Jesús llamó a un niño, lo puso en medio de ellos, 3 y dijo:
—Les aseguro que si ustedes no cambian y se vuelven como niños, no entrarán en el reino de los cielos. 4 Así que, el más importante en el reino de los cielos es el que se vuelve humilde como este niño. 5 Y quien recibe en mi nombre a un niño como este me recibe a mí.
El peligro de caer en pecado
(Mc 9.42-48Lc 17.1-2)6 »A cualquiera que haga caer en pecado a uno de estos pequeños que creen en mí, mejor le sería que le ataran al cuello una piedra de molino y lo hundieran en lo profundo del mar. 7 ¡Ay del mundo por las tentaciones que llevan al pecado! Tiene que haberlas, pero ¡ay de aquel que haga pecar a los demás!
8 »Por eso, si tu mano o tu pie te hacen caer en pecado, córtatelos y échalos lejos de ti; es mejor que entres en la vida sin una mano o sin un pie, y no que con tus dos manos y tus dos pies seas arrojado al fuego eterno. 9 Y si tu ojo te hace caer en pecado, sácatelo y tíralo lejos de ti; es mejor que entres en la vida con un solo ojo, y no que con tus dos ojos seas arrojado al fuego del infierno.
La parábola de la oveja perdida
(Lc 15.3-7)10 »No desprecien a ninguno de estos pequeños. Pues les digo que sus ángeles en los cielos ven siempre el rostro de mi Padre que está en los cielos.
12 »¿Qué les parece? Si un hombre tiene cien ovejas y se le extravía una de ellas, ¿acaso no dejará en el monte las otras noventa y nueve, para ir a buscar la oveja extraviada? 13 Y si logra encontrarla, de seguro se alegrará más por esa oveja que por las noventa y nueve que no se extraviaron. 14 Así también, el Padre de ustedes que está en los cielos no quiere que se pierda ninguno de estos pequeños.
Cómo se debe perdonar al hermano
(Lc 17.3)15 »Si tu hermano te hace algo malo, habla con él a solas y hazle reconocer su falta. Si te hace caso, ya has ganado a tu hermano. 16 Si no te hace caso, llama a una o dos personas más, para que toda acusación se base en el testimonio de dos o tres testigos. 17 Si tampoco les hace caso a ellos, díselo a la comunidad; y si tampoco hace caso a la comunidad, entonces habrás de considerarlo como un pagano o como uno de esos cobradores de impuestos.
18 »Les aseguro que lo que ustedes aten aquí en la tierra también quedará atado en el cielo, y lo que ustedes desaten aquí en la tierra también quedará desatado en el cielo.
19 »Además, les digo: Si dos de ustedes se ponen de acuerdo aquí en la tierra para pedir algo, mi Padre que está en el cielo se lo concederá. 20 Porque donde dos o tres se reúnen en mi nombre, allí estoy yo, en medio de ellos.»
21 Entonces Pedro fue y preguntó a Jesús:
—Señor, ¿cuántas veces debo perdonar a mi hermano si me hace algo malo? ¿Hasta siete?
22 Jesús le contestó:
—No te digo hasta siete veces, sino hasta setenta veces siete.
La parábola acerca del perdón
23 »Les digo esto porque el reino de los cielos es como un rey que quiso hacer cuentas con sus siervos. 24 Cuando empezó a hacerlas, le presentaron a uno que le debía muchísimo dinero. 25 Como ese siervo no tenía con qué pagar, el rey ordenó que lo vendieran como esclavo, junto con su esposa, sus hijos y todo lo que tenía, para que la deuda quedara saldada. 26 El siervo se arrodilló delante del rey, y le rogó: “Tenga usted paciencia conmigo, y yo le pagaré todo.” 27 El rey tuvo compasión de él, así que le perdonó la deuda y lo puso en libertad.
28 »Cuando el siervo salió, se encontró con uno de sus compañeros, que le debía una pequeña cantidad. Lo agarró del cuello y comenzó a estrangularlo, y le dijo: “¡Págame lo que me debes!” 29 El compañero se arrodilló delante de él y le rogó: “Ten paciencia conmigo y te lo pagaré todo.” 30 Pero el otro no quiso; al contrario, hizo que lo metieran en la cárcel hasta que le pagara la deuda. 31 Cuando otros siervos vieron esto, se pusieron muy tristes y fueron a contarle al rey todo lo sucedido. 32 Entonces el rey lo mandó a llamar, y le dijo: “¡Eres un malvado! Yo te perdoné toda aquella deuda porque me lo rogaste. 33 Tú también debiste tener compasión de tu compañero, así como yo tuve compasión de ti.” 34 Y tanto se enojó el rey, que ordenó castigarlo hasta que pagara todo lo que debía.»
35 Jesús añadió:
—Así también mi padre celestial los tratará a ustedes, si no perdonan de corazón a su hermano.
¿Soc enlhit aptomja apyimtalhnamo apanco?
(Mr 9.33-37Lc 9.46-48)1 Natamin aplhanma Jesús as asoc apquilyoctamo apquiltamsoycaoc. Apquiltomjac alhta apquilanya Jesús:
—¿Soc enlhit aptomja apyimtalhnamo apanco Visqui netin apquilnancascama? —alhta apquiltomjac.
2 Yejemoc alhta apquevamcaa Jesús lhama sicaa. Apnesquic alhta sicaa nipyesicsa apquiltamsoycaoc. 3 Aptomjac alhta Jesús apquilanya:
—Actomjac coo silanya quellhip: Naso, am sat ancoc elyanmoncasac apquilvalhoc quellhip. Am sat ancoc eltomjac quellhip actema nac sicaa melpalhavomejec sat quellhip Visqui netin apquilnancascama. 4 Am sat ancoc ingyajacpo apanco enlhit apno as sicaa, etnejic sat apyimtalhnamo apanco Visqui netin apquilnancascama. 5 Apmec sat ancoc tacja sicaa apno as ayinyema aplhanma sicvisay eyca as enlhit aptomja semam tacja coo —alhta aptomjac.
Actemaclha ningilsilhnanoncama
(Mr 9.42-48Lc 17.1-2)6 ‘Apsilhnanaquic sat ancoc enlhit lhama sicaa apno aso aptomja mejeyasquiyam. Intasi inyicje cotjetalhca apyispoc mataymong acyimtalhnamo, yoyam colhic acyimyantamo nayingmin. 7 Enlhit layi lhalhma anco apquiltomja apquilsilhnanoncama. Mongvanqui inyicje ma incolhic singilsilhnanoncama. Enlhit layi aptomja apquilsilhnanoncama.
8 ‘Insilhnanaquic sat ancoc lhip apmic najan apminic, iyatemen, itlhajac. Intasi inyicje lhip memasquingvomoc actema nac appinsem najan apyateyaycam, am colhno eyinyovacpoc lhip cosponeyaclha talha acna anit apmeoc najan anit apmancoc. 9 Insilhnanaquic sat ancoc lhip apatic, ilic, iyinyov. Intasi inyicje lhip memasquingvomoc actema nac apyavec, am colhno eyinyovacpoc lhip cosponeyaclha talha acna anit apataoc —alhta aptomjac.
Apyitquiscama Jesús nipquesic aplhinganyam
(Lc 15.3-7)10 ‘Quip elanojo quellhip. Noelvinam nasa sicaa apno aso. Actomjac coo silanya quellhip: Apnam netin ángeles apquiltamilquiscama sicaa. Apquilanoc mataa napaat coo Tata apna netin. 11 Acvaac coo sicvisay Sictiyam Sictomja Enlhit, yoyam olvomsic tap enlhit aplhinganyam.
12 ‘¿Jalhco apquilanya quellhip? Apquilyancac nic nat enlhit cien apnatoscama nipquesic. Aplhinganacmec nic nat lhama aptoscama. Yejemoc nic nat apquilhacjangvayclho noventa y nueve apnatoscama apquilyinatem netin inquilhe acvinatem, yoyam nic nat ectamoc aptoscama aplhinganyam. 13 Actomjac coo silanya quellhip: Naso, avanjec nic nat acpayjayclha apvalhoc apvitaclho aptoscama, am colhno aclhanma apvalhoc nic nat noventa y nueve apnatoscama mellhinganyam. 14 Innoc najan apmayjayoclha Ingyapam netin. Am eltamjoc elhnanmoc lhama sicaa apno nac aso —alhta aptomjac.
Ningasicjayclha mocjam ingyalhing
(Lc 17.3)15 ‘Aptamongvocmoc sat ancoc ingyalhing, ityaningvoclhojo sat apnaclha aplhapco elmalhneclho sat aptemaclha acmasom. Apjalhnoc sat ancoc ingyalhing lhip appayvam, epayquingvomoc sat mocjam lhip ingyalhing. 16 Am sat ancoc ingyajalhnoc lhip appayvam ingyalhing, ingyane sat elpasmoc apcanit najan apnatqui apquiltomja apquilvitaycamco. Yoyam colhejec acyascacmo aptemaclha ingyalhing. 17 Am sat ancoc ingyajalhnoc apquilpayvam apquiltomja apquilvitaycamco, iltimnas sat amyaa Jesucristo apmolhama. Am sat ancoc ingyajalhnoc apquilpayvam Jesucristo apmolhama, ingyane sat elhojoc ingyalhing enlhit apquilyasquiyam Dios Ingyapam (metnaja cristiano). Elhojoc sat najan ingyalhing enlhit apmapsom, malha apquilmam tacja solyayem.
18 ‘Actomjac coo silanya quellhip: Naso, apquilasquic sat ancoc quellhip as nalhpop, colhic sat najan ayasa netin. Apquilavoc sat ancoc quellhip as nalhpop, colhic sat najan ayavo netin —alhta aptomjac.
19 ‘Actomjac coo mocjam silanya quellhip: Am sat ancoc coyeycajalhca apquililmalhnancama apcanit enlhit as nalhpop, ilyejiclhojoc sat asoc apquilmalhnaycam coo Tata apna netin. 20 Apquillhenquic sat ancoc sicvisay apcanito enlhit apcanayclha, olhic sat coo lha nipyesicsa —alhta aptomjac.
21 Yejemoc alhta apyoctamo Pedro. Aptomjac alhta Pedro apcanya Jesús: —Visqui, etvasquic sat ancoc ingyalhing, ¿co sat acvam otnejic siyasicjayclha lhama acnim? ¿Acvocmo siete yai? —alhta aptomjac.
22 Apcatingmavoc alhta Jesús:
—Eycaso sicpayvam siyanya lhip: Jave acvamlha siete apcasicjayclha ingyalhing. Itne sat setenta moclhama siete apcasicjayclho ingyalhing —alhta aptomjac.
Apyitquiscama Jesús apquilancam mengyasicjay poc
23 ‘Visqui netin apquilnancascama acyitsomalhco aptemaclha apvisqui. Apquiltamjoc nic nat elyipsatamcoc asoc apquilmaycaoc apquilancam. 24 Yejemoc nic nat apquilyipsatamco. Apvoctac nic nat lhama apquilancam aptomja apmaycaoc nasa aclhamoclhojo solyayem, malha millones tap solyayem. 25 Paj nic nat solyayem pac as enlhit. Yejemoc nic nat apcanya apvisqui eyinyovacpoc as enlhit, yoyam coyanmong solyayem apmaycaoc nasa. Najan colhic acyiplovcaso aptava najan apquitquic najan aclhamoclhojo apquilnatam. 26 Yejemoc nic nat apquilticlhicvoctac aptapnaoc apquilancam apnaclha apvisqui pac. Aptomjac apcanya: “Visqui, nopecjes nasa. Osavojoc sat omascocsic sicmaycaoc nasa” —nic nat aptomjac. 27 Apyovsec nic nat apquilano apvisqui pac. Apyamyeclhec nic nat apquilancam. Apmascoscasquic nic nat apmaycaoc nasa. 28 Yejemoc nic nat aplhinga as apquilancam. Aptajanyavoc poc aptamjaycamo lhama aptomja apmaycaoc cien solyayem. Yejemoc nic nat aplova apvisqui apquilancam. Appatjitquic nic nat apyispoc aptamjaycamo lhama. Aptomjac nic nat apvisqui apquilancam apcanya aptamjaycamo lhama: “¡Jelmes solyayem acyanmongam semaycaoc nasa alhta!” —nic nat aptomjac. 29 Yejemoc nic nat apquilticlhicvoctac aptapnaoc aptamjaycamo lhama. Aptomjac apcanya: “Nopecjes nasa, osavojoc sat omascocsic sicmaycaoc nasa” —nic nat aptomjac. 30 Am nic nat coyacmoc elaylhic solyayem. Yejemoc nic nat apnescacmo singilpilhtetomaclha, yoyam elhic maa acvocmo apmascoscama apmaycaoc nasa. 31 Apquilmancaquic nic nat poc apquiltamjaycamo lhama apquilvita aptomjaclha poc. Yejemoc nic nat apquililtimnascactamo apvisqui amyaa. 32 Yejemoc nic nat apcanya apvisqui colhic altimnasa apquilancam. Aptomjac nic nat apvisqui apcanya apquilancam: “¡Selancam apmapsom nac lhip! Alyajaclhoc coo lhip selmalhnaycam. Acmascoscasquic lhip aclhamoclhojo apmaycaoc nasa. 33 ¿Soctomja mengyasicjavo nac lhip aptamjaycamo lhama, acno coo lha siyasicjayo lhip?” —ilhnic nat aptomjac. 34 Aplovquic nic nat apvisqui. Apcanayquic nic nat emacpoc najan elyicpilhquetacpoc acyanmongayclha acvocmo apmascoscama aclhamoclhojo apmaycaoc nasa.
35 ‘Sat etnesquisic quellhip lha coo Tata apna netin. Apquiltamjoc yoyam eltimjic quellhip nasoc anco apquilasicjayclha apnaymacoc —alhta aptomjac Jesús.